W zgodzie z historią

Katarzyna Korczak

7 września 2007 (artykuł sprzed 16 lat)

Opinie (15)

Rozmowa z Andrzejem Januszajtisem, prezesem Stowarzyszenia "Nasz Gdańsk", znawcą i miłośnikiem Gdańska.

Gdy zaczniemy rozpatrywać nazwy dzielnic, osiedli mieszkaniowych w Gdańsku trudno znaleźć klucz według którego powstawały i powstają.

Chodzi o to, żeby nazwy rejonów i dzielnic historycznych prawnie obowiązujące żyły w świadomości mieszkańców. To wiąże ludzi z przeszłością miasta. O tym, jak wiele szkody można wyrządzić niewłaściwą nazwą świadczy choćby cmentarz przy ulicy Łostowickiej. Coraz częściej czytamy, słyszymy, że pogrzeb odbędzie się na Cmentarzu Łostowickim. Nie ma takiego cmentarza. Do Łostowic są cztery kilometry i po drodze jest jeszcze Ujeścisko. Nazwa brzmi Cmentarz Komunalny przy ulicy Łostowickiej. Gazety nie powinny przyjmować takich ogłoszeń. Powinno się nazwę zamienić na właściwą. No tak, ale za trzy dodatkowe słowa więcej się zapłaci. Dlatego proponuję przywrócenie czy nadanie oficjalnej nazwy Cmentarz Emaus, czy Cmentarz Św. Franciszka, bo tam był cmentarz pod wezwaniem tego świętego. Złych przykładów jest dużo. Powinno się - moim zdaniem - w procesie rozwoju nowych dzielnic miasta popularyzować stare nazwy. Inaczej tworzą się potworki nazewnicze a takich nie brakowało i nie brakuje. W Gdańsku mało się dba o stare nazwy.

Ktoś nadał przed laty nazwę osiedlu imię Janka Krasickiego.

Nie ma takiego osiedla, nie mówiąc o tym, że nie jest to postać godna pamięci. Historyczną nazwą rejonu jest VII Dwór.

U zbiegu ulic Przywidzkiej i Jabłoniowej, gdzie kiedyś była miejscowość Rębowo, w pobliżu naturalnego stawu, dwóch zbiorników retencyjnych, do których wpływają potoki Kozacki, Pożarski i Toruński, powstanie wkrótce nowe osiedle mieszkaniowe, które nie ma jeszcze nazwy.

Rębowo ma bardzo ciekawą historię i niewątpliwie warto tę nazwę propagować, a nie wymyślać jakieś nowe. Jeżeli oczywiście obszar planowanego osiedla pokrywa się z miejscem, w którym stała wieś. Nazwa Rębowo pojawiła się w 1294 roku. Wieś Rębowo należała do Fundacji Conradiego, który założył Conradinum. W stawie pojono konie, czasem z niego czerpano wodę wiadrami. Bardzo stare są układy tych wsi. Także można o nich dużo powiedzieć. Niemcy nazwę zmienili na Rambau. W 1945 roku przywrócono nazwę Rębowo jako obowiązującą.

I ona do dzisiaj obowiązuje prawnie?

Tak. To jest kawałek wspaniałej historii, część historii dawnej Rzeczypospolitej. Nie można tego marnować przez nieprzemyślane decyzje. Czyli - jeżeli na terenie dawnej wsi Rębowo powstaje osiedle trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie, czy zajmuje ono teren całej tej wsi, czy też jest jej drobnym fragmentem. Może być nazwa na przykład Rębowo Tęcza, albo Tęcza na Rębowie, bo nazwa Rębowo jest do dziś, jak wspominałem, jest żywa. Niezależnie od Rębowa można jeszcze poszukać innej historycznej nazwy związanej z tym miejscem, którą przy okazji warto by ożywić. Nazwy na tych terenach były narażone na zmiany. Wymieniła się ludność w 1945 roku i przybysze nie zawsze znali nazewnictwo. A one - powtarzam - są nośnikiem historii.

Katarzyna Korczak

Opinie (15) 3 zablokowane

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2007-09-26 11:15

pusty spór

Tradycja, kultura, wyświechtane słowa.....
Ulubione zajęcie Polaków- zajmowanie się bzdetami, typu: przywrócenie nazw ulicom ze względu na jakieś dziedzictwo..., jest to dziedzictwo tylko w teorii, dla profesorów, którzy się tym zajmują,
czas zacząć zmieniać swoje życie, siebie, byśmy byli życzliwi dla siebie nawzajem, by Gdańsk był miastem życzliwych ludzi.
Znalazłabym wiele nazwisk osób "niegodnych" , którymi nazwano gdańskie ulice- jak to określił Krasickiego pan Januszajtis - tak naprawdę żaden człowiek, choćby Papież, nie jest doskonały, i sprawa bycia godnym- to sprawa subiektywna ( pomijając skrajne przypadki, typu Hitler)
to dla mnie pusta gadanina

35-letnia z Gdańska
16 lat
- 0 2
Twoja opinia

Zmień treść

Tradycja, kultura, wyświechtane słowa..... Ulubione zajęcie Polaków- zajmowanie się bzdetami, typu: przywrócenie nazw ulicom ze względu na jakieś dziedzictwo..., jest to dziedzictwo tylko w teorii, dla profesorów, którzy się tym zajmują, czas zacząć zmieniać swoje życie, siebie, byśmy byli życzliwi dla siebie nawzajem, by Gdańsk był miastem życzliwych ludzi. Znalazłabym wiele nazwisk osób "niegodnych" , którymi nazwano gdańskie ulice- jak to określił Krasickiego pan Januszajtis - tak naprawdę żaden człowiek, choćby Papież, nie jest doskonały, i sprawa bycia godnym- to sprawa subiektywna ( pomijając skrajne przypadki, typu Hitler) to dla mnie pusta gadanina
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2007-10-09 11:35

Do PANA PROFESORA

co mozna zrobic by pozostaly nazwy historyczne prosze o tablice przy wjezdzie do dzielnicy np; FIROGA przywracajmy nazwy tam byla GROMADZKA RADA NARODOWA wFIRODZE pow. KARTUZY to dawniej tez bylai jest POLSKA KASZUBY to istota historii tego nie rozumieja CI co PRZYBYLI na te tereny ja sie urodzilem w FIRODE a wdowodzie pisza GDANSK zaklamanie HISTORII

KASZUB z FIROGI
16 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

co mozna zrobic by pozostaly nazwy historyczne prosze o tablice przy wjezdzie do dzielnicy np; FIROGA przywracajmy nazwy tam byla GROMADZKA RADA NARODOWA wFIRODZE pow. KARTUZY to dawniej tez bylai jest POLSKA KASZUBY to istota historii tego nie rozumieja CI co PRZYBYLI na te tereny ja sie urodzilem w FIRODE a wdowodzie pisza GDANSK zaklamanie HISTORII
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2007-10-09 12:08

ma rację profesor

Polacy maja strzszny kompleks, wstydzą sie swojego jezyka i historycznych nazw. Z jakiegoś powodu uważają że nazwa "lech walesa airport gdansk" jest mniej obciachowa niż Lotnisko Rębiechowo. Wolą mieszkać w różnych 'radosnych' słonecznych kryształowych pogodnych i tećzowych osiedlach niż po prsotu na ul takiej a takiej, jak wszędzie na świecie. Polacy uważają że jak coś jest nowoczesne musi mieć angielsko brzmiacą nazwę. Nie rozumiem tego.
Drugą sprawą jest to że wiekszosć tzw 'gdańszczan' tych co tu wypisują bzdury o nowoczesnosci i dostosowywaniu do tzw współczesnosci to są przybysze albo potomkowie przybyszów z mazowieckiej wsi i białorusi, których z tą ziemią pomorską nic nie łączy. Dla nich ta ziemia to taka pusta karta którą jak im sie wydaje mogą zaśmiecac tymi swoimi nowotworami językowymi. W normalnym kraju europejskim, który ma swoją historię i świadomych swojej kultury mieszkańców takie wymazywanie z mapy nazw miejscowych jest nie do pomyślenia. Nie do pomyślenia.

jyrk
16 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

Polacy maja strzszny kompleks, wstydzą sie swojego jezyka i historycznych nazw. Z jakiegoś powodu uważają że nazwa "lech walesa airport gdansk" jest mniej obciachowa niż Lotnisko Rębiechowo. Wolą mieszkać w różnych 'radosnych' słonecznych kryształowych pogodnych i tećzowych osiedlach niż po prsotu na ul takiej a takiej, jak wszędzie na świecie. Polacy uważają że jak coś jest nowoczesne musi mieć angielsko brzmiacą nazwę. Nie rozumiem tego. Drugą sprawą jest to że wiekszosć tzw 'gdańszczan' tych co tu wypisują bzdury o nowoczesnosci i dostosowywaniu do tzw współczesnosci to są przybysze albo potomkowie przybyszów z mazowieckiej wsi i białorusi, których z tą ziemią pomorską nic nie łączy. Dla nich ta ziemia to taka pusta karta którą jak im sie wydaje mogą zaśmiecac tymi swoimi nowotworami językowymi. W normalnym kraju europejskim, który ma swoją historię i świadomych swojej kultury mieszkańców takie wymazywanie z mapy nazw miejscowych jest nie do pomyślenia. Nie do pomyślenia.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2008-01-04 13:30

nazwy ulic

I ja się zgadzam najbardziej z tą ostatnią opinią. Do polskiego miasta pasują polskie nazwy a nie kalki z niemieckiego. W Niemczech wiele nazw miejscowych się powtarza, dlaczego mają się też powtarzać, skoro Słowianie i Prusowie mieli swoje? oczywiście jeżeli osadnicy z Niemiec założyli coś na surowym korzeniu to inna sprawa, a nowe wymysły typu Rudniki czy Morena - jeszcze inna.

To samo dotyczy też nazw ulic i skwerów. Jeżeli jest nazwa tradycyjna, niech zostanie, chyba że po polsku by brzmiała nienaturalnie, jeżeli jest to nowy skwer - dlaczego nie ma nosić czyjegos imienia? W Berlinie np. jest sporo takich nowych nazw i nikt chyba nie pomstuje na "pogwalcenie apolityczności". I tam też nazwy się zmieniają, bo nie odpowiadają czasom. Wystarczy poprzeglądać sobie dział ulic na stronie www.luise-berlin.de

Zapraszam do dyskusji na nazwyulic.wordpress.com

Kordian
16 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

I ja się zgadzam najbardziej z tą ostatnią opinią. Do polskiego miasta pasują polskie nazwy a nie kalki z niemieckiego. W Niemczech wiele nazw miejscowych się powtarza, dlaczego mają się też powtarzać, skoro Słowianie i Prusowie mieli swoje? oczywiście jeżeli osadnicy z Niemiec założyli coś na surowym korzeniu to inna sprawa, a nowe wymysły typu Rudniki czy Morena - jeszcze inna. To samo dotyczy też nazw ulic i skwerów. Jeżeli jest nazwa tradycyjna, niech zostanie, chyba że po polsku by brzmiała nienaturalnie, jeżeli jest to nowy skwer - dlaczego nie ma nosić czyjegos imienia? W Berlinie np. jest sporo takich nowych nazw i nikt chyba nie pomstuje na "pogwalcenie apolityczności". I tam też nazwy się zmieniają, bo nie odpowiadają czasom. Wystarczy poprzeglądać sobie dział ulic na stronie www.luise-berlin.de Zapraszam do dyskusji na nazwyulic.wordpress.com
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-12-28 19:55

fuc*ing sh*t

co zadurny artykuł

F.U.R.B
14 lat
- 0 1
Twoja opinia

Zmień treść

co zadurny artykuł
Regulamin dodawania opinii