• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Prezydent Komorowski odsłoni pomnik Tatara RP i odbierze medal Gwiazdy Orientu

Katarzyna Moritz
24 listopada 2010 (artykuł sprzed 13 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Ostatni tatarski kawalerzysta Rzeczypospolitej
Pierwszy w Polsce pomnik Tatara RP, w skali 1:1, stoi już w Parku Oruńskim. Pierwszy w Polsce pomnik Tatara RP, w skali 1:1, stoi już w Parku Oruńskim.

Pomnik Tatara RP zostanie odsłonięty w czwartek w Parku Oruńskim w Gdańsku. Na uroczystość przybędzie prezydent Bronisław Komorowski, który otrzyma od gdańskich Tatarów medal Gwiazdy Orientu.



Bronisław Komorowski otrzyma w środę od polskich Tatarów medal Gwiazdy Orientu. Bronisław Komorowski otrzyma w środę od polskich Tatarów medal Gwiazdy Orientu.
W urokliwym parku oruńskim zobacz na mapie Gdańska swoją siedzibę ma Narodowe Centrum Kultury Tatarów Polskich RP. Sami wyremontowali oni starą wozownię, którą otrzymali od miasta. Od lat też zabiegali o postawienie pomnika, honorującego oddanie i patriotyzm polskich Tatarów w licznych bojach i wojnach od czasów I RP.

- Pomnik przedstawia siedzącego na koniu tatarskiego ułana, biorącego udział w wojnie polsko - radzieckiej w 1920 roku. Wielu mu podobnych walczyło pod dowództwem Józefa Piłsudskiego - wyjaśnia Jerzy Dzirdzis Szahuniewicz, prezes NCKTP.

Jak przypomina prezes, 1 szwadron 13 pułku ułanów w całości składał się z Tatarów. Piłsudski darzył ich tak dużym zaufaniem, że spośród nich wybrał swoją osobistą ochronę. Nosili oni umundurowanie z elementami polskimi i tatarskimi. O te detale dbano też przy tworzeniu pomnika, dlatego tatarski ułan ma w ręku buńczuk, symbol jazdy tatarskiej.

Czy podoba ci się pomnik Tatara RP?

Czwartkowa uroczystość odsłonięcia pomnika zgromadzi wielu gości: będą m.in. Rusten Minichanow , prezydent Republiki Tatarstanu, Mustafa Dżemiliew , przewodniczący medżlisu, czyli zgromadzenia Narodu Krymskotatarskiego, a także konsulowie Białorusi, Ukrainy i Rosji.

Swoją obecność potwierdził też Bronisław Komorowski. Od Tatarów otrzyma pierwszy egzemplarz medalu Gwiazdy Orientu. Ustanowiła go kapituła Centrum Tatarów. - Medal będzie przyznawany wybitnym osobistościom, które doceniają nasz patriotyzm, waleczność i oddanie Rzeczpospolitej - wyjaśnia Szachuniewicz. W sumie Gwiazdę Orientu otrzyma 29 osób. Poza gośćmi z zagranicy trafi też do Andrzeja JanuszitisaPawła Adamowicza.

Pomnik już od kilkunastu dni stoi w parku. Ponieważ jednak wandale zdążyli już wrzucić do stawu chroniące go podczas transportu opony, pilnowany jest on dzień i noc przez policjantów.

- Widzimy już, że pomnik stał się wizytówką tej dzielnicy, mieszkańcy bardzo się nim interesują. Liczymy więc, że będą go też szanować. Niektórzy mają żal, że pomnik stanął w miejscu, gdzie zimą była ślizgawka, ale park jest na tyle duży, że na pewno znajdzie się na nią miejsce gdzieś indziej - podkreśla Waldemar Kowalski, współorganizator czwartkowej uroczystości.

Rozpocznie się ona przed godz. 11 od przemarszu i wprowadzenia wojskowej asysty honorowej, złożonej z Orkiestry Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej, Kompanii Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej i reprezentacji 13 i 18 Pułku Ułanów.

Pomnik Tatara RP

Pomnik był finansowany z trzech źródeł: zbiórki wśród Tatarów, stutysięcznej dotacji od Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa i 65 tys. zł, jakie miasto wyłożyło na fundament i cokół pod pomnik.

Pomnik powstał w pracowni rzeźby "eRZet" we Wrocławiu. Autorami pomnika Tatara RP są: Tomasz Ryfa - absolwent ASP Wrocław z pracowni Christosa Mandziosa, Maciej Kus - dyplomant z pracowni prof. Janusza Kucharskiego oraz Błażej Iwaniak - dyplomant z pracowni prof. Janusza Kucharskiego.

Rzeźba została odlana w Odlewni Metali Nieżelaznych "Rombex" w Gdańsku.

Wydarzenia

Uroczystość odsłonięcia pomnika Tatara RP (4 opinie)

(4 opinie)
uroczystość oficjalna

Miejsca

Opinie (333) ponad 50 zablokowanych

  • Co to za blotko przy pomniku?...Ile kosztowala by trawa wytrzymala na zgniecenie/? (1)

    To co widac przy takim pomniku to wstyd.Jak odpowiedzialni za park nie wstydza sie zapraszac prezydenta?

    • 2 0

    • a niech brnie w błocie

      • 2 0

  • Gwiazda. (1)

    Komorowski powimień dostać gwiazdę ale czewoną.

    • 14 0

    • jak kolega general

      • 3 0

  • przyjdę z jajami

    z jajami i skórzanymi pantoflami

    • 6 1

  • A kiedy powstanie pomnik Norwega ?

    Norwegowie bardzo przyczynili się do rozwoju małych firm w Gdańsku.
    Norweski Fundusz wspiera biedotę.

    • 5 0

  • postawcie pomnik komus konkretnemu - gdy dziecko spyta to pamiec o nim wroci (12)

    Sat-Okh - Długie Pióro, pol. Stanisław Supłatowicz, ur. ok. 15 kwietnia 1920 w Kanadzie, zm. 3 lipca 2003 w Gdańsku.

    Indianin urodzony i wychowany w pierwotnych puszczach Kanady, były żołnierz Armii Krajowej, pisarz, gawędziarz, artysta i znany popularyzator kultury Indian Ameryki Północnej.

    Urodził się, jak sam twierdził, w "ukrytej wiosce" Indian w dorzeczu rzeki Mackenzie w Kanadzie. Był synem Polki, nauczycielki i uciekinierki z Syberii, Stanisławy Supłatowicz, oraz

    Leoo-Karko-Ono-Ma (Wysokiego Orła) - Indianina, wojennego wodza plemienia Shawnee (Szawanezów, Szaunisów).

    Matka Sat-Okha - w wyniku carskich represji, została zesłana przez Rosjan na Sybir w 1905 roku.

    W 1917 roku Stanisława Supłatowicz, wraz z grupą innych polskich zesłańców zbiegła z Syberii i przy pomocy Czukczów, w niesamowicie dramatycznych okolicznościach dotarła przez

    Cieśninę Beringa na Alaskę - z której przedostała się do Kanady. Uratowana przez Indian, zamieszkała wśród nich. Przyjęła nowe imię, które brzmiało Ta-Wach (Biały Obłok).

    Wkrótce poznała syna wodza plemienia Shawnee - Leoo-Karko-Ono-Ma (Wysokiego Orła), którego żoną stała się po pewnym czasie.

    Miała z nim trójkę dzięci - najmłodszym z nich był drugi syn Sat-Okh. Wychowywał się on wśród Indian na północy Kanady do 1936 roku.

    W 1937 roku przybył wraz z matką do Polski, gdzie zmuszony został do przyjęcia polskiego imienia i nazwiska matki (w wersji męskiej - Stanisław Supłatowicz).

    Matka, wyrabiając mu w Polsce metrykę zatroszczyła się by nie pojawiły się w niej żadne informacje o jego indiańskim pochodzeniu.

    W dokumencie zmieniono mu miejsce i kraj urodzenia, dane ojca oraz odjęto mu kilka lat - według metryki urodził się w 1925 r., a nie w 1920 r.

    Wojna zastała go w Radomiu. Po wybuchu wojny podjął naukę na tajnych kompletach oraz działalność w organizacjach Służba Zwycięstwu Polski i Związek Walki Zbrojnej.

    W 1940 roku został aresztowany przez gestapo - był więziony, torturowany i przesłuchiwany przez wiele miesięcy w Radomiu.

    Po zakończeniu śledztwa został skazany i jako nieczysty rasowo skierowany do obozu koncentracyjnego Auschwitz.

    Dzięki swej odwadze i świetnej kondycji fizycznej udało mu się wyskoczyć z bydlęcego wagonu transportującego więźniów do obozu w Oświęcimiu.

    Brawurowa ucieczka grupy współwięźniów z transportu kolejowego miała miejsce 12 kwietnia 1942 roku w miejscowości Tunel.

    W ucieczce Sat-Okh został ranny i ukrywał się do 1943 roku po lasach i wsiach na terenach pod Końskimi.

    W 1943 r. wstąpił do oddziału "Bończy" por.Kazimierza Załęskiego, 25 pp AK i został żołnierzem Armii Krajowej (pseud. Kozak), walczył w lasach rejonu Gór Świętokrzyskich.

    W 1944 r. wstąpił do oddziału 72 pp AK Podobwodu Szydłowiec i został zaprzysiężony przez por. Henryka Podkowińskiego "Rena".

    Wielokrotnie ranny, za męstwo w walce otrzymał wiele odznaczeń : Krzyż Walecznych , Medal Wojska Polskiego Londyn 15.06.1948, Krzyż Armii Krajowej Londyn 10.08.1981 r.,

    Odznaka Akcji "Burza" , Odznaka Korpusu "Jodła", Odznaka Żołnierzy AK - Wojciech Borzobohaty "Wojan".

    Po zakończeniu wojny został aresztowany i uwięziony przez władze polskie za przynależność do Armii Krajowej. By uniknąć dalszych represji ze strony "władzy ludowej" przez pewien czas

    służył w Marynarce Wojennej, był także wolontariuszem w Ratownictwie Morskim. Po uzyskaniu średniego wykształcenia technicznego pływał przez wiele lat jako mechanik na statkach

    Polskich Linii Oceanicznych w tym na "MS Batory". Osiadł na stałe w Gdańsku gdzie założył rodzinę.

    • 14 0

    • woow i to się czyta (5)

      miast lansować takich ludzi lansuje się miernoty typu Sławek N.

      • 8 0

      • Problem w tym (4)

        że jedynym źródłem na temat biografii pana Stanisława Supłatowicza (przynajmniej w zakresie okoliczności związanych z narodzeniem i wychowywaniem wśród Shawneesów w Kanadzie) jest on sam. Równie dobrze mógł być mitomanem, który sfabrykował tę historię, a dla wyjaśnienia sprzeczności z oficjalnymi dokumentami dodał mało wiarygodną historię o sfałszowaniu metryki przez matkę (właściwie z jakiego powodu? bała się, że w Polsce dopadną ich Komancze?)

        • 1 4

        • (2)

          A chciałbyś żeby kto poświadczył jego dzieciństwo? Indianie?

          • 5 0

          • (1)

            myślisz, że w Kanadzie nie prowadzą ewidencji urodzeń?

            • 3 1

            • myślę że uciekinierka z Syberii nie darmo ukrywała się wśród Indian

              • 0 2

        • jaki to problem

          nie jego dziecinstwo o nim swiadczy ale zycie doroslego.

          • 2 0

    • (1)

      Matka była dzielna kobietą. Szkoda, że tak mało o niej wiadomo.

      • 3 0

      • wiecej do czytania dla swiadomych gdanszczan

        ]http://www.huuskaluta.com.pl/sat_okh/index.php

        • 1 0

    • wielcy gdanszczanie (1)

      wolę słuchać o Stanisławie Supłatowiczu i córce gen. Nila niż do znudzenia tylko o "żelaznych postaciach" - Schopenhauerze i Fahrenhaicie. Gdańsk utknął w XVIII wieku?

      • 4 1

      • w zupelnosci to podzielam. dobrze ze jeszcze paru myslacych zostalo w tym miescie.

        • 3 0

    • Bajka. ucieczka z Syberii przez Cieśninę Beringa....

      kupi to ten, co nie zna Syberii i Czukotki. Do tego w 1917 r. W tym czasie nie było jeszcze Rosjan na Czukotce. Poza tym jak sie dostala na Czukotkę? Do dzis nie ma tam dojazdu, chyba ze zima szla 6 tys km w temperaturach siegajacych -50 C. Wode z mozgu robia.

      • 1 1

    • a autor tekstu?

      IH?

      • 0 0

  • Słońce Peru, Gwiazda Orientu.... fiu, fiu, fiu. Ale geniusze ci z PO.

    • 11 0

  • (2)

    cz mi się wydaje, czy początek artykułu został przeredagowany , wykreślając słowa na temat tego, że Tatarzy "zorganizowali pieniądze:??

    • 4 1

    • (1)

      jest na dole

      • 0 2

      • a no fakt, bo tamto poprzednie stwierdzenie- znajdujące się wcześniej na samej górze tekstu- budziło wiele wątpliwości :)

        • 0 0

  • oto cala nasza obecna wladza (5)

    postwili figurke zolnierzyka. jak mali chlopcy bawia sie. a czemu nie postrawic pomnik konkretnemu czlowiekowi z gdanska?

    • 5 5

    • (3)

      dokładnie, już o tym wcześniej wspomniałam, to więcej ludzi z forum zareagowała negatywnie niż pozytywnie...no cóż.

      • 2 1

      • (2)

        To nie władza "postawiła figurke" - wam obojgu kłania sie umiejętność czytania ze zrozumieniem;) Jak chcecie postawić konkretnemu człowiekowi - to sie starajcie, tak jak o swoja "figurke" postarali sie inni.

        • 2 2

        • nie wladza?

          to co tam robi ten gajowy?? moze mi powiesz

          • 1 1

        • nie mozna smiecic parku

          jak sie tylko ma fundusze. pominik powinien byc przemyslany jesli juz sie stawia. to jest publiczny park

          • 0 1

    • masz na myśli Pawła Adamowicza?

      z tym się zgadzam. W końcu ma du że, a nawet NAJwiększe POparcie

      • 0 0

  • ciemnota ... (4)

    Już zaczyna się dyskusja a dlaczego tu, dlaczego taki...typowe dla ciemnoty...
    bardzo dobry pomysł i pomnik bardzo ładny i Tatarzy zasłużyli na to , a jeśli ktos mało wie wystarczy poszukać w intermecie, bo do lektury raczej trudno niektórych zachęcic...! Jedna tylko rzecz niepokoi - oby nie stał się celem " uciech różnych "
    oruńskiej " elity "... może lepsze byłoby miejsce np w parku oliwskim ?

    • 5 3

    • dobrze że park oruński ozywa

      • 1 1

    • pby sie stal

      skoro wladza nie mysli i stawia zolnierzyki w trawie.

      • 0 1

    • wyzywaj i obrazaj to swoich rodzicow

      jak ci pozwolą.
      usun ten obrazliwy post, moderator

      • 0 0

    • azalia od ciemnoty to zwyzywaj rodzine

      • 0 0

  • to jest publiczny park

    nie mozna smiecic parku jak sie tylko ma fundusze. pominik powinien byc przemyslany jesli juz sie stawia. to jest publiczny park

    • 3 2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane