Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Burzliwe losy najważniejszej ulicy Gdyni

Michał Sielski
10 lutego 2016 (artykuł sprzed 8 lat) 
Opinie (180)

Po II wojnie światowej miała być "aleją Zwycięstwa", a nazwę "10 Lutego" nadano jej wcale nie ze względu na obchodzone tego dnia urodziny miasta. Poznaj zawiłą historię prostej jak strzała ul. 10 Lutego zobacz na mapie Gdyni, która powstała zanim obchodząca dziś urodziny Gdynia otrzymała prawa miejskie.



10 lutego Gdynia - historia



Ulicę 10 Lutego w dzisiejszym przebiegu wytyczono już w 1908 roku. Znacznie przed nadaniem praw miejskich, a nawet przed zaślubinami Polski z morzem. Miała ułatwić letnikom dotarcie nad morze. Już wtedy do Gdyni zjeżdżali bowiem turyści, zwabieni dzikością plaż i jednocześnie rozwijającym się tuż obok prężnym, miejskim ośrodkiem. Początkowo droga była oczywiście gruntowa. Obsadzono ją jednak szpalerem drzew, a "Encyklopedia Gdyni" podkreśla, że miała mieć charakter reprezentacyjny, więc zarezerwowano na nią aż 13 metrów szerokości. Po obu stronach były dwumetrowej szerokości chodniki, a na końcu - gdzie dziś jest Skwer Kościuszki zobacz na mapie Gdyni - stał Dom Kuracyjny.

Większość charakterystycznych budynków przy ul. 10 Lutego przetrwała wojnę i stoi do dziś. Większość charakterystycznych budynków przy ul. 10 Lutego przetrwała wojnę i stoi do dziś.

Większość charakterystycznych budynków przy ul. 10 Lutego przetrwała wojnę i stoi do dziś.

graf. Trojmiasto.pl

Nie od razu miała dzisiejszą nazwę. Początkowo była to Kurhausstrase lub Kurhausalee, czyli ulica lub aleja Kuracyjna. Niektórzy mieszkańcy zapamiętali nazwę Zdrojowa, która także funkcjonowała w powszechnej świadomości. Miała zastąpić ul. Wiejską (obecnie Starowiejska), która była wąska, kręta i prowadziła bliżej zabudowań robotników budujących port niż miejskiej plaży. Dlatego ul. Kuracyjna szybko zaczęła zyskiwać na znaczeniu.

W latach 20. zaczęła być już reprezentacyjną ulicą Gdyni, choć wcześniej nie brakowało na niej budek z pamiątkami i jedzeniem dla letników. Zmieniono więc nazwę na ul. 10 Lutego - by upamiętniała zaślubiny Polski z morzem, które odbyły się tego dnia. W latach 1928-1929 zbudowano gmach Banku Polskiego, w tym samym roku naprzeciwko niego stanął gmach Banku Gospodarstwa Krajowego oraz siedziba Poczty Głównej. Większość zabudowy to okres międzywojenny. Pierwszego murowanego budynku przy ul. 10 Lutego już jednak nie ma. Stał przy skrzyżowaniu z ul. Świętojańską zobacz na mapie Gdyni od 1910 roku i mieścił się w nim pensjonat oraz restauracja, ale zniszczono go w czasie okupacji. Jest tam teraz skwer Żeromskiego, który swą nazwę zawdzięcza właśnie temu, że znakomity pisarz bywał w pensjonacie i spędzał tam sporo czasu.

Do dziś oglądać możemy za to dom mieszkalny pierwszego wójta Gdyni Jana Radtkego. Niepozorny budynek stoi na rogu ul. Świętojańskiej i 10 Lutego zobacz na mapie Gdyni, naprzeciwko Infoboksu. W dawnych czasach wyróżniała go wieżyczka, ale wtedy okoliczna zabudowa była znacznie niższa.

ZUS, czyli PLO, czyli Urząd Miasta - historia ulicy 10 lutego w Gdyni



4
  • Po wkroczeniu Niemców podczas II wojny światowej na budynku, w którym dziś mieści się Urząd Miasta, wisiała swastyka. Miejska legenda głosi, że za próbę jej ściągnięcia młody mężczyzna zapłacił życiem.
  • Dziś na dawnym budynku PLO góruje flaga Gdyni. Po prawej dawny Bank Polski, który jest na sprzedaż.
  • Budynek PLO - flaga Gdyni, Polski i Unii Europejskiej.
  • Budynek PLO i dawny Bank Polski 09.02.2016 Gdynia, ulica 10 Lutego

Po wkroczeniu Niemców podczas II wojny światowej na budynku, w którym dziś mieści się Urząd Miasta, wisiała swastyka. Miejska legenda głosi, że za próbę jej ściągnięcia młody mężczyzna zapłacił życiem.

fot. gotenhafen.pl

Dzisiejsza druga siedziba gdyńskiego Urzędu Miasta zobacz na mapie Gdyni jeszcze niedawno znana była głównie jako biurowiec Polskich Linii Oceanicznych. Niewiele osób jednak pamięta, że gdy budowano go w latach 1934-1936, był budynkiem mieszkaniowo-biurowym Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych, a później ZUS-u. Stał się symbolem Gdyni i modernizmu - nurtu architektonicznego, charakteryzującego się m.in. obłymi narożnikami czy balkonami.

Przed II wojną światową mieściła się tam kawiarnia, a zimą w niedziele urządzano przed nią kuligi. Odbywały się tam też parady czy protesty robotników. Aż wybuchła wojna i ul. 10 Lutego musiała się swej nazwy pozbyć.

5
  • 1939 rok. Hermann Goering Strasse, a po prawej stronie dom wójta Radtkego z charakterystyczną wieżyczką.
  • Dom wójta Radkego nie przypomina obecnie najbardziej reprezentacyjnego gmachu przy ul. 10 Lutego.
  • W 1963 roku na ul. 10 Lutego przeprowadzano ćwiczenia w neutralizacji ataku chemicznego.
  • Kamienica Bolesława i Genowefy Orłowskich. W miejscu dawnego pensjonatu jest już tylko skwer Żeromskiego.
  • Charakterystyczny bruk na zewnętrznych pasach ul. 10 Lutego pozostał do dziś.

1939 rok. Hermann Goering Strasse, a po prawej stronie dom wójta Radtkego z charakterystyczną wieżyczką.

Niemcy nazwali ją imieniem jednego z najbliższych współpracowników Adolfa Hitlera - Hermann Goering Strasse. Na dzisiejszej siedzibie urzędu powieszono więc flagę ze swastyką, która bardzo kłuła w oczy gdynian. Miejska legenda głosi, że jeden ze śmiałków próbował ją kiedyś zdjąć, ale został przez Niemców zastrzelony. Ile w tym prawdy? Nie wiadomo, żadne naukowe źródła tej informacji nie potwierdzają, choć - z drugiej strony - wcale nietrudno w to uwierzyć.

Wygraliśmy wojnę, chwalmy się ulicą 10 lutego w Gdyni



5
  • Skrzyżowanie ul. 10 Lutego i Świętojańskiej w 1918 roku i widoczny dom wójta Radtkego.
  • Budynek Poczty Polskiej 09.02.2016 Gdynia, ulica 10 Lutego
  • Główne wejście do gmachu Poczty Polskiej.
  • Budynek Poczty Polskiej 09.02.2016 Gdynia, ulica 10 Lutego
  • Budynek Poczty Polskiej 09.02.2016 Gdynia, ulica 10 Lutego

Skrzyżowanie ul. 10 Lutego i Świętojańskiej w 1918 roku i widoczny dom wójta Radtkego.

mat. prasowe

Po zakończeniu II wojny światowej w mieście zapanowała ogólna euforia. Udzieliła się także części radnych miasta, którzy oczywiście zmieniali wszystkie nazwy ponownie na polskie. Pojawił się jednak pomysł, by najważniejsza ulica w Gdyni nie wróciła do pierwotnej nazwy. Miała za to zostać dumną aleją Zwycięstwa. Ostatecznie zdecydowano jednak, że aleja Zwycięstwa będzie prowadzić do Gdańska.

Najnowsza historia ulicy to już uzupełnianie zabudowy i dwa nowe centra handlowe. W 1998 roku kupcy zbudowali dom handlowy Batory zobacz na mapie Gdyni, a w 2004 roku niemal naprzeciwko powstało Centrum Kwiatkowskiego zobacz na mapie Gdyni.

Gdynia świętuje 90. urodziny

Gdynia będzie świętować urodziny niemal przez cały rok, ale najwięcej wydarzeń odbędzie się w środę. O godz. 12 zaczną się uroczystości pod Pomnikiem Marynarza Polskiego zobacz na mapie Gdyni z udziałem samorządu gdyńskiego i mieszkańców, na godz. 13 planowany jest urodzinowy toast gorącą czekoladą przed gdyńskim InfoBoxem zobacz na mapie Gdyni, a o godz. 17 uroczysta sesja Rady Miasta Gdyni w Teatrze Muzycznym (wstęp na zaproszenia), na której obecny ma być prezydent RP Andrzej Duda. Pół godziny przed jej rozpoczęciem manifestacje obok teatru zobacz na mapie Gdyni zapowiedzieli zarówno jego stronnicy, jak i przeciwnicy.

Z okazji urodzin miasta specjalną ofertę przygotowała też Poczta Polska. Wysyłając paczkę lub list z Urzędu Pocztowego przy ul. 10 Lutego 10, przez najbliższe 28 dni stosowany będzie gdyński datownik okolicznościowy, zaprojektowany z okazji 90-tych urodzin. W dniu 10 lutego będzie można wysyłać korespondencję odatowaną datownikiem, zaś przez kolejne 27 dni przekasowywane nim będą już tylko przesyłki filatelistyczne.

Zobacz także: Wielki konkurs na urodziny Gdyni.

Zobacz także

więcej artykułów (120)

Opinie (180) 6 zablokowanych

  • 2016-02-10 09:11

    trzeba mieć niezłe kompleksy, żeby co rku ochdzić urodziny Gdyni (3)

    a poza tym czy wiadomo czy Gdynia posiada akt nadania praw miejskich? Bo kiedyś słyszałam że nie ma.

    8 lat

    • 9 18

    • 2016-02-10 09:18

      (1)

      a Ty nie obchodzidz swoich urodzin?

      8 lat

      • 9 6

      • 2016-02-10 10:47

        ja nie

        Sopot Kamienny

        8 lat

        • 3 2

    • 2016-02-10 13:47

      trzeba bardzo zazdrościć

      tego że Gdynianie obchodzą urodziny swojego kochanego miasta!!!!I mieszkać w dziurze z przymusu nie lubiąc jej..

      syla

      8 lat

      • 2 4

  • 2016-02-10 09:23

    (3)

    kiedys tam wrócę :)

    8 lat

    • 8 1

    • 2016-02-10 10:48

      skad wrocisz? (2)

      8 lat

      • 1 1

      • 2016-02-10 11:47

        (1)

        ze stolycy

        8 lat

        • 3 1

        • 2016-02-10 11:57

          toć ty teraz slój, Zenku

          jakby co to powiedz, podam Ci przez kierowce polskiego busa (dawniej PKS), sloik bigosu, troche jajec i smalec.

          8 lat

          • 1 3

  • 2016-02-10 09:25

    słynne ulice,pamiętam (4)

    Jak w czerwcu 84 defiladowaliśmy po nich w biało zielonych barwach po przegonieniu śledzi z górki gdzie obecnie są korty!no a w sierpniu 86 biało zielona ekipa gdy wpadła do "piętrusa"to tylko buty spadały i iskry spod podeszw gdynianom szły tak wyrwali,tylko wtedy większość "Morską"doceniła,na skróty!Była jeszcze słynna akcja przed wyjazdem do Chorzowa na Polska -Anglia,ach te gdynskie ulice,ze wstydu płoną za swoich "tubylców"!

    stara gwardia

    8 lat

    • 2 22

    • 2016-02-10 09:35

      (3)

      pamiętam gdy Oliwa była żółto-niebieska.

      ty cieciu malinowy

      8 lat

      • 7 3

      • 2016-02-10 12:01

        widocznie zepsuta (1)

        oliwa musi byc w zieleni (tzw oliwkowej). inaczej znaczy ze ktos dolal denaturatu.

        8 lat

        • 3 1

        • 2016-02-10 12:12

          zepsuta bo tam patola mieszka/ła/

          8 lat

          • 1 2

      • 2016-02-10 16:44

        ano byĺa,nie wstyd sie przyznac

        Ale Oliwa to nic w porównaniu do biało zielonej ejsmondowej goŕKi i hanby Waszej!

        ponad 30 lat z Lechią

        8 lat

        • 0 3

  • 2016-02-10 09:25

    To też Gdynia

    http://kod-pomorze.org/wydarzenie/pikieta-w-gdyni-na-powitanie-prezydenta-andrzeja-dudy/?instance_id=2

    Gdy01

    8 lat

    • 5 9

  • 2016-02-10 09:30

    Widzisz Gdynię, myślisz Baltyk Gdynia (1)

    8 lat

    • 8 9

    • 2016-02-10 09:36

      już ferie?a nie, wagary...

      8 lat

      • 3 3

  • 2016-02-10 09:30

    Czy są jakieś zdjęcia willi stojących na rogu 10 Lutego i Władysława IV ...

    Czy są zachowane jakieś zdjęcia willi stojących na rogu 10 Lutego i Władysława IV?
    Myślę o południowej stronie ulicy 10 Lutego (od strony Gdańska) - stały tam piekne wille które zostały rozebrane jak zaczeto budować ulicę Władysława IV.
    Gdyby te zdjecia gdzieś były to warto byłoby opublikować :)

    HJN

    8 lat

    • 7 2

  • 2016-02-10 09:31

    kiedyś to była wieś rybacka,fajnie się rozwija,takie sympatyczne miasto (4)

    tylko chyba ze względu na wiejskie pochodzenie Gdynia ma kompleksy,mega kompleksy w stosunku do Gdańska!!!

    Kari

    8 lat

    • 6 19

    • 2016-02-10 10:51

      bardzo przyjemny komentarz sasiada na urodziny Gdyni (2)

      i zupełnie bez kompleksów, prawda?

      8 lat

      • 9 3

      • 2016-02-10 16:45

        bardzo lubię Gdynie (1)

        Tylko Wy nas nie....

        stąd moj koment

        8 lat

        • 0 4

        • 2020-02-10 15:43

          nie wiem o czym piszesz

          4 lata

          • 0 0

    • 2016-02-10 13:50

      tym wpisem

      udowodniłeś kto ma kompleksy....i na pewno nie Gdynianie.....

      syla

      8 lat

      • 3 2

  • 2016-02-10 09:32

    Najstarszy klub piłkarski z Gdyni (3)

    Baltyk Gdynia 1930

    8 lat

    • 10 7

    • 2016-02-10 10:04

      (1)

      trolu nie troluj bo nudzisz

      TAG

      8 lat

      • 1 5

      • 2016-02-10 10:33

        Typowy idiota z arki i społeczny ułom

        8 lat

        • 9 4

    • 2016-02-10 10:05

      klub bez kibiców dodajmy.

      8 lat

      • 4 4

  • 2016-02-10 09:43

    (3)

    Podpis pod zdjęciem skrzyżowania ulic 10 Lutego i Świętojańskiej z 1918 roku sugeruje, że domu wójta Radtkego już nie ma...
    Chyba chodzi o dom po lewej stronie ulicy, vis a vis domu Radtkego?

    deMarco

    8 lat

    • 3 0

    • 2016-02-10 11:05

      to Gdynia ma wójta? (1)

      8 lat

      • 0 3

      • 2016-02-10 12:20

        Do uzyskania praw miejskich w 1926 roku miała wójta. Wystarczy odrobina wiedzy ogólnej na poziomie gimnazjum, i podstawowa umiejętność kojarzenia faktów, żeby nie zadawać idiotycznych pytań...

        deMarco

        8 lat

        • 7 2

    • 2016-02-10 11:49

      słuszna uwaga

      8 lat

      • 1 1

  • 2016-02-10 09:59

    Urodziny (3)

    Gdynia to Arka a Arka to Gdynia!!! Wszystkieg najlepszego kochane miasto!!!

    Gdynianin

    8 lat

    • 8 13

    • 2016-02-10 10:41

      Patologia pierwszego garnituru (2)

      Dajcie spokoj

      8 lat

      • 6 4

      • 2016-02-10 10:46

        (1)

        ta chyba u ciebie na chacie

        tfuj stary

        8 lat

        • 4 3

        • 2016-02-10 10:57

          Gdańscy pseudoganksterzy i konfidenci z arki

          8 lat

          • 4 1

2
3
4
5
6

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (120)

Najczęściej komentowane

Zmieniali się dyrektorzy i naczelni, a on został. Pół wieku w jednym zakładzie

50 lat pracuje w jednym zakładzie

Niepełnosprawny został na lotnisku, samolot odleciał. Linie lotnicze: to jego wina

Niepełnosprawny: zostałem na lotnisku

więcej

Najczęściej czytane