Do rejestru zabytków województwa pomorskiego trafiły właśnie dwa kolejne obiekty. Jednym z nich jest zlokalizowany nieopodal Westerplatte, Mewi Szaniec 
- unikatowy relikt sztuki fortyfikacyjnej. Drugi to słodownia w Nowym Stawie w powiecie malborskim. Obie budowle pochodzą z XIX wieku.
oczywiście, to przecież jedyny sposób uratowania ich przed całkowitym zniszczeniem
73%
tak, ale tylko te, które są unikatowe i mają naprawdę ciekawą historię
21%
trudno powiedzieć, to zależy od stopnia zniszczenia obiektu
3%
nie, odbudowywanie takich obiektów to marnotrawienie pieniędzy, które można lepiej spożytkować
3%
Dobra wiadomość dla wszystkich miłośników lokalnej historii. Rejestr zabytków województwa pomorskiego został wydłużony o dwie pozycje: Mewi Szaniec zlokalizowany przy
ul. Pokładowej w Gdańsku oraz dawną słodownię w Nowym Stawie niedaleko Malborka. Przybliżmy pokrótce dzieje obydwu obiektów.
Zbudowali Francuzi, rozbudowali PrusacyPołożony na północ od Twierdzy Wisłoujście Mewi Szaniec to zespół fortyfikacji, który - podobnie jak twierdza - został wybudowany w celu obrony ujścia Wisły. Pierwsze, ziemne umocnienia, zostały wzniesione w tym miejscu w 1809 r. przez żołnierzy armii napoleońskiej. Po przejęciu umocnień przez Prusaków rozpoczął się proces ich systematycznej rozbudowy. Obecny wygląd Mewiego Szańca to przede wszystkim efekt prac budowlanych, które rozpoczęły się w 1844 r.
Pomimo wielu zawieruch wojennych, Mewi Szaniec dotrwał szczęśliwie do czasów współczesnych. Niestety, w ciągu ostatnich kliku lat był nieustannie grabiony przez złomiarzy. Na szczęście kradzieże nie doprowadziły do zawalenia się poszczególnych elementów zespołu. Obecnie składa się on z trzech odrębnych przestrzennie części.
- Z pierwszego okresu budowy murowanego szańca (1844-1846) pochodzi reduta, mur z bramą oraz prochownia zachodnia. Z lat 1870-1871 pochodzi natomiast remiza artyleryjska w pobliżu bramy, a z lat 1874-1876 bateria artylerii nadbrzeżnej oraz schrony i trzy stanowiska armatnie - wylicza Marcin Tymiński, rzecznik prasowy pomorskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków. Miejsce internowania obrońców WesterplatteMewi Szaniec znajduje się obecnie w trwałym zarządzie Urzędu Morskiego w Gdyni. Wcześniej, tj. w 2013 roku, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków ze środków własnych zabezpieczył obiekt przed postępującą dewastacją. Co ciekawe, historia zespołu ceglanych fortyfikacji splata się z losami polskich żołnierzy, którzy bohatersko bronili Westerplatte w pierwszych dniach II wojny światowej.
- Zespół fortyfikacji Mewi Szaniec to obiekt niezwykle wartościowy pod względem historycznym. To jedyny w Gdańsku obiekt nadbrzeżnej fortyfikacji pruskiej z pierwszej połowy XIX wieku. Relikty pruskiego fortu przetrwały w miarę dobrym stanie, a zabytkowe obiekty budowlane zachowały oryginalną bryłę, kompozycję elewacji oraz układ wnętrz. Wysoka wartość historyczna Mewiego Szańca związana jest również z wydarzeniami z września 1939 roku. Mewi Szaniec był pierwszym miejscem internowania obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte, w jego okolicach podpisano również kapitulację składnicy - mówi Dariusz Chmielewski, pomorski wojewódzki konserwator zabytków.
Dostawca słodu dla wrzeszczańskiego browaruDrugi z wpisanych do rejestru zabytków, słodownia w Nowym Stawie koło Malborka, została wzniesiona w latach 80. XIX wieku i gruntownie zmodernizowana w latach 1927-1930. Zespół nowostawskiej słodowni składa się z budynków suszarni słodu, stacji wodnej, zamaczalni, magazynu jęczmienia, warsztatu, budynku administracyjnego, południowej ściany magazynu lodu i murowanego ogrodzenia.
Jej historia również jest nierozerwalnie związana z Gdańskiem, a właściwie z nieistniejącym browarem we Wrzeszczu. Od początku istnienia, wrzeszczańska wytwórnia złocistego napoju była jedynym odbiorcą słodu produkowanego w zakładzie w Nowym Stawie.
- 13 listopada 1934 r. powołano do życia spółkę "Danziger Malzfabrik G.m.b.H. - Neuteich", powiązaną kapitałowo z browarem gdańskim, posiadającym 100 procent jej akcji. Pierwszym dyrektorem spółki został Paul Wenzel. W 1936 r. przy słodowni w Nowym Stawie utworzono skład konsygnacyjny piwa i wód gazowanych. Po II wojnie światowej zakład przejęły Państwowe Zjednoczone Browary nr 1 w Gdańsku. Od 1975 r., po reformie administracji państwowej, podlegał on Elbląskim Zakładom Piwowarskim. Od 1 maja 1991 r. słodownia w Nowym Stawie weszła w skład "Elbrewery Company Ltd." z siedzibą w Elblągu. W 1998 r. zaprzestano produkcji. Obecnie zabudowania dawnego zespołu słodowni pozostają nieużytkowane - referuje historię słodowni Tymiński.
Neogotycka dominanta Nowego StawuPrzedstawiciele Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Gdańsku podkreślają, że oprócz znakomitego stanu zachowania, zespół słodowni charakteryzuje dbałość o kompozycję poszczególnych elementów oraz spójność sąsiadujących ze sobą budynków. Ponadto, słodownia stanowi dominantę wysokościową i architektoniczną w panoramie Nowego Stawu.
- Zespół słodowni w Nowym Stawie zwraca uwagę zachowaną oryginalną architekturą, czytelnością pierwotnego układu przestrzennego oraz lokalizacji (...). W architekturze słodowni dominują budowle zaprojektowane w stylu neogotyckim, nawiązującym wyraźnie do średniowiecznej architektury obronnej, które zostały harmonijnie powiązane z obiektami eklektycznymi i modernistycznymi (...) Związek z zespołem browaru w Gdańsku-Wrzeszczu stanowią dodatkowe walory zabytku. Istotną wartością jest również kompletność i integralność zespołu, na terenie którego zachowała się zdecydowana większość budynków historycznych, a obiekty współczesne nie zatarły czytelności pierwotnego założenia - możemy przeczytać w sentencji wpisu do rejestru zabytków.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
