Jakie zmiany czekają w szkołach od września? Nowa podstawa programowa, zaktualizowana lista lektur, bardziej elastyczne organizowanie nauki religii, nowe wymagania na maturze i egzaminie ósmoklasisty, nowe legitymacje szkolne czy obowiązek szkolny dla dzieci z Ukrainy - to zmiany, które na pewno wejdą w życie do szkół od 1 września. Co jeszcze czeka uczniów i nauczycieli? Podsumowujemy.
Przyszły rok szkolny rozpocznie się 2 września 2024 i potrwa do 27 czerwca 2025. Przyniesie wiele zmian zarówno dla uczniów, jak i nauczycieli. Nowości zapowiadanych przez Ministerstwo Edukacji ma być sporo.
Nowy rok szkolny 2024/25 nieco później. Kiedy wolne dni od nauki, święta i ferie?
Co się zmieni w nowej podstawie programowej? 20 proc. treści mniej
Od 1 września 2024 r. nauczyciele i uczniowie klas IV-VIII szkoły podstawowej oraz wszystkich klas szkół ponadpodstawowych będą pracować ze zmienioną podstawą programową. Ograniczy ona o ok. 20 proc. zakres treści nauczania. Minister edukacji Barbara Nowacka podpisała projekty rozporządzeń dla 18 przedmiotów w szkołach.
MEN przypomina jednak, że mimo zmian - zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami - w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych obowiązują dotychczasowe podręczniki i nie ma konieczności kupowania nowych.
Uszczuplone zostały treści nauczania następujących przedmiotów:
- w szkole podstawowej (klasy IV-VIII): języka polskiego, języka obcego nowożytnego, języka łacińskiego, języka mniejszości narodowej lub etnicznej, języka regionalnego - kaszubskiego, historii, wiedzy o społeczeństwie, matematyki, biologii, chemii, geografii, fizyki, informatyki
- w liceum ogólnokształcącym i technikum: języka polskiego, języka obcego nowożytnego, języka łacińskiego, języka mniejszości narodowej lub etnicznej, języka regionalnego - kaszubskiego, historii, historii i teraźniejszości, wiedzy o społeczeństwie, matematyki, biologii, chemii, geografii, fizyki, informatyki, filozofii, języka łacińskiego i kultury antycznej, historii muzyki, historii sztuki
- w branżowej szkole I stopnia: języka polskiego, języka obcego nowożytnego, języka mniejszości narodowej lub etnicznej, języka regionalnego - kaszubskiego, historii, matematyki, biologii, chemii, geografii, fizyki, informatyki
- w branżowej szkole II stopnia: języka polskiego, języka obcego nowożytnego, języka mniejszości narodowej lub etnicznej, języka regionalnego - kaszubskiego, matematyki, informatyki.
Egzamin ósmoklasisty 2025 i matura 2025. Znamy terminy
Pierwsza pomoc w podstawówce
Od września uczniowie z klas I-III szkoły podstawowej będą mieli obowiązkowe zajęcia z udzielania pierwszej pomocy w sposób dostosowany do możliwości dzieci w tym wieku w ramach edukacji wczesnoszkolnej - edukacji przyrodniczej. Chodzi tu o naukę rozwijania nawyków i zachowań uczniów w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa własnego i innych osób.
Z kolei w klasach IV-VIII szkoły podstawowej oraz w szkołach ponadpodstawowych nauka udzielania pierwszej pomocy będzie realizowana na zajęciach z wychowawcą. Zajęcia udzielania pierwszej pomocy mogą odbywać się z udziałem zaproszonych specjalistów w danej dziedzinie, wolontariuszy, przedstawicieli stowarzyszeń i innych organizacji.
Nowe przedmioty od września 2025 r.
Wdrażanie kompleksowej reformy podstawy programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego jest zaplanowane od 2026 r.
Od września 2025 r., planowane jest wdrożenie nowych przedmiotów szkolnych, tj.:
- edukacji obywatelskiej, która zastąpi historię i teraźniejszość, likwidowaną sukcesywnie od 1 września 2024 r.
- edukacji zdrowotnej, która zastąpi zajęcia wychowanie do życia w rodzinie. Przedmiot edukacja zdrowotna będzie dla uczniów obowiązkowy.
Lekcje religii bardziej elastyczne i bez średniej
Nowe przepisy pozwolą na bardziej elastyczne organizowanie nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach. W przypadku, gdy uczestnictwo w lekcjach religii zadeklaruje mniej niż siedmiu chętnych - przedszkola i szkoły organizują zajęcia w grupach międzyoddziałowych lub międzyklasowych.
Zgodnie z nowymi przepisami na zajęcia międzyoddziałowe w przedszkolu oraz na lekcje międzyklasowe w klasach I-III może uczęszczać maksymalnie 25 dzieci. W starszych na zajęcia międzyklasowe może uczęszczać maksymalnie 28 uczniów.
Co ważne, ocena z religii oraz z etyki nie będzie wliczana do średniej;
Dłuższe testy sprawnościowe na WF-ie
Program "Sportowe talenty" ma zmienić nazwę na "Badanie kompetencji ruchowych młodzieży szkolnej" i będzie się koncentrował na rozwoju kompetencji ruchowych uczniów, a nie na poszukiwaniu talentów.
Wprowadzono zmianę w zakresie przedmiotu wychowanie fizyczne, polegającą na wydłużeniu o jeden miesiąc (luty) okresu, w którym w szkole są przeprowadzane testy sprawnościowe.
Uczniowie z Ukrainy z obowiązkiem szkolnym
Od 1 września 2024 dzieci ukraińskie będą objęte obowiązkiem szkolnym. To oznacza, że będą musiały podjąć naukę w przedszkolu lub szkole należącej do polskiego systemu edukacji, który będzie powiązany m.in. z wypłatą świadczenia 800+.
Według nowych zasad uczniowie z Ukrainy powinni mieć też możliwość uczestnictwa w dodatkowych bezpłatnych zajęciach z języka polskiego w wymiarze czterech godzin lekcyjnych tygodniowo (przez maksymalnie 36 miesięcy).
Zostaną wprowadzone standardy ochrony małoletnich
Od 15 sierpnia obowiązują standardy ochrony małoletnich wynikające z tzw. ustawy Kamilka, czyli nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz szeregu innych przepisów. Oznacza to, że od 1 września pracownicy szkół i innych placówek edukacyjnych muszą stosować się do zawartych w tym dokumencie wytycznych określających m.in., w jaki sposób rozpoznawać i reagować na czynniki krzywdzenia dziecka oraz jakie procedury wtedy wdrożyć.
Nowe legitymacje szkolne
W nowym roku szkolnym 2024/25 będą obowiązywały również nowe legitymacje szkolne - będą one w formie plastikowej karty. Uczniowie rozpoczynający naukę, muszą otrzymać legitymacje wydrukowane zgodnie z obowiązującym wzorem, natomiast papierowe legitymacje zachowają swoją ważność zgodnie z terminem, który na nich widnieje. Nowe dokumenty obowiązują również nauczycieli.
Zmiany na maturze 2025. Nowe wymagania CKE
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z nowymi wymaganiami
Od nowego roku szkolnego egzaminy: matura i egzaminy ósmoklasistów zostaną przeprowadzane znów w oparciu o wymagania podstawy programowej, a nie - jak w ostatnich latach - wymagania egzaminacyjne wprowadzone w związku z pandemią COVID-19. Informatory z poszczególnych przedmiotów będą zamieszczane na stronie internetowej Centralnej Komisji Egzaminacyjnej do 1 września br.
Maturzyści nie będą już składali we wrześniu deklaracji wstępnych. Zamiast tego jedyną deklarację będą musieli złożyć do 7 lutego roku, w którym przystępują do matury.
W latach szkolnych 2024/2025 i 2025/2026 przedłużony będzie okres, kiedy do zdania matury nie jest konieczne uzyskanie 30 proc.
punktów możliwych do uzyskania z egzaminu z jednego wybranego przedmiotu dodatkowego.
Egzamin ósmoklasisty 2025. Co się zmieni? Nowe wymagania
Wcześniejsze emerytury dla nauczycieli od 1 września 2024
Od nowego roku szkolnego nowelizacja Karty Nauczyciela przyznaje prawo do przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego nauczycielom, którzy łącznie spełnią następujące warunki:
- rozpoczęli pracę na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego przed 1 stycznia 1999 r.,
- mają udokumentowane co najmniej 30 lat okresu składkowego, z czego co najmniej 20 lat faktycznie przepracowali jako nauczyciele.
Zgodnie z przepisami na emeryturę na szczególnych zasadach będą mogli przejść:
- od 1 września 2024 r. nauczyciele urodzeni przed 1 września 1966 r.
- od 1 września 2025 r. nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1966 r., a przed 1 września 1969 r.,
- od 1 września 2026 r. nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1969 r.
Jednak warto pamiętać, że istnieją pewne ograniczenia. Przejście na wcześniejszą emeryturę wiąże się z koniecznością posiadania wystarczającego kapitału zgromadzonego w ZUS, który pozwoli na wypłatę minimalnego świadczenia. Ponadto nauczyciel decydujący się na wcześniejszą emeryturę traci prawo do urlopu dla poratowania zdrowia, a świadczenie emerytalne może być o 20-40 proc. niższe w porównaniu z kompensacyjnym.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy