Marnowanie żywności to wciąż duży problem. Aby z nim walczyć, Komisja Europejska proponuje zmiany w sposobie informowania konsumentów o terminie przydatności produktów spożywczych. Wystąpiono z propozycją dodania do sformułowania na etykiecie "najlepiej spożyć przed" nowej formuły - "często po upływie".
tak, niestety nagminnie mi się to zdarza
10%
od czasu do czas znajduję takie produkty, ale staram się pilnować terminów
46%
nie, zawsze pilnuję, żeby zjadać produkty w odpowiednim czasie
13%
nawet gdy produkt jest już po terminie, jem go, zamiast wyrzucać
31%
Marnowanie jedzenia to ogromny problem. Jak wskazuje
Bank Żywności w Trójmieście,
co roku w Polsce marnuje się 5 mln ton żywności, z czego aż za 2/3 tej sumy odpowiadają gospodarstwa domowe. Mamy więc realną moc, aby wpływać na te statystyki.
- Oznacza to, że statystyczny Polak w ciągu roku wyrzuca do śmieci ok. 80 kg dobrego jedzenia. Może nie wydaje się, że to dużo, ale to tak, jakby każdy z nas codziennie kupował paczkę wędliny albo kubeczek jogurtu tylko po to, żeby je wyrzucić. Przeliczając to na realia Trójmiasta, na wysypiska w Gdańsku, Gdyni i Sopocie co roku trafia ok. 60 tys. ton produktów - ze szkodą dla środowiska i naszych portfeli. Trzeba też pamiętać, że mówimy tu tylko o masie jedzenia, a nie o opakowaniach, które mu towarzyszą - i stanowią kolejne śmieci - mówi Łukasz Jaroń z Banku Żywności w Trójmieście.
Z badań ankietowych wynika, że wśród produktów, które najczęściej wyrzucamy, znajduje się
pieczywo, warzywa i owoce, czyli przede wszystkim produkty, które szybko tracą świeżość - zwłaszcza jeśli nie są odpowiednio przechowywane.
Na szczęście jako konsumenci stajemy się coraz bardziej świadomi, staramy się lepiej planować zakupy i korzystać do końca z produktów spożywczych zalegających w lodówkach. Teraz w przeciwdziałaniu wyrzucania produktów spożywczych mają nam pomóc
nowe zapisy na etykietach.
Nieprawidłowe rozumienie daty ważności
Nieprawidłowe rozumienie daty ważności jest
najczęstszym powodem, dla którego jedzenie trafia do śmietników zarówno w Polsce, jak i w Europie. Według szacunków Unii Europejskiej nawet 10 proc. żywności wyprodukowanej w krajach unijnych marnuje się właśnie z powodu tego, że przeoczyliśmy datę ważności i za szybko wyrzucamy produkt.
W związku z tym Komisja Europejska zaproponowała, aby do klasycznej formuły "najlepiej spożyć przed",
dodać nowe sformułowanie: "często po upływie" (lub alternatywnie: "najlepsza jakość przed końcem...", "często dobre dłużej"). Zmiana zawarta jest w projekcie aktu delegowanego, nad którym pracuje Bruksela. Celem jest ograniczenie marnowania żywności o 50 proc. do 2030 r.
Według ustawodawców
nowy dodatek jest konieczny, aby ograniczyć marnowanie żywności, ponieważ pozwala "lepiej zrozumieć datę przydatności do spożycia", wpływając na "proces podejmowania decyzji przez konsumentów odnośnie do możliwości spożycia lub wyrzucenia żywności".
Data minimalnej trwałości a termin przydatności do spożycia
Kupując produkty spożywcze, coraz częściej zwracamy uwagę na terminy podane na opakowaniu. Czy jednak każdy z nas wie, czym dokładnie różni się "należy spożyć do" a "najlepiej spożyć przed końcem"?
Za czym ta kolejka? Za jedzeniem tańszym o połowę
Pierwszy termin jest wskaźnikiem bezpieczeństwa jedzenia i oznacza, że po upłynięciu podanej daty produkt nie nadaje się do spożycia. Z kolei drugie określenie -
"najlepiej spożyć przed końcem" (data minimalnej trwałości) - jest wskaźnikiem jakości - taki produkt możemy zjeść, nie zaszkodzi nam, mimo że np. zmienił się jego wygląd czy konsystencja. Data minimalnej trwałości oznacza datę, do której dany środek spożywczy zachowuje swoje szczególne właściwości
pod warunkiem jego właściwego przechowywania. Stąd decyzja o wyborze bardziej bezpośredniej formuły, np. "często po upływie" lub "często dobre dłużej".
Z różnych badań wynika, że nawet połowa konsumentów w UE nie rozumie w pełni tego rozróżnienia. W konsekwencji żywność, która nadal nadaje się do spożycia po upływie daty minimalnej trwałości (najlepiej spożyć przed), zostaje przedwcześnie wyrzucona.
Jakie produkty można jeść po upływie terminu ważności?
Do grupy
"należy spożyć do" zaliczamy
produkty świeże i takie, które łatwo się psują. To m.in. mięso, ryby, nabiał, jajka i towary niepasteryzowane. Te produkty, jeśli przechowane są zbyt długo, mogą okazać się niebezpieczne dla zdrowia.
Grupa
"najlepiej spożyć przed" to np.
kasze, makarony, mąki, ryż, produkty pasteryzowane w puszkach czy kartonach, przeciery warzywne i owocowe.
Jak oszczędzić na jedzeniu? Nie marnować go
Najlepszym przykładem produktów, które świetnie się przechowują i są bezpieczne do spożycia po upływie daty ważności, są produkty zbożowe, takie jak: mąki, kasze, ryże i makarony. Jeśli są przechowywane hermetycznie, w temperaturze 21 stopni, zachowują długą trwałość. Np. suche fasole mogą być zjedzone w ciągu 8-10 lat, kasza jęczmienna, quinoa, płatki owsiane - 8 lat, kasza gryczana, kukurydza sucha, len, kamut, proso, pszenica durum - 10-12 lat, mąka - 5 lat, suchy makaron - 8-10 lat, suszone owoce - 5 lat, miód, sól oraz cukier w nieskończoność, jeśli przechowywane są bez kontaktu z wilgocią. Warto jednak pamiętać, że ta zasada działa tylko pod warunkiem właściwego przechowywania.
- Trzeba pamiętać, że wszystkie terminy na opakowaniach są umowne i wynikają z zapisów prawa. Dlatego jeśli nie chcemy marnować potencjalnie dobrych produktów, najlepiej zaufać swoim zmysłom. Jeśli jakiś produkt wygląda, pachnie i smakuje tak, jak powinien - nawet po terminie - to najprawdopodobniej jest bezpieczny do spożycia - mówi Łukasz Jaroń. - Co jednak równie ważne, jeżeli mamy jakiekolwiek wątpliwości, czy dany produkt nam nie zaszkodzi, to też powinniśmy zaufać swojej intuicji. Potencjalnie nadpsute jedzenie lepiej wyrzucić, niż ryzykować zatrucie w imię niemarnowania - dodaje.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy