"Odpowiedzialność karna" to pojęcie, które pojawia się dość często w kontekście konsekwencji popełnienia wszelkiego rodzaju przestępstw czy wykroczeń. Czym jednak dokładnie jest ta powinność? Kiedy następuje? Na czym może polegać? Wyjaśniamy.
Odpowiedzialność karna: co to jest?
Mówiąc najprościej,
odpowiedzialność karna jest koniecznością poniesienia konsekwencji określonych w prawie przez osobę, która popełniła przestępstwo lub wykroczenie. To właśnie ona jest podstawą do określenia tego, jakie skutki będą się wiązać ze złamaniem prawa. Wszystkie kwestie związane z odpowiedzialnością karną są uregulowane przez Kodeks karny.
Kto podlega odpowiedzialności karnej?
Zgodnie z przepisami, odpowiedzialność karna spoczywa przede wszystkim na
osobie, która popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary. Zgodnie z zasadą mówiącą, że prawo nie działa wstecz - przepis, który to warunkuje, musiał obowiązywać w momencie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia.
Warto jednak wiedzieć, że
konsekwencje mogą czekać także niektóre osoby z tytułu popełnienia przestępstwa przez zaniechanie. Jednak reguła ta dotyczy jedynie osoby, na których ciążył prawny obowiązek podjęcia działania. Może to więc być np.:
- lekarz, który odmówi ratowania życia pacjenta;
- osoba prywatna, która nie udzieli pomocy człowiekowi w stanie narażającym go na śmierć lub
poważny uszczerbek na zdrowiu - przepisy przewidują wówczas nawet karę pozbawienia wolności do lat 3!
Jaką karę można ponieść za popełnienie czynu zabronionego?
Kary związane z popełnieniem czynu zagrożenia są zróżnicowane. Zależą m.in. od "wagi" danego zdarzenia - tego, czy było to przestępstwo czy wykroczenie i o jakim charakterze. Na decyzję sądu mogą wpłynąć również okoliczności, w których do niego doszło - istnieją czynniki łagodzące i zaostrzające wymiar kary.
W kodeksie karnym wymienia się pięć kar kryminalnych powszechnych. Są to:
- grzywna;
- ograniczenie wolności;
- pozbawienie wolności;
- kara 25 lat pozbawienia wolności;
- kara dożywotniego pozbawienia wolności.
Warto wiedzieć, że
przepisy prawa określają ramy, w jakich może być wymierzona kara, a zatem np. przedział liczby lat pozbawienia wolności. Ostateczną decyzję co do tego, jaką odpowiedzialność karną poniesie skazany, podejmuje sąd.
Czy za długi można pójść do więzienia?
W kontekście odpowiedzialności karnej często pojawia się pytanie o to, kiedy możliwe jest podleganie karze pozbawienia wolności. Zastanawiasz się,
czy za długi można iść do więzienia? W niektórych przypadkach odpowiedź będzie brzmiała "tak". Można w tym kontekście wymienić takie sytuacje jak:
- niepłacenie zasądzonych alimentów - może skutkować trafieniem do więzienia nawet na 2 lata;
- uchylenie się od opłacania podatku dochodowego lub VAT, pod warunkiem, że zostanie to uznane za przestępstwo, a nie za wykroczenie - wówczas można "dostać" nawet 12 miesięcy pozbawienia wolności;
- uchylenie się od zapłacenia grzywny - kiedy inne środki zawiodą, dłużnik może trafić do więzienia maksymalnie na 30 dni (w zależności od tego, jak zostanie "wyceniony" jego dług);
- unikanie egzekucji komorniczej - na więzienie mogą zostać np. skazane osoby, które celowo
ukrywają, zbywają lub niszczą składniki majątku zagrożone zajęciem; kara może wynieść od 3 miesięcy do nawet 5 lat pozbawienia wolności.
Za "standardowe" długi więzienie nie grozi, jednak wiążą się z nimi inne poważne konsekwencje - np. egzekucja komornicza. Dlatego warto zadbać o regulowanie swoich zobowiązań, a w razie problemów z ich spłatą - dążyć do porozumienia z wierzycielem. Odpowiedzialność karna to nie jedyna sankcja, której trzeba się obawiać.
Odpowiedzialność karna - podsumowanie
Podsumowując, odpowiedzialność karna to konsekwencje, jakie trzeba ponieść, jeśli popełni się wykroczenie lub przestępstwo. Może ona obejmować karę ograniczenia lub pozbawienia wolności (w tym na 25 lat czy dożywotnio), a także wymierzenie grzywny. O ostatecznym jej wymiarze decyduje sąd. Aby jej uniknąć, należy postępować zgodnie z przepisami prawa.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
