• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Powstanie mała makieta Wielkiej Synagogi

Katarzyna Moritz
21 sierpnia 2018 (artykuł sprzed 6 lat) 
Makieta stanie nieopodal Teatru Szekspirowskiego. Makieta stanie nieopodal Teatru Szekspirowskiego.

Nieopodal miejsca gdzie stała Wielka Synagoga w Gdańsku zobacz na mapie Gdańska, zostanie ustawiona wykonana z brązu makieta tej świątyni. Synagogę rozebrano w 1939 roku, po dojściu do władzy nazistów w Wolnym Mieście Gdańsku.



Czy ustawienie makiety synagogi to dobry pomysł?

Makieta będzie modelem oryginalnego budynku Wielkiej Synagogi wykonanym z brązu w skali 1:70 i ustawionym na granitowym cokole pod gołym niebem.

Stanie przy ul. Bogusławskiego, w sąsiedztwie Teatru Szekspirowskiego, od strony wejścia głównego do teatru, będzie wkomponowana w granitowy obrys nieistniejącego budynku synagogi.

Oficjalne odsłonięcie makiety odbędzie się 8 października.

- Makieta zostanie postawiona w celu upamiętnienia budynku synagogi, który tam istniał, a został rozebrany w czerwcu 1939 roku. O upamiętnienie od dawna zabiegali członkowie gdańskiej gminy żydowskiej - wyjaśnia Paweł Buczyński z Fundacji Gdańskiej, która realizuje prace związane z makietą.
Koszt szacunkowy ustawienia makiety to 100 tys. zł netto.

Wielkie centrum religijne i kulturowe gdańskich żydów



Budowa oryginalnej synagogi miała miejsce w latach 1885-1887. Ostatecznie w grudniu 1887 roku nastąpiło uroczyste otwarcie świątyni, w którym wzięli udział przedstawiciele władz Gdańska, w tym ówczesny nadburmistrz Leopold von Winter.

Tak wyglądałaby obecnie ul. Bogusławskiego, gdyby Wielka Synagoga nie została zburzona w maju 1939 roku.


Tak wyglądałaby obecnie ul. Bogusławskiego, gdyby Wielka Synagoga nie została zburzona w maju 1939 roku.
Rozmach z jakim wybudowano świątynię, budził podziw zgromadzonych na inauguracji. Synagoga miała ponad 53 m długości, ponad 24 m szerokości, a jej kopuła mierzyła aż 54 m wysokości. Natomiast wnętrza synagogi były w stanie pomieścić ok. 2 tys. wiernych. W związku z tym do nowo wybudowanej świątyni szybko przylgnęło określenie "Wielka Synagoga". Stała się nie tylko najważniejszym domem modlitwy gdańskich żydów, ale także centrum ich życia kulturalnego.

W maju 1933 roku odbyły się wybory do parlamentu Wolnego Miasta Gdańska, które - podobnie jak kilka miesięcy wcześniej w Niemczech - wygrała NSDAP. W efekcie nowe władze Gdańska zaproponowały gminie propozycję "nie do odrzucenia". Ostatecznie na początku 1939 roku synagoga została sprzedana Senatowi Wolnego Miasta Gdańska.

Czytaj też: Poznaj historię Wielkiej Synagogi w Gdańsku

15 kwietnia 1939 roku w synagodze odbyło się ostatnie nabożeństwo szabatowe, po którym została otoczona drewnianym płotem. Zawieszono na nim napis: Komm lieber Mai und mache von Juden uns jetz frei, który znaczy Przybądź kochany maju i uwolnij nas od Żydów. 2 maja 1939 roku władze nazistowskie przystąpiły do rozbiórki synagogi.

Opinie (280) ponad 50 zablokowanych

  • XXX (5)

    Żydzi ją sprzedali, a potem została rozebrana, a nie....zburzona.

    • 27 5

    • Wstyd dla miasta (4)

      Tak tworzy się Nowa historia. Już po komentarzach nawiedzonych niedokuów widać, że skutecznie. Jeden fałszywy artykulik, a tyle korzyści.

      • 6 0

      • xxx (3)

        Ale, ze napisałem nieprawdę? Żydzi ją sprzedali i Niemcy dali im wyjechać z miasta, stąd pomnik przy Dworcu Głównym PKP

        • 3 0

        • (2)

          Sprzedali bo chcieli czy jednak musieli bo inaczej czekała ich śmierć z rąk Niemców?

          • 3 2

          • xxx (1)

            To teraz zagadka logiczna. Jeśli Niemcy chcieliby pozabijać Żydów i zburzyć synagogę, bawiliby się w wykup itp?;) Czy Niemcy wykupywali od Polaków mieszkania w Gdyni?;) I dlaczego Niemcy traktowali lepiej Żydów a gorzej Polaków?;)

            • 4 2

            • Bo Żydzi byli tu wcześniej.

              A do 1920 roku w Gdyni i okolicach nikt nie mówił w języku innym niż niemiecki i kaszubski.

              • 0 0

  • Skoro gmina zydowska wziela kase za sprzedaz synagogi to teraz ten smieszny.model powinna sama sfinansowac

    • 22 5

  • Makieta fajny pomysł ale 100 tysięcy złoty hmmm

    • 6 6

  • ciekawa historia (1)

    W ogóle historia synagogi jest bardzo ciekawa. Żydzi wiedzieli, że zbliża się czas dla nich coraz trudniejszy i niebezpieczny. Dlatego w sumie w ostatniej chwili sprzedali synagogę. Między innymi dzięki środkom ze sprzedaży tak wielu Żydów wyemigrowało z Gdańska jeszcze przed wybuchem ii wś. dzięki temu większość gdańskiej społeczności Żydowskiej uratowała się przed holocaustem.

    • 20 0

    • Swoją światynię sprzedali by ratować d....

      Tyle dla nich znaczy ich wiara?

      • 3 1

  • a po co?

    kto nagle poczuł potrzebę?

    • 12 4

  • a może by tak (1)

    pomnik Jakuba Bermana postawić?

    • 9 5

    • Berii i Pisarskiego, pierwszego dyrektora zakładów Drobiarskich na Chrobrego we Wrzeszczu

      • 1 1

  • Odlew oryginalnego budynku
    Polski język trudny jezyk

    • 6 0

  • Wolałbym aby w miejscu gdzie stała synagoga zwyczajnie ją odbudowano

    Zamiast stawiać GTS który mógłby powstać w innym miejscu, lub niepowstawać wcale, gdyż spektakle mogłyby się odbywać w istniejących już obiektach które nie są w pełni wykorzystane i generują wyłącznie wysokie koszty utrzymania, natomiast rozbudowaną synagogę z pewnością utrzymała by żydowska gmina wyznaniowa. Uważam również, że Gdańsk jako historyczne miasto wielokulturowe powinno powrócić do swych korzeni i miło byłoby gdyby Żydzi wnosili również swój wkład kulturowy do ówczesnej historii Gdańska, z pewnością ubogaciło by to Gdańsk i gdańszczan kulturalnie.
    Wszak nie jestem żydem, to mój stosunek do tematu odbudowy Wielkiej Synagogi jest przychylny, nie jestem wrogi żydom żyjącym w Polsce, wszak każdy katolik wierzy w Jezusa Chrystusa który był żydem, natomiast cała historia chrześcijan oparta jest na historii narodu żydowskiego, jak to ujął Św. Jan Paweł II, naszych starszych braci w wierze.
    Znajdzie się tu w Gdańsku na pewno liczne grono osób które są przeciwnikami wszelkich religi, wszakże Gdańsk jest domem nas wszystkich i każdy ma tu swoje miejsce A ci którzy je utracili powinni ponownie zostać przywitani z otwartymi ramionami gdyż Gdańsk jak żadne inne miasto w Polsce słynie z wolności i liberalizmu.
    Wszystko więc wskazuje na to, iż należałoby jednak rozważyć odtworzenie tak pięknego ubogacającego Gdańsk kulturowo zabytku.

    • 5 14

  • pani redaktor, Żydzi piszemy z wielkiej litery (4)

    Polacy napisałaby pani też małej?

    • 4 12

    • a może to było umyslnie,a ty sie tu wymądrzasz?

      • 1 5

    • (2)

      Wyznanie małą, narodowość wielką literą.

      • 2 1

      • w tym przypadku wyznanie= narodowość (1)

        przeczytaj definicje słownikowe

        • 2 2

        • Słownik PWN jest dostępny online.
          W zdaniu "Stała się nie tylko najważniejszym domem modlitwy gdańskich żydów (...)" bez wątpienia chodzi o wyznanie. Nie wszyscy Żydzi w Gdańsku chodzili do synagogi.

          • 2 1

  • Słowo "naziści" pada w tekście raz. W kontekście dojścia ich do władzy

    Przecież nie można tego zapisać inaczej! Do władzy doszło nsdap, czyli "naziści". Wcześniej rządziła DNVP, czyli "Niemiecka Narodowa Partia Ludowa".

    • 4 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane