Liczba bałtyckich dorszy, a także ich kondycja wyraźnie spada. Przyczyn jest wiele: przede wszystkim ocieplanie się klimatu oraz przełowienie tego gatunku. Szanse na szybkie odwrócenie niekorzystnego trendu są niewielkie. O problemie opowiada Bartłomiej Arciszewski ze Stacji Morskiej im. Profesora Krzysztofa Skóry Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego w Helu.
W ostatnich dniach, media w całym kraju rozpisywały się o dramatycznym stanie stad dorsza w Morzu Bałtyckim. Populacja ryby gwałtownie się zmniejsza, a jakość odławianych osobników przez rybaków jest fatalna. Ryby są wychudzone lub mają chore wątroby.
W niektórych publikacjach można spotkać się z jednoznacznym stwierdzeniem, że wszystkiemu winne jest przełowienie dorsza, czyli zbyt intensywne odławianie tego gatunku. Jednak jak się okazuje, przyczyny tego zjawiska są o wiele bardziej skomplikowane.
Za mało wlewów z Morza Północnego
Na temat problemu porozmawialiśmy z ichtiologiem, zatrudnionym w Stacji Morskiej im. Profesora Krzysztofa Skóry Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego w Helu.
- Zmniejszenie się populacji, a także kondycji dorsza w Bałtyku, ma wielorakie przyczyny. Po pierwsze wynika to ze złych warunków na tarliskach dorsza, co ma związek z coraz rzadszymi wlewami wody do Bałtyku z Morza Północnego. Ikra dorsza musi unosić się w toni wody, bo jeśli opadnie na dno, w strefę pozbawioną tlenu, obumiera. Ikra będzie unosić się w wodzie tylko wtedy, jeśli zasolenie wody będzie na poziomie minimum 11. Odpowiednio zasoloną i natlenioną wodę przy dnie zapewniały wspomniane już wlewy z Morza Północnego. Problem polega na tym, że wlewy odbywały się niegdyś z częstotliwością co 2-3 lata lub częściej. Obecnie zdarza się to raz na dekadę - wyjaśnia Bartłomiej Arciszewski, zastępca kierownika Stacji Morskiej w Helu. Ostatni znaczny wlew wody do Bałtyku miał miejsce na przełomie 2014 i 2015 roku. Dlaczego częstotliwość wlewów uległa tak znacznemu zmniejszeniu? Niewykluczone, że wpływ na to mają zmiany klimatyczne, a właściwie ocieplanie się klimatu.
Jak wyjaśnia nasz rozmówca, zmienia się cyrkulacja wiatrów, od których zależy kierunek i siła sztormów, wpychających morską wodę z jednego akwenu do drugiego. Wiele wskazuje na to, że ocieplanie się klimatu ma również wpływ na kolejną przyczynę zmniejszania się populacji dorsza.
Codzienna praca rybaków z Sopotu
Dorsze mają problem ze znalezieniem pożywienia, czyli szprotów i śledzi
- Dorsz żywi się m.in. szprotami i śledziami, a wszystkie są rybami wędrującymi, z których część zmieniła swoje zwyczaje. Istnieje hipoteza, że zmiana trasy wędrówek wynika ze zmian hydrologicznych zależnych od klimatu. Tłumacząc to w bardziej obrazowy sposób, dorsze często nie są w stanie odnaleźć pożywienia, bo trasy ich wędrówek oraz trasy wędrówek szprotów i śledzi nie krzyżują się - kontynuuje Arciszewski. Oprócz wspominanych gatunków ryb, dorsze - w szczególności młode osobniki - żywią się także żyjącymi przy dnie skorupiakami. Tymczasem ich liczebność również spada z powodu powiększania się tzw. stref beztlenowych. Wiele wskazuje na to, że do rozrostu tych stref przyczyniają się nawozy, które rzekami spływają do Bałtyku.
Kolejny powód: zbyt intensywne połowy
Nie należy również zapominać, że część szprotów i śledzi ląduje po prostu w sieciach rybaków. I tu dotykamy kolejnej przyczyny, która skutkuje zmniejszeniem się liczebności dorsza w Bałtyku.
- Nie bez znaczenia jest również fakt, że przemysł potrzebuje coraz więcej ryb. I nie chodzi tu wyłącznie o ryby, które - kolokwialnie mówiąc - lądują później na naszym talerzu, ale o ryby, które są poławiane w celu przetworzenia ich na mączkę rybną. Ten problem dotyczy zarówno szprotów i śledzi oraz pośrednio dorszy. Reasumując, kondycja dorsza w Bałtyku to problem uwarunkowany wieloma czynnikami - tłumaczy nasz rozmówca.
Zobacz nową osadę rybacką na Oksywiu
Jak polepszyć sytuację?
Wydaje się, że jednym z podstawowych kroków, które należy podjąć w celu ratowania bałtyckich dorszy - o ile to możliwe - jest znaczne zmniejszenie limitu połowów czy nawet ich czasowe wstrzymanie. Nasz rozmówca przypomina jednak, że takich decyzji nie podejmuje się natychmiast.
- Należy wsłuchiwać się w głosy naukowców, którzy sugerują ograniczenia połowów dorsza. Jednak między rekomendacjami naukowców a decyzjami polityków w tej kwestii występuje często znaczny rozdźwięk. Co ciekawe, samo środowisko rybaków wyszło z postulatem czasowego zakazu połowu dorsza w Bałtyku, do czasu odtworzenia populacji. Trudno powiedzieć, czy przyczyni się to do podjęcia konkretnych działań. Natomiast biorąc pod uwagę złożoność omawianego problemu, wcale nie musi to spowodować natychmiastowego poprawienia liczebności i kondycji dorsza w Bałtyku - kwituje nasz rozmówca. Na koniec nasz rozmówca zwraca uwagę na istotny fakt, który miał miejsce niecałe dwa miesiące temu. Otóż 29 maja Międzynarodowa Rada do Badań Morza - w skrócie ICES - ogłosiła zalecenia dotyczące wielkości dopuszczalnych połowów ryb bałtyckich w 2020 roku.
- Rekomendowana wartość dla wschodniego stada dorsza wynosi... 0 ton. Decyzję podejmą politycy i już za kilka miesięcy będziemy mogli powiedzieć "sprawdzam" - uzupełnia Arciszewski.
Okres ochronny dorsza
Kwestię odłowu dorsza w Morzu Bałtyckim regulują przepisy unijne, a dokładnie uchwalone przez Komisję Europejską. Zgodnie z nimi, zakaz połowu dorsza na Bałtyku obowiązuje w okresie od 1 lipca do 31 sierpnia. To właśnie ten okres ma kluczowe znaczenie dla rozrodu tego gatunku.
W związku z tym, zakup dań ze świeżego dorsza w okresie wakacyjnym jest znacznie utrudniony, nie jest jednak niemożliwy. Wspomniany zakaz nie obowiązuje bowiem niewielkich jednostek rybackich, które prowadzą połowy blisko brzegu. Warto także pamiętać, że część dorszy sprzedawanych w nadmorskich barach jako "ryby z nocnego połowu" może być osobnikami złowionymi i zamrożonymi przed okresem ochronnym lub importowanymi z łowisk w innych rejonach naszego globu, np. z Oceanu Atlantyckiego.
glony juz tez wyginely. zostaly przetworzone masowo i juz nich nie ma. (2)
poczytaj o sprawie alg morskich.
4 lata
40
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-15 08:54
ale kto ukradł wszystkie algi z mórz? (1)
on
4 lata
00
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-15 11:26
tu nie chodzi o jakiekolwiek algi
tylko te jadalne
4 lata
10
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 22:42
(1)
jak zawsze propaganda w której ani słowo nie pada od odławianiu ryb przez Finów, Szwedów, Norwegów, Duńczyków i Niemców oraz o zatruwaniu morza przez szwedzki i niemiecki przemysł
próbujecie nam wmówić że te trzy Polskie łódeczki "przeławiają" dorsza
4 lata
133
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 23:49
Ten caly osrodek chociaz tez przyczynia sie do znikania ryb w BAltyku
walczy jedynie o darmowe pozywnienie przez sztucznie namnazane foki z Helu.
Cala reszta ich nie obchodzi. Byle sie bawic za publiczne.
4 lata
03
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 23:31
Foki pozeraja ogromy ilosci ryb. Trzeba wprowadzic limit populacji fok na BAltyku (5)
4 lata
59
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 23:46
Pomylka (1)
Foki mają prawo żyć w Bałtyku . Źle kliknąłem
4 lata
72
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 23:56
Prawo tak ale jesli beda mialy naturalnych wrogow
i nie beda sztucznie hodowane.
4 lata
15
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-15 00:26
Trzeba wprowadzić limit
na takich i**otów jak Ty. Im mniej się ich urodzi tym lepiej dla tej ziemi.
Anty i**ota
4 lata
42
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-15 06:01
Uważasz, że foki pożerają większą ilość ryb niż człowiek wyławia?! Jeżeli tak to nie mam więcej pytań...
4 lata
50
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-15 11:18
Popieram limity populacji
na początek limit na gatunek homo stultus.
4 lata
00
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 23:40
wybrana zostyala to komisji morskiej za jarka w. wdowa po pawle. co zmieni m adamowicz?
Niestey Walesa zawalil. Co on robil w tej komisji rybołowstwa? no wlasnie.. Niech teraz sie tlumaczy.. ma wolny czas. Bo przegrał, bo nic nie robił.
4 lata
43
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 23:45
Foczka Szwedzi wzięli sprawy w swoje ręce i biją tysiącami foki szkodniki.
4 lata
16
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 23:50
Adamowicz do roboty. JEstes w komisji rybołowstwa i odpowiadasz za zmiany w prawie morskim. (1)
próbujecie nam wmówić że te trzy Polskie łódeczki "przeławiają" dorsza?
Za friko kasa nie bedzie plynac.
4 lata
53
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-15 00:21
Będzie.
Nie licz na to, że ta paniusia cokolwiek zdziała. Przecież jej głównym hasłem wyborczym i chyba jedynym, była walka z hejtem. Eurasy będą płynęły do jej kieszonki a założę się, że ani razu nie zabierze głosu w tej eurostodole.
Dorsz
4 lata
53
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 23:52
To, że w Bałtyku jest co raz mniej dorszy to wina decydentów o limitach połowowych. Rybacy w przeszłości nie tylko nasi wyławiali ile się dało a że nadwyżki, które nie zostały przerobione trafiały na karmę dla lisów bądź produkowano mączkę, którą futrowano świnie. Teraz jest lament a na targowiskach po za dorszami wymiarowymi handlowano niewymiarowymi. Tak to jest jak nad gospodarką w tym przypadku rybacką nie ma kontroli i przymyka się oko na kłusownictwo sieciowe.
zyb
4 lata
61
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 23:52
Propozycja zwiększenie liczebności fok
Brawo to jest idealny kierunek
Mierzeja wiślana
4 lata
21
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 23:54
D uńczycy i N iemcy prze ławiają, a Pol acy i kraje nad bałtyckie cierpią - jak zwykle. (Przepraszam czytelników za te niepotrzebne spacje, ale bez nich wyskakuje mi blokada antyspamowa.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
