• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wille Trójmiasta: "Zameczek Mormonów" w Oliwie

Michał Ślubowski
10 grudnia 2023, godz. 09:00 
Opinie (115)

Tak dziś prezentuje się Zameczek Mormonów przy ul. Kwietnej w Oliwie.

W kolejnej odsłonie cyklu poświęconego starym willom, pałacom i dworom Trójmiasta prezentujemy obiekt z Oliwy nazywany "Zameczkiem Mormonów". Poprzednio prezentowaliśmy historię willi Oskara Kona, a w kolejnym odcinku opiszemy willę Shreya.



Przy ul. Kwietnej 23Mapka, w drodze do Doliny Radości, mijamy ciekawy budynek, który przyciąga wzrok zarówno mieszkańców, jak i turystów.

Na rogu Kwietnej i ŚwierkowejMapka mijamy starą leśniczówkę. Idąc dalej, wciąż kroczymy ulicą Kwietną - ale w początkach XX wieku ten fragment dróżki prowadzący do kuźnicy miał swoją osobną nazwę, poświadczoną ponadto na mapie lasów oliwskich z 1904 r. - Philosophengang, czyli Dróżka Filozofów.

 Mormonen Schloss , czyli Zamek Mormonów na dawnej mapie Oliwy z 1904 r.  Mormonen Schloss , czyli Zamek Mormonów na dawnej mapie Oliwy z 1904 r.
Przed wejściem na nią po prawej stronie spacerowicz mija właśnie Zameczek Mormonów.

Pensjonat w miejsce starego młyna



Czy chciałbyś mieszkać w zabytkowym budynku?

Zabytkowa willa została zbudowana w 1875 roku na miejscu młyna XI. Zleceniodawcą był niejaki Józef Napromski, który otworzył tu pierwszy w Oliwie pensjonat z prawdziwego zdarzenia.

Nazwa obiektu nie ma nic wspólnego z mormonami, a z plotkami i humorem. W budynku przez pewien czas znajdował się pensjonat dla młodych kobiet, co dało źródło żartów i plotek na temat rzekomego wielożeństwa.

Chociaż z czasem funkcja obiektu się zmieniła, charakterystyczna nazwa pozostała - pojawia się nawet na planach i pocztówkach jako "Zameczek" bądź "Zamek Mormonów".

W okresie Wolnego Miasta, w latach 1928-1939, budynek był własnością Gustawa Bomkego, dyrektora magdeburskiego banku. W latach 20. XX wieku mieszkał tam Max Urban, dyrektor banku, a prywatnie wielki pasjonat lotnictwa. Zasiadał w spółce Danziger Lloyd Luftdienst GmbH i przyczynił się do otwarcia lotniska we Wrzeszczu. Zapewne dzięki temu 17 czerwca 1923 r. po oficjalnych uroczystościach gdańskie linie lotnicze zorganizowały liczne loty widokowe, również nad Oliwą.

Wielka polityka w Zameczku Mormonów?



Lokalna przewodniczka po Oliwie Grażyna Niemyjska podejrzewa, że Zameczek Mormonów mógł być sceną wydarzeń niczym ze szpiegowskiego filmu:

- Budynkowi przypisuje się również pewną rolę w wydarzeniach politycznych poprzedzających wybuch II wojny. Niedawno pojawiły się informacje, że w latach 1935-1936 w Oliwie mogło dojść do rozmów niemiecko-radzieckich przygotowujących grunt pod późniejszy pakt Ribbentrop-Mołotow. Ze strony NKWD miał w nich uczestniczyć Karol Radek, a ze strony niemieckiej pułkownik SS Walter Nikolai, doradca zastępcy Hitlera - Rudolfa Hessa - i jednocześnie brat leśniczego Ericha Nikolaia, mieszkającego w leśniczówce nieopodal Zameczku Mormonów.
Nie znamy miejsca spotkań, ale niektórzy zauważają, że Zameczek świetnie by się do tego nadawał.

Zameczek Mormonów pod opieką konserwatora zabytków



Po II wojnie światowej Zameczek został podzielony na mieszkania komunalne. W 2016 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków na wniosek jego mieszkańców.

O autorze

autor

Michał Ślubowski

Popularyzator historii Gdańska, autor bloga Gedanarium i podcastu Historia Gdańska dla każdego oraz współautor podcastu Makabreski, poświęconego mrocznym historiom z przeszłości regionu.

Opinie (115) 2 zablokowane

  • Świetne są te artykuły historyczne

    Dzięki

    • 26 1

  • Chyba Moronow! (1)

    • 5 12

    • a ty jestes etron

      • 0 6

  • Bardzo lubię ten cykl artykułów. Aż się prosi o przewodnik w wersji papierowej o takich perełkach architektury.

    • 14 4

  • ' do kuźnicy" ?

    chyba kuźni . A poza tym OK

    • 11 5

  • Zabytkową wille przeznaczyli na mieszkanie komunalne :) Kto tam mieszka kolesie POlityków?? (4)

    • 14 18

    • W 1945 nie było PO, trollu (2)

      • 8 4

      • Byli ich dziadkowie i ojcowie,i tak dalej sie to kreci

        • 3 5

      • POkemon ci co byli tam w 1945 juz dawno nie zyją ale musiał bys najpierw miec mózg by pomyslec

        • 3 2

    • Komunistów tam osiedlili.

      • 5 0

  • (3)

    Czyli już w 1904 roku w miejscu Spacerowej była Köllnerstrasse? No proszę, 120 lat minęło, mieszkańców i samochodów jest wielokrotnie więcej, a Spacerowa wciąż jest jednopasmówką.

    • 25 19

    • (2)

      Oczywiście, można poszerzyć Spacerową, ale wąskim gardłem tak czy siak jest Stary Rynek Oliwski, który nie przyjmie dodatkowych pasów. No chyba że postulujesz wyburzanie zabytków. Niestety jedynym rozwiązaniem problemu Spacerowej jest tunel pod Pachołkiem na którego pieniędzy nie ma i nie będzie.

      • 15 4

      • Dokładnie tak brzmiała analiza ZDiZ podczas projektowania ostatniego remontu tej ulicy.

        Nie ma celu robienie docelowych pasow bo i tak wszystko stanie na dole.. Za to w drugą stronę może i można by coś było na końcówce usprawnić...

        • 8 1

      • Spokojnie można było przenieść ruch na Czyżewskiego i połączyć z Drogą Zieloną, a na Starym Rynku zrobić nawet woonerf. Niestety deweloper już tam wybudował osiedle i teraz wszyscy mieszkańcy muszą cierpieć żeby deweloper mógł zarobić.

        • 6 2

  • Słaba ta historia

    Tak trochę na siłę napisany artykuł.

    • 4 20

  • Powtarzam (2)

    Do wyburzenia, bez dyskusji. Tak jak i wszystkie te rudery

    • 4 35

    • Sam się zburz.

      • 8 0

    • Trollować też trzeba umieć

      Słabo

      • 1 1

  • Opinia wyróżniona

    Panie Michale dziekuję (5)

    Kocham starą Oliwę, zazdroszczę ludziom, którzy tam mieszkają.Chcialabym, żeby Pani Grażyna( nie znam niestety) oprowadzała mnie po Oliwie i mogłabym słuchaj długie godziny opowieści o niej.Przyjeżdżam na spacery i smutno mi, kiedy muszę wracać.

    • 85 9

    • (1)

      Pani Grażyna prowadzi spacery po Oliwie, więc nic straconego!

      • 8 0

      • Kiedy i gdzie

        mogę znaleźć?

        • 6 0

    • Pani Grażyna Niemyjska jest świetną znawczynią dziejów Oliwy a przy tym fantastycznie posługuje się piórem i ciekawie opisuje dawne historie.

      • 3 2

    • Oliwa to syf kiła i mogiła, patologia i brudasy. Nawet sklepu

      Z chlebem nie ma w tej okolicy. Zgniłe krokwie, zatęchłe piwnice i pleśń na scianach. Do tego starzy ludzie i zakupczone trawniczki. Smierdzi naftaliną na kilometr. Obleśne mury zaniedbanych domów miejscowych pijaków.

      • 6 9

    • Unikaj sezonu grzewczego, mieszkańcy zwykli palić starymi kaloszami i meblościanką.

      • 1 6

  • Wybudowałbym tunel pod Pachołkiem (4)

    A z Pachołka wyciąg krzesełkowy nad ZOO z trasą narciarską z Owczarni. Widoki
    od obwodnicy jak na safari i atrakcje dla wszystkich. Widok Oliwskiego ZOO z góry i widok morza z drugiej strony!

    • 14 11

    • A kto ci broni bezrozumny trolu buduj

      • 3 5

    • Ja bym zrobił tyrolkę nad wybiegiem dla lwów. Zawsze to dodatkowe emocje

      • 5 0

    • (1)

      Nie buduj mi tu tunelu pod pachołkiem, ja tu mieszkam.

      • 5 1

      • Lepiej

        mieć non stop zakorkowaną Czyżewskiego? Też tu mieszkam

        • 2 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane