Przysmaki PRL-u. Czego brakuje wam najbardziej?

Ewa Palińska

21 lipca 2022 (artykuł sprzed 2 lat)

Opinie (324)

Nie było coca-coli, niełatwo było zdobyć szklane butelki, a plastikowe były jeszcze nieznane. Produkowaną z kwasku cytrynowego cytronetę pakowano do plastikowych woreczków. Pito ją przez słomkę, nakłuwając woreczek. Atesty spożywcze były wówczas zdecydowanie mniej rygorystyczne. Zdjęcie z 1985 r.

Dziś półki sklepowe uginają się od różnego rodzaju przysmaków, wśród których nie brakuje propozycji wymyślnych i egzotycznych, niejednokrotnie sprowadzanych z najdalszych zakątków świata. Cztery dekady temu wybór mieliśmy znacznie ograniczony, ale nie oznacza to, że smakołyków nam brakowało, bo Polacy to naród kreatywny i jeśli czegoś w sklepie nie było, dokładano wszelkich starań, aby wyczarować satysfakcjonujący zamiennik. Czym z największym smakiem zajadaliśmy się w latach 80.?

WIĘCEJ NA TEN TEMAT Czy to pamiętasz? Zobacz nasz cykl

Był sobie klub: Stacja Deluxe we Wrzeszczu

25 sierpnia 2024 (37 opinii)

Te teleturnieje oglądały miliony

19 sierpnia 2024 (33 opinie)

Krótka historia wielkiej telewizyjnej miłości

6 sierpnia 2024 (49 opinii)

Więcej artykułów (91)

Oranżada w woreczku, oranżadki w proszku

Skusił(a)bym się teraz na:

oranżadę w woreczku oranżadę w proszku vibovit kogel-mogel zapiekankę odpustowe cukierki w "tytkach" rurkę z bitą śmietaną

Dziś przysmakom czy napojom nadawane są tak wymyślne nazwy, że jeśli kupujemy coś po raz pierwszy, możemy nie mieć pewności, co znajduje się pod konkretną etykietą. Oranżada w woreczku była po prostu oranżadą sprzedawaną w foliowym woreczku. Nie miała nazwy, czasem występowała w różnych wariantach smakowych. Bo w Polsce oranżadą nazywano nie tylko napoje pomarańczowe i tak jest zresztą do dzisiaj.

Oranżada w woreczku była hitem np. sklepików szkolnych. Nie przelewało się jej do kubeczka - przebijało się po prostu woreczek plastikową słomką. A później końcówkę tej samej słomki można było wykorzystać do puszczania mydlanych baniek, bo specjalnych płynów i akcesoriów, jakie mamy teraz, w tamtym czasie nie było. Pomyślcie sobie, jak bardzo minimalizowaliśmy wówczas produkcję śmieci. Byliśmy eko, zanim stało się to modne.

Ogromną popularnością cieszyła się też oranżada w proszku (ten przysmak po latach powrócił). Krążyła legenda, że ktoś znał kiedyś kogoś, kto - zgodnie z instrukcją - zalał ją wodą. Ten rodzaj napoju raczej konsumowało się na sucho.

Vibovit

Tego przysmaku w moim zestawieniu nie mogło zabraknąć. Wyjadaliśmy go prosto z saszetek, poślinionym paluchem. Chyba żadne lekarstwo (bo vibovit był sproszkowanym, witaminowym miksem i kupowało się go w aptece) nie smakowało mi potem tak bardzo. Wy też pamiętacie ten smak?

Słodki smak młodości, czyli kultowe słodycze z lat 90.

Ciepłe lody - największy demotywator twojego dzieciństwa. Albo się ich smak kochało, albo nienawidziło.

Murzynki/ciepłe lody

Słodka pianka z zaparzonej syropem piany z białek, podawana w wafelku, z wyglądu przypominająca włoskiego loda. Z racji tego, że ciepłe lody często występowały w wariancie z czekoladopodobną polewą, w niektórych regionach Polski nazywano je murzynkami. Jeśli załapaliśmy się na takie z dopiero co otwartego kartonu, mogliśmy mówić o szczęściu. Niemniej nawet takie kilkudniowe, lekko sflaczałe znajdowały bez trudu nabywców. Jeśli chodzi o sam smak, to był tak specyficzny, że albo się je lubiło, albo nienawidziło - przypominał gumową, słodką breję.

Zobacz, skąd w latach 80. brała się woda z bąbelkami. W sklepie jej nie sprzedawali.

Syfon - domowa produkcja wody gazowanej

W PRL-u w głowie się nie mieściło, żeby płacić w sklepie za zwykłą wodę do picia. Jeśli ktoś miał ochotę na wariant z bąbelkami, sięgał po syfon - to taki domowy wariant ulicznego saturatora. Gaz pochodził z wymiennych nabojów, wypełnionych CO2, a zainteresowanie było tak duże, że powstawały specjalne punkty, zajmujące się wyłącznie napełnianiem takich nabojów.

Ucierasz żółtka albo całe jajka z cukrem i deser gotowy. Kto się skusi na kogel-mogel?

Kogel-mogel, czyli surowe jajka z cukrem

Dziś wielu osobom kogel-mogel nie przeszedłby przez gardło. No i wiele osób obawiałoby się spożycia takiego deseru z uwagi na możliwość złapania salmonelli. Cztery dekady temu wszyscy zajadali się nim jednak ze smakiem. Jego największym atutem była prosta receptura i dostępność składników - kogel-mogel to po prostu żółtka (albo całe jajka) utarte z cukrem. Można go podawać z dodatkami, ale wtedy wersja podstawowa wydawała nam się w pełni satysfakcjonująca.

W odpustowych rybkach zawartość cukru w cukrze zdawała się przekraczać wszelkie normy.

Odpustowe frykasy

Przysmaki wiejskich odpustów to temat na osobny artykuł. Nawet w czasach wielkiego kryzysu na odpuście smakołyki musiały być. Wśród nich królowały obwarzanki - okrągłe ciasta upieczone z ciasta parzonego, nawlekane na sznurki, przez co przypominały okazałe naszyjniki. Do tego koniecznie trzeba było spróbować cukierków. Nie było to nic wyszukanego, najczęściej landrynki w różnych wariantach. Najpopularniejsze były karmelki w kształcie rybek. Chyba w życiu nie jadłam nic bardziej obrzydliwego niż ich lukrecjowy wariant.

Nie tylko Pewex. Enklawy luksusu w czasach PRL-u w Trójmieście

Kolejka przy budce z zapiekankami w Gdańsku. Wtedy zapiekanka była najpopularniejszym fast foodem w Polsce, kwiecień 1989.

Donald, gumy kulki i uliczny fast food

W drugiej połowie lat 80. asortyment w sklepach zaczął się rozrastać. Obok bloków czekoladowych i wyrobów czekoladopodobnych, andrutów, preparowanego ryżu, kukurydzianych chrupek, kiśli, budyni, galaretek i mleka w proszku, z których w domowej kuchni wyczarowywano najbardziej wyrafinowane przysmaki, zaczęły pojawiać się słodycze z zagranicy.

Nic nie smakowało wtedy tak dobrze, jak guma Donald kupiona spod lady. Dodatkową frajdę dawało kolekcjonowanie dołączonych do gum komiksów. Nie mniejszym zainteresowaniem cieszyły się gumy kulki.

W tamtych czasach sporo jedliśmy też na ulicy, bo i okazji ku temu nie brakowało. Bo jak tu wyobrazić sobie spotkania towarzyskie po pierwszomajowych pochodach czy procesje w święto Bożego Ciała bez lodów, waty cukrowej czy oranżady pitej prosto ze szklanej, brązowej butelki?

Furorę robiły też gofry, rurki z bitą śmietaną, zapiekanki czy hot-dogi. I to nie takie liche, jakie serwuje się teraz. Kiełbaskę podawano w sporej bułce, niejednokrotnie w towarzystwie surówki.

Ewa Palińskae.palinska@trojmiasto.pl

Opinie (324) ponad 10 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-07-21 21:27

Żono,żono kup dla męża jagodzianka wskrzesi węża... heeh.

2 lata
- 12 1
Twoja opinia

Zmień treść

Żono,żono kup dla męża jagodzianka wskrzesi węża... heeh.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-07-21 21:44

Za Murzynkami

2 lata
- 1 1
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-07-21 21:56

Czego nam brakuje?? Z tam tych lat wszystkiego!!!

2 lata
- 19 3
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-07-21 22:02

Smak biedy z dzieciństwa za,,Gomułki,, (4)

Jadłem chleb pokropiony wodą i posypany cukrem-rodzice zarabiali grosze choć ciężko pracowali i ja miałbym chwalić,,komunę?

2 lata
- 13 22
Twoja opinia

Zmień treść

Jadłem chleb pokropiony wodą i posypany cukrem-rodzice zarabiali grosze choć ciężko pracowali i ja miałbym chwalić,,komunę?
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2022-07-22 07:19
  
  Nie wiem czemu minusują jak tak było.Ojciec na stanowisku,matka też pracowała ale tak czasami jedliśmy. (2)
  
  2 lata
  - 7 5
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2022-07-22 18:39
    
    Moj tata (1)
    
    nie byl na stanowisku, mama nie pracowała, dwoje dzieci i nigdy tego nie jadłam.
    
    2 lata
    
    3 2
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    nie byl na stanowisku, mama nie pracowała, dwoje dzieci i nigdy tego nie jadłam.
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2022-07-22 21:46
      
      To znaczy mało wiesz o komunie małolacie
      
      Są oficjalne odtajnione dane o biedzie w czasach Gomułki opublikował je IPN i nie tylko.Brakiem wiedzy chwalą się tylko anegaci intelektualni
      
      2 lata
      
      2 3
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Są oficjalne odtajnione dane o biedzie w czasach Gomułki opublikował je IPN i nie tylko.Brakiem wiedzy chwalą się tylko anegaci intelektualni
      Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2022-10-27 21:28
  
  Majka
  
  Bzdura dzieci teraz mają wszystko ale dalej lubią chleb z cukrem pokropiony woda
  
  1 rok
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Bzdura dzieci teraz mają wszystko ale dalej lubią chleb z cukrem pokropiony woda
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-07-21 22:06

(1)

Bardzo wiele osob wspomina, ja tez, batony krymskie. Rzeczywiscie byly przepyszne, dlaczego nikt nie wznowi produkcji. Dzisiaj kpmponentow chyba nie brakuje, mozna zakupic recepture i bylby hit. Wszystkie marsy, snickersy itp moga sie schowac. Mile wspominam tez rurki z bita smietana, kupowane na petli autobusowej w Oliwie, jak czekalo sie na 139, 127.Ech, mlodosc.

2 lata
- 20 0
Twoja opinia

Zmień treść

Bardzo wiele osob wspomina, ja tez, batony krymskie. Rzeczywiscie byly przepyszne, dlaczego nikt nie wznowi produkcji. Dzisiaj kpmponentow chyba nie brakuje, mozna zakupic recepture i bylby hit. Wszystkie marsy, snickersy itp moga sie schowac. Mile wspominam tez rurki z bita smietana, kupowane na petli autobusowej w Oliwie, jak czekalo sie na 139, 127.Ech, mlodosc.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2022-07-21 22:54
  
  "Bałtyk" je produkował, były fantastyczne.
  
  2 lata
  - 8 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-07-21 22:16

Ta orenżada miała swoją nazwę własną. (1)

Nazywała się cytroneta.

2 lata
- 11 0
Twoja opinia

Zmień treść

Nazywała się cytroneta.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2022-07-22 19:08
  
  orenżada
  
  tak się mówiło, nie oranżada, prawda :)
  
  2 lata
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  tak się mówiło, nie oranżada, prawda :)
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-07-21 22:26

Mielonka turystyczna

Taki przysmak z puszki "mielonka turystyczna" a teraz to nie wiadomo co w tej konserwie same EEE. Taki deputat na żniwa dostawali rolnicy woda gazowana złota rosa i konserwy.

2 lata
- 19 0
Twoja opinia

Zmień treść

Taki przysmak z puszki "mielonka turystyczna" a teraz to nie wiadomo co w tej konserwie same EEE. Taki deputat na żniwa dostawali rolnicy woda gazowana złota rosa i konserwy.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-07-21 22:31

Wszystko pamiętam oprócz tych waszych batonów krymskich. (2)

Chyba coś w życiu przegapiłem

1966
2 lata
- 25 1
Twoja opinia

Zmień treść

Chyba coś w życiu przegapiłem
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2022-07-21 22:55
  
  Żałuj chłopie, były naprawdę pyszne, po 5 złotych.
  
  1962
  2 lata
  - 11 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2022-07-22 00:55
  
  Też pamiętam wszystko, oprócz tych batonów ;) - 1986
  
  M.
  2 lata
  - 8 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Też pamiętam wszystko, oprócz tych batonów ;) - 1986
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-07-21 22:48

A ja tęsknię

Za batonami krymskim. To był przysmak trochę podobny do batoników Prince polo, ale większy i wybornie smakował przekładany masą kakaową. Pamiętam, że kosztował 5 złotych (starych, srebrnych, z wygrawerowanym rybakiem).

AsiA
2 lata
- 22 0
Twoja opinia

Zmień treść

Za batonami krymskim. To był przysmak trochę podobny do batoników Prince polo, ale większy i wybornie smakował przekładany masą kakaową. Pamiętam, że kosztował 5 złotych (starych, srebrnych, z wygrawerowanym rybakiem).
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-07-21 22:51

michałki takich juz nie produkują!!

2 lata
- 17 0
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii