Jakie zmiany powinny nas zaniepokoić i skłonić do wizyty u laryngologa? Jak ustrzec się przed nowotworami głowy i szyi? - W przypadku raka krtani, który jest najczęstszą chorobą w tej grupie, mamy ponad 90 proc. szans przeżycia przy wykryciu we wczesnym stadium choroby - mówi dr hab. n. med. Bogusław Mikaszewski, ordynator Kliniki Otolaryngologii w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym w Gdańsku, gdzie zaczyna się tydzień profilaktyki nowotworów głowy i szyi, a pacjenci mogą umówić się na darmowe konsultacje laryngologiczne.
tak, chodzę regularnie
34%
tak, wykonuję je sporadycznie
28%
nie, ale chciał(a)bym zacząć chodzić na takie badania
18%
nie, nie myślałe(a)m o tym
13%
Co nas powinno zaniepokoić i skłonić do wizyty u laryngologa w celu wykluczenia zmian nowotworowych? Dr hab. n. med.
Bogusław Mikaszewski: W przypadku nowotworów szyi i głowy wyróżniamy sześć takich symptomów: ból języka i owrzodzenia jamy ustnej, przewlekły ból gardła, utrzymująca się chrypka, ból i trudności w połykaniu, wystąpienie guza na szyi, a także jednostronna niedrożność nosa lub krwawienie z nosa. Najlepiej, aby pacjent trafił niezwłocznie do lekarza, np. lekarza POZ, który rozwieje jego wątpliwości lub skieruje na dalsze badania lub konsultacje specjalistyczne i w ten sposób pacjent trafi do laryngologa.
W ten sposób uratujemy sobie życie? W przypadku nowotworów głowy i szyi występuje duża różnorodność - dotyczą one różnych narządów górnego odcinka drogi pokarmowej i układu oddechowego. W każdym jednak przypadku wczesne wykrycie poprawia rokowania leczenia. W przypadku raka krtani, który jest najczęstszą chorobą w tej grupie, mamy ponad 90 proc. szans przeżycia przy wykryciu we wczesnym stadium choroby.
Co nas w takim razie zbliża do nowotworów zlokalizowanych właśnie w głowie i szyi? Sztandarowe czynniki ryzyka to palenie tytoniu i konsumpcja alkoholu. Jeśli ktoś pije i pali, to mu się to ryzyko zwielokrotnia, a nie sumuje. Innym czynnikiem ryzyka jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), które jest dość częste w naszej populacji. Wśród wielu typów tego wirusa wyróżniamy kilka szczepów onkogennych, które mogą spowodować rozwój nowotworu jamy ustnej i gardła. W ostatnich latach poszerzyła się wiedza na temat nowotworów wywołanych przez wirusa HPV - mamy możliwości oznaczania markerów tego typu nowotworów. Jest to pokłosie próby wyjaśnienia zachorowalności na raka płaskonabłonkowego w obrębie jamy ustnej i gardła u osób młodych - niepalących i niepijących. Dlatego tak istotna jest profilaktyka zakażenia HPV w postaci szczepień. Pod tym względem modelowym krajem jest Australia, która wdrożyła powszechnie szczepienia i odnotowała spadek tego typu nowotworów. Pokładamy w tym nasze nadzieje.
W jakim wieku w takim razie choruje się na nowotwory zlokalizowane w szyi czy jamie ustnej? Pacjent z nowotworem, który leczy się w naszej klinice, najczęściej jest w 6. i 7. dekadzie życia. Jeśli chodzi o pacjentów z markerami HPV, to są to nieco młodsi pacjenci - 40-latkowie, a nawet 30-latkowie. Niestety pacjenci nadal zgłaszają się za późno, kiedy już poziom zaawansowania jest znaczący. Nadal panuje pewien irracjonalny lęk, jeśli chodzi o zgłoszenie się do laryngologa. Tymczasem rozpoznanie raka nie jest wyrokiem, a często początkiem walki o pełne wyleczenie.
Dokąd karetka zawozi chorego? "Musieliśmy obdzwaniać wszystkie szpitale"
Jak pandemia wpłynęła na tę sytuację? Po pandemii wzrosła liczba pacjentów zgłaszających się w zaawansowanym stadium choroby nowotworowej. Widzieliśmy to również w naszej Klinice.
Wśród wielu typów tego wirusa wyróżniamy kilka szczepów onkogennych, które mogą spowodować rozwój nowotworu jamy ustnej i gardła. W ostatnich latach poszerzyła się wiedza na temat nowotworów wywołanych przez wirusa HPV - mamy możliwości oznaczania markerów tego typu nowotworów.
Wracając jeszcze do terapii. Jak wygląda ta walka o całkowite wyleczenie?
Wszystko zależy od typu nowotworu i jego umiejscowienia, stadium jego zaawansowania oraz wieku pacjenta i ewentualnych innych współistniejących chorób. Mówimy najczęściej o leczeniu chirurgicznym, radioterapii lub radiochemioterapii. Nowotwory głowy i szyi dotykają narządów ważnych z
punktu widzenia czynności fizjologicznych (oddychanie, przyjmowanie pokarmów), komunikacja za pomocą mowy. Zastosowane leczenie w sposób istotny czasowo lub trwale upośledza je. Niezmiernie ważny jest również aspekt estetyczny - następstwa leczenia tych nowotworów mogą powodować widoczne deformacje.
Problem z nowotworami głowy i szyi jest taki, że są to narządy ważne z punktu widzenia fizjologicznego - mówimy przecież o oddychaniu, spożywaniu posiłków, dalej o komunikowaniu się. Do tego dochodzą względy wizualne - estetyka, z którą wiele osób ma problem. Dlatego podchodzimy do opieki multidyscyplinarnie, współpracując np. z gastroenterologami lub chirurgami, aby zapewnić czasowe lub trwałe odżywianie przy programowaniu odżywiania przez sondy do jelit czy żołądka, a także z innymi specjalistami, np. przy rekonstrukcji ubytku tkanek.
Dokąd karetka zawozi chorego? "Musieliśmy obdzwaniać wszystkie szpitale"
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy