• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Jak kontynuować odbudowę Gdańska?

Krzysztof Koprowski
27 lutego 2016 (artykuł sprzed 8 lat) 
Gdańsk mimo wojny podniósł się z ruin, ale wciąż pojawiają się pytania, jak dalej kształtować zabudowę miasta i jak dyskutować na ten temat. Gdańsk mimo wojny podniósł się z ruin, ale wciąż pojawiają się pytania, jak dalej kształtować zabudowę miasta i jak dyskutować na ten temat.

Wspomnienie odbudowy Gdańska, a także pochwała i krytyka wybranych współczesnych projektów, towarzyszyły spotkaniu zorganizowanemu przez lokalne oddziały SARP-u oraz Towarzystwa Urbanistów Polskich. Jakie pomysły na Gdańsk ma Wiesław Gruszkowski, biorący czynny udział w projektowaniu całej aglomeracji w latach powojennych?



Jak oceniasz odbudowę Głównego Miasta?

Spotkanie, które odbyło się w Dworze Bractwa św. Jerzego zobacz na mapie Gdańska, otwiera cykl dyskusji na tematy związane z planowaniem przestrzennym Gdańska oraz całej aglomeracji.

Jednocześnie w holu budynku planowane są comiesięczne wystawy różnych prac. Jako pierwsze zaprezentowane zostały dwie niewielkie plansze, przekazane przez Wiesława Gruszkowskiego, ze zdjęciami zrujnowanego po wojnie Gdańska oraz koncepcjami aglomeracji i powojennej zabudowy Głównego Miasta.

I to właśnie prof. dr inż. arch. Wiesław Gruszkowski był głównym mówcą podczas wtorkowego spotkania.

Dotarł on do Gdańska ze Lwowa już w czerwcu 1945 r., jako 25-letni student architektury Politechniki Lwowskiej (studia dokończył w latach 1946-47 już na Politechnice Gdańskiej) i od samego początku musiał się zmierzyć z życiem w zrujnowanym mieście, a następnie pracując zawodowo nad koncepcją jego odbudowy i rozwoju.

- Nie chcieliśmy wierzyć, że nie da się odbudować Gdańska. Nam mówiono, że jest to miasto, którego nie należy odbudowywać. Proponowano skansen archeologiczny, który byłby największy na świecie. 35 hektarów gruzów - kto by to wytrzymał? Następne pokolenia miałyby kompleks ruin - wspomina Gruszkowski.
Czytaj też: Powojenny Gdańsk na zdjęciach prof. Gruszkowskiego

Ulica Mariacka po wojnie przed rozpoczęciem odbudowy Głównego Miasta. Ulica Mariacka po wojnie przed rozpoczęciem odbudowy Głównego Miasta.
Gdy już zapadła decyzja, by wskrzesić miasto z ruin, podjęto decyzję o rezygnacji z gęstej zabudowy. Dzisiaj ta decyzja jest często krytykowana i rodzi problemy z zagospodarowaniem ogromnych podwórzy.

Wiesław Gruszkowski podczas wręczenia nagród Splendor Gedanensis 2012. Wiesław Gruszkowski podczas wręczenia nagród Splendor Gedanensis 2012.
- Ja i moi starsi koledzy nikomu nie dawaliśmy słowa honoru, że odbudujemy Główne Miasto "wie es war" [niem. tak jak było - dop. red.]. Zbudowaliśmy domy, w których ludzie mogą się dochować zdrowych dzieci, w których mają światło i słońce.
Naukowiec jednocześnie nie szczędzi słów krytyki urzędnikom i artystom, którzy chcą dzisiaj zmieniać elewację budynków sprzed pół wieku - m.in. na ul. Ogarnej czy Szerokiej.

- Trzeba wybić z głowy pomysły niektórym plastykom, którzy doszli do wniosku, że można na Głównym Mieście, np. na domu będącym rekonstrukcją budynku barokowego, umieszczać sgraffito, które jest całkowicie sprzeczne z tektoniką budynku.
Co może być zaskakujące, Gruszkowski pozytywnie ocenia współczesne inwestycje, powstające w ramach tzw. drugiej odbudowy Śródmieścia - m.in. Kwartał Kamienic, apartamenty wzdłuż ul. Szafarnia zobacz na mapie Gdańska, Narodowe Muzeum Morskie przy Żurawiu zobacz na mapie Gdańska czy Hotel Hilton przy Targu Rybnym zobacz na mapie Gdańska, a także trzy wielkie przedsięwzięcia publiczne - Teatr Szekspirowski zobacz na mapie Gdańska, Europejskie Centrum Solidarności zobacz na mapie GdańskaMuzeum II Wojny Światowej zobacz na mapie Gdańska.

Czytaj też: 40-metrową wieżę Muzeum II Wojny widać z zaskakujących miejsc w Gdańsku

Dźwigi w londyńskim Docklands. Dźwigi w londyńskim Docklands.
Przestrzega natomiast przed podejmowaniem pochopnych decyzji w kontekście Młodego Miasta, gdzie sugeruje poszerzenie zaplanowanych bulwarów wzdłuż wody do szerokości zdecydowanie większej od tej, która jest na Długim Pobrzeżu zobacz na mapie Gdańska oraz zachowanie autentycznej infrastruktury stoczniowej.

- W Londynie w dzielnicy Docklands zezłomowano dźwigi portowe i było trzeba prosić artystów, by zrobili ich namiastki. To nie jest żaden dźwig, to jest wspomnienie dźwigów. My mamy możność na Młodym Mieście wykorzystania prawdziwych dźwigów, które będą mogły sąsiadować z nową zabudową.
Architekt i urbanista odniósł się także do wizji przebudowy Podwala Przedmiejskiego w formie zaproponowanej przez Forum Rozwoju Aglomeracji Gdańskiej.

Wirtualny spacer pod Podwalu Przedmiejskim, przebudowanym zgodnie z wizją FRAG.



- Podwale Przedmiejskie zobacz na mapie Gdańska to miejsce, z którego można obejrzeć południową sylwetę Głównego Miasta, która na pierwszym planie ma mury obronne, na drugim domy mieszczańskie i wieże: więzienną, mariacką i ratuszową. Obustronna zabudowa Podwala to zasłoni.
Na koniec spotkania przekazał pismo z listą zagadnień, którymi powinny się zająć SARP oraz TUP. Wśród nich wylicza m.in. nieobecność tych instytucji w rozstrzyganiu problemów rozwoju miast w Polsce, rolę organizacji pozarządowych oraz problemy w dalszej odbudowie i zabudowie Śródmieścia (Wyspy Spichrzów, Głównego i Młodego Miasta).

Czytaj też: Niezwykła flaga w Muzeum II WŚ od prof. Gruszkowskiego

W drugiej części spotkania głos przekazano publiczności, która nie tylko gratulowała profesorowi dorobku naukowego, ale także niezbyt pochlebnie oceniała ostatnie lata działalności architektów i urbanistów oraz decyzje podejmowane przez urzędników.

- Wszystkie dyskusje przypominają aktywność wulkanu Etna. Co jakiś czas następuje "wybuch": sprawa wieżowców Czarneckiego [osiedle Bastion Wałowa - dop. red.], Quattro Towers, Nowa Wałowa. To nie jest dyskusja o mieście - zwraca uwagę Tomasz Parteka z Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej. - W Biurze Rozwoju Gdańska sztab młodych ludzi, ogromna liczba podróży zagranicznych, fantastyczne doświadczenia, co robią inni. A gdzie są ślady tego? Brakuje głosu w mediach, że wróciliśmy z Hafencity [nowa dzielnica poportowa w Hamburgu - dop. red.] i robimy to albo nie robimy tego. Oczekuję przełożenia tych doświadczeń z różnych miast na nasze miasto.
Wizualizacja Bastionu Wałowa - inwestycji, która wzbudziła w ostatnim czasie sporo kontrowersji ze względu na swoją architekturę. Wizualizacja Bastionu Wałowa - inwestycji, która wzbudziła w ostatnim czasie sporo kontrowersji ze względu na swoją architekturę.
- Za planami zagospodarowania, które obecnie powstają, stoi teoria urbanistyczna modernizmu. Nie stoi praktyka, lecz teoria wymyślona sto lat temu, która jest nieustannie powtarzana bez krytycznego zastanowienia się, w którym momencie są błędy. Jan Gehl [światowej sławy urbanista z Danii - dop. red.] w Kopenhadze zastanowił się i zaprzeczył modernizmowi - temu że miasto to maszyna, która ma się obracać przy pomocy auta. Nie ulepszymy gdańskich planów, jeżeli nie zakwestionujemy teorii, która za nimi stoi, która jest w naszych głowach - argumentował Jacek Dominiczak z Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.
Urzędnicy tłumaczyli, że nie można obwiniać za wszystko działalności samorządu ze względu na niedoskonałości systemu prawnego.

- Niestety 26 lat temu zrównano prawo własności z prawem zabudowy. Gminy są ofiarami tego prawa. Kolejne zmiany ustawy o planowaniu przestrzennym jeszcze pogorszyły sytuację. Władze miasta są jedynie wykonawcami prawa - mówi Barbara Pujdak, zastępca dyrektora Biura Rozwoju Gdańska. - Przez 16 lat pracy w BRG rozmawialiśmy z różnymi ministrami, sekretarzami stanu, przekazując naszą wiedzę. Przewracali oczami, czasami przyznawali rację i na tym się kończyło. Krytykując, proszę także pomyśleć o podstawie prawnej naszych decyzji.
Wiesław Julian Gruszkowski - urodzony 15 lutego 1920 r. we Lwowie. W latach 1938-41 studiował na Wydziale Architektury politechniki we Lwowie, a w latach 1946-47 na Politechnice Gdańskiej, gdzie pracował do 1989 r. Doktor od 1976 r., profesor tytularny od 1989 r. W latach 1985-89 dziekan Wydziału Architektury PG.

W latach 1949-55 projektant i główny urbanista Biura Projektowo-Badawczego Budownictwa "Miastroprojekt" w Gdańsku. W latach 1955-58 główny architekt województwa gdańskiego, 1958-1973 kierownik Wojewódzkiej Pracowni Urbanistycznej w Gdańsku, 1973-78 generalny projektant planu aglomeracji gdańskiej.

W latach 1975-82 przewodniczący Miejskiego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego w Gdańsku. Od 30 listopada 1981 r. do 28 kwietnia 1984 r. przewodniczący gdańskiej Miejskiej Rady Narodowej.

(na podstawie Encyklopedii Gdańska - Gedanopedii)

Miejsca

Opinie (166) 2 zablokowane

  • Zapytanie do Profesora

    Panie Prof, Gruszkowski . Czy pozwolenie na budowe ciagu 7-pietrowych kamienic nad Motlawa w ciagu zabudowy od restauracji "Kubicki" w kierunku
    do Muzeum II-giej Wojny Swiatowej jest zgodne w Pana opini z charakterem zabudowy starego miasta , bo mnie jako nie architektowi i nie urbaniscie smierdzi to urzedniczym lapowkarstwem i korupcja . Bo jesli juz , to postawmy tam 70 - cio pietrowy biurowiowiec , duzo wiekszy wzdluz i wszerz i bedziemy mieli jasnosc sprawy , ze urbanistow i architektow mamy do d*py , ze liczy sie tylko i wylacznie interes dewelopera ktory w d*pie ma architekture i uklad urbanistyczny starego miasta Gdanska , no i urzednicy beda mogli wziac
    o wiele wiekrza lapowe. I wszyscy beda zadowoleni . A Gdansk , jego urbanistyczny charakter ? Co tam Gdansk i jego mieszkancy ? Ano nic ,
    zorganizuje sie kolejne sympozjum i sie im wytlumaczy ze sie na tym nie znaja .
    A , ze Oni czuja to inaczej ...no coz niech sobie czuja , w koncu jest tyle
    miast na swiecie czy musza koniecznie mieszkac tutaj i zawracac glowe skorumpowanym urzednikom i lapowkarzom

    • 14 0

  • (12)

    Pan Prezydent Gdańska Paweł Adamowicz jest pierwszym naszym prezydentem, który tak naprawdę rozpoczął modernizacje gdańskiej infrastruktury drogowej i rozpoczął modernizacje naszego miasta. Zaniedbania z poprzednich lat są GIGANTYCZNE! Nec temere nec timide - Bez strachu lecz z rozwagą motto z herbu Gdańska, rodzinnego miasta Pana Prezydenta idealnie pasuje do Jego postępowania. Pan Prezydent jest politykiem Platformy Obywatelskiej, to widać po Jego słowach i czynach. Jaka uderzająca różnica z bandytyzmem ekonomicznym i nieodpowiedzialnością ekipy PiS-u! Pan Prezydent nie obawia podejmować decyzji kontrowersyjnych i to takich które nie zawsze podobają się opinii publicznej. Efekty Jego pracy to m.in. Nowa Słowackiego, Trasa Zielona, Ergo Arena, Park Reagana Tunel pod Martwą Wisłą, Obwodnica Pd, rozbudowa Portu Lotniczego im. Lecha Wałęsy( drogi kołowania, płyta, GZD, stanowiska odladzania i In.) i Terminal II tegoż lotniska, Kolej Metropolitalna, Stadion na Euro i Euro w Gdańsku, ul. Havla, Nowa Wałowa, Tramwaj na Orunię, Chełm i Morenę, kompleksowa modernizacja sieci tramwajowej, remont mostu na Wyspę Sobieszewską, Trasa AK, Terminal kontenerowy w Porcie PN, marina i nowe nabrzeża Wyspy Spichrzów, Trasa Sucharskiego, czy jedna z najnowocześniejszych flot tramwajowych i autobusowych w Polsce! Działalność władz Gdańska to kwestia odpowiedzialności za miasto ale i za kraj, za Polskę i Polaków i Gdańszczanie, Polacy tą odpowiedzialność doceniają.

    • 15 19

    • świetnie a teraz pytanie za 5 punktów (1)

      ile willi pobudowali sobie w tym czasie urzędnicy obsługujący przepływ publicznych środków na wyliczone budowy. O ile nowych mieszkań wzbogacili się coniektórxy

      • 5 4

      • Widzę, że nie negujesz dorobku, tylko masz swoje podejrzenia... Jeżeli podparte dowodami to Twoim obowiązkiem jest zgłosić je do prokuratury. Jeżeli nie - zamilcz.

        • 4 2

    • Do minusujących: (3)

      coś się nie zgadza w tej opinii? Czy minusujecie dla zasady. Gdańsk poszedł do przodu i cały czas idzie dalej. TO JEST FAKT. Można oczywiście dywagować, czy nie mógł pójść dalej, inaczej, itp... Ale to tak jakbyśmy rozważali co by było, gdyby babcia miała wąsy...

      Prawda jest taka, że większość z nas - Gdańszczan - jest dumna ze swojego miasta. Nie tylko dzięki jego historii, ale także dzięki temu, że bez kompleksów staramy się równać miastom bogatszej Europy.

      Oczywiście: zdarzają się wpadki, nie do końca przemyślane decyzje. Ale czy mamy gwarancję, że inna ekipa zrobi to lepiej? Najłatwiej krytykować anonimowo zza ekranu komputera.

      Ludzie, mieszkamy w bardzo fajnym mieście. Cieszmy się z tego. Oczywiście nie jest to eldorado, ale jak cofnę się pamięcią o 20-30 lat to naprawdę nastąpił tu wielki skok do przodu. Najlepszy dowód to tak "ulubione" przez Was, drodzy hejterzy, rejestracje NE, NLI, CSW, a nawet EL. Dlaczego ich tak dużo w Gdańsku? Coś tu ludzi jednak przyciąga i nie są to wasze gorzkie żale... To miasto żyje, rozwija się i idzie do przodu. Daje nadzieję na jeszcze lepszą przyszłość dla nas i naszych dzieci. I czego by nie mówić o Adamowiczu i jego ekipie: włożyli w to dużo pracy. Oby nie zabrakło im zapału, dalszych pomysłów, może czasami trochę więcej rozwagi...

      • 5 3

      • "gdańszczanie" piszemy z małej litery (2)

        • 0 0

        • Pisz jak uważasz (1)

          Ja jestem dumny z bycia Gdańszczaninem.

          • 0 1

          • Nie pisz jak uważasz. Pisz po polsku. Swoje uważanie zostaw w kiblu.

            • 1 1

    • Ech (1)

      Widzę, że niewiele wiesz o tych inwestycjach i kulisach... ech

      • 2 3

      • Opowiadaj... Brzmi interesująco....

        • 2 0

    • Piękny i mądry post. Sama prawda. Dziękujemy, Panie Prezydencie!

      • 1 2

    • Bezrobocie w Gdańsku 4% .Przy takim poziomie trudno powiedzieć, że nie można znaleźć pracy. Ja szukam do swojej firmy dwóch osób - gościa do obsługi maszyny lakierniczej, jedyne czego oczekuję to uczciwości i bezwzględnej trzeźwości (alkomat) co dzień rano. Zaczynam płacić od 1800 netto, po 3 miesiącach 2400 netto. Umowa o pracę. Na razie 3 było i wszyscy mieli problem z trzeźwością, do tego jeden "wyniósł" kilka fantów, sprawa na policji
      - asystentki do obsługi kontrahentów, jedyne czego wymagam to matura, MS Office (Excel, ale na serio, a nie wpisywanie liczb w komórki) i angielskiego w stopniu komunikatywnym. Warunki finansowe jak u Pana wyżej. Osoby zgłaszające się do pracy nie są w stanie wysłowić się porządnie by opisać swoje umiejętności, a co dopiero rozmawiać z partnerami biznesowymi firmy. Zakład po sąsiedzku szuka kilkudziesięciu osób do obsługi produkcji gdzie na dzień dobry jest ponad 2K/miesiąc - i co? I pupa. Naprawdę, te 14,3% to jedyna nadzieja, że ta chmara niby "szukających pracy" z regionu przyjedzie to Trójmiasta i weźmie te proponowane zajęcia. A jak nie - Ukraińcy, sorry.

      • 2 2

    • Nowa Slowackiego to jest akurat kompletna porazka (1)

      podobnie jak totalny dyktat deweloperow.

      Miasto Gdansk jest piekne od wielu wiekow i nic do tego Adamowiczowi.

      • 4 0

      • Mam zupełnie inne zdanie na ten temat.

        Nie wyobrażam sobie dziś tej drogi, gdyby nadal była 1-pasmowa.

        • 0 1

  • Pewnie od wyburzania zabytków,

    przecież zdaniem władz to sa stare rudery...

    • 5 3

  • Do autora

    Centralne Muzeum Morskie już nie istnieje. Obecnie jest to Narodowe Muzeum Morskie

    Odpowiedź redakcji:

    Dziękujemy za sugestię. Treść została poprawiona.

    • 2 0

  • to jest żałosne gdy pod hasłem odbudowy Gdańska pojawia się facjata Adamowicza (5)

    główny nierób i szkodnik miejski. podczepiający się wszędzie gdzie widzi swój interes. mający gdzies interes miasta

    • 9 6

    • A co Ty zrobiłeś dla Gdańska ? (4)

      • 2 5

      • nie jestes Roosveltem więc nie cytuj klasyków (3)

        pytanie jest co zrobił Adamowicz dla Gdańska, skoro jego facjata jest pokazywana

        • 4 5

        • (2)

          W-Z, Łostowicka, Havla, Słowackiego, Park Nadmorski, tramwaje na Łostowice i Morenę, jeden z najlepszych taborów w Polsce, bardzo dobra marka miasta w kraju i poza nim, lotnisko, stadion, ergo arena, kilka basenów, kilkadziesiąt boisk...

          Dalej mam wymieniać? I tak powiesz, że to wszystko hcuj!

          Wróce do pytania: a TY ? Posprzątałeś chociaż po swoim kundlu?

          • 6 4

          • I trwałe oszpecenie historycznego centrum Gdańska pseudonowoczesną zabudową

            jeszcze gorsze od tych komunistycznych paskudztw typu zieleniak, heweliusz i lot.

            • 5 1

          • to się chłopina napracował

            kucharz powinien mu dać zupę z wkładką

            • 3 3

  • a Nowy Port

    ciągle zapomniana dzielnica Gdańska z widokiem na Westerplatte

    • 7 1

  • Odbudować? A może zbudować

    • 3 0

  • Jesteśmy w tej wspaniałej sytuacji,że nasi ojcowie i dziadkowie

    sensownie odbudowali Główne Miasto i stworzyli przez to magnes przyciągający od pół wieku miliony turystów. Gdyby po 1945 roku odbudowano Gdańsk wg dzisiejszych "koncepcji" , pies z kulawą nogą NIGDY by tu nie przyjechał. Nie musimy ślepo odtwarzać istniejących kiedyś domów (bo te zmieniały się w czasie z różnych powodów) , ale należałoby przestrzegać podstawowych kanonów sztuki architektonicznej ,takich jak : skala zabudowy , kolorystyka fasad , uwzględnianie perspektyw ulicznych itd. Przecież to jest wiedza wręcz przedszkolna !!! A nam brak nawet perspektywicznych planów na poziomie dzielnic !!!! Jakie to smutne...

    • 9 2

  • Odbudowę? Jaka odbudowę? To tylko ordynarna retrowersja, na dodatek od kilkunastu lat uzupełniana o kolejne koszmary

    Odbudowa byłaby wierna i bez pseudonowoczesnych wrzutów. Ale od początku zaprzepaszczono szanse na nią. A dzisiaj jest już totalna samowolka, co widać. np po Wyspie Spichrzów, Angielskiej Grobli, hiltonie, okolicach Kanału Raduni przy Biskupiej Górce i tym dramacie szekspirowskim.

    A w ogóle to ruscy powinni odbudować Gdańsk w czynie społecznym i ponieść wszystkie koszty, bo to przecież tylko i wyłącznie ich wojsko rozpieprzyło Gdańsk w drobny mak.

    • 5 3

  • Jak kontynuować odbudowę Gdańska??

    Należy zacząć od wywalenia na zbity pysk pseudo konserwatora który jedyne co robi to rujnuje to co jeszcze autentycznego w Gdańsku zostało. Jak to się zrobi to dalej będzie już z górki bo nasze piękne miasto samo daje architektom i tym którym na nim zależy odpowiedź na pytanie jak je odbudować i co zrobić żeby było piękniejsze przy równoczesnym zachowaniu jak największej ilości autentycznych budynków (obecnie bardziej ruin-dzięki temu pseudo konserwatorowi).

    • 3 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane