- 1 Poszukiwania 36-latka na Stogach (48 opinii)
- 2 Tu strach o zawieszenie. Będzie remont (109 opinii)
- 3 Rusza naprawa parkingu. Przeparkuj auto (46 opinii)
- 4 Ubywa mieszkańców i rozwodów (383 opinie)
- 5 Niespokojna noc na gdańskich drogach (178 opinii)
- 6 Od środy ruch wahadłowy na ul. Puckiej (33 opinie)
Kat, browarnik, rzeźnik. Zawodowcy dawnego Gdańska
Bogaci rzeźnicy, klany katowskie i 700 browarników w jednym mieście. Jak wyglądał rynek pracy w dawnym Gdańsku najlepiej obrazują nazwy ulic w jego najstarszej części. Zawody rzemieślnicze, które kiedyś tworzyły trzon zatrudnienia dziś albo odchodzą w zapomnienie, albo dogorywają przez brak zainteresowania. Właściwie po bednarzach czy kotwicznikach nie zostało dziś wiele więcej niż właśnie nazwa na tabliczce.
Zawody w nazwach ulic - więcej przypadku niż reguły
Najchętniej wyobrażalibyśmy sobie rynek pracy w dawnym Gdańsku rozłożony zgodnie z układem dzisiejszych ulic. Na ul. Pończoszników
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
- Niektóre z nich bardziej mają na celu uczczenie pewnych profesji niż faktycznej ich przewagi w danej lokalizacji. Do tego nie możemy wnioskować po zdobieniach kamienic. Zarówno w trakcie odbudowy po ostatniej wojnie jak i wcześniej przenoszono liczne elementy wystroju kamienic i montowano w całkiem innych miejscach - opowiada Aleksander Masłowski, popularyzator gdańskiej historii.
Z samych nazw ulic pierwotnego obszaru Gdańska widać natomiast jak dużą mieliśmy przewagę rzemieślników, którzy dziś albo zostali zupełnie zapomnieni, albo borykają się z brakiem zainteresowania ze strony kandydatów. W XIV - XVI wieku rzemieślnicy stanowili zdecydowany trzon pracowników. Cztery wymieniane główne cechy to rzeźnicy, piekarze, szewcy i kowale.
Rzeźnik bez noża i piekarska potęga na Chlebnickiej
Główna lokalizacja, w której działali rzeźnicy faktycznie pokrywa się z dzisiejszą ul. Rzeźnicką
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
- Np. Rzeźnik nie mógł nagabywać przechodniów do zakupu, nie mógł też sprzedawać z nożem w ręku. Pewnie te przepisy miały swój początek po sytuacji, w której nazbyt temperamentny rzeźnik użył swojego noża do czegoś więcej niż podziału mięsa - opowiada Klaudiusz Grabowski, historyk Gdańska.
Kolejny główny cech, piekarze, również był mocno związany ze swoją ulicą, chodzi oczywiście o ul. Chlebnicką
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
Trzeci główny cech to szewscy. Wbrew pozorom zapotrzebowanie na ich usługi było bardzo duże, ponieważ obuwie szybko się niszczyło.
- ul. Szewska
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
Czwarty cech główny to właśnie kowale, ale też kotwicznicy, wyrabiający żelazne elementy potrzebne do żeglugi. Logicznie patrząc, lokalizacja szczególnie ul. Kotwiczników
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
Browarnicy od świetności do upadku
Istotnym zawodem w dawnym Gdańsku byli bez wątpienia browarnicy, którzy początkowo mieli swoją ulicę w miejscu dzisiejszej ul. Ogarnej
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
- W XV w. było prawie 400 browarników. Na piwo było bardzo duże zapotrzebowanie, ponieważ woda w miastach była złej jakości i picie piwa było po prostu bezpieczniejsze. Co więcej piły je nawet dzieci, choć w dużej części mówimy tu o piwach z bardzo niską zawartością alkoholu. Czasy świetności gdańskiego browarnictwa skończyły się wraz z życiem najsłynniejszego browarnika - Heweliusza. Powód był prosty i polityczny. Browarnicy żyli w opozycji do rady, czyli głównie kupieckiej elity, która rządziła Gdańskiem. Często stawali na czele buntów. Rada w odwecie zaczęła zwalczać browarnictwo I tak od rozkwitu doprowadziła do zupełnego upadku - opowiada Aleksander Masłowski.
Kat i pachołowie - zawód omijany wzrokiem
Zawodem, który już nie istnieje, ale nadal wiąże się z dużymi emocjami byli bez wątpienia kaci. Ponieważ wszystko co wiązało się z pracą kata było okryte milczeniem, ulica Kacia szybko została zamieniona na ul. Pachołów
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
- Pachołowie zajmowali się przede wszystkim usuwaniem nieczystości, padliny z miasta, jeździli też do samobójców, których wg obyczajów wyrzucano przez okno i traktowano własnie jak padlinę zakopując za miastem - przyznaje Aleksander Masłowski.
Pachołowie nie byli szanowani przez społeczeństwo, a z samym katem praktycznie nikt nie rozmawiał, żeby na wszelki wypadek nie rzucać się w oczy. Zawód kata był jak rodzinna specjalność, dlatego często mieliśmy do czynienia z całymi klanami katowskimi, a fach przekazywano z dziada na ojca i z ojca na syna. Córka kata najczęściej wychodziła też za mąż za kata z najbliższego miasta. Według krążących historii żony katów prowadziły domy publiczne, jednak z punktu widzenia historyków to raczej mit, niż faktyczna prawidłowość.
- Kat i jego dwór pachołów miał sporo pracy. Między XVI - XVIII w. w Gdańsku zasądzono 621 kar śmierci, z czego 171 to powieszenia, 377 ścięcia, 45 łamania kołem I całkiem niewiele bo 28 spaleń. Sama kara zależała od przewinienia, różne były też miejsca ich wykonywania. Np. spalenie na stosie odbywało się na Targu Węglowym, kary dla obywateli miasta były wykonywane przed dworem Artusa, a powieszenia na górze szubienicznej - opowiada Klaudiusz Grabowski.
Wiele ulic nosi nazwy zawodów, które dziś nie tylko nie istnieją, ale też coraz mniej osób wie, czym zajmowali się ich wykonawcy. Ul. Powroźnicza
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
Bycie początkującym rzemieślnikiem nie było usłane różami. Otwarcie własnego zakładu graniczyło z cudem, mistrzowie blokowali dostęp do cechów, oczekując np. wystawnych obiadów dla całego cechu po zdaniu egzaminu, zdarzało się także, że prace egzaminacyjne wstępujących były celowo niszczone. Czasem jedyną możliwością posiadania własnego warsztatu był ślub z córką lub wdową, które posiadały prawo dziedziczenia, ale jako kobiety nie mogły go samodzielnie prowadzić. W efekcie rzemieślnik mógł być dożywotnio czeladnikiem.
Władza w rękach kupieckiej elity
Choć rzemieślnicy byli dominującą grupą społeczną to nie oni sprawowali władzę w Gdańsku. Rządziła elita kupiecka, która długi czas w ogóle nie miała swojej ulicy.
- Kupcy byli na tyle uprzywilejowaną grupą, że własna ulica nie była im do niczego potrzebna. Dzisiejsza ul. Kupiecka
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
Ostatnia grupa pracowników to plebs, czyli zawody wspierające innych. Służące, opiekunki, koniarze, stróże. Długi czas przypominać mogła o ich udziale w życiu zawodowym Gdańska ul. Służebna, która przez chwilę źle przetłumaczona nazywała się ul. Służalniczą. W tej grupie zatrudnienie znajdowała też większość kobiet, których prawa do kształcenia i sprawowania ważniejszych funkcji i zawodów były długi czas mocno ograniczone.
Inaczej niż dziś wyglądał też sposób rozliczania pracowników i ich czas pracy.
- Godziny pracy bardzo długo wyznaczał wschód i zachód słońca, ponieważ palenie światła było nieopłacalne i mało bezpieczne. Pracowników rozliczano po każdym dniu pracy - dodaje Aleksander Masłowski.
Opinie (34) 1 zablokowana
-
2017-04-03 07:12
mieszkam na ul. Rzeznickiej (5)
- 7 1
-
2017-04-03 07:35
Kiedyś rzeźnik był jak dzisiaj VIP - ważną osobą w mieście
a czy dzisiaj na tej ulicy mieszkają dziś jakieś VIPy?
- 3 1
-
2017-04-03 08:13
(1)
Gratulacje :D
- 2 0
-
2017-04-03 09:44
ale za co gratulacje?
- 0 0
-
2017-04-03 10:32
No i co z tego?
- 0 1
-
2017-04-04 07:36
Ja też. :)
- 0 0
-
2017-04-03 07:17
powinni zmienic te stare nazwy np na Ul. Area Sales Manager (1)
Albo ul. Executive junior brand manager
- 61 5
-
2017-04-03 08:56
Ul. Menażerii
- 5 0
-
2017-04-03 07:17
jakby to wyglądało teraz? (5)
Korposzczurza?
- 42 6
-
2017-04-03 07:37
Konkurs: której ulicy w Gdańsku nadałbyś dziś tę nazwę? :) (2)
- 8 1
-
2017-04-03 11:18
(1)
ul Grunwaldzka = Korposzczurza
- 2 0
-
2017-04-03 12:01
nazwa ulicy
Może też biedroniasata?
- 0 0
-
2017-04-03 09:29
odcinek grunwaldzkiej w oliwie idealnie pasuje
- 5 0
-
2017-04-03 12:05
Ulice przy urzędzie miasta nazwał byłbym
ul. Skorumpowanych Mataczy
- 1 1
-
2017-04-03 07:20
Dobrze,ze na poczatku
artykulu jest infotmacja ze nazwy ulic sa przypadkowe...
Niejednokrotnie zastanawialem sie skad niby te nazwy skoro widac ze nie maja nic wspolnego ze swoi okresleniem. Zastanawia jedna rzecz: idac od dlugiej do podwola staromiejskiego ulica jedna ma nazwe tkacjka,kolodzieska,weglarska,panska..choc dalej wyliczanka trwa az do rajskiej,maly odcinek przy katarzynie to nierajska...- 0 2
-
2017-04-03 07:32
Dzisiaj trzeba nazwać większość ulic:
Ulica Urzędnicza. Ulica Aferalna , ulica ZUS itp.
A kilka targów miejskich przemianowano na Forum Radunia.- 17 4
-
2017-04-03 07:59
A Kołodzieje
To też wymarły zawòd redakcja nic nie wspomniała o tym ,nierzetelny artykuł
- 5 4
-
2017-04-03 08:11
Ciekawi mnie jaki rozklad ulic byl i jak sie nazywaly pomiedzy Rajska Heweliusza Lagiewnikami i Radunia.Przy samej Raduni zostal tylko maly kaealek ulicy Wodopoj.A pamietam ze jeszcze na poczatku 60-tych lat staly tam dwie chyba 3 pietrowe kamieniczki ktore pozniej rozebrano.
- 2 0
-
2017-04-03 08:14
Jest taka dzielnica w Gdańsku ironicznie nazwana. (2)
Lawendowe Wzgórza
- 23 0
-
2017-04-03 08:41
Mamy długie tradycje w lawendowych ironiach :-)
- 6 0
-
2017-04-03 09:25
O tym samym pomyslalam :)
Dzisiejszy dewelpoerzy maja poczucie humoru w nadawaniu nazw swoich osiedli :)- 4 0
-
2017-04-03 09:28
historia z ul. Lawendową jest ponadczasowa
- 6 0
-
2017-04-03 09:31
Dienergasse (2)
Ulica Służebnicza tak się nazywała bo mieszkali tam słudzy Miasta, zwani dziś urzędnikami.
- 7 0
-
2017-04-03 10:31
(1)
tylko,że dzisiejsi urzędnicy zapominają, że ich rolą jest służba mieszkańcom i na ich wynagrodzenie płacą mieszkańcy. Im się wydaje, że to oni tu rządzą i są panami na włościach.
- 3 0
-
2017-04-03 18:10
bla bla bla
bo kiedys pamietali i na kolanach przed obywatelem stali.
Szczegolnie przed kims z plebsu...- 2 0
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.