• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Czesław Miłosz - świadek historii

17 sierpnia 2004 (artykuł sprzed 20 lat) 
W sobotę odszedł od nas Czesław Miłosz - wielki polski poeta i eseista, który pomagał nam zrozumieć przemiany historyczne, sam mając w nich swój udział, pogłębiał naszą wiarę i odnowił wysoki język polski.

Jednym z motywów, dla których młodzi ludzie rozpoczynali działalność opozycyjną było poczucie zakłamania, fałszu języka. "Wielkimi słowami nazywano bardzo małe sprawy" - mówił poeta, "Żyć w kraju, w którym słowo »bezpieczeństwo« budzi dreszcz grozy, (...) słowa »wolność« i »demokracja« podlegają służbowo generałowi policji" - ironizował inny. Ratunkiem przed zakłamaniem był język niski, jak u Białoszewskiego, albo odkłamanie języka wysokiego. Tą drugą drogą szedł Miłosz. Dostojeństwo jego wierszy nie było sztuczne. Tchnęło prawdą. Swoistym ćwiczeniem, pomocnym w odnawianiu języka, były świetne przekłady Biblii.

Oprócz Biblii Miłosz tłumaczył socjalizm. Jego "Zniewolony umysł" pozwalał rozumieć, jak nowy ustrój zdobywał popleczników, nieraz nawet wśród bardzo mądrych ludzi, "Zdobycie władzy" było antidotum na piękną artystycznie, ale fałszywą wizję powojennych przemian w "Popiele i diamencie". Jego eseje przywracały pamięć wspólną.
To był nasz twórca. Może nawet bardziej pisarz niż poeta, aczkolwiek jego "Świat" niejednego skierował ku Bogu silniej niż kolejne wydania katechizmu. Mówiliśmy Miłoszem, całe jego frazy weszły do języka potocznego. Wiedzieliśmy jak wielką wagę ma to, że "poeta pamięta", a słowa wiersza "Który skrzywdziłeś..." znalazły się na gdańskich krzyżach. Dlatego właśnie przyznanie mu Nagrody Nobla było dla opozycji wielkim świętem, zwycięstwem prawdy nad nowomową.
Praca w języku polskim i jednoczesne oddalenie dawały Miłoszowi komfort człowieka, który widzi kłamstwa z zewnątrz, a prawdę pisze z głębi.

Stan wojenny nie zahamował erozji ustroju, erozji, w której pisanie Miłosza miało swój spory udział. Ustrój upadł i zaraz następnego dnia zaczęła się kształtować nowa nowomowa. Przykładem jej jest choćby dławiąca nas za gardło "niewidzialna ręka rynku". Miłosz powrócił i zaczął tracić dystans. Nadal usiłował utrzymać swą wieżę z kości słoniowej, ale nawet do jego wieży zaczęły docierać dźwięki krakowskiej ulicy. Poza tym jako twórca niezakazany, stracił wiele na atrakcyjności. Mimo wszystko wciąż był jednym z niewielu autorytetów moralnych i intelektualnych; jednym z kaznodziejów, których zawsze gotowi byliśmy z dobrą wiarą i pełnym zaufaniem wysłuchać.
Głos Wybrzeża

Opinie (30)

  • Ale piwo dla mnie piwem zostanie
    a nie tam jakiś bier, beer!
    Właśnie przede chwilą łykłem chłodne smaczne!
    aaaa miód w gębię!!!!!!!
    Olis proponuję: uczyń to samo!

    • 0 0

  • Tak Miłosz zjadliwie opisał mojego ukochanego Gałczyńskigo w rozdziale "Delta-czyli trubadur", że z rezerwą już odbieram rozdział "Bełtowie" w którym pieknie opisał siebie. Ale poza tym jego wiersze są piękne.
    Piwo też jest do bani, lepsze jest winko.

    • 0 0

  • prawda jest taka, że do momentu nagrody nobla mało kto tu w Polsce znał Miłosza

    wiadomość o Noblu spowodowała s****zke u wydawców bo kto by sie przedtem o niego pytał??

    nie było nic na półkach i nic w przygotowaniu

    szok kompletny

    może nagroda znowu bardziej polityczna jak dana pod względem wartości??

    tych, na które powołuje sie szwedzka akademia??

    takie były czasy i ludzie to akceptowali

    cokolwiek o Polsce ale żeby o nas nie zapomnieli

    żeby nam oddać sprawiedliwość (he he he)

    ja dopiero dowiedziałem sie o jego istnieniu z radia kiedy ogłoszono, że Czesław Miłosz został lauretaem.....

    a potem to pytanie

    kto to jest???

    • 0 0

  • Ja bym Nobla dał jeszcze Wisłockiej - w końcu twórczyni rewolucji seksulanej w PRL-u!!!
    I nie byłoby politycznie

    • 0 0

  • A ja dałbym Nobla prezesowi Orlenu który zgarnął chyba najwyższą w PL odprawę 6 mln PLN, żyjąc z oprocentowanego konta będzie dostawał miesięcznie około 25 tys PLN. Ja dostanę jobla.

    • 0 0

  • jezu art
    co ty??
    jakub szela??

    • 0 0

  • No wiesz dostałby za całokształt kariery i pomysł jak tu wydoić kasę na maxa legalnie. A taki Jakub Szela przydałby się, żeby przytemperować zapędy co niektórych na kasę państwową. Ech za dużo miodu wypiłem to ten jarmarczny, więc jak coś nie tak to wybacz mi brachu.

    • 0 0

  • artysci

    Artyści
    Sławomir Mazurek ERROR98

    Mickiewicz, Miłosz, Słowacki,
    Error, Szymborska, Głowacki.
    Kompleks wyższości mam,
    Nie jeden odpowie.
    Ja piszę teksty to mi wychodzi na zdrowie
    Oni dla pieniędzy ja dla samego siebie,
    Ktoś umrze w nędzy ktoś zostanie w
    Niebie.
    Nalepa, Grechuta, Kazik,
    Szumborska, Niemen, Gunter Grass,
    Z nich dusza wyłazi.

    • 0 0

  • Twarzą w twarz

    Twarzą W Twarz
    Sławomir Mazurek ERROR98

    Gdy śmierć przyszła po mnie
    Nie pytała, gdzie pracuję
    Jakie mam wykształcenie i ile zarabiam
    Nie pytała się o czasy
    Jakie miałem, biegając na 10 km
    I czy moje serce i nerkę może
    Dostać inny człowiek
    Tak naprawdę to o nic nie
    Pytała- to nie był teleturniej.
    Widziałem w jej oczach przebiegłość
    Myślała, że zapytam "dlaczego to ja
    Mam iść z Tobą, a nie ktoś inny"
    I tu się rozczarowała
    Powiedziałem:
    Dlaczego tak późno przychodzisz,
    Tak bardzo czekałem.

    (* bardzo - to nie to samo co długo)

    • 0 0

  • Oj gallux

    Oj gallux (2004-08-17 14:27) , tym postem rozczarowałeś mnie. Nie opowiadaj, że nie miałeś dostepu do literatury do Kota, Herberta, i innych. Tak jak na pewno niewiedziałeś o Katyniu, i innych bezeceństwach co robili z Polakami na Ukrainie i Polesiu i AK w Wilnie, itp. itd.. Uważam , że mówia tak oportuniści (i plebs "nieczytaty-niepisaty") bo im tak wygodnie. Na sam wpierw lepiej nic nie wiedzieć, bo to wygodnie. Co do mnie to zawsze wiedziałem, że Miłosz to osoba kotrowersyjna, co nie oznacza, że nie wara Nobla - żył w takim środowisku i czasach i one częściowo ukształtowały jego osobowość, a sytuacja polityczna pomogła. To samo mogę powiedzieć a może gorzej o Michniku.

    • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane