Nauka, piwo i astronomia

Najbardziej oświecony piwowar w Polsce - zwykli mawiać o Janie Heweliuszu XVII-wieczni uczeni. Postać wybitnego astronoma i piwowara, który w 1640 roku założył w Gdańsku obserwatorium astronomiczne, wpisała się w historię tego miasta, zaś Heweliusz doczekał licznych zaszczytów. Gdańszczanie mają okazję pić piwo Jan Heweliusz, a niedługo przed Głównym Ratuszem stanie jego pomnik.

Co więcej, od 18 lat miasto Gdańsk przyznaje nagrody naukowe im. Jana Heweliusza gdańskim naukowcom za wybitne osiągnięcia naukowe o charakterze poznawczym. 28 stycznia, w Głównym Ratuszu odbędzie się uroczyste wręczenie tych nagród laureatom za rok 2004.

Heweliusze przypadną w tym roku reprezentantom środowiska filozoficznego i medycznego. Laureatami "dużych Heweliuszów" został prof. dr hab. Bohdan Dziemidok - z Instytutu Filozofii i i Socjologii Uniwersytetu Gdańskiego oraz prof. dr hab. Bolesław Rutkowski z Akademii Medycznej w Gdańsku.

Prof. dr hab. Bohdan Dziemidok otrzymał nagrodę za całokształt badań naukowych w dziedzinie filozofii w zakresie: filozofia sztuki i estetyka, etyka i aksjologia (czyli teoria wartości) oraz filozofia amerykańska XX wieku. Profesor jest absolwentem Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Leningradzkiego i stypendystą wielu amerykańskich uczelni( m.in. w Berkeley, Nowym Jorku i Filadelfii). Przebywał również, jako stażysta, na uniwersytecie w Oxfordzie, Tokio i Berlinie. Od 1983 roku jest profesorem Uniwersytetu Gdańskiego, a od 1999 roku kieruje Instytutem Filozofii i Socjologii tegoż uniwersytetu. Opublikował dotąd 140 prac naukowych, które zostały przetłumaczone na 13 języków. Prowadził wykłady na uniwersytecie w Chicago, pracował w Instytucie Filozofii Akademii Nauk ZSRR w Moskwie, jest członkiem wielu stowarzyszeń naukowych. Mimo że jest czterokrotnym laureatem nagród ministerialnych, pozostał normalnym, ciepłym człowiekiem, który w życiu najbardziej ceni przyjaźń i twierdzi, że "nasze swojskie Kartuzy w porównaniu z niektórymi amerykańskim miastami to metropolia."

Drugi "duży Heweliusz", prof. dr hab. Bolesław Rutkowski otrzymał nagrodę za wybitne osiągnięcia naukowe w zakresie immunologii doświadczalnej i klinicznej. Jest absolwentem Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Gdańsku, od 1968 roku pracuje w gdańskiej Akademii Medycznej. Był stażystą w uniwersyteckiej klinice chorób wewnętrznych w Parmie i prowadził badania w katedrze fizjologii szkoły medycznej w Birmingham. Od 1992 roku jes kierownikiem Kliniki Chorób Nerek. Współpracuje z wieloma akademickimi ośrodkami naukowymi w Europie i Ameryce Północnej jako "visiting professor".

Po raz drugi przyznano również nagrody Młodego Hewelisza, które powędrują do dr. Oktawiana Nawrota z Instytutu Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Gdańskiego (za wybitne osiągnięcia naukowe w zakresie bioetyki) oraz do dr nauk medycznych Piotra Trzonkowskiego (za wybitne osiągnięcia naukowe w zakresie immunologii doświadczalnej i klinicznej).

Dr Oktawian Nawrot jest absolwentem dwóch wydziałów Uniwersytetu Gdańskiego: Prawa i Administracji oraz Nauk Społecznych(Filozofii). Od 2001 roku pracuje jako asystent w Zakładzie Logiki, Metodologii i Filozofii Nauki IFiS Uniwersytetu Gdańskiego. Opublikował 9 prac w czasopismach rodzimych i zagranicznych, jest wydawcą anglojęzycznego pisma "Hevelius. Science - Technology - Philosophy". Uczestniczył w międzynarodowej konferencji w Londynie oraz na Uniwersytecie w Salerno we Włoszech. Za osiągnięcia naukowe przyznano mu stypendium Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, a w roku 2003-2004 był stypendystą Fundacji Rozwoju UG.

Dr Piotr Trzonkowski prowadzi zajęcia z histologii na Wydziale Lekarskim, Oddziale Pielęgniarstwa oraz dla studentów anglojęzycznych w ramach English Division. Spod jego pióra wyszły 23 prace naukowe, publikowane w polskich i zagranicznych wydawnictwach( znajdujących się na Liście Filadelfijskiej). W 1989 roku otrzymał stypendium ministra zdrowia i opieki społecznej, ponadto został uhonorowany medalem Primus inter Pares. Jest dwukrotnym stypendystą Fundacji na rzecz Nauki Polskiej i dwukrotnym laureatem Nagrody Rektora Akademii Medycznej w Gdańsku. Od 1 listopada 2004 roku odbywa staż naukowy w Wlk.Brytanii na Univesity of Oxford pod kierunkiem prof. Kathryn Wood. Na uroczystość wręczenia nagród najprawdopodobniej nie przyjedzie.

Komitetowi nagrody naukowej Miasta Gdańska im. jana Heweliusza przewodzi Oddział Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku oraz Gdańskie Towarzystwo Naukowe, jak również rektorzy wszystkich gdańskich wyższych uczelni, przedstawiciel prezydenta Miasta Gdańska i reprezentanci gdańskich uczelni niepublicznych. Wśród laureatów znaleźli się do tej pory m.in. prof. Edward Borowski, prof. Edmund Wittbrodt, prof. Roman Wapiński, prof. Krzysztof Mroziewicz, prof. Józef Bachórz i prof. Grzegorz Węgrzyn.

W tym roku wręczenie nagród laureatom odbędzie się w Głównym Ratuszu w Gdańsku o godz. 12., tradycyjnie oczywiście 28 stycznia, w dzień urodzin Heweliusza. Laureaci nagrody naukowej Miasta Gdańska otrzymają po 16 tys. złotych, a laureaci "Młodego Heweliusza" po 5 tys.zł.