• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Program Buspas+. Kogo warto wpuścić na buspasy?

Tomasz Larczyński
8 lutego 2020 (artykuł sprzed 4 lat) 
Po trójmiejskich buspasach legalnie jeżdżą pojazdy komunikacji miejskiej i taksówki. To jednak może się zmienić. Po trójmiejskich buspasach legalnie jeżdżą pojazdy komunikacji miejskiej i taksówki. To jednak może się zmienić.

Gdy samochodów na drogach ciągle przybywa, politycy łakomym wzrokiem zaczynają patrzeć na pustawą przestrzeń na pasie oznaczonym literkami "BUS". I chętnie dokładają tam kolejnych użytkowników - motocykle, taksówki, rowery, samochody z trojgiem pasażerów itd. W kolejnym odcinku cyklu "Uczmy się od innych", w którym przedstawimy pomysły na rozwiązanie problemów Trójmiasta podpatrzone w innych miastach, pokazujemy różne rozwiązania funkcjonujące na buspasach.



Zajmowaliśmy się już w tym cyklu jedną z zapowiedzi z listopadowego exposé premiera Morawieckiego - pierwszeństwem pieszych na przejściach. A co z drugą transportową propozycją - dopuszczeniem na buspasy innych użytkowników ruchu?

Przypomnijmy aktualny stan prawny. Do 2018 roku wydzielanie pasów dla określonych użytkowników było całkowicie w gestii zarządców dróg, czyli w praktyce, w dużych miastach, samorządów - przykładowo w Gdańsku gmina zarządza wszystkimi drogami poza obwodnicami.

Więcej na ten temat: Buspasy w Trójmieście

Uchwalona w 2018 roku ustawa o elektromobilności zrobiła w tym wyłom, teoretycznie obligatoryjnie zezwalając na wjazd na buspasy samochodów elektrycznych, z tym, że na razie tylko do 2026 roku. Dała jednak samorządom pewną furtkę: mogą one określić wymaganą minimalną liczbę osób w pojeździe (czyli samorząd może zastrzec, że na buspas wjedzie tylko elektroauto wiozące np. przynajmniej trzy osoby).

Obecność na buspasach innych aut niż autobusy nie jest nowością. Do tej pory samorządy elastycznie kształtowały ich liczbę, zwykle dopuszczając taksówki, motocykle i rowery. Tak było na wszystkich buspasach w Gdańsku i na części w Gdyni.

Nowe rozwiązanie zaproponował premier Mateusz Morawiecki w swoim jesiennym exposé. Zapowiedział on wpuszczenie na buspas aut, które są wypełnione pasażerami.

Pomysł sprzed 50 lat



Dopuszczanie ich na buspasach także nie jest żadną nowością, po raz pierwszy zdecydowały się na to władze amerykańskiego stanu Wirginia w 1973 r. (na Shirley Highway), z powodu ówczesnego kryzysu paliwowego. W latach '70 w USA powstało jeszcze kilka takich łączonych pasów.

Oznaczenie "HOV 3+" oznacza pas dla samochodów z co najmniej trzema osobami (ang. high occupancy vehicle). Zdjęcie z autostrady w Wirginii (USA).  Oznaczenie "HOV 3+" oznacza pas dla samochodów z co najmniej trzema osobami (ang. high occupancy vehicle). Zdjęcie z autostrady w Wirginii (USA).
A jednak także to rozwiązanie nie jest powszechnie przyjmowane. Jeśli już, to częściej w formie "ulic buspasowych" z dopuszczonym ruchem taksówek i dostawczaków (np. Oxford Street w Londonie czy Princes Street w Edynburgu).

W wielu miastach takich rozwiązań nie spotykamy w ogóle, np. Wiedeń obstaje tylko przy wspomnianym wyżej lokalnym, wybiórczym dopuszczeniu rowerów oraz motocykli. Raczej dąży się do tego, by w miarę wolnej przestrzeni wydzielać napełnionym samochodom dodatkowy pas obok buspasa, ale to też nie zawsze się utrzymuje - w Niderlandach funkcjonował taki system w latach 90. na autostradzie A1, lecz nie cieszył się popularnością.

Z jakiego powodu takie rozwiązanie niemal nigdzie się nie przyjęło?



Garść argumentów zaczerpniemy tym razem od Austriaków. Od 1998 funkcjonuje taki trzykilometrowy mieszany pas na pięknej szosie Puchenau-Linz, nad samym brzegiem Dunaju.

Buspas, na który mogą wjeżdżać także samochody z co najmniej trzema osobami w środku znajduje się na szosie Puchenau-Linz w Austrii. Buspas, na który mogą wjeżdżać także samochody z co najmniej trzema osobami w środku znajduje się na szosie Puchenau-Linz w Austrii.
Po czterech latach jego działania przeprowadzono badanie ankietowe wśród użytkowników drogi - i konkluzje były niejednoznaczne. Zarówno zarządcy drogi, jak i kierowcy autobusów mieli raczej pozytywny stosunek do tego rozwiązania - autobusy się nie spóźniały, z tym, że jeździły tam dość rzadko, co ok. 7 minut.

Natomiast wiele zastrzeżeń miała drogówka. Okazywało się, że 25 proc. samochodów na buspasie korzystało z niego bezprawnie, ponieważ nie było w nich wymaganych prawem trzech osób. To z kolei dodatkowo denerwowało uczciwych kierowców mniej zapełnionych samochodów na zwykłych pasach.

Co prawda był też pewien problem z karaniem takich kierowców wynikający z ówczesnego austriackiego prawa, niemniej mówimy przecież o społeczeństwie bardziej przyzwyczajonym do praworządności niż polskie.

W Kanadzie odnotowano przypadek kierowcy, który by skorzystać z pasa dla samochodów z wieloma pasażerami posadził obok siebie na siedzeniu dmuchaną lalkę. W Kanadzie odnotowano przypadek kierowcy, który by skorzystać z pasa dla samochodów z wieloma pasażerami posadził obok siebie na siedzeniu dmuchaną lalkę.
Dziś w Polsce możemy wprawdzie sobie łatwo ustalić narzędzia kontroli zajętości samochodów bez zatrzymywania ich (to z tym był problem w Austrii), na bazie technologii fotoradarów z kamerami wysokiej rozdzielczości (choć i z tym mogą być problemy), jednak realia egzekwowania u nas tak raczej podstawowych przepisów drogowych jak ograniczenie prędkości wskazują, że kontrola zajętości samochodu byłaby iluzoryczna.

Mówiąc wprost, za doświadczeniami naddunajskimi pakujemy się w kolejny gigantyczny konflikt na drodze. To może mieć sens w wyjątkowych przypadkach, lecz dajmy o tym decydować samorządom. Co jednak wymagałoby od państwa większego zaufania do nich.

Rowerzyści na buspasach - pomysł pozornie rozsądny...



Przeanalizujmy jeszcze opcję wpuszczenia na buspasy rowerzystów. Wiele osób uważa, że rowerzyści to najbardziej naturalni użytkownicy buspasu, z uwagi na naturalną tendencję do poruszania się przy prawym krawężniku.

...ale jednak odrzucany



A jednak rozwiązanie to na świecie jest mało popularne. Dotyczy to także tych przywoływanych do znudzenia prymusów w rodzaju Niderlandów czy Danii. Zdarzają się rzecz jasna wyjątki - częsta opcja np. w Paryżu - tam jest to dozwolone na połowie z 260 km buspasów.

Znacznie częściej spotykamy jednak miasta, w których ani jeden kilometr buspasu nie jest rowerzystom dozwolony (jak np. Praga).

Buspas dostępny także dla taksówek w Pradze. Buspas dostępny także dla taksówek w Pradze.

Skąd ta niechęć?



Kompleksowo podsumowało to w swoim raporcie amerykańskie Krajowe Stowarzyszenie Zarządców Transportu Miejskiego. Generalna konkluzja jest prosta: rower i autobus to pojazdy o kompletnie różnych parametrach ruchu, zatem ich łączenie zawsze jest kompromisem, na którym tracą obie strony, czasem koniecznym z powodu ograniczeń przestrzennych, lecz którego w miarę możliwości należy unikać i po prostu budować osobne pasy lub drogi dla rowerów. Zatem nie ma, nomen omen, drogi na skróty.

NACTO zamieściło jednak wytyczne, które należy spełnić, by jednak wpuścić rowery na buspas.

Zaleca, by rowerbuspas dopuszczać tylko przy takcie autobusów powyżej 4 minut i ich prędkości najwyżej 20 mil/h (32 km/h) oraz przy szerokości pasa 10-11 stóp (3-3,4 metry) lub 10-12 (do 3,7 m), jeśli jest krawężnik. Poszerzanie wskazane jest też (kosztem pasów "samochodowych") przy przystankach.

Co ciekawe, nie tylko zbyt wąskie, ale i zbyt szerokie pasy są niebezpieczne, gdyż prowokują użytkowników - rowerzystów, ale nawet bardziej motocyklistów - do niebezpiecznego wyprzedzania.

O autorze

autor

Tomasz Larczyński

wrzeszczanin od trzech pokoleń, pasjonat historii, wiceprzewodniczący Nowej Lewicy w Gdańsku

Opinie (338) ponad 10 zablokowanych

  • Znajomy ma kogut taxi i zaklada zeby do pracy smigac i ma wszystko w du..

    Tak można wtedy... system

    • 1 1

  • Mnie !!!

    • 1 0

  • Dulkiewicz jadaca do Biedronki !!!

    • 0 2

  • Rowerzyści na buspasie mają sens z innego powodu (1)

    Argument za dopuszczeniem rowerzystów (i innych jednośladów) na buspas jest inny.

    Zakładamy typowy układ 2 pasów z których prawy jest buspasem.
    Rowerzysta nie mający prawa do jazdy buspasem jedzie więc pasem lewym, zgodnie z prawem przy jego prawej stronie.

    W tym układzie autobus na prawym pasem nie ma prawa go wyprzedzić, bo nie może zapewnić 1m wymaganego prawem odstępu.
    Inne samochody jadące lewym pasem również nie mają możliwości wyprzedzić rowerzysty, bo nie mają miejsca.
    W tym układzie cały ruch jest zablokowany przez jednego rowerzystę.

    W przypadku gdy rowerzysta będzie dopuszczony do jazdy buspasem i tam będzie jechał przy prawej krawędzi, autobus może łatwo, na ogólnych zasadach wyprzedzić go korzystając z lewego pasa (autobus nie ma obowiązku jechać buspasem), a pozostałe pojazdy przejeżdżają bez przeszkód pasem lewym.

    Dlatego dopuszczenie rowerzystów (i pozostałych jednośladów) do jazdy buspasem ma sens.
    Oczywiście jeśli chodzi o rowerzystów, to w przypadku braku drogi dla rowerów wzdłuż drogi, bo jeśli droga dla rowerów jest to rowerzysta ma obowiązek z niej korzystać.

    • 2 3

    • Coś w tym jest

      jazda rowerem nie skrajnie prawym pasem jest też niebedpieczna

      • 0 0

  • Dopuszczenie aut z większą ilością pasażerów to błąd (1)

    Teoretycznie założenia niby dobre.
    W praktyce jedyne samochody które mają 3 lub więcej pasażerów to wtedy jak ktoś jedzie z dwójką dzieci, albo rodzice z dzieckiem. Nie ma uzasadnienia dla korzystania z buspasów.

    Natomiast przepis wtedy będzie martwy - obecnie samochód osobowy jadący buspasem przykuwa wzrok służb i może liczyć się z tym że będzie ukarany.
    Po dopuszczeniu pojazdów osobowych w zależności do liczby pasażerów na buspasach będzie dość sporo samochodów osobowych i już nikt tam nie będzie zaglądał ilu tam jest pasażerów.
    W związku z tym bezkarnie będą jeździć nimi samochody i bez pasażerów.

    Podobny argument jest istotny przeciw dopuszczeniu na buspasy jakichkolwiek innych samochodów (np. elektrycznych).
    Po prostu powszechna obecność uprawnionych pojazdów, spowoduje że również pojawią się tam pojazdy nieuprawnione.

    • 2 1

    • Rodzice z dzieckiem nie mają uzasadnienia

      a kto ma? Janusz, krul rzycia? Budowlańcy spod Żukowa? Pan poseł, którego tyłek wszędzie wozi kierowca? Karyna z tipsami? Sebix na siłownię? Student prawa? Kim jesteś, aby decydować?

      • 0 0

  • Dla kogo jeszcze byś pasy?

    może wkońcu dla ubera, bolta i innych nielegalnych przewoźników z szarej strefy, wkoncu też z nimi jeżdżę i niestety zawsze musimy stać w korku i się stresuje jak pasażer w taxi czy autobusie mnie wyprzedza

    • 0 1

  • LPG

    Samochody napędzane gazem są eko, też powinny mieć możliwość poruszania się buspasem

    • 2 1

  • autor artykulu skad?

    Ze w austri prawodzadnosc a w Polsce nie? No i zglaszamy do prokuratury. Milego wieczoru

    • 1 2

  • Nie chce mi się pisać komentarza

    Na ten temat

    • 1 0

  • Bus pasy

    Do likwidacji kolejny socjalistyczny wymysł niby działanie zamiast inwestycji

    • 2 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane