Chaos działania, 7 mld zł wydane na puste łóżka, 9 mld zł na dodatki covidowe - poza kontrolą ministra zdrowia i NFZ. - Rządzący nie stanęli na wysokości zadania - ocenił podczas wtorkowej konferencji prasowej prezes NIK Marian Banaś, prezentując wyniki trzech kontroli dotyczących przebiegu pandemii COVID-19. Raport jest miażdżący dla działań rządu.
nie wszystkie decyzje były trafne, ale ogólnie dobrze oceniam
9%
Najwyższa Izba Kontroli rozlicza rządzących z działań prowadzonych w czasie pandemii. Wyniki trzech kontroli dot. przebiegu pandemii COVID-19 przedstawiono podczas konferencji w siedzibie Najwyższej Izby Kontroli w Warszawie.
Raporty dotyczyły trzech zagadnień - przygotowania i działania odpowiedzialnych organów państwa, instytucji i służb, tworzenia i funkcjonowania szpitali tymczasowych, realizacji poleceń ministra zdrowia w sprawie dodatkowych świadczeń pieniężnych przyznawanych w związku z przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.
COVID-19 w Polsce - na początku był chaos
Według NIK Polska nie była przygotowana na pandemię mimo sygnałów ostrzegawczych. Jednak władze nie ogłosiły stanu klęski żywiołowej, a zamiast tego, poprzez specustawę covidową, wprowadziły zmiany w przepisach, na podstawie których narzucano jeszcze dalej idące ograniczenia, zakazy i nakazy. Jak informuje NIK, specustawa zniosła także mechanizmy zabezpieczające prawidłowe wydawanie środków publicznych, w efekcie czego Kancelaria premiera i Ministerstwo Zdrowia wydały niegospodarnie 82,3 mln zł na niekompletne, niesprawne lub niespełniające polskich norm respiratory.
- W związku z wynikami prezentowanych dziś kontroli, korzystając z uprawnień przyznanych prezesowi NIK, skierowałem wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie, czy tryb ustalenia obydwu ustaw - tzw. specustawy covidowej i tzw. ustawy zmieniającej, na podstawie której powołano do życia fundusz ds. przeciwdziałania pandemii - był zgodny z Konstytucją - oświadczył Marian Banaś, szef Najwyższej Izby Kontroli. - Zawnioskowałem również o zbadanie, czy są zgodne z konstytucją przepisy dające organom administracji rządowej prawo do wydawania poleceń samorządom i zwykłym obywatelom - dodał Banaś.- Na mój wniosek TK zbada także, czy zgodne z konstytucją są przepisy, na podstawie których został utworzony tzw. fundusz covidowy, który funkcjonuje praktycznie poza kontrolą parlamentu i za pomocą którego finansowane są różne wydatki niezwiązane z pandemią COVID-19 - podsumował prezes NIK.Skierowano jeden wniosek do Trybunału Konstytucyjnego, a także 9 zawiadomień do prokuratury.
Cztery - w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami w ramach kontroli reagowania, w tym trzy dotyczą zakupu respiratorów przez ministra zdrowia i szefa KPRM, czwarty dotyczy zamknięcia Lasów Państwowych. Cztery - z kontroli szpitali tymczasowych - dotyczą one działań wojewody dolnośląskiego przy tworzeniu szpitala we Wrocławiu, dyrektora szpitala MSWiA w Katowicach oraz dwa dotyczą działań ministra aktywów państwowych w zakresie ponoszenia kosztów na szpital tymczasowy w hali Jaskółka w Tarnowie. Jedno zawiadomienie dotyczy stwierdzonych nieprawidłowości przy dodatkach covidowych.
14 zbędnych szpitali tymczasowych za ponad 600 mln zł
7 mld zł wydanych na puste łóżka, 612 mln zł wydanych na niepotrzebne obiekty - tymi liczbami podsumowano wyniki kontroli.
Według NIK szpitale tymczasowe dla chorych na COVID-19 tworzone w Polsce od października 2020 r. na niespotykaną w Europie skalę powstawały bez żadnego planu, bez rzetelnej analizy danych o sytuacji epidemicznej i dostępności kadr medycznych, a także bez kalkulacji kosztów.- Na trzy placówki, które tworzono, ale które nie zostały uruchomione, wydano niemal 31,5 mln zł, z czego ponad 29 mln zł na utworzenie i utrzymanie szpitala tymczasowego w hali Netto Arena w Szczecinie, w którym nie przyjęto ani jednego pacjenta - informuje NIK.Zdaniem NIK wydatki na takie placówki były niecelowe, nieefektywne i nie przyniosły trwałych rezultatów w postaci wzmocnienia infrastruktury szpitalnej kraju.
Zdaniem NIK w sposób niecelowy i nieefektywny wydano ponad 612,6 mln zł na utworzenie, funkcjonowanie i likwidację 14 szpitali tymczasowych zlokalizowanych w obiektach wielkopowierzchniowych. Tak wysokie nakłady wynikały nie tylko z niewielkiego ich wykorzystania, ale także m.in. z konieczności ponoszenia kosztów opłat czynszowych czy kosztów ochrony, których nie było w szpitalach tymczasowych utworzonych w obiektach przeznaczonych do udzielania świadczeń leczniczych.
W opinii NIK, gdyby minister zdrowia umiejętnie wykorzystywał dostępne mu dane, nie tworzyłby szpitali tymczasowych w obiektach wielkopowierzchniowych i nie płaciłby za ich gotowość do udzielania w nich świadczeń, powodując ograniczenie dostępności do świadczeń dla pacjentów cierpiących na inne schorzenia. Z danych wynikało bowiem, że nawet bez takich placówek była zachowana bezpieczna rezerwa łóżek covidowych, odpowiadająca od ok. 14 proc. do ponad 95 proc. liczby pacjentów z COVID-19, hospitalizowanych danego dnia w Polsce.
9 mld zł na dodatki covidowe - poza kontrolą ministra zdrowia i NFZ
NIK negatywnie oceniła przygotowanie i realizację poleceń ministra zdrowia w sprawie dodatków covidowych. W latach 2020-2021 wydano na nie
blisko 9 mld zł. Minister zdrowia i prezes NFZ nieprawidłowo i nieskutecznie nadzorowali zarówno przygotowanie, jak i realizację poleceń. Ponadto zaniechali kontroli prawidłowości przyznawania i wypłacania dodatków covidowych oraz nie reagowali na nieprawidłową realizację umów w sprawie dodatków przez szpitale i stacje pogotowia ratunkowego. Zdaniem NIK istnieje ryzyko braku możliwości oszacowania niezasadnie wydatkowanych kwot dodatków oraz wysokie prawdopodobieństwo, że zwrot tych środków nie będzie możliwy. W konsekwencji część aktywów Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 trzeba będzie uznać za utracone.
Polska skończy z pandemią - 2 miesiące po reszcie świata
Minister zdrowia dopuścił do wystąpienia istotnych wad systemu przyznawania dodatków covidowych, które spowodowały m.in. wypłatę dodatków:
- osobom nieuprawnionym (np. w oddziałach "niecovidowych" za kontakt z pacjentem tylko podejrzanym o zakażenie wirusem SARS-CoV-2);
- kilkukrotnie tej samej osobie za dany miesiąc ponad limit 15 tys. zł (nawet 41,5 tys. zł miesięcznie);
- w kwocie 15 tys. zł pomimo zaledwie kilkuminutowego czy jednorazowego wykonywania świadczeń zdrowotnych również wobec pacjentów tylko podejrzanych o zakażenie wirusem SARS-CoV-2;
- nawet 31 osobom personelu medycznego przypadającym na jedno łóżko covidowe czy też 23 osobom na pacjenta - w wyniku stosowania interpretacji ministra zdrowia, że uprawnienie do dodatku dotyczyło również personelu medycznego zatrudnionego w oddziałach "niecovidowych".
W ocenie NIK istnieje ryzyko braku możliwości oszacowania niezasadnie wydatkowanych kwot dodatków oraz wysokie prawdopodobieństwo, że zwrot tych środków nie będzie możliwy, a część aktywów Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 trzeba będzie uznać za utracone.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy