- 1 Rowerzyści: nie dzwońcie na pieszych (271 opinii)
- 2 Dostał 5 mandatów naraz (71 opinii)
- 3 Były senator PiS trafił do więzienia (329 opinii)
- 4 Dworzec PKS w Gdańsku: co dalej? (208 opinii)
- 5 Winda, która wygląda jak kapliczka (52 opinie)
- 6 Kontrola CBA w Urzędzie Miasta Gdyni (243 opinie)
Nietypowe Budowle Trójmiasta. Kolejowa wieża jak postać z Minecrafta
Wieża na torach jest cudem techniki z przełomu lat 40. i 50. Do dzisiaj przetrwała tylko betonowa konstrukcja bez otaczającej ją niegdyś stalowej infrastruktury.
W cyklu Nietypowe Budowle Trójmiasta wyjaśniamy, czym jest okazała wieża, którą widzą na terenach kolejowych osoby przejeżdżające ul. Janka Wiśniewskiego w Gdyni. Poprzednio odwiedziliśmy gdański Kapitanat Portu, w następnym odcinku pokażemy tzw. Wieżę Bartosa nad Martwą Wisłą.
O wyjaśnienie, jaką funkcję i historię ma wysoka wieża na terenach kolejowych pomiędzy przystankami SKM Stocznia i SKM Grabówek (najlepiej widać ją z pociągu lub jadąc ul. Janka Wiśniewskiego w kierunku centrum Gdyni), poprosiła nasza czytelniczka pani Kasia.
- Za każdym razem, kiedy jadę Janka Wiśniewskiego z moim synem Filipem, on się cieszy, że na torach stoi wieśniak z Minecrafta. To popularna gra komputerowa, zapewne nie tylko mój syn ma takie skojarzenia - opowiada pani Kasia. - Bardzo nas ciekawi, co to jest tak naprawdę.
Techniczna nowinka z Ameryki
Po uzyskaniu odpowiednich zgód (wstęp na ten teren jest absolutnie wzbroniony i restrykcyjnie kontrolowany ze względów bezpieczeństwa oraz z powodu toczącej się tam inwestycji kolejowej "Poprawa dostępu kolejowego do portu morskiego w Gdyni") udało nam się podejść do tego obiektu. Z bliska widać, że jest to "kolos na glinianych nogach". Przedziwna konstrukcja nie jest oczywiście przypadkowa. O jej historii opowiedział nam, w oparciu o dostępne źródła, Leszek Lewiński - kolejowy hobbysta z Gdyni.
- To jest opowieść o wieżowcu lub też bunkrze amerykańskim, bo tak na początku nazywano ten obiekt. Rzeczywiście projekt i niektóre elementy tej konstrukcji pochodziły zza wielkiej wody, ale oczywiście beton został wylany na miejscu, w Gdyni - opowiada Leszek Lewiński. - Wieża zaprojektowana została w firmie Ross& White Company w Chicago i w czasach, kiedy powstała, była utożsamiana z wielkim cywilizacyjnym skokiem w zakresie obsługi parowozów.
Z odnalezionych informacji w gazetach wynika, że 18 listopada 1949 roku, jeszcze przed rozpoczęciem eksploatacji wieży, w gdyńskiej parowozowni odbyła się uroczystość odsłonięcia jej modelu. Źródła nie podają, jakiej wielkości był model, ale z całą pewnością zaprezentowano wtedy możliwości obiektu jako cudu techniki.
- W tych czasach zasadniczą trakcją była trakcja parowa. Jak wiadomo, każdy parowóz, żeby wyjechać na trasę, potrzebuje węgla i wody. Tak zwane nawęglanie i nawadnianie parowozu trwało w tamtych czasach od 20 do nawet 60 minut, wykorzystywano do tego różnego rodzaju żurawie, taśmociągi, podnośniki. Tymczasem wieża umożliwiała wykonanie tych czynności w niewiarygodnym czasie 1-2 minut! - opowiada Leszek Lewiński.
Zobacz także: dawny zbiornik gazu w Śródmieściu Gdańska
- Oczywiście wokół wieży znajdowała się cała masa stalowych instalacji, które umożliwiały transportowanie węgla czy wody. Po tym, jak wieża przestała być potrzebna, te stalowe elementy zostały zezłomowane, został tylko sam korpus, który byłoby bardzo trudno wyburzyć. Dzisiaj trzeba użyć nieco wyobraźni, by zrozumieć, że wieża faktycznie była w stanie obsługiwać jednocześnie aż cztery parowozy - wyjaśnia Leszek Lewiński.
Niepoprawny politycznie zakup
Takie wieże w podobnym czasie na terenie Polski powstały cztery: w Tarnowskich Górach, w Krakowie-Prokocimiu oraz w Warszawie-Odolanach, a więc w najważniejszych miejscach wiodących przez kraj linii kolejowych.
- Źródła oficjalnie mówią, że projekt wież i urządzenia do nich dostarczyła UNRRA, a więc ONZ-towska organizacja, która po II wojnie światowej wspierała kraje wyzwolone. Mniej oficjalne źródła donoszą jednak, że Polska w imię rozwoju kolejnictwa po prostu dokonała ich zakupu w USA - mówi Leszek Lewiński. - Trzeba jednak rozumieć, że w tamtych czasach dzielenie się informacjami o zakupie czegokolwiek od Stanów Zjednoczonych było po prostu niepoprawne politycznie i groziło niezadowoleniem "wielkiego brata" ze Wschodu. Oficjalną wersję przedstawiono zatem neutralnie.
Zastanawiasz się, czym jest i jaką funkcję pełni dziwna budowla, którą mijasz w drodze do pracy lub która znajduje się w pobliżu twojego miejsca zamieszkania? Napisz do nas! Poinformuj o lokalizacji, napisz, jakie masz pytania. Postaramy się ją sfilmować i wyjaśnić, co to takiego.
inwestycje@trojmiasto.pl
Miejsca
Opinie (82) 5 zablokowanych
-
2020-06-20 23:08
Wypiaskowac pomalować i niech stoi jako pomnik techniki lat 40 .PKP ma od groma terenu to przecież im nie zawadza.
- 11 1
-
2020-06-20 23:22
Poproszę artykuł o zabytkowych wieżach ciśnień .
- 11 0
-
2020-06-20 23:24
Wode do tendra...
Inzynier tego nie pisal...
- 8 0
-
2020-06-20 23:44
Daimos
Za moich czasów w latach 90 na tą wieże mówiliśmy Daimos. Bohatera kreskówki japońskiej który poruszał się dużym Tirem który przeistaczał się w robota!
- 5 1
-
2020-06-21 11:19
W ubiegłym roku w Krakowie jeździł pociąg ciągnięty przez parowóz. (2)
Podobnie jak u nas Costerina. Zdziwił mnie tylko brak dymu. Start identyczny jak w klasycznym parowozie węglowym, kłęby pary i charakterystyczne odgłosy pamiętane z dzieciństwa, lecz dymu nie było. Gaz zamiast węgla?
- 2 0
-
2020-06-21 11:30
Atom
- 2 0
-
2020-06-21 11:31
Chomiki
- 0 0
-
2020-06-21 19:57
Jakieś 8 lat temu wlazłem na samą górę (3)
Mam pełno zdjęć że środka, góry i piękna panorama na całą Gdynię. Tak samo zrobiłem z wiążą ciśnień w lokomotywowni Grabówek. Super sprawa.
- 7 2
-
2020-06-21 20:48
(1)
Udostępniasz gdzieś te zdjęcia? Chętnie bym je zobaczyła.
- 2 0
-
2020-06-22 17:07
Ale jak to zrobić
- 0 0
-
2020-06-23 14:12
Wlazłeś tam 03.01.2009 roku
Więc trochę dawniej, niż 8 lat temu.
- 0 0
-
2020-06-21 21:29
Wzmianki o jakiejś postaci z gier nie są na miejscu. Zamiast tego autor mógł się skupić na ciekawostkach związanych z tym miejscem
- 11 1
-
2020-06-21 21:41
Hrumpf, teraz wszystko w tych komputrach
Kiedyś to był kamień na sznurku i sie człowiek cieszył, a nie to co teraz
- 2 0
-
2020-06-21 22:00
jakie wzorce
takie skojarzenia...
- 3 2
-
2020-06-21 22:54
Piękna budowla!
- 3 0
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.