- 1 Ubywa mieszkańców i rozwodów (243 opinie)
- 2 Niespokojna noc na gdańskich drogach (159 opinii)
- 3 Do 5 tys. zł dotacji na rower elektryczny (324 opinie)
- 4 Od środy ruch wahadłowy na ul. Puckiej (15 opinii)
- 5 Reklamy wideo na przystankach w Gdyni (66 opinii)
- 6 Rowerzyści: nie dzwońcie na pieszych (869 opinii)
Obóz pod Galerią Przymorze
Otwarta w środę u zbiegu ulic Chłopskiej i Obrońców Wybrzeża, Galeria Przymorze ma swój smutny sekret. W czasie II wojny światowej działał tu obozów pracy przymusowej dla kobiet.
- Do późnych lat 40. ubiegłego stulecia zachował się tu zespół dawnego lekkiego obozu pracy dla kobiet, zatrudnianych w różnych firmach na zlecenie miejskich zakładów komunalnych. Więźniarki z Przymorza, Polki i Ukrainki, pracowały między innymi jako personel pomocniczy w Grand Hotelu - opowiada Zbigniew Okuniewski z Towarzystwa Przyjaciół Sopotu. Lekkie obozy pracy nie były przez Niemców ewidencjonowane. Nie były też oddziałami KL Stutthof. W przeciwieństwie do filii kacetu warunki tu panujące były całkiem znośnie. Więźniarki miały ograniczoną swobodę poruszania. Dostawały kartki na żywność i ubranie. Faktem jest jednak, że z takiego obozu łatwo było trafić, za najdrobniejsze przewinienie, do lagru.
- Nie dotarły do nas żadne sygnały, że w miejscu naszej inwestycji mogła znajdować się jakakolwiek wojenna pamiątka - mówi Anna Stępień reprezentująca Galerię Przymorze.
Dziś trudno powiedzieć ile kobiet przewinęło się przez druty obozu u zbiegu ulic Chłopskiej i Obrońców Wybrzeża. Sądząc po wielkości, siedziało tu jednorazowo nie więcej niż 150 - 200 osób. Dwie podobne "placówki" Niemcy utworzyli także w nieodległym Sopocie. Z Przymorza nie było też daleko do filii KL Stutthof w Oliwie i na Zaspie.
W latach II wojny Gdańsk, Sopot i Gdynia były wielkim zapleczem dla niemieckiego przemysłu. W Stoczni Gdańskiej budowano U-booty, liczne zakłady produkowały niezbędne dla wojska wyposażenie. Dla sprawnego działania machiny wojennej naziści potrzebowali tysięcy niewolników - jeńców wojennych, Polaków, Kaszubów, Rosjan, ludzi praktycznie wszystkich narodowości. Otoczone drutami kolczastymi baraki z krążącymi wokół strażnikami na stałe wpisały się w krajobraz nie tylko trzech miast, ale i całego Pomorza.
Najbardziej znanym obozem pracy był Narvik. Ten nazywany Narvik I Niemcy założyli w 1941 roku. Przebywali w nim jeńcy wojenni i robotnicy przymusowi różnych narodowości. Wykorzystywano ich do pracy w okolicznych zakładach przemysłowych, w tym Stoczni Gdańskiej. Według różnych przekazów przeciętna liczba osadzonych w obozie liczyła ok. 2000 ludzi.
Pozostałości po obozie do dzisiaj można oglądać przy ul. Narwickiej
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
Wraz z coraz większą ilością przybywających do Gdańska jeńców, obóz Narwik postanowiono rozbudować. Kolejnych więźniów, pracujących niewolniczo na potrzeby III Rzeszy, umieszczano w obozie oznaczonym jako Narvik II.
Do obozowych celów wykorzystano baraki przy ul. Chrobrego (niegdyś Broesener Weg). Zanim w barakach zaczęto umieszczać jeńców, wcześniej zajmowali je pracownicy jednej z nazistowskich organizacji, Deutsche Arbeitsdienst - Niemieckiej Służby Pracy. Z kolei według innych źródeł, w tym samym miejscu funkcjonował obóz określany nie jako Narvik II , a Arbeitslager Ferdinand.
Po obozie Narvik II praktycznie nie pozostał żaden ślad. Według źródeł niemieckich, m.in. informacji Mniejszości Niemieckiej w Gdańsku, baraki obozu Narvik II znajdowały się mniej więcej w połowie ulicy Chrobrego
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
Ponura historia obozów Narvik I i Narvik II nie zakończyła się jednak wraz z finałem działań wojennych na terenie Gdańska. Obozowe budynki szybko, bo już w pierwszych dniach kwietnia 1945 roku, przejęło NKWD. W barakach przebywali zarówno niemieccy jeńcy wojenni, wywożeni później w głąb Związku Radzieckiego, jak i ludność cywilna. Trudno dziś dokładnie podać liczbę osób, jaka przewinęła się przez obóz w czasie jego "drugiego życia". Oficjalnie istniał on do 1948 roku.
Znacznie mniej wiadomo o dużym obozie dla jeńców wojennych w Oliwie. Informacje na jego temat pochodzą przeważnie od pierwszych, polskich mieszkańców Gdańska przybyłych do miasta w 1945 roku. We wspomnieniach dawnych gdańszczan, migawki z obozu przewijają się sporadycznie. Z tych skrawków informacji możemy dziś szczątkowo odtworzyć historię stalagu XX BZ/Danzig Oliva.
Wśród miłośników historii Gdańska wiele emocji budzi kwestia dokładnego umiejscowienia obozu. Najprawdopodobniej znajdował się on w kwadracie ulic Piotra Michałowskiego - Piotra Norblina i Antoniego Abrahama
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
Wraz z napaścią III Rzeszy na Związek Radziecki w obozie zaczęło przybywać jeńców radzieckich. Tych Niemcy traktowali o wiele gorzej niż Anglików. Niemcy uważali Rosjan za podludzi. Nie czynili żadnego wyjątku, w takim samym pogardliwym i bestialskim traktowaniu zarówno oficerów jak i szeregowych żołnierzy. Praktycznie wszystkich czekał ten sam los... Łącznie w obozie zamknięto ok. 2500 jeńców.
W 1949 roku w lesie w bezpośredniej bliskości stalagu ekshumowano zwłoki 279 Rosjan, którzy w nim zginęli. Pochowano ich na cmentarzu wojennym w Sopocie.
Dziś po obozie nie pozostały już prawie żadne ślady. Uważny obserwator na tyłach domów przy końcu ul. Abrahama znajdzie resztki obozowego ogrodzenia, gdzieniegdzie poprzetykanego jeszcze drutem kolczastym. Podobne słupy znajdziemy też przy ul. Norblina.
- W Gdańsku i Gdyni znajdowało się jeszcze kilkanaście filii obozu koncentracyjnego Stutthof - przypomina Elżbieta Grot z sopockiego oddziału Muzeum Stutthof. - Ślady po dawnych filiach obozu znajdziemy chociażby na Kokoszkach czy w Nowym Porcie
- Marek Gotardm.gotard@trojmiasto.pl
Opinie (242) 4 zablokowane
-
2009-03-21 13:21
od lat
tuszuje sie historie polakow meczonych w obozach i teraz ,na ich grobach organizuje sie festiwale i uciechy wszelakie, wstyd licza sie jedynie zydowskie groby
- 5 3
-
2009-03-21 13:48
(1)
"Polaków, Kaszubów, Rosjan, ludzi praktycznie wszystkich narodowości"
Kaszubów??? to jakaś nowa nacja???- 3 0
-
2009-03-21 13:56
hahah własnie :)ale co sie dziwic !
dlaczego na pomorzu jak chcesz kogoś obrazić to wyzywasz go od Kaszubów?
I jeszcze ta zbuntowana jednostka kaszubska na helu co gdy go Polacy bronili to wzięli polaków do niewoli .Sami Niemcy byli oburzeni bo nie lobią zdrajców!!- 1 0
-
2009-03-21 13:59
DZIWNE, ŻE TA HISTORIA WYSZŁA AKURAT PO OTWARCIU GALERII. NO TAK, DODAJE TO WARTOŚĆ HISTORYCZNĄ, TYLE ŻE JA JAKOŚ NIE WIERZE W TĄ ZAMIERZONĄ REKLAMĘ
- 4 0
-
2009-03-21 14:04
kuźde no, strach w tym gdańsku krok zrobić:-) (1)
- 2 2
-
2009-03-21 16:18
do budy! już!
- 0 1
-
2009-03-21 14:21
TERAZ???? (1)
Czemu dopiero teraz...mówicie o tym jak powstało Centrum???
Wczesniej jakos nikt o tym głosno nie mówił!!!!! czy to znowu żydostwo pierd...sie odzywa??????- 6 3
-
Opinia została zablokowana przez moderatora
-
2009-03-21 14:25
w leclerku ledwo otworzyli a juz oszukuja!!! (1)
ciagle sie ceny niezgadzaja,klientów oszukuja namawiaja na karty do nabijania punktów apotem sie okazuje ze nic niema albo punkty znikaja z karty!!
wiec sie niedziwie jesli i pracowników oszukuja
a personel tez jakis neprzytomny!!! Widocznie niemieli chetnych do pracy za groszowe stawki i brali z łapanki albo z pod budtki z piwem?- 9 0
-
Opinia została zablokowana przez moderatora
-
2009-03-21 14:42
I co teraz? Gdyby nie budowac nic tam gdzie kiedys były jakieś obozy itp to mielibysmy pusto po horyzont.
- 2 2
-
2009-03-21 15:14
dobry artykuł - trzeba tam postawić obelisk lub tablicę
tak, aby ludzie wiedzieli, że nie tylko daleki Stutthoffie, ale też miejsca ich spacerów kryją trudne do zaakceptowania, mroczne tajemnice.
- 4 0
-
2009-03-21 15:24
i co z tego?
ewidentnie konkurencji nie pasuje powstanie nowego centrum, stąd ten artykuł! Historia jest ważna i w tej kwestii dość bolesna i nie neguje tego. Ciekawe dlaczego przed powstaniem centrum nie było takiego artykułu ...?
- 0 1
-
2009-03-21 15:54
N a r e s z c i e:kaszuby to NIE Polacy!Ktoś nazwał to po imieniu!!!Bławo
donek-sie ma łudy?!
- 1 3
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.