• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Opłata za wejście do kościoła. Czy jest potrzebna?

Aleksandra Nietopiel
23 lipca 2024, godz. 07:00 
Opinie (282)
Tablica informacyjna przed wejściem do Bazyliki św. Brygidy. Tablica informacyjna przed wejściem do Bazyliki św. Brygidy.

Czy za wejście do kościoła, który chcemy zwiedzić, słusznie pobierane są opłaty? Takich pytań raczej nie stawiamy sobie, kiedy jesteśmy za granicą, podziwiając takie obiekty jak katedra Santa Maria del Fiore we Florencji, katedra Notre-Dame w Paryżu czy Sagrada Familia w Barcelonie. Sprawa wygląda inaczej, kiedy przychodzi do płacenia za wizytę w kościołach lokalnych. W Gdańsku jedna parafia pobiera opłatę-cegiełkę, ale jak wyjaśnia proboszcz - ofiara jest dobrowolna.



Opłata za wejście do kościoła:

Kościół i pieniądze to temat, który od zawsze wzbudza wiele emocji i kontrowersji, czasem zasadnych, czasem bezsensownych. Nie ma chyba parafii, które nie zmagałaby się z mniejszymi lub większymi problemami finansowymi.

O ile kościelne zbiórki w ramach datków i dobrowolnej ofiary raczej są czymś neutralnym, o tyle informacja o płaceniu za wejście do świątyni budzi u niektórych wewnętrzny zgrzyt i opór.

Opłata-cegiełka, ale na dokończenie ołtarza



Opłatę za zwiedzanie kościoła wprowadził proboszcz parafii św. Brygidy w Gdańsku. Jak zaznacza - nie jest to nowość, to opłata-cegiełka na utrzymanie świątyni, wprowadzona w... 2014 r. Informuje o tym tablica ustawiona przed wejściem - która z kolei pojawiła się tam niedawno, co wzbudza dyskusje w tym temacie. Jest też kartka na drzwiach. Opłata jest dobrowolna.

Informacje o biletach na drzwiach Bazyliki św. Brygidy. Informacje o biletach na drzwiach Bazyliki św. Brygidy.

- Tak, mamy takie cegiełki, to na utrzymanie kościoła, na ołtarz. Codziennie od rana do wieczora w kościele palę światło, żeby oświetlić Bursztynowy Ołtarz Ojczyzny, Kryptę Czaszek, a także po to, by wyeksponować obrazy. A prąd kosztuje. To nie jest tylko opłata za wejście, ale rodzaj cegiełki. Bywa, że ludzie chcą się tylko pomodlić i sygnalizują to na wejściu - wpuszczamy bez problemu. Opłata nie jest obowiązkowa - zaznacza proboszcz ks. Ludwik Kowalski.
Zwraca też uwagę, że z reguły w ciągu dnia inne kościoły w mieście są pozamykane.

- Nasz kościół jest otwarty, a w godzinach 7.00, 15.00 18.30, podczas mszy i nabożeństw, opłaty nie są pobierane - dodaje.

Kraty i zamknięte drzwi



Tylko część kościołów - i to tych bardziej znanych i działających też jako turystyczna atrakcja - jest otwartych w ciągu dnia. Większość świątyń udostępnia jedynie przedsionek, który od reszty kościoła oddziela krata. To w dużej mierze ze względów bezpieczeństwa - zresztą o próbach kradzieży w kościołach na terenie Trójmiasta pisaliśmy niejednokrotnie na naszym portalu. W Sopocie na przykład jeden złodziej "odwiedzał" ten sam kościół kilkukrotnie - zawsze w tym samym celu - aby opróżnić skarbonę.

  • Kościół św. Barbary w ciągu dnia.
  • Kościół św. Józefa w ciągu dnia jest zazwyczaj otwarty.
  • Wejście do kościoła św. Katarzyny.

Skarbonki, terminale, sklepiki



A skarbon w kościołach nie brakuje - są wiekowe, zbrojone skrzynie, są skromne puszki i otwory w ścianach, do których można wrzucić dobrowolną ofiarę. Bardzo często skarbonek jest więcej, a pieniądze zbierane są na konkretne cele, o czym darczyńca jest informowany.

  • W każdym kościele można znaleźć skarbony na datki, najczęściej z oznaczeniem na konkretny cel.
  • W każdym kościele można znaleźć skarbony na datki, najczęściej z oznaczeniem na konkretny cel.
  • W każdym kościele można znaleźć skarbony na datki, najczęściej z oznaczeniem na konkretny cel.
  • W każdym kościele można znaleźć skarbony na datki, najczęściej z oznaczeniem na konkretny cel.
  • Skrzynia na datki w Kościele Mariackim.

Coraz więcej parafii decyduje się też na zakup terminali płatniczych, co jest ukłonem w stronę osób nie korzystających z gotówki. terminale te są z reguły ustawiane przy wejściach głównych. Tam również można wybrać wysokość datku, a w niektórych przypadkach konkretny cel.

  • Terminal płatniczy przy wejściu do kościoła św. Katarzyny.
  • Terminal płatniczy w kościele nie wzbudza już dzisiaj sensacji. To jeden ze współczesnych sposobów na złożenie ofiary pieniężnej.
  • terminal płatniczy w Bazylice Mariackiej.

W wielu kościołach bądź bezpośrednio przy świątyniach działają sklepiki, gdzie można kupić prasę katolicką, książki i dewocjonalia.

  • Sklep przed wejściem do Kościoła Mariackiego.
  • Sklepik przy wejściu do Bazyliki św. Brygidy.

Punkty widokowe



Osobną sprawą są punkty widokowe na wieżach kościelnych - to również może być dodatkowe źródło dla parafialnego budżetu. Nie każda świątynia udostępnia takie miejsce, i nie każda takie miejsce ma, ale jest to atrakcja, która pozwala spojrzeć na miasto z innej perspektywy, a dla parafii są to dodatkowe pieniądze.

  • Muzeum Nauki Gdańskiej mieści się w wieży kościoła św. Katarzyny. Również na wieży znajduje się nieduży punkt widokowy.
  • Wejście na wieżę Kościoła Mariackiego jest jedną  z atrakcji, z której turyści chętnie korzystają.

Tak jest na przykład w Kościele Mariackim Bazylika Mariacka który udostępnia wieżę za opłatą. Wieżę udostępnia też w kościół św. Katarzyny - tutaj wejście łączy się z wejściem do Muzeum Nauki Gdańskiej, które znajduje się w kościelnej wieży.

Miejsca

Opinie (282) ponad 10 zablokowanych

Wszystkie opinie

  • (18)

    To kpina,najbogatsza instytucja świata i ciągle zdziera.Ja kościół omijam szerokim łukiem,z naukami Chrystusa nie ma on nic wspólnego.Do tego zamiatanie wiadomo czego pod dywan.Wiarę mam w sobie.

    • 39 44

    • A Amazon? xD (11)

      Bredzisz. Jest 99% księży, którzy robią świetną robotę ale ty wolisz opierać się na tym 1% żeby pod kautezę pasowało.

      • 16 9

      • Ja znam tylko ks Kaczkowskiego (5)

        Ryba psuje się od głowy , czyli papieża

        • 8 9

        • Johnny to był porządny chłop - taka perełka która wypłynęła z szamba :))))))))))))))))))))) (1)

          Czuć siarkę ? :))))))))))))))))))))))))))))))

          • 5 7

          • A ty z tymi swoimi poglądami z szamba wprd na wschód.

            • 3 6

        • (2)

          Czyli jesteś ograniczony umysłowo. Znasz tylko Kaczkowskiego i to co Ci TVN przekarze

          • 6 4

          • Naucz się poprawnie pisać

            przekazał, przekaże

            • 2 0

          • A tobie co Rachoń w TV Rubleklika przekazał?

            • 0 2

      • Tak samo jak 99% imamów, więc należy przyjmować imigrantów z otwartymi rękami. (2)

        • 1 4

        • Widać wpływ temperatury na twoje zwoje. (1)

          • 3 1

          • To jest ta chrześcijańska miłość?

            • 0 3

      • robia swietna robote w szerzeniu ciemnoty i lupieniu z pieniedzy tych, ktorzy uwierzyli w zycie wieTRZne po smierci

        • 4 3

      • i właśnie przez ten 1 % są takie cyrki, ksiądz bierze za cegiełkęa potem można go spotkać w bodedze albo innych tego typu miejscach, wiem bo jestem tam stałym bywalcem i widziałem nie raz nie dwa.

        • 0 2

    • W Polsce jest bardzo duży procent katolików

      wielokrotnie się przekonałam, pisząc prawdę o tej zkostnialej instytucji.Najlepiej
      gdyby wprowadzono podatek od tych ludzi i dopiero było by wiadomo kto jest kim.
      Polacy to głupi naród, łączą wiarę z kościołem. Księża to biznesmeni i łupia swoje owce z kasy.Ale kto zabroni im wydawać swoje pieniądze na kosciol.

      • 9 5

    • (2)

      Udostępnij swoje mieszkanie do zwiedzania za darmo jako obiekt największego i**oty Trójmiasta pl.

      • 5 10

      • Mieszkanie to nie kościół! To moja oaza! Idio.o!!!!!

        • 5 2

      • mieszkanie kupiłam a kosciol został wybudowany za

        pieniądze wiernych.

        • 8 1

    • W sedno!!

      • 1 2

    • Żaden z wierzących nie robi problemu że płaci za zwiedzanie i daje ofiarę na utrzymanie. Tylko że najwięcej hałasu robią ci

      Wy niewierzący to jesteście tolerancyjni za granicą a już jak wchodzicie do meczetu czy kościoła protestanckiego ogołoconego z wyposażenia to gadacie: nie ma problemu trzeba zapłacić bo to na utrzymanie. Bo to nie wypada. Hipokryci lewaccy.

      • 1 1

  • Żadnych opłat, Żadnych pieniędzy (11)

    Rząd dobrze mówił, że trzeba opiłować katolików

    • 33 49

    • Jaka piękna tolerancyjna i inkluzywna wypowiedź... (5)

      • 17 4

      • A gdzie tu brak tolerancji? (4)

        Nikt nie zabrania katolikom praktykować swojej wiary.

        Niech tylko przestaną nas okradać.

        • 3 8

        • Na Invitro idzie kilka razy więcej kasy niż na fundusz kościelny (wszystkich religii nie tylko KK)... (3)

          ...ale o tym jakoś nie wspomnisz że osoby przeciwne invitro mogą tak jak ty czuć się okradane? KK na spokojnie sobie poradzi bez tego funduszu - zlikwidujmy go ale zlikwidujmy również darmowe Invitro.

          • 4 1

          • Moje podatki pójdą na invitro, twoje na katabasów w czarnych kieckach. Gdzie widzisz problem? (1)

            • 0 5

            • Inkluzywności ciąg dalszy...

              • 2 0

          • Na kosciol idzie rocznie 3 mld

            To gdzie to porównujesz z wydatkami na zdrowie

            • 0 0

    • To nie rząd tak powiedział , tylko ten zagorzały wróg Kościoła - Nitras.

      • 7 4

    • No co ty! Wincyj kasy wincyj! (1)

      Sukiennikom zawsze mało

      • 4 9

      • Za dużo słoneczka, przygrzało...

        • 3 3

    • No i ....pukajcie

      a będzie wam otworzone. Jajcarz z nich.

      • 0 3

    • Niech katolicy utrzymują

      To szemrane watykańskie towarzystwo.Ich sprawa,ale proszę o jasną deklarację a nie jakieś krętactwa.

      • 1 4

  • Na ołtarz, na ubogich, na energię (2)

    Na rezydencję na emeryturę nikt nie widział a stoi

    • 34 12

    • Ale zeby nie bylo - to "dobrowolne cegielki" :)

      • 3 1

    • Żaden zwykły proboszcz nie postawi sobie rezydencji. Ale myślenie boli, każdy myli biskupów-biznesmenów ze zwykłymi księżmi, którzy często kasy mają niewiele. Rozwarstwienie majątkowe w kościele jest ogromne, ci z góry nie kwapią się do tego, by wspomagać finansowo zwykłe parafie.

      • 4 3

  • Dostają niemałe pieniądze z Budżetu Państwa i jeszcze muszą kosić naiwnych. (6)

    Ta instytucja jest bardziej pazerna na kasę, niż Prawi i ZPRawiedliwi przez ostatnie osiem lat.

    • 39 44

    • (4)

      U ciebie w Kocborowie jak jest ? Za darmo czy płacisz za leczenie ?

      • 2 6

      • Płaci w podatkach (3)

        A kościół jest z nich zwolniony i dostaje fundusz kościelny: miliony z naszych podatków.

        • 8 2

        • Miliardy tak naprawdę dostaje

          • 2 1

        • Te Miliony (1)

          W zeszłym roku na zabytki łącznie 10,9 mln, w tym dotychczas 2,3 mln. Jaka to kwota na utrzymanie takiej ilości zabytkowych budowli i dzieł sakralnych? Jeśli w Polsce PIT składa trochę ponad 20 mln ludzi, to w przeliczeniu na podatnika utrzymanie FK z którego niemal całość idzie na zabytki, kosztuje ok 50 groszy per capita.

          • 1 0

          • Kosciol rocznie od panstwa dostaje 3 mln

            Za czesto księża wybierają dobre auta, i prywatne luksusowe rezydencje zamiast renowacji zabytków.

            • 0 0

    • Muzea też dostają pieniądze i za wstęp trzeba płacić

      • 1 0

  • Opinia wyróżniona

    (18)

    Nie bardzo rozumiem czym obiekt (kościelny) w którym pobiera się opłatę za wstęp za granicą jest lepszy od tego w Gdańsku? Jeżeli jest to obiekt "stary" to zwiedzający powinni dorzucić się do jego utrzymania (oby pieniądze właśnie z wstępu były kierowane właśnie tam).

    • 226 51

    • Dorzucamy się, w podatkach. Fundusz kościelny ci coś mówi? (11)

      • 38 28

      • Na komunikację miejską też zrzucamy się w podatkach a nie jest darmowa (6)

        • 38 7

        • Jak GAiT zacznie przytulać miliardy jak robi to episkopat, będziemy też przeciwko dopłatom do komunikacji... (4)

          • 24 13

          • Dzbaniewiec w skali kraju to prztule kilkadziesiąt miliardów ale lewak nawet nie roumie co bredzi jak zawsze (3)

            • 4 5

            • Jak to jest, że każdy prawak mieniący się prawdziwym patriotą, to zawsze analfabeta co dwóch zdań sklecić poprawnie nie potrafi? (1)

              Was się powinno zamknąć w obozach i siłą pchać pod czaszkę piękny język polski.

              • 0 3

              • Nie każdy

                A na przykład taki Suski albo Jaki??? A nie, to nie są dobre przykłady :)))

                • 0 0

            • A ty tylko obrażać potrafisz tłuku, Jak przychodzi do merytorycznej dyskusji to argumenty się szybko Ci kończą.

              • 2 1

        • Na drogi, chodniki i ścieżki rowerowe też..

          Ale to jest dla nas, nie dla katabasów w czarnych kieckach.

          • 3 2

      • Tobie nie mówi nic, służy za hasełko do okładania kościoła. (3)

        W bieżącym roku w ramach FK przyznano łączną kwotę niespełna 2,3 mln zł (tak, miliona, nie miliarda), z czego w Gdańsku pieniądze otrzymali dominikanie na konserwację ołtarza (150 tys.).
        W zeszłym roku łącznie przyznano na konserwację zabytków ok. 10,9 mln złotych, a pojedyncze dotacje to najczęściej kwoty z widełek 50-150 tys.
        FK w skali kraju to ułamek tego, co sam Gdańsk przeznacza na rewitalizację. Jedno mieszkanie komunalne w Gdańsku remontuje się za średnio 100 tys. złotych.
        W świetle tych faktów jest ktokolwiek, kto twierdzi, że FK zaspokaja potrzeby remontowo konserwacyjne budowli i dzieł sakralnych?

        • 4 4

        • Fundusz koscielny za 2023r to 214mln pln nad którym nie ma żadnej kontroli. (1)

          • 3 1

          • i wszystko dla jedrusia z krakowa

            minister zero dostał ostrzeżenie, holicka z tw repu kicha tez ,ciekawe czy dalej będzie szczuła i pluła na legalną władze za kasę można się podlić ,co tam pamięć syna

            • 0 0

        • Nie masz pojęcia

          Co to jest fundusz kościelny. Na utrzymanie zabytków kasa jest z całkiem innej puli. Poza tym miasto finansuje również remonty.

          • 3 1

    • Proszę jeszcze pamiętać że kościół to nie muzeum czy kino że można przyjść i pozwiedzać...

      • 6 1

    • Kasy poszło na ten kościół niebagatelnie dużo

      Tylko niestety ale skręciła na finansowanie dworu proboszcza

      • 26 17

    • Razi i w Polsce, i zagranicą. Naturalnie, o ile kościół jest czynną świątynią.

      • 4 1

    • za granicą koscioły nie są bfinansowane przez Państwo, U nas mają wszystko z podatków wszydtkich Polaków (1)

      • 10 6

      • Lewactwo i tak nie chodzi, dlatego chowamy ich pod płotem

        • 0 0

    • Stary czy nie stary

      Co ma to do znaczenia jest to własność prywatna chce pieniądze ty nie masz nic do gadania może tam robić co tylko chce koncerty występy zabawy halloween itd itp
      A gdzie religia.....
      Zaraz będą teksty z bibli i co z tego
      Każdy tłumaczy na swój tok myślenia
      A czy mi to pasuję.....

      • 0 0

  • Kościół Św. Brygidy czyli tam gdzie puszył piórka w `admiralskim` białym fraku z medalami przypiętymi sobie samemu do piersi (4)

    ksiądz Jankowski więc to chyba nikogo nie dziwi. Kasa, kasa ,kasa Misiu, Taka stara/nowa kościelna tradycja :)))))

    • 44 25

    • I w którego blasku grzali się twoi idole (3)

      ... pociągnij do końca, no chyba, że pamięć jak gazetka jest wybiórcza

      • 10 7

      • Pamięć mam świetną i pamiętam kto tak bywał brylował nieżyjący Maciej Płażyński oraz jacek kurski obaj z PiSuaru :))))) (2)

        • 5 3

        • A o Wałęsie, Tusku, Dulkiewicz i Adamowiczu nie pamiętasz? (1)

          Taka wybitna pamięć uśmiechniętego ormowca :))))))))) Zaczęli się go wypierać jak dokonał żywota i zaczęły padać oskarżenia. Wcześniej jego styl życia im nie przeszkadzał. Prawda jest taka, że jak był wygodny to cała zgraja się z lewa i z prawa grzała w blasku kapelana solidarności. Potem "ministerstwa prawdy", na twoją modłę, zaczęły go wymazywać z życiorysów innych. Głupka możesz z uśmiechniętych nieuków :))))))))

          • 7 3

          • Ja pierdziu, ale betonowy przekaz Wam napisali :D

            Ktoś czyta w ogóle gazety w tych czasach? Czy ministerstwo prawdy kieruje go do swojego elektoratu, więc nie ma problemu jak obraża ludzi inteligentnych? :D

            • 2 1

  • Kiedy wprowadzą podatek od wyznania? (3)

    • 39 19

    • Zaraz po tym jak wprowadza podatek od glupoty (2)

      Szykuj się bo będziesz pierwsza ;)

      • 9 14

      • (1)

        niech wprowadza , za swoja głupotę mogę płacić na kosciul nie

        • 2 2

        • Jeszcze kup sobie słownik ortograficzny.

          • 1 0

  • Opinia wyróżniona

    Opłata tylko od turystów (18)

    Wierni nie powinni płacić

    • 83 25

    • i dla tych kilku złotych okaże się, że nagle wszyscy wierzący :D

      • 13 3

    • Przecież wierni nie płacą (5)

      Przychodzisz na nabożeństwo i potem możesz sobie oglądać ile chcesz bez oplaty

      • 14 2

      • (3)

        a taca to nie opłata?

        • 4 7

        • lewaku bezrozumny ja na tace daje wtedy kiedy mam kaprys (1)

          • 3 4

          • Zawrzyj w końcu ryj bezmózga istoto.

            Prawactwo bez znajomości języka polskiego najgłośniej kwiczy, że jest prawdziwym patriotą.

            • 0 2

        • Taca...

          to ofiara dobrowolna a nie opłata.

          • 0 0

      • Ale chodzi o tych co chcą tylko wejść na chwilę i się pomodlić, a nie chodzić i zwiedzać. Powinno być to bez problemu (i pobierania opłaty) takim osobom umożliwione. No ale jeśli tak nie jest, no to trudno trzeba się pójść pomodlić w innym kościele, a tych na Starówce i w jej okolicach przecież nie brakuje.

        • 0 1

    • No i nie płacą (1)

      Udział w mszy świętej jest darmowy a gdy przychodzisz jako turysta zwiedzać, jak do muzeum, to płacisz jak za wejście do muzeum

      • 24 7

      • Dla wszystkich gdańszczan

        Wstęp powinien być za darmo

        • 2 0

    • (2)

      A czy wierny turysta też musi płacić?

      • 9 5

      • (1)

        W artykule jest wyraźnie napisane , że opłata przy wejściu jest dobrowolna . Idź tam i sprawdź jak nie wierzysz . Ręczę , że nikt Ciebie nie zatrzyma.

        • 18 7

        • W praktyce trochę inaczej to wygląda.

          • 3 2

    • tylko wierni powinni placic, skoro wierza w kosciol, niech go utrzymuja z wlasnych pieniedzy (2)

      • 17 11

      • Ja proponuję zrobić to inaczej. (1)

        Obciąć zupełnie finansowanie z budżetu, opodatkować jak każdą inną firmę i niech sobie wtedy kościół do woli decyduje kto i za co ma płacić.

        • 16 10

        • O to, to,to. Każdy normalny człowiek ma takie zdanie.

          • 2 3

    • A z czyich pieniędzy budynek i parafia się utrzyma ?

      • 8 2

    • A wierni turyści ?

      • 8 3

    • A masz taką legitymację ?

      • 4 4

  • Pytanie retoryczne (11)

    Często ofiarą zbierana jest na konkretny cel - ale w jaki sposób wierni mogą to zweryfikować, że faktycznie pieniądze ze skarbon trafiły tam, gdzie należy? Rozumiem, że świątynie trzeba utrzymywać, jednak ciągle można odnieść wrażenie, że kościół wyciąga ręce po pieniądze wiernych. Wiadomo, nie chce to nie daję.

    • 54 22

    • a podatki musisz płacić ... i też tak serionie wiesz kto i ile tej kasy przewala (1)

      tu chociaż dobrowolnie.

      • 10 4

      • Ksiądz też człowiek i czasami musi się napić wina :))))))))))))))))))))))))))))))))))))))

        W Polsce taki przepych a są ludzie którzy na wino nie mają :))))))))))))))))))))))))

        • 3 9

    • (4)

      I jeszcze jedno : jak nie dajesz , to nie wchodzisz . Pamiętaj między innymi , że ten bród co przyniesiesz na swoim obuwiu ktoś musi po Tobie usunąć i nikt tego nie będzie robił za Bóg zapłać, to też kosztuje / za swoją pracę nie żądasz zapłaty? / . Po jednej osobie tego brudu nie widać , ale po kilkuset to już to widać.

      • 6 9

      • Jest tam paru pasożytów którzy utrzymują się z pieniędzy wiernych.

        Ale oczywiście żaden miotły nie dotknie...

        • 6 4

      • Prosze pokaz fakure za sprzatanie kościoła..

        Zazwyczaj kosciol sprzątają wierni.
        Ostatnio była afera ze zakonnica siedzi, a dzieci z DPS na kolanach szorują kościół i tłumaczenia były takie że same chciały, że dobrowolnie ( i oczywiście bezplatnie). A nawet jeśli, to pokaz mi budżet i majątek Kościoła, zobaczymy czy nie ma na sprzątanie. Kościół powinien się cieszyć że ktoś chce do budynku Kościoła w ogóle wchodzić... brać z budżetu państwa na remonty kościołów się nie wstydzi, a potem pobiera opłaty na swoją rzecz beż wstydu

        • 13 2

      • niech nie sprzątają ,

        • 0 1

      • Jak to nie sprzątają za Bóg zapłać? Przecież parafianki za darmo na szmacie jadą w kościołach

        • 2 1

    • Juz ide z pomoca (1)

      Przy każdej parafii jest powołana świecka rada parafialna ktora to weryfikuje. Buziaczki

      • 3 4

      • Dobrana przez proboszcza...

        • 4 1

    • (1)

      Jak ktoś do kościoła chodzi, to wie, że co roku proboszcz przedstawia parafianom rozliczenie finansowe.

      • 1 2

      • To chyba tylko twój jako rzadki wyjątek

        • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane