Ponad strachem: młodzieżowy musical na czas wojny

Łukasz Rudziński

29 kwietnia 2022 (artykuł sprzed 2 lat)

Opinie (41)

Rodzina Suwalskich to na pozór zwyczajna rodzina, która z trudem wiąże koniec z końcem. Jednak heroiczna postawa jej członków świetnie koresponduje z tytułem musicalu - "Ponad strachem".

Stowarzyszenie Teatralne Ingenium swoje produkcje musicalowe przygotowuje w Trójmieście już od 13 lat. Kilkudziesięciu młodych ludzi pod wodzą kilku dorosłych dzięki swoim talentom oczarowuje publiczność. Dotąd zazwyczaj udawało się to wokalnie i tanecznie, ale w materii teatralnej spektakle pozostawiały nieco do życzenia. W przypadku najnowszego musicalu "Ponad strachem", wystawionego na Scenie Teatralnej NOT, jest inaczej - to bardzo udana produkcja familijna, poświęcona wojennej rzeczywistości i realiom życia w czasie okupacji.

Co zobaczymy w trójmiejskich teatrach

Oczywiście nikt nie spodziewał się, że musical "Ponad strachem" zyska tak uniwersalny i aktualny kontekst. Spektakl powstawał przez półtora roku, więc libretto napisane przez reżyserkę przedstawienia Annę Markowską oraz piosenki stworzono na długo przed rozpoczęciem inwazji wojsk rosyjskich na Ukrainę. Historia nakreślona w musicalu Stowarzyszenia Teatralnego Ingenium odnosi się wprost do czasów II wojny światowej, ale w czasie spektaklu nie pada ani razu określenie hitlerowiec czy nazista, a czarne koszule oprawców też mają wymiar uniwersalny.

Z kolei w scenografii, w formie obrazka na ścianie, wkomponowano żółto-niebieską kompozycję pól rzepaku i nieba, przypominające flagę Ukrainy, symbolicznie nawiązując do obecnej sytuacji za naszą wschodnią granicą.

Bardzo dobrze i dojrzale poprowadzono wątek miłosny Hanki (Dominika Klein) i Mirka (Michał Tarnowski).

W spektaklu poznajemy losy rodziny małżeństwa Suwalskich, których dotykają typowe w czasie wojny problemy - bieda, grabieże czy konfidenci grożący donosami do władz okupacyjnych. Suwalscy mają pięcioro dzieci, ale "gęb do wykarmienia" jest więcej, bo najmłodsza córka - bohaterska Alinka - co raz sprowadza do nich żydowskie dzieci z getta. Niestety, szybko dowiadują się o tym szmalcownicy. Najstarsza córka jest sanitariuszką ruchu oporu, inna kocha się w partyzancie ukrywającym się w pobliskim lesie, a jeszcze inna decyduje się wychowywać jako własne dziecko uratowane z getta. Z kolei syn dołącza do partyzantów. Rodzina Suwalskich cały czas narażona jest w tej sytuacji na bardzo poważne konsekwencje swojej heroicznej postawy.

W spektaklu zadbano jednak o to, aby granice między dobrem a złem nie były całkowicie czarno-białe. Wśród okupantów znajduje się młody żołnierz przeciwny zabijaniu, który nie raz ratuje dzieciaki Suwalskich z opresji. W centrum wydarzeń umieszczono przede wszystkim Alinkę. Dziewczynka grana przez utalentowaną Polę Dębno-Artwińską odbiera wojnę trochę jak wyzwanie, trochę jak przygodę, a już na pewno jako okazję do zrobienia czegoś dobrego dla innych. Jej bohaterska postawa i ryzyko, jakie podejmuje przedostając się do getta przez dziurę w murze, musi budzić uznanie. Dziewczynka stara się na swój sposób zrozumieć co się dzieje wokół niej, ale w tym rozumieniu pozostaje naiwnym dzieckiem, wnosząc na scenę wiele świeżości, ciepła i bezinteresownej serdeczności.

W centrum akcji umieszczono rwącą się do pomocy, nie do końca świadomą zagrożeń dziewczynkę - Alinkę (w tej roli bardzo dobrze odnajduje się Pola Dębno-Artwińska).

Tej perspektywy dziecka trochę brakuje dialogom oraz tekstom piosenek, które wyraźnie pisane są z perspektywy osoby dorosłej (jedna z nich rozpoczyna się od słów "jestem smarkata, zwariowana i pyskata", których nie wypowiedziałoby żadne dziecko). To jednak jeden z niewielu nieco słabszych elementów przedstawienia (do nich należy też za długa, wprowadzające w realia wojny uwertura, podczas której przez kilka minut po nieruchomych bohaterach spektaklu krąży reflektor). Jednak Anna Markowska wspólnie z Karolem Świtajskim (liderem Stowarzyszenia Ingenium i autorem muzyki do spektaklu) zadbali o dużą dynamikę kolejnych scen i emocje, które młodzi wykonawcy znakomicie potrafią w "Ponad strachem" przekazywać publiczności.

Bardzo dobrze wypada przedstawiony lirycznie wątek miłosny Mirka i Hanki (Michał Tarnowski i Dominika Klein), którzy w obu piosenkach "Melodia serc" (podczas ich spotkania) oraz "Zerwana nić" (w trakcie dramatycznego finału tego wątku) bardzo dojrzale przekazują emocje targające bohaterami. Zresztą, umiejętności wokalne aktorów Stowarzyszenia Teatralnego Ingenium od lat są bardzo wysokie. Niemal każda piosenka brzmi znakomicie, wiele z nich przejmująco (na przykład wzruszająca "Moja historia" Zosi (Natalia Knut) - dziewczynki, która była świadkiem śmierci najbliższych.

Bohaterom na scenie bardzo często towarzyszą agresorzy, którzy uzbrojeni patrolują okolicę. Na zdjęciu od lewej: Kamil Rogowski, Piotr Pawełek i Jan Rabenda.

Dużo wdzięku mają Suwalscy - Irena (Monika Chybowska) i Jan (Patryk Klein). Ich role potraktowane są z przymrużeniem oka i odrobiną dystansu, a Monika Chybowska dobrze radzi sobie również z trudnym utworem "Ja matka". Dobrze dowódcę okupantów odgrywa Kamil Rogowski, a głównego szmalcownika Szymon Szymański. Efektownym niskim głosem zaskakuje Oskar Piankowski, grający żyjącego w getcie Jonasza.

Największą siłą spektaklu, oprócz dobrze wykonywanych piosenek, są świetne układy choreograficzne, przygotowane przez Mateusza Pietrzaka. Takiej różnorodności tanecznej nie było w spektaklach Stowarzyszenia Ingenium nigdy wcześniej. Znajdziemy tutaj fragmenty baletowe, są efektowne, uteatralizowane układy zbiorowe (np. sugestywny taniec okupantów do świetnej piosenki "Szczur" czy utwór "Radzić sobie trzeba", podczas którego lokalna społeczność wspiera się stosując handel wymienny i przekazując sobie żywność), jest również z wyczuciem prowadzony ruch postaci, podczas piosenek śpiewanych w duetach i tercetach. Równie urozmaicona jest puszcza z offu muzyka, nagrana przez dziewięcioosobowy zespół prowadzony przez Karola Świtajskiego.

Imponują bardzo sugestywne, uteatralizowane układy choreograficzne, przygotowane przez Mateusza Pietrzaka.

Jednak "Ponad strachem" broni się nie tylko muzyką, wokalem i tańcem, ale jako całość. Praktyczna scenografia bazuje na skojarzeniach. Na scenie widzimy dwa fragmenty muru i ruchomą makietę domu Suwalskich, pozwalająca na granie scen wewnątrz domu i przed nim. Dramatyzm i napięcia umiejętnie budują uzbrojone patrole agresorów, między którymi przemyka Alinka. Od początku też podejrzewamy, że do konfrontacji partyzantów i szukających ich okupantów w końcu będzie musiało dojść.

Recenzja "Aidy" w Operze Bałtyckiej

Widać ogrom pracy podjętej przez twórców i realizatorów. Musical jest dopracowany pod każdym względem i z pewnością to najlepsza jak dotąd produkcja Stowarzyszenia Teatralnego Ingenium. Po udanych "Chłopcach z Placu Broni" powstało jeszcze lepsze "Ponad strachem", przejmujące, dobrze zaśpiewane i zatańczone przez 49 młodych ludzi. Warto wsłuchać się w finałowy utwór "Odważ się" i przeciwstawić się złu, które nieoczekiwanie wróciło do nas z pełną mocą w trzeciej dekadzie XXI wieku.

Zdjęcia: Ponad strachem: młodzieżowy musical na czas wojny

30 Zobacz zdjęcia

Łukasz Rudzińskirecenzje@trojmiasto.pl

Miejsca

Stowarzyszenie Ingenium Gdańsk, Jednorożca 3
Scena Teatralna NOT Gdańsk, Rajska 6

Spektakle

Ponad Strachem

Opinie (41) 3 zablokowane

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-04-29 13:28

Mega przekaz

Super produkcja ,powinna trafić do kanonu szkolnych spektakli ,mało takich produkcji dla ludzi od ludzi ....wzrusza , zastanawia nad współczesnym czasem niepokoju ,bravo za zaangażowanie sceniczne młodych aktorów amatorów wspaniale przygotowanych ,ruchu scenicznego i muzyki ....polecam młodym i starszym odbiorcom sztuki teatralnej musicalowej .....powinno się spektakl wystawiać na scenach teatrów w Polsce

Daniel
2 lata
- 16 3
Twoja opinia

Zmień treść

Super produkcja ,powinna trafić do kanonu szkolnych spektakli ,mało takich produkcji dla ludzi od ludzi ....wzrusza , zastanawia nad współczesnym czasem niepokoju ,bravo za zaangażowanie sceniczne młodych aktorów amatorów wspaniale przygotowanych ,ruchu scenicznego i muzyki ....polecam młodym i starszym odbiorcom sztuki teatralnej musicalowej .....powinno się spektakl wystawiać na scenach teatrów w Polsce
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-04-29 13:46

Sukces obrazujący ogromną pasję

Zaskakująca, wręcz fenomenalna choreografia, bardzo mądry i wartościowy przekaz, muzyka, oświetlenie, utalentowani młodzi aktorzy z pasją. "szczur" w wykonaniu zespołu zrobił na mnie największe wrażenie. Gratuluję twórcom i artystom. Wybieram się po raz kolejny.

Widz
2 lata
- 16 2
Twoja opinia

Zmień treść

Zaskakująca, wręcz fenomenalna choreografia, bardzo mądry i wartościowy przekaz, muzyka, oświetlenie, utalentowani młodzi aktorzy z pasją. "szczur" w wykonaniu zespołu zrobił na mnie największe wrażenie. Gratuluję twórcom i artystom. Wybieram się po raz kolejny.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-04-29 15:01

Bardzo dobre przedstawienie, przerażające jak bardzo na czasie (1)

Świetna choreografia, tańce, kostiumy, fajna muzyka i piosenki (dobrze, że różne i w nastroju i w formie muzycznej), światło, scenografia, nagłośnienie - wszystko OK. Aktorzy dają radę (zero wpadek na premierze, mimo, że to amatorzy!). Rola Alinki - pierwsza klasa.

P.S. Dziecko powie "jestem smarkata, zwariowana i pyskata" - cytując swoją mamę.

2 lata
- 14 2
Twoja opinia

Zmień treść

Świetna choreografia, tańce, kostiumy, fajna muzyka i piosenki (dobrze, że różne i w nastroju i w formie muzycznej), światło, scenografia, nagłośnienie - wszystko OK. Aktorzy dają radę (zero wpadek na premierze, mimo, że to amatorzy!). Rola Alinki - pierwsza klasa. P.S. Dziecko powie "jestem smarkata, zwariowana i pyskata" - cytując swoją mamę.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2022-04-29 16:19
  
  Musial cos napisać
  
  Moje dziecko też mówi : "wiem, że jestem pyskata...." więc ze zdaniem autora tekstu nie do końca zgadzam się ale dzieci są różne
  
  2 lata
  - 5 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Moje dziecko też mówi : "wiem, że jestem pyskata...." więc ze zdaniem autora tekstu nie do końca zgadzam się ale dzieci są różne
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-04-29 15:15

Wyłączam telewizję, wyłączam radio.

Tam tylko horror przerażenie i ciągły strach. To prosta droga do psychiatryka .Włączam na Youtube te programy które mnie czegoś pozytywnego nauczą czy przekażą. Polecam.

2 lata
- 2 6
Twoja opinia

Zmień treść

Tam tylko horror przerażenie i ciągły strach. To prosta droga do psychiatryka .Włączam na Youtube te programy które mnie czegoś pozytywnego nauczą czy przekażą. Polecam.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-04-29 15:34

cu do wne

Naprawdę niesamowicie dopracowany i piękny musical. Bardzo ciężki temat ale oddany w piękny i wzruszający sposób. Cały ogrom układów tanecznych i przepięknej muzyki. Zdecydowanie wybierajcie się ludziska kiedy tylko będziecie mieli ku temu okazję. Nie pożałujecie.

Syn cieśli
2 lata
- 14 0
Twoja opinia

Zmień treść

Naprawdę niesamowicie dopracowany i piękny musical. Bardzo ciężki temat ale oddany w piękny i wzruszający sposób. Cały ogrom układów tanecznych i przepięknej muzyki. Zdecydowanie wybierajcie się ludziska kiedy tylko będziecie mieli ku temu okazję. Nie pożałujecie.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-04-29 15:39

Wybitne!

Jeden z lepszych spektakli na jakich byłam, brawo!!!

2 lata
- 11 0
Twoja opinia

Zmień treść

Jeden z lepszych spektakli na jakich byłam, brawo!!!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-04-29 15:58

Rewelacyjny spektakl

Widziałam wczorajszą premierę i jestem pod ogromnym wrażeniem. Wspaniały spektakl z przesłaniem dla młodszych i starszych. Rewelacyjna gra aktorska, widać pasję w oczach tych młodych ludzi, dobrze zrobiona muzyka i choreografia.
Wybieram się raz jeszcze zobaczyć to dzieło i szczerze polecam.

2 lata
- 11 0
Twoja opinia

Zmień treść

Widziałam wczorajszą premierę i jestem pod ogromnym wrażeniem. Wspaniały spektakl z przesłaniem dla młodszych i starszych. Rewelacyjna gra aktorska, widać pasję w oczach tych młodych ludzi, dobrze zrobiona muzyka i choreografia. Wybieram się raz jeszcze zobaczyć to dzieło i szczerze polecam.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-04-29 16:26

Piękna sztuka

Wzruszająca, na dziś tak bardzo aktualna historia, przedstawiona przez młodych utalentowanych ludzi. Alinka Pola wymiata! Ale reszta obsady równie dobra. Szacun dla całej ekipy

AS
2 lata
- 13 0
Twoja opinia

Zmień treść

Wzruszająca, na dziś tak bardzo aktualna historia, przedstawiona przez młodych utalentowanych ludzi. Alinka Pola wymiata! Ale reszta obsady równie dobra. Szacun dla całej ekipy
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-04-29 17:17

Premiera

Wspaniale przedstawienie,widać pasję w tych dzieciakach. Podziwiam i polecam. Mala Pola niesamowita,bez tremy wyluzowana. Cudownie

2 lata
- 14 0
Twoja opinia

Zmień treść

Wspaniale przedstawienie,widać pasję w tych dzieciakach. Podziwiam i polecam. Mala Pola niesamowita,bez tremy wyluzowana. Cudownie
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-04-29 18:17

Rewelacja

Byłam wczoraj na premierze i oderwałam się na chwilę od trosk codziennego świata. Doskonała produkcja. Młodzież i dzieci z Ingenium wymiatają. Ania z Karolem - ukłony w Waszą stronę jak zawsze. Chciałoby się jeszcze raz być w szkole i móc dołączyć do Waszego zespołu. Gratulacje!!!

Ola
2 lata
- 13 0
Twoja opinia

Zmień treść

Byłam wczoraj na premierze i oderwałam się na chwilę od trosk codziennego świata. Doskonała produkcja. Młodzież i dzieci z Ingenium wymiatają. Ania z Karolem - ukłony w Waszą stronę jak zawsze. Chciałoby się jeszcze raz być w szkole i móc dołączyć do Waszego zespołu. Gratulacje!!!
Regulamin dodawania opinii