Lipidogram to badanie krwi, które określa poziom triglicerydów, cholesterolu całkowitego i jego dwóch frakcji - LDL oraz HDL. Warto wykonywać je regularnie, w szczególności, jeśli mało się ruszasz, a Twoja dieta jest bogata w przetworzoną żywność. Sprawdź, czym dokładnie jest lipidogram i jakie choroby pomaga wykryć!
Co to jest cholesterol?
Cholesterol to związek lipidowy, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Bierze udział w syntezie niektórych witamin, hormonów i kwasów żółciowych. Uczestniczy w trawieniu tłuszczów, a także pozytywnie wpływa na układ nerwowy.
Poziom cholesterolu w organizmie najłatwiej sprawdzić wykonując szczegółowe badanie profilu lipidowego, tzw. lipidogram:
https://www.alab.pl/katalog-badan/pakiety/lipidogram-2-2.
Cholesterol może być wytworzony samodzielnie przez organizm, a także przyjmowany z zewnątrz. Znajdziesz go w tłustych mięsach, tłustym nabiale, potrawach smażonych czy fast foodach. Zbyt wysoki poziom cholesterolu może prowadzić do rozwoju groźnych chorób, dlatego bardzo ważne jest regularne sprawdzanie jego stężenia we krwi.
Co to jest lipidogram?
Lipidogram to badanie, które wykonywane jest z krwi. Daje szczegółowy obraz gospodarki lipidowej w organizmie człowieka, a w szczególności pozwala sprawdzić poziom triglicerydów w surowicy krwi, stężenia cholesterolu całkowitego, a także poziomu frakcji HDL i LDL.
Wyróżniamy dwa rodzaje cholesterolu: LDL nazywany "złym" i HDL - "dobrym". Różnią się od siebie funkcją, jaką pełnią w organizmie. Frakcja HDL jest odpowiedzialna za transport nadmiaru cholesterolu z komórek ciała do wątroby, gdzie następnie jest on przetwarzany i usuwany z organizmu. Frakcja LDL dostarcza cholesterol do komórek, a jego nadmiar odkłada się w ścianach naczyń krwionośnych, co w konsekwencji prowadzi do rozwoju miażdżycy.
Warto wiedzieć: Jeśli masz wysoki poziom cholesterolu, włącz do swojej diety produkty bogate w kwasy omega-3. Najwięcej znajdziesz go w tłustych rybach morskich, np. łososiu, makreli czy sardynkach.
Lipidogram - normy
Lipidogram w badaniu krwi daje obraz całej gospodarki lipidowej w organizmie. Jego normy mogą się różnić od laboratorium, w jakim było przeprowadzane badanie, dlatego nie należy samodzielnie interpretować wyników. Najlepiej pozostawić to lekarzowi.
Wskazania do wykonania badania
Lipidogram badanie warto wykonać w ramach działań profilaktycznych. Osoby zdrowe od 20. Roku życia powinny wykonywać lipidogram raz na pięć lat. W przypadku nieprawidłowych wyników konieczne jest przeprowadzanie badania raz w roku. Dzięki temu można odpowiednio wcześniej zauważyć problemy ze zdrowiem. Wysoki poziom cholesterolu nie zawsze daje charakterystyczne objawy. Na badanie powinny się zgłosić przede wszystkim osoby:
- otyłe i z nadwagą (BMI powyżej 30 kg/m²),
- palące papierosy i nadużywające alkoholu,
- z małą aktywnością fizyczną,
- nadciśnieniem tętniczym (140/90 mm Hg),
- obarczone ryzykiem chorób układu krążenia,
- z dodatnim wywiadem rodzinnym,
- z genetyczną skłonnością do wysokiego stężenia cholesterolu.
Badanie powinny także wykonywać kobiety w okresie menopauzy, a także mężczyźni po 40. roku życia.
Lipidogram - przygotowanie do badania
Odpowiednie przygotowanie do badania jest bardzo ważne i pozwala uzyskać realny wynik.
Lipidogram należy wykonać na czczo, dlatego przed badaniem wstrzymaj się z jedzeniem i piciem na przynajmniej 12 godzin. Dozwolona jest jedynie niegazowana woda w niewielkiej ilości. Dzień przed badaniem należy zrezygnować z intensywnej aktywności fizycznej, a na 2-3 dni odstawić alkohol. Jeśli to możliwe unikaj stresu, ponieważ może mieć on wpływ na wyniki badania.
Lipidogram polega na pobraniu krwi z żyły łokciowej. Na badanie trzeba się zgłosić w godzinach porannych. Na wyniki czeka się ok.1 dnia.
Bibliografia: 1. Cichocka A., Hipercholesterolemia, Wydawnictwo Medyk, Warszawa 2022.
2. Catapano AL, Graham I, Backer GD, et al. Wytyczne ESC/EAS dotyczące leczenia zaburzeń lipidowych w 2016 roku, "Kardiologia Polska", 74, 2016, s. 1234-1318.
