Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Historia Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Bateria Canet, czyli zaśmiecone gdyńskie westerplatte

Marcin Dobrzyński
5 maja 2024, godz. 12:00 
Opinie (78)
Jedna z dwóch armat baterii "Canet". Zdjęcie nieznanego autora, prawdopodobnie zrobione po kapitulacji w dniu 19 września 1939 r. W tle krążownik ORP "Bałtyk". Zdjęcie pochodzi z Wojskowego Biura Historycznego (dawne CAW). Jedna z dwóch armat baterii "Canet". Zdjęcie nieznanego autora, prawdopodobnie zrobione po kapitulacji w dniu 19 września 1939 r. W tle krążownik ORP "Bałtyk". Zdjęcie pochodzi z Wojskowego Biura Historycznego (dawne CAW).

Jedna z dwóch armat baterii "Canet". Zdjęcie nieznanego autora, prawdopodobnie zrobione po kapitulacji w dniu 19 września 1939 r. W tle krążownik ORP "Bałtyk". Zdjęcie pochodzi z Wojskowego Biura Historycznego (dawne CAW).

Ile jest obecne warta historia bohaterskiej załogi baterii "Canet", zasłużonej obroną portu gdyńskiego we wrześniu 1939 roku? Niestety wygląda na to, że tyle co dziura w płocie, przez którą można się dostać na teren tego zapomnianego i zaśmieconego obiektuMapka.



Bo teren dawnej baterii, której poświęcony jest ten tekst i inne publikowane wcześniej w Trojmiasto.pl, nadal jest zaniedbany.

Kilka ciężkich dni. Historia baterii Canet w Gdyni Kilka ciężkich dni. Historia baterii Canet w Gdyni

Oficjalnie Komenda Portu Wojennego w Gdyni niespecjalnie się do niego przyznaje. Lata temu wojsko zrobiło porządki na swoich terenach i poprzesuwało właściwe płoty poszczególnych jednostek. Tak też stało się i tutaj. Obecnie tzw. niebieski płot strzegący terenu wojskowego stoi dużo niżej, w wąwozie przy baterii.

Wciąż stojący stary płot pełen jest dziur i bardzo zaniedbany. Bez problemu można przez nie wejść na teren walk z 1939 r. od strony ogólnodostępnego Cmentarza Marynarki Wojennej na Oksywiu.

Doraźnie naprawiany przez społeczników płot od strony skarpy na Cmentarzu MW w Gdyni-Oksywiu. Zdjęcie autora Doraźnie naprawiany przez społeczników płot od strony skarpy na Cmentarzu MW w Gdyni-Oksywiu. Zdjęcie autora

Doraźnie naprawiany przez społeczników płot od strony skarpy na Cmentarzu MW w Gdyni-Oksywiu. Zdjęcie autora

Wiedzą o tym dobrze miłośnicy niskobudżetowych alkoholi oraz bezdomni. Regularnie na pozostałych obiektach walk z 1939 r. (dwa schrony, tory kolejki i okolica) znaleźć można butelki po alkoholu i inne śmieci. Doraźnie pozostaje jedynie zabrać ze sobą raz na jakiś czas worek 120-litrowy i pozbierać to, co obywatele tam naśmiecili. Tylko tyle i aż tyle.

Tak dziś wygląda miejsce pamięci, które spokojnie można nazwać "gdyńskim westerplatte". W jednym ze schronów sezonowo pomieszkują bezdomni.

Wejście do schronu amunicyjnego baterii z 1939, przerobionego po wojnie na schron 28 BAS (Baterii Artylerii Stałej). Zdjęcie autora Wejście do schronu amunicyjnego baterii z 1939, przerobionego po wojnie na schron 28 BAS (Baterii Artylerii Stałej). Zdjęcie autora

Wejście do schronu amunicyjnego baterii z 1939, przerobionego po wojnie na schron 28 BAS (Baterii Artylerii Stałej). Zdjęcie autora


Częściowo zasypany i zarośnięty przedwojenny tor kolejki amunicyjnej. Zdjęcie autora Częściowo zasypany i zarośnięty przedwojenny tor kolejki amunicyjnej. Zdjęcie autora

Częściowo zasypany i zarośnięty przedwojenny tor kolejki amunicyjnej. Zdjęcie autora

Wiele instytucji publicznych, takich jak Muzeum Gdyni czy Parafia Wojskowa w Gdyni, opisuje historię baterii, toczące się z jej udziałem działania wojenne, precyzyjnie opisuje jej wyposażenie.

Jednak ani słowa o dniu dzisiejszym. Nic dziwnego.

Wobec tego ważnego dla historii Wybrzeża obiektu panuje specyficzna niemoc. Jest to nadal teren wojskowy, choć praktycznie ogólnodostępny (żadnego dozoru i stary dziurawy płot). Pozostaje jednak w zarządzie Komendy Portu Wojennego w Gdyni, czego dowodzi opublikowany niemal dekadę temu w Trojmiasto.pl artykuł na temat doraźnego zbierania śmieci, które ktoś napchał do jednego ze stanowisk ogniowych na terenie powojennej 28 BAS (Baterii Artylerii Stałej).

W nieoficjalnych rozmowach jako powód niechęci do wytyczenia ścieżki turystycznej podawana jest bliskość właściwego obiektu wojskowej oraz możliwy wgląd na jego teren ze szczytu Cypla Oksywskiego.

Dla chcącego nic trudnego, bo i dziś można to uczynić, czego dowodzą zalegające tu butelki po alkoholu.

Zachowane tory dolnego odcinka kolejki, prowadzące do wejścia od schronu amunicyjnego. Zachowana także zakopana obrotnica w kierunku toru pod górę. Oraz wszechobecne w tym miejscu śmieci. Zdjęcie autora Zachowane tory dolnego odcinka kolejki, prowadzące do wejścia od schronu amunicyjnego. Zachowana także zakopana obrotnica w kierunku toru pod górę. Oraz wszechobecne w tym miejscu śmieci. Zdjęcie autora

Zachowane tory dolnego odcinka kolejki, prowadzące do wejścia od schronu amunicyjnego. Zachowana także zakopana obrotnica w kierunku toru pod górę. Oraz wszechobecne w tym miejscu śmieci. Zdjęcie autora

W 2020 r. Komenda Portu Wojennego w Gdyni odnowiła inny, podobny obiekt, znajdujący się na zamkniętym terenie wojskowym. Czyli jednak można? Na ironię zakrawa fakt, że odnowiony obiekt jest na co dzień zupełne niedostępny oraz zapomniany.

Smutny jest brak jakiejkolwiek dbałości o taki obiekt, jak teren baterii "Canet". W sumie poza garstką amatorów trunków i miłośników historii nikt tam nie zagląda.

Na skandaliczny stan tego terenu zwracał uwagę także w 2016 r. Włodzimierz Skupień, opisujący historię grodu na Oksywiu.

"Nie sposób nie napisać kilku słów o obrońcach Kępy Oksywskiej z września 1939 r., którzy bronili się bohatersko do 19 września, a ich dowódca - płk Stanisław Dąbek - wobec nieuchronności klęski popełnił samobójstwo.

Po wojnie tereny Kępy Oksywskiej zostały zajęte przez wojsko, ogrodzone, niedostępne dla cywilów. Powstały tam nowe umocnienia i stanowiska obrony terytorialnej. Po zakończeniu "zimnej wojny" i wstąpieniu Polski do NATO, a także zmianach strukturalnych w naszym wojsku tereny dawnego grodziska chyba przestały być wojsku potrzebne.

Teren teoretycznie nadal jest niedostępny i ogrodzony, ale w płocie dziury, brak patroli wartowniczych, co można zobaczyć i sfotografować. Niestety obraz nie jest budujący - wszystko w ruinie".
Historia grodu na Oksywiu Historia grodu na Oksywiu

Od tamtego czasu nic się nie zmieniło, chyba że na gorzej.

Miejscy radni pytani o temat odsyłają do wojska. Wojsko odsyła do miasta albo Muzeum Marynarki Wojennej. Muzeum milczy. Także Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku nie jest zainteresowane sprawą. Mimo że - jak wynika z opowieści krążącej w środowisku tzw. poszukiwaczy skarbów - teren był już nieraz nielegalnie eksplorowany.

Tabliczka znamionowa armaty "Canet" (jednej z dwóch w 1939 r.) odnaleziona na terenie baterii przez jednego z poszukiwaczy skarbów ok. 1999 r. Zdjęcie z Pomorskiego Forum Eksploracyjnego. Tabliczka znamionowa armaty "Canet" (jednej z dwóch w 1939 r.) odnaleziona na terenie baterii przez jednego z poszukiwaczy skarbów ok. 1999 r. Zdjęcie z Pomorskiego Forum Eksploracyjnego.

Tabliczka znamionowa armaty "Canet" (jednej z dwóch w 1939 r.) odnaleziona na terenie baterii przez jednego z poszukiwaczy skarbów ok. 1999 r. Zdjęcie z Pomorskiego Forum Eksploracyjnego.

Może czas na rzetelne, prawdziwe badania archeologiczne? Tylko kto je zorganizuje i sfinansuje?

Ale nie chodzi tylko o zebranie artefaktów po walkach z września 1939 r. Na terenie obiektu mogą znajdować się nadal także groby poległych polskich artylerzystów z czasów obrony Gdyni. W toku obrony został ogniem pancernika Schleswig-Holstein zniszczony schron załogi, w którym zginęło kilku naszych żołnierzy. Na jednym ze zdjęć widać, jak po kapitulacji do ruin schronu wchodzą Niemcy z chustami zasłaniającymi usta oraz nos. Zapewne z uwagi na rozkład zwłok.

Zniszczony pod koniec obrony schron, w którym zginęło kilku polskich marynarzy. Zdjęcie z domeny publicznej. Zniszczony pod koniec obrony schron, w którym zginęło kilku polskich marynarzy. Zdjęcie z domeny publicznej.

Zniszczony pod koniec obrony schron, w którym zginęło kilku polskich marynarzy. Zdjęcie z domeny publicznej.

Czy nasi obrońcy zostali pochowani na terenie baterii czy na okolicznym cmentarzu? Nigdy pod tym kątem nie badano terenu baterii.

Miejsce posiada ogromny potencjał turystyczny i historyczny. W Gdyni brak innego miejsca w takim stanie zachowania, które świadczy o bohaterstwie naszych przodków.

Czy naprawdę musi być tak zaniedbane i zapomniane?

Oksywie oczami przedwojennych mieszkańców Oksywie oczami przedwojennych mieszkańców

Najstarszy kościół w Gdyni znajduje się na Oksywiu

Marcin Dobrzyński

Miejsca

Zobacz także

Historia Gdyni. Teksty historyczne o Gdyni (120)

Opinie (78) 4 zablokowane

  • 2024-05-05 16:30

    Mieszkanec Gdyni ma cos ze swini.

    2 miesiące

    • 1 12

  • 2024-05-05 16:52

    Kosiorek weź sie w końcu do pracy (4)

    opowoadanie banalow juz nie wystarczy

    mieszkaniec

    2 miesiące

    • 25 28

    • 2024-05-05 17:28

      (2)

      przecież nawet jeszcze nie jest zaprzysiężona, więc nie rozumiem o co się burzysz

      2 miesiące

      • 19 0

      • 2024-05-05 19:08

        (1)

        nie trzeba być zaprzysiężonym żeby butelki posprzątać

        2 miesiące

        • 1 6

        • 2024-05-05 19:32

          To posprzątaj.

          2 miesiące

          • 7 0

    • 2024-05-05 20:20

      przciez to teren wojska, co ma miasto do tego? Gdzie te twoje banały przez 8 ostatnich lat były?

      2 miesiące

      • 4 0

  • 2024-05-05 17:43

    Posprzątałbym ale mi sie nie chce.

    Komu się jeszcze nie chce?

    2 miesiące

    • 3 3

  • 2024-05-05 19:28

    Westerplatte jest w Gdańsku.

    Warto nie pisać bzdur.

    2 miesiące

    • 2 4

  • 2024-05-05 21:22

    Dużo jest takich miejsc w lasach gdyńskich

    Najpierw zasypywali je okoliczni mieszkańcy śmieciami, potem liście, a na koniec znikają z widoku. Życie idzie dalej. Bardziej emocjonujemy się ciemnoskórym Robin Hoodem na Netflksie niż naszymi przodkami, którzy oddali życie za Gdynię.

    2 miesiące

    • 64 0

  • 2024-05-05 21:34

    Niestety Gdynia nie potrafi opowiedzieć swojej historii ani turystom ani mieszkańcom. (2)

    Bateria Canet to tylko jeden z przykładów. Muzeum Miasta Gdyni - olbrzymi gmach, trzy piętra ale nigdzie nie ma mowy o korzeniach miasta, o rdzennej ludności , jak daleko kiedyś sięgały Kaszuby. Żadnej informacji o historii tych dzielnic, które kiedyś były osobnymi miejscowościami i mają dłuższą historię niż sama Gdynia (np. Oksywie, Orłowo, Chylonia).
    Artefaktów zero (oprócz tymczasowo wypożyczonych z Gdańska i też kiepsko opisanych). No i pierwsze piętro muzeum z jakimiś domkami ze sklejki to już szczyt wszystkiego. Myślę,że mamy do powiedzenia turystom wiele więcej o Gdyni, chociażby właśnie o sprawach morskich. Cały świat wie,że z Liverpool wyruszył Titanic gdzie zginęło 1500 osób. A kto nawet wśród gdynian wie,że z Gdyni wyruszył Gustloff gdzie zginęło 9400 osób i jest to największa morska katastrofa w historii świata.

    2 miesiące

    • 7 1

    • 2024-05-05 21:39

      Sorki za pomyłkę , oczywiście chodziło o Southampton a nie Liverpool.

      2 miesiące

      • 0 0

    • 2024-05-05 21:58

      Na Wikipedii mogą turyści przeczytać, że we wsi Gdynia nie było nawet posterunku policji - najbliższy był we wsi Chylonia.

      Ani nawet kościoła - parafia od stuleci znajdowała się we wsi Oksywie.

      W 1870 we wsi Chylonia wybudowano stację kolejową na linii Szczecin - Gdańsk.

      We wsi Gdynia przystanek kolejowy wybudowano dopiero w 1894 roku.

      Mimo że Gdynia była od nich większa, przez mieszkańców sąsiednich wsi Gdynia uważana była za wieś biedną, o jej mieszkańcach wyrażano się lekceważąco.

      2 miesiące

      • 0 0

  • 2024-05-05 22:33

    Gdynia to miasto upadłe

    Spójrzcie ludzie co tu się dzieje. Śmieci walają się wszędzie. Wszystkie śmietniki zaraz obok nich zasypane są śmieciami gabarytowymi. Dziki roznoszą ten syf jeszcze bardziej. Nie dość że Gdynia jest paskudna po 26 latach nierządu szczura, to dodatkowo ten bajzel potęguje nieład. Nie mogę już patrzeć na to co widzę każdego dnia. Na dokładkę każdego dnia jazdy autobusem spotykam śmierdzących meneli i tchórzliwych dzikich przyjaciół ze wschodu. Język szatana i opary wódy od meneli to kwintesencja Gdyni. Tu nie da się jeździć samochodem bo takie mamy drogi, a raczej dziury i korki.

    Antyszczur

    2 miesiące

    • 8 1

  • 2024-05-06 07:33

    Marynarz

    Zgadzam się z Autorem, kolegą Marcinem, że o takie miejsca powinno się dbać i uczcić pamięć tych którzy bronili i zgineli stojąc na posterunku Wolnej polski. chwała Bohaterom.

    2 miesiące

    • 2 0

  • 2024-05-06 07:47

    Zasmiecone Brzezno wyglada duzo "lepiej"

    oko

    2 miesiące

    • 0 1

  • 2024-05-06 12:34

    Lenie

    Skoro teren jest wojskowy, to niech naprawia siatkę i posprzątają zamiast się nudzić

    2 miesiące

    • 0 0

1
2
3
4

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (120)

Najczęściej komentowane

Kopał byłą partnerkę po głowie, nie trafił do aresztu

Kopał kobietę po głowie, nie trafił do aresztu

Twórca Amber Gold napisał list do mediów. Co było w kopercie?

Twórca Amber Gold pisze list do dziennikarzy

więcej

Najczęściej czytane