Blady strach padł na właścicieli działek na terenie Młodego Miasta. Po prawie dwóch dekadach dewastacji kolebki "Solidarności" i tworzeniu planów zagospodarowania specjalnie dla nich, będą musieli liczyć się z niezależnym od lokalnych wpływów i układów urzędem konserwatora zabytków. To dziś jedyne rozwiązanie prawne, które może zagwarantować przyzwoitą architekturę, urbanistykę i ochronę obiektów, których jeszcze nie zburzono - pisze Krzysztof Koprowski.
Czy jest się czego obawiać? Z punktu widzenia inwestorów - z pewnością. Kończy się dla nich okres całkowitej bezkarności i swobody. Okres, w którym mogli dokonywać niemal bez ograniczeń rozbiórek dawnych hal stoczniowych, budynków, pochylni czy nawierzchni. Ich władania nie przetrwały nawet fragmenty napowietrznych instalacji przesyłowych, które mogły być unikalnym akcentem w przestrzeni nowej-starej dzielnicy Gdańska.
Wieloletnie obietnice deweloperów bez pokrycia
Szumne zapowiedzi rychłego rozpoczęcia zabudowy tych terenów, stworzenia od podstaw nowej dzielnicy, do dzisiaj pozostają pustym hasłem. Poza budową kontrowersyjnej ul. Nowej Wałowej (ks. Jerzego Popiełuszki) wraz z którą całkowicie niepotrzebnie zburzono pierzeję ul. Jana z Kolna oraz Europejskiego Centrum Solidarności, nic więcej tutaj nie powstało. I to mimo braku wpisu do UNESCO, który przecież miał utrudnić działania budowlane.
Dzisiejsze larum ze strony deweloperów nie różni się niczym od tego sprzed dekady. Co zrozumiałe, chodzi im o maksymalizację zysków z zabudowy swoich gruntów. Dobra architektura i urbanistyka to kwestie, które od dawna schodzą na dalszy plan przy projektach deweloperskich.
Plany zagospodarowania, które pozwalają prawie na wszystko
By maksymalizować zyski, potrzebne jest liberalne podejście prawno-planistyczne. I takie właśnie zapewniają obecne plany zagospodarowania przestrzennego dawnej stoczni, które pozwalają na niemal pełną swobodę w kształtowaniu nowej zabudowy: zarówno pod względem usytuowania budynków, ich formy czy wysokości.
Obowiązujące plany są do tego stopnia "uniwersalne", że zgodnie z nimi można zbudować tutaj zarówno centrum handlowe, dziesiątki punktowców mieszkalnych czy kwartałową zabudowę z usługami w parterach.
Nawet siatka ulic została nakreślona w sposób symboliczny. Podtrzymano jedynie istnienie gotowych już dróg oraz dodano przeskalowaną ul. Nową Wałową. Dalsze kształtowanie układu transportowego oraz jego dostępności dla osób postronnych pozostawiono w rękach deweloperów.
Przesuń aby porównać
Konserwator zabytków ratunkiem dla fatalnych planów?
Ułomność polskiego systemu planowania przestrzennego sprawia, że cofnięcie błędów istniejących planów zagospodarowania jest praktycznie niemożliwe. Przypomnijmy, że tworzono je w okresie wysokiego bezrobocia i problemów gospodarczych z przełomu wieków, kiedy każda inwestycja generująca miejsca pracy była na wagę złota. Dziś, gdy sytuacja jest zupełnie inna, każda zmiana planu może wywołać lawinę roszczeń o odszkodowania od właścicieli gruntów. Nawet jeśli nie zrobili nic, by swój ugór jakoś zagospodarować.
W tej sytuacji jedynym ratunkiem dla ładu przestrzennego w dawnej stoczni pozostaje postawa Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, który jako jedyny może decydować o ostatecznym kształcie budynków.
Jest to w pewnym sensie sytuacja absurdalna, że urząd stworzony do dbania o ochronę zabytków, jako jedyny ma narzędzia do wpływania na ostateczną estetykę i ład nowej zabudowy. Takie są jednak efekty tworzenia prawa pod dyktat deweloperów, którzy chcą budować tanio i sprzedawać drogo - bez oglądania się na otoczenie.
Władze Gdańska także chcą ochrony konserwatorskiej
O tym, że tereny Młodego Miasta potrzebują właśnie takiego zabezpieczenia, przekonywali nawet włodarze Gdańska, którzy w 2004 r. "przepchnęli" przez Radę Miasta dwa obowiązujące plany zagospodarowania.
- Występowaliśmy do konserwatora, by skorzystał z formy ochrony, jaką jest wpis do rejestru, jeszcze przed opracowaniem wykonanym przez ICOMOS (Międzynarodowa Rada Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych). Nie definiowaliśmy, jakie fragmenty powinny zostać wpisane, ale wskazaliśmy, że to najbezpieczniejsza forma ochrony. Konserwator dostał też opracowanie jako pewną podstawę. Po to jest organem, ma wiedzę i doświadczenie, by to ocenił, coś do tego wniósł.
Deweloperzy nie mogą domagać się odszkodowania
W tym samym artykule Bielawski zapewniał również, że takie działanie konserwatora nie rodzą żadnych pozwów o odszkodowanie - czym dziś grożą deweloperzy.
- Zaletą wpisu do rejestru jest to, że nie naraża on gminy na roszczenia odszkodowań od właścicieli terenu. Tymczasem podjęcie procedury zmiany planu i wprowadzenie kolejnych ograniczeń wiąże się z roszczeniami właścicieli, naraża nas na wielomilionowe koszty - tłumaczył Bielawski.
O zabudowie decyduje rachunek ekonomiczny
Czy PWKZ może wstrzymać całkowicie i na zawsze zabudowę Młodego Miasta? Wbrew obawom deweloperów i mieszkańców - absolutnie nie. I są na to twarde dowody. Od lat inwestycje deweloperskie są prowadzone na obszarze znacznie cenniejszym niż stocznia. Chodzi o Główne Miasto, gdzie forma ochrony jest jeszcze ściślejsza, bo sprawowana zarówno przez urząd konserwatora, jak i restrykcyjne plany zagospodarowania.
Jeśli coś wstrzyma zabudowę Młodego Miasta to nie konserwator zabytków, lecz czysty rachunek ekonomiczny. Póki grunty na Młodym Mieście nie nabiorą odpowiedniej wartości do ich spieniężenia (czytaj: zabudowy), póty będą leżały odłogiem. Brak podatku katastralnego sprawia, że w Polsce tego sytuacje mogą trwać dekadami - najlepszym przykładem była tzw. dziura wstydu przy ul. Rajskiej , która na dewelopera z prawdziwego zdarzenia czekała ponad 15 lat.
Wojewódzki Konserwator Zabytków może natomiast - przy dobrej współpracy z architektami i urbanistami - naprawić błędy planistyczne przeszłości oraz uratować cenny obszar "na przedłużeniu" Śródmieścia od chaotycznej zabudowy, równoważąc potrzeby deweloperów i interes społeczeństwa.
Artykuł jak na zamówienie obecnej władzy albo wg Pana osobistej opinii. Od dziennikarzy wymaga się rzetelności a nie powieści na swoją modłę. Nie ten zawód Pan uprawia.
Bea
5 lat
58
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-12-22 00:28
obecna wladza nie zmienia sie od 20 lat
5 lat
03
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-12-21 19:12
Konserwator będzie robić jak na Szerokiej? Najpierw coś zatwierdza a później się z tego wycofuje by nie zdążyli z remontem przed wyborami..
5 lat
52
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-12-21 19:19
Porównanie
Porównajcie sobie ( ruderę, zgniły barak ,szkaradztwo) pierwsze zdjęcie od góry ze zdjęciem tak krytykowanego bastionu Wałowa . Pomimo tego że Bastion Wałowa mi się nie podoba to mimo tego jest o wiele ładniejszy niż ta budo po stoczniowa.Wiele razy byłem na tych terenach i zapewniam Was, że tylko nieliczne budynki nadają się do zachowania.
Gydanytz
5 lat
84
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-12-21 19:52
Rak (1)
Szkaradne budy na terenie po stoczniowym to rak na tkance miejskiej należy te ohydne baraki zrównać z ziemią, Gdańsk jest specyficznym miastem nie ma takiego głównego centrum z prawdziwego zdarzenia , ponieważ jest rozciągnięty na osi północ południe, dlatego zwolniony teren może być zaczynem budowy prawdziwego nowoczesnego centrum, które zaczynałoby się od terenów po stoczniowych a dalej na Polski Hak i ewentualnie Przeróbkę. Pozostawić jedynie niektóre budynki stoczni cesarskiej- Bud Dyrekcji, Kużnia , Remiza które mają jakąś wartość, pozostałe szkaradztwa zburzyć.
Danziger
5 lat
82
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-12-22 08:01
Pozostawić, to co nadaje się do zwiedzania i pokazania przyszłym pokoleniom. Nawet toalete stoczniową warto zachować dla przyszłych pokoleń, ale jedna, a nie wszystkie
5 lat
20
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-12-21 20:19
Trzeba było nie burzyć Stoczni...
5 lat
34
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-12-21 21:48
Odwet za wyborczą klęske PiS
Obejmowanie całej stoczni w tym pustych ugorów i działek z pozwoleniami na budowę ochronę "konserwatora" jest absurdem nieznanym na świecie. Po prostu chodzi o zaoranie Gdańska
5 lat
73
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-12-21 22:19
Rozgonić na cztery wiatry to całe deweloperskie tałatajstwo . Przez tyle lat kupczyli po stoczniowymi terenami i nic nie wybudowali . Miały być cuda niewidy a będą łąki , ławki , alejki i oczywiście spokój . Brawo , oby tak dalej .
Porciak .
5 lat
28
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-12-22 07:07
co deweloperzy lubią
najbardziej ? = BUDYŃ !!
5 lat
14
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-12-22 07:09
od wielu lat
mamy Wolne Miasto Gdańsk i każdy robi co chce za kasę z niemiec......
, która na dewelopera z prawdziwego zdarzenia czekała ponad 15 lat. 
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy na ten temat
