"Mają dupy jak z mosiądza, to ułani są z Grudziądza". Ta prosta rymowanka w szczery sposób chwaliła pomorskich kawalerzystów, późniejszych bohaterów słynnej szarży pod Krojantami w 1939 roku. Dziś trójmiejscy pasjonaci historii reaktywują tę kawaleryjską tradycję, a ich działania wykraczają poza rekonstrukcje historyczne, do jakich zdążyliśmy się przyzwyczaić.
18 Pułk Ułanów Pomorskich utworzono, gdy Polska odzyskała niepodległość. Jednostka stacjonowała w Grudziądzu.
Ułani z chabrowym otokiem na rogatywce walczyli podczas wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku, gdzie starli się m.in. z ogromnymi siłami 4 armii konnej Siemiona Budionnego. Musieli wycofać się aż na Łotwę, skąd w sierpniu 1920 roku okrętami popłynęli do Gdyni, przemaszerowali do Kartuz i dojechali pociągami do Torunia. I znów powrócili na front.
Dziś grupa pasjonatów z Trójmiasta i okolic, zafascynowana barwnymi losami błękitnych ułanów, postanowiła przypomnieć o ich tradycji.
- Każdy z nas od lat pasjonował się końmi. Spotykaliśmy się na wspólnych zawodach hippicznych i na hipodromie w Sopocie. Podczas tych spotkań zawsze wracał temat ułanów i bitwy pod Krojantami [zobacz ramkę pod tekstem]
. Zaczęliśmy zbierać informacje o pułku. Kolekcjonować zabytki i pamiątki, szyć mundury i oporządzenie. Z czasem nasza grupa urosła do kilkudziesięciu osób, w większości z Trójmiasta. Tak powstał "Klub Kawaleryjski im. 18 Pułku Ułanów Pomorskich" - opowiada jego prezes
Sławomir Ziętarski.
Trójmiejscy ułani postawili sobie za cel nie typową rekonstrukcję, polegającą w zasadzie tylko na uczestnictwie w inscenizacjach, ale szeroko pojętą popularyzację tradycji kawaleryjskich i patriotycznych.
To dlatego bardzo łatwo spotkać ich na uroczystościach patriotycznych i świętach państwowych. Od lat prowadzą lekcje historii. Wydają za własne pieniądze broszury, skrypty i kawaleryjskie materiały szkoleniowe.
Typowa działalność edukacyjna i szkoleniowa to jednak nie wszystko Najpierw, w podgdańskim Mirowie, trójmiejscy ułani urządzili sobie teren do wspólnych ćwiczeń, bo - jak mówią - bez długotrwałego treningu jeźdźca i konia, nie można dobrze prezentować się w szyku. Potem wystąpili do Zarządu Zrzeszenia Kół Pułkowych Kawalerii o przyznanie im oficjalnego tytułu spadkobiercy 18 Pułku Ułanów Pomorskich. Dostali zgodę.
- Nasze wieloletnie wysiłki sprawiły, że dziś możemy mówić o istnieniu odrodzonego 18 Pułku. Tyle że w obsadzie "kadrowej" - mówi Ziętarski.
- To nam jednak nie wystarcza. Cały czas uważamy, że w Trójmieście mało osób wie o naszym istnieniu. Chcemy to zmienić, cały czas jesteśmy otwarci na kolejnych chętnych, którzy chcą zostać ułanami.Ale to nie takie proste. Zdobycie oporządzenia, umundurowania i rzędu końskiego to koszt przekraczający 10 tys. złotych. Nie mówiąc już o kupnie wierzchowca.
- To często zamyka drogę do nas wielu prawdziwym entuzjastom kawalerii. Dlatego chcielibyśmy, aby z czasem powstało w Mirowie coś na kształt centrum szkolenia kawalerii, które zapewniałoby umundurowanie, ekwipunek i konie ułanom - deklaruje
Paweł Mietliński z Klubu Kawaleryjskiego im. 18 Pułku Ułanów Pomorskich.
Zalążkiem centrum ma być utworzenie, w oparciu o prywatne zbiory, pułkowego muzeum, oraz rekonstrukcja sztandaru 18 Pułku, który zaginął podczas Kampanii Wrześniowej.
29 maja, jak co roku, w Mirowie obchodzone jest Święto Pułku, ustanowione w 1923 roku na cześć wymarszu ułanów na front wschodni w 1920 roku. Na święto zapraszani są nieliczni żyjący ułani, ich rodziny oraz wszyscy sympatycy polskiej jazdy. Już za kilkanaście dni kolejne święto. Ku chwale kawalerii!
Bitwa pod Krojantami
Krwawą sławę i honor przyniósł pomorskim ułanom 1 września 1939 roku. Bitwę, jaką stoczyli, niemiecka propaganda w podły sposób wykorzystała później, by przedstawić Polaków jako tych, którzy "z szabelkami atakują czołgi".
A było to tak: ułani od południowej strony osłaniali Chojnice, gdy znaleźli się na linii natarcia 76 Pułku Piechoty Zmotoryzowanej, która miała opanować Grudziądz i Chojnice. Przez cały dzień polscy żołnierze opóźniali marsz niemieckich wojsk.
Pod wieczór, na wysokości lasu pod Krojantami, żołnierze natknęli się na batalion niemieckiej piechoty. W czasie ataku doszło do krótkiej szarży, która według późniejszych relacji, trwała zaledwie półtorej minuty. Niespodziewanie dla ułanów ogień do nich otworzyły ukryte transportery opancerzone i ciężkie karabiny maszynowe. W czasie ogniowej nawałnicy zginął m.in. dowódca pułku, płk Kazimierz Mastalerz.
Zaskoczeni szarżą Niemcy czasowo wstrzymali marsz. Pułk wykonał zadanie, okupując je jednak bardzo ciężkimi stratami.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
