Wystawie głównej w Muzeum II Wojny Światowej nie sposób odmówić logicznej i konsekwentnej narracji, choć części odbiorców snuta tu opowieść nie musi odpowiadać. Prezentuje bowiem historię tragedii wielu, a nie tylko jednego narodu, nawet jeśli na tragedię Polski i Polaków kładzie szczególny nacisk.
Od otwarcia Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku minęło już pięć dni, a przez jego sale przewinęło się kilka tysięcy zwiedzających. Można więc podzielić się pierwszymi refleksjami na temat wystawy, która wzbudziła tak dużą dyskusję na wiele miesięcy przed jej udostępnieniem.
Ogromny rozmach
To, co jako pierwsze rzuca się w oczy, gdy tylko przekroczymy próg wystawy, to jej ogrom. W wysokich na kilka metrów 21 salach tematycznych, zajmujących łączną powierzchnię ok. 5 tys. m kw., zgromadzono łącznie ponad 35 tys. obiektów. Już na wstępie warto zaznaczyć, że nie ma najmniejszych szans na to, aby w ciągu jednej wizyty przypatrzeć się każdemu z nich i przeczytać umieszczone obok nich opisy - to bezcelowe.
Każdy, kto naprawdę chce dogłębnie zapoznać się z treścią wystawy, a nie tylko odwiedzić wszystkie sale i rzucić okiem na wypełniające je elementy, musi przyjść do muzeum przynajmniej kilka razy. Nie należy tego jednak traktować jako przestrogi, ale raczej zachętę do zapoznania się z ogromem informacji, które są tutaj prezentowane.
Nie tyko przebieg, ale również przyczyny i skutki wojny
Pierwszym elementem, który zabiera nas w opowieść o najbardziej krwawym w dziejach świata konflikcie, jest koloryzowany film wyświetlany na panoramicznym ekranie. To materiał sprzed wybuchu... I wojny światowej, gdyż właśnie w jej skutkach należy upatrywać przyczyn konfliktu z lat 1939-1945. Kolejne kadry, pokazujące m.in. zamach na austro-węgierskiego arcyksięcia Ferdynanda, bitwę pod Verdun, upadek europejskich monarchii, rewolucję bolszewicką, zmiany granic w Europie czy wreszcie walkę Polaków o niepodległość, pozwalają lepiej zrozumieć, dlaczego wyniszczone hekatombą I wojny światowej społeczeństwa Europy zaledwie dwie dekady później pogrążyły się w kolejnej rzezi.
Pierwsza z trzech części wystawy, którą otwiera wspomniany film, nosi nazwę "Droga do wojny". W jej kolejnych salach wyraźnie pokazano, kim byli sprawcy II wojny światowej. Zwiedzający mogą tutaj zapoznać się m.in. z narodzinami nazistowskich Niemiec, faszystowskich Włoch czy komunistycznego Związku Radzieckiego i zrozumieć, dlaczego także ich obywatele - bo nie tylko przywódcy - zgotowali piekło sąsiednim narodom.
Dokładnie z tego samego powodu wystawa nie kończy się w maju 1945 roku, ale praktycznie w 1989 roku. Trzecia część wystawy, zatytułowana "Długi cień wojny", wyjaśnia, dlaczego "wyzwolenie" przez Armię Czerwoną spod niemieckiej okupacji krajów leżących na wschód od Łaby, w tym i Polski, oznaczało kolejne zniewolenie. Reasumując, wystawa w gdańskim muzeum obrazuje nie tylko przebieg II wojny światowej, ale również jej przyczyny i dalekosiężne skutki.
Przede wszystkim cierpienia cywilów
Największą część wystawy zajmuje jej część druga, która nosi nazwę "Groza wojny". To tutaj przedstawiono właściwy przebieg konfliktu, który przetoczył się przez świat. Pomysłodawcy wystawy postanowili ukazać go przede wszystkim przez pryzmat doświadczeń ludności cywilnej. Nie potyczki i bitwy oraz ich uczestnicy, ale masowa i niezwykle okrutna eksterminacja, wysiedlenia, roboty przymusowe, wynaradawianie, skutki głodu, gwałty czy rabunki - oto zagadnienia, przez które w znacznej mierze można poznać tutaj historię konfliktu, który pochłonął ponad 60 mln istnień ludzkich.
Opinie pierwszych gości Muzeum II Wojny Światowej
Co warte podkreślenia, pokazano tutaj cierpienia i walkę z okupantem praktycznie wszystkich narodów, które brały udział w II wojnie światowej. Nie tylko Polaków i innych Europejczyków, ale również mieszkańców Dalekiego Wschodu, mordowanych przez wojska japońskie. Dzięki temu, praktycznie każdy mieszkaniec naszego globu, którego przodkowie doświadczyli okropieństw z lat 1939-1945, znajdzie tutaj miejsce poświęcone jego ojczyźnie. I nie będzie potrzebował do tego słownika, gdyż wszystkie muzealne obiekty zostały opisane zarówno w języku polskim, jak i angielskim.
Zwiedzający mogą tutaj zapoznać się m. in. z narodzinami nazistowskich Niemiec, faszystowskich Włoch czy komunistycznego Związku Radzieckiego i zrozumieć, dlaczego także ich obywatele - bo nie tylko przywódcy - zgotowali piekło sąsiednim narodom.
Zarówno polscy, jak i zagraniczni zwiedzający dostaną informacje o m. in. japońskiej okupacji Chin, ludobójstwie dokonanym przez chorwackich Ustaszy na innych narodach byłej Jugosławii, zbiorowej egzekucji Żydów dokonanej przez Niemców w Babim Jarze pod Kijowem, oblężeniu przez Niemców radzieckiego Leningradu czy antyniemieckim powstaniu na Słowacji.
Polskie doświadczenie wpisane w mozaikę narodów
Nie oznacza to jednak, że polskie doświadczenia nikną w gąszczu prezentowanych tu informacji. Wręcz przeciwnie, polski rozdział historii II wojny światowej zajmuje znaczną część wystawy i składa się z wielu aspektów, w tym także i tych, o których nie można było mówić głośno w okresie PRL-u. Oprócz wojny obronnej 1939 r., niemieckiego terroru w okupowanej Polsce, stworzonego tutaj przez Niemców systemu obozów koncentracyjnych i zagłady, Polskiego Państwa Podziemnego czy marszu Polaków wraz z Sowietami na Berlin, są również sekcje poświęcone radzieckiemu terrorowi na Kresach Wschodnich, w tym zbrodni katyńskiej i wywózkom na Syberię, rzezi wołyńskiej, Powstaniu Warszawskiemu, żołnierzom Polskich Sił zbrojnych na Zachodzie czy wkładowi polskich uczonych w złamanie kodu maszyny szyfrującej Enigma.
I choć rzeczywiście można narzekać, że niektóre polskie wątki zostały zaprezentowane w sposób dość powierzchowny, np. rzeź wołyńska, to należy pamiętać o pewnej kluczowej kwestii: muzealna wystawa konsekwentnie prezentuje w możliwie pełny sposób doświadczenia wszystkich narodów biorących udział w II wojnie. W tym natłoku informacji polskie wątki nie zostały pominięte, tylko wpisane w ogólnoświatową narrację.
Polski rozdział historii II wojny światowej zajmuje znaczną część wystawy i składa się z wielu aspektów, w tym także i tych, o których nie można było mówić głośno w okresie PRL-u
Należy zaznaczyć, że w opisach eksponatów dołożono wszelkich starań, aby uwypuklić obcokrajowcom unikatowość polskich doświadczeń, np. wyjątkowo brutalny charakter okupacji niemieckiej w Polsce w porównaniu do krajów Europy Zachodniej.
Czołgi, rekonstrukcje mieszkań i ulic oraz przejmujące instalacje
Opisaną wyżej treść wystawy można poznać za pomocą ponad 35 tys. obiektów. Z najbardziej spektakularnych elementów wystawy należy wymienić m.in. dwa czołgi (radziecki T-34 i amerykański M4 Sherman), zawieszone pod sufitem repliki bomby atomowej zrzuconej na Hiroszimę i fragment niemieckiego samolotu Junkers Ju 87, ale przede wszystkim dwie rekonstrukcje fragmentu warszawskiej ulicy. Pierwszy z nich przedstawia stolicę w przededniu wojny, zaś drugi tuż po jej zakończeniu.
Dodatkowo, w części dedykowanej młodszym zwiedzającym znajdują się trzy "wersje" przedwojennego, warszawskiego mieszkania. Podobnie jak wspomniana wcześniej ulica, zostało ono pokazane w różnych stadiach wojny, ze wszystkimi tego konsekwencjami.
Warto również wspomnieć o dwóch instalacjach, które znajdują się w części poświęconej zagadnieniu Holokaustu. Pierwsza z nich to ściana wzniesiona z replik walizek ludzi, którzy nieświadomi swojego losu przywieźli je ze sobą do niemieckich obozów koncentracyjnych. Natomiast druga instalacja składa się z wysokich, szklanych ścian, na które nadrukowano zdjęcia pomordowanych przez Niemców Żydów. Anonimowa masa 6 milionów ofiar zyskuje dzięki temu bardziej indywidualny wymiar. I w piorunujący sposób uzmysławia odbiorcy oblicze tejże tragedii.
Wada: za mało instalacji i oryginalnych eksponatów
Szkoda, że podobnych instalacji nie jest znacznie więcej, gdyż właśnie one najbardziej zapadają w pamięć. I to za ich pomocą można było nieco wyróżnić niektóre z polskich wątków, aby wyszczególnić je dla zagranicznych odbiorców. Na przykład ten, że symboliczny początek II wojny światowej miał miejsce właśnie w Gdańsku, a obrońcy Westerplatte i Poczty Polskiej byli jednymi z pierwszych, którzy stawili zbrojny opór niemieckiej machinie wojennej.
Można również narzekać, że w muzeum znajduje się zbyt mała liczba oryginalnych eksponatów, a zbyt dużo kopii eksponatów przechowywanych w innych placówkach muzealnych na świecie. Sęk w tym, że zdobycie takich przedmiotów graniczy z cudem. Żaden dyrektor muzeum nie pozbędzie się swoich najcenniejszych zbiorów. Właśnie dlatego Muzeum II Wojny Światowej musiało liczyć przede wszystkim na dary od osób prywatnych oraz wykonać kopie, na które kręci nosem część zwiedzających.
Mało broni, mnóstwo przedmiotów codziennego użytku
Jak już wcześniej wspomniano, wystawa prezentuje II wojnę światową przede wszystkim z perspektywy cywilów. Bestialsko mordowanych, okaleczanych, głodujących, wysiedlanych czy okradanych. I właśnie ich doświadczeń dotyczy przeważająca część eksponatów i ponad 240 stanowisk multimedialnych. Srogo zawiedzie się ten, kto liczy na obejrzenie tutaj bogatego arsenału historycznej broni.
Pośród jej nielicznych egzemplarzy dominują raczej przedmioty codziennego użytku, np. dziecięca zabawka wydobyta z gruzów zbombardowanego Kalisza, parasole odnalezione na terenie obozu Auschwitz czy dziecięcy bucik wydobyty z gruzów warszawskiej Woli, której mieszkańcy zostali wymordowani przez Niemców w sierpniu 1944 roku. Takie przedmioty dobitnie świadczą o tym, że nadrzędnym celem twórców wystawy było ukazanie wojny przede wszystkim jako niczym niezawinionego i potwornego cierpienia zwykłych ludzi.
Żeby chwalić lub krytykować - trzeba tę wystawę zobaczyć
Wystawie głównej w Muzeum II Wojny Światowej nie sposób odmówić logicznej i konsekwentnej narracji, choć części odbiorców ta narracje nie musi odpowiadać. To opowieść o tragedii wielu, a nie tylko jednego narodu, choć na tragedię Polski i Polaków kładzie szczególny nacisk.
Bez wątpienia, tę wystawę powinien odwiedzić każdy, kto chciałby bliżej poznać historię największego w dziejach ludzkości konfliktu. I nie ma tu większego znaczenia, czy mieszka nad Wisłą, Renem, Dunajem czy Jangcy. Ta wystawa jest przystępna i zrozumiała dla każdego, kto potrafi komunikować się w języku angielskim.
Jestem przekonany, że na naszych oczach wyrósł właśnie kolejny symbol Gdańska, którego nie powstydziłaby się żadna metropolia. To prawdziwie światowe Muzeum II Wojny Światowej.
czyli chciano za dużo powiedzieć, a wtedy wychodzi bezbarwna pogadanka szkolna. Za mało tam inscenizacji przemawiających do emocji, jak czołg, ruiny czy wagon kolejowy, przedwojenna ulica czy sala szkolna. Za dużo suchych faktów, zresztą odnoszących się do całego świata, a więc o wszystkim po łebkach. W sumie rozczarowanie, bo możliwości finansowe dostali przeogromne. To Muzeum chyba zbudowano dla wycieczek zagranicznych, a nie dla Polaków, ale przecież nie dziwi godna POprzedniej władzy rozrzutność i niegospodarność
niewarto
7 lat
2915
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 08:49
Cała wojna
toczyła się wyłącznie na Westerplatte i temu trzeba poświęcić wystawę!!! Najbardziej ucierpiało tam ptactwo domowe i o tym powinna być wystawa, o tym trzeba PISać!!!
histeryk
7 lat
56
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 08:25
500 mln żeby kolesie mieli stołki
7 lat
2520
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 08:32
(3)
Czy ekspozycja dostatecznie jasno pokazuje, dlaczego - jak twierdził proponowany patron placu przed muzeum - dlaczego bardziej należało się bać Polaków niż Niemców?
7 lat
227
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 08:38
Jeszcze raz i powoli
7 lat
17
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 10:08
Tak. Pokazuje.
7 lat
20
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 10:24
A za komuny kogo należało się bardziej bać? Sekretarza KC, zomowca, czy może raczej TW?
7 lat
10
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 08:35
Z opisów wynika, że zamiast budować to muzeum lepiej było wstawić czołg do kościoła Św. Jana (przed remontem), albo wykorzystać do inscenizacji resztki spichrzów.
7 lat
166
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 08:44
Dlaczego na wystawie nie ma nic o Jarosławie Kaczyńskim? (3)
7 lat
1220
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 09:07
(1)
Jak to nie? Przecież każdy leming wie, że to dyktator, i że Polska wygląda na skutek 500+ gorzej niż ta ekspozycja.
7 lat
56
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-28 00:20
Boli co oj boli, pewnie nie orietujesz sie sierotko ile naprawdę kosztuje wychowanie dziecka
Fifek
7 lat
03
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 09:27
Ale za to sporo jest o Tusku
7 lat
46
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 08:45
Ta wystawa jest tendencyjna (2)
nie ma nic o katastrofie smoleńskiej!
7 lat
1422
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 20:36
(1)
Ciekawe kto minusuje :-)
7 lat
11
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 22:15
minusuje działający umysł
z
7 lat
00
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 08:51
Czy to nie ironiczne (10)
Że pod artykułem m.in. o walce o wolność Polski, o tym, że ludzie walczyli z obcym agresorem, Polacy żrą się miedzy sobą jakby sami byli sobie najgorszymi wrogami?
Smutna sprawa.
7 lat
352
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 14:05
Muzeum jest antypolskie (4)
Mamy więc siedzieć cicho?
7 lat
04
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 15:00
(1)
dlaczego? nic takiego nie zauważyłam
7 lat
30
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-28 06:13
Są tacy, którzy wierzą w ekspertów od parówek, i że muzeum jest antypolskie. Nie przegadasz.
7 lat
30
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 16:49
(1)
Abstrahując od tego czy jest czy nie jest, to można to kulturalnie wyrazić, a nie pluć jadem i bluzgać. Jakoś częściej widuje to drugie zamiast kulturalnej wymiany zdań. Wyzwiska, obelgi, groźby.. etc. Jedno wielkie MY - WY.
7 lat
10
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 17:38
Jak można kulturalnie odpowiedzieć na zniewagi?
7 lat
21
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 14:22
Pamiętam taką karykaturę: Na przeciw siebie dwie grupy Mikołajów zorganizowanych jak kibole
Za chwilę mieli się nawalać solidnie. Obie grupy były ubrane na czerwono, ale ciut inne odcienie każda. Jedni mówili wściekle: "Wesołych Świąt". A drudzy: "Radosnych Świąt" - nie mniej zajadle.
To był powód kłótni.
Naturalnym środowiskiem drzewa jest tartak
7 lat
31
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 14:27
Dwie frakcje pragnące władzy żrą się ze sobą od kilkunastu lat, a nie "Polacy" (1)
Większości Polaków ten stricte polityczny spór nie interesuje. Niestety oczywiście. Wystarczy raz na kilka lat iść do wyborów i odsunąć wszystkich populistycznych pieniaczy, ale po co...
7 lat
00
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 16:52
Nie, zwykli przeciętni ludzie też się potrafią żreć miedzy sobą bo głosowali na kogo innego.
Ja nie rozmawiam na tematy polityczne z nikim kogo dobrze nie znam i nie wiem jakie ma poglądy, bo to bezpieczniejsze dla zdrowia psychicznego ;)
7 lat
10
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 17:22
Kaczyński mocno zrył berety Polakom. (1)
Smutne, ale do jego wyborców nie dociera, że mocno pracują nad zrobieniem z Polski Białorusi. :(
Romeo
7 lat
41
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-28 00:22
Tobie też zryło
7 lat
02
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 08:55
Stara zasada (1)
aby zarobić musi dużo kosztować.
pol
7 lat
79
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 08:58
Po co jest ten miś?
7 lat
54
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 09:10
Gdyby "Kulturalny Glina" budował i wyposaża to muzeum
1. Strzelista forma obiektu z elementami kościelnymi i narodowymi na szczytach.
2. W ekipie budowlanej i aadministracyjnej muzeum polityka prorodzinna".
3. W ekspozycji dominuje chwała oręża polskiego i etos wyklętych.
4. Narodowe Muzeum Wojny przy placu im. Lecha (nie tego, ten ma muzeum kilka ulic dalej).
5. Obowiązkowa pielgrzymka wszystkich polskich uczniów szkol narodowych w kraju (nie dotyczy gimnazjów)...
6. Osobny dział wystawy "Jeden naród,jedna partia,jeden cel".
7. Poświęcenie obiektu i patronat nad nim ze strony rektora / dyrektora z Torunia.
Dalej boję się już pisać...
Refleksja emigranta
7 lat
1726
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 09:20
(2)
Co za g!!! Taka kasa szok a w mieście brak basenów szkół żłobków drogi jak ser!!!
7 lat
1823
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 10:16
Dziurawe drogi mają przypominać o okropnościach wojny.
7 lat
71
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-03-27 15:01
o matko, kolejny o szkołach, żłobkach i przedszkolach bleee
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
