- 1 Kto obawia się tramwaju przez Klonową? (280 opinii)
- 2 Jarmark: zobacz jego pierwszy dzień (100 opinii)
- 3 Długie Ogrody: ogłoszono konkurs na zmianę (290 opinii)
- 4 Trójmiejskie mola, których już nie ma (101 opinii)
- 5 Pozbieraliśmy śmieci, ale nie dorzucajcie (99 opinii)
- 6 Mieszkam nad morzem i co mi zrobisz? (373 opinie)
Długa podróż króla Jana do Gdańska
26 czerwca 1965 roku w Gdańsku odsłonięto pomnik króla Jana III Sobieskiego, monarchy, który odwraca się plecami w kierunku Głównego Miasta.
Takie usytuowanie pomnika doskonale obrazuje okoliczności, w jakich król przywędrował do Gdańska. A o tym, że te okoliczności były wyjątkowe, możemy się przekonać choćby spoglądając na umieszczoną na cokole pomnika tablicę z inskrypcją - "Królowi Janowi III miasto Lwów".
Bo faktycznie, pomnik, który został odsłonięty w Gdańsku 26 czerwca 1965 roku na Targu Drzewnym
![zobacz na mapie Gdańska zobacz na mapie Gdańska](/_img/icon_map_16x12.gif)
Pomnik uroczyście odsłonięto 20 listopada 1898 roku. Postument stanął na skwerze na Wałach Hetmańskich, czyli tzw. Corso, najbardziej eleganckiej, spacerowej części miasta. Uprzedzając nieco fakty napiszmy, że dziś w tym miejscu stoi pomnik narodowego wieszcza Ukrainy, poety Tarasa Szewczenki.
Choć pomnik powstał w czasach, gdy Polska była rozbita i znajdowała się pod zaborami, ówczesne władze nie przeciwstawiały się uhonorowaniu postaci króla Jana III Sobieskiego. Nie bez znaczenia było to, że chodziło o zwycięzcę spod Wiednia, o którym dobrą pamięć zachowały także władze Cesarsko-Królewskich Austro-Węgier.
Problem jednak pojawił się, gdy polski przed wojną Lwów został zajęty przez Armię Czerwoną w 1944 roku. Wiadomo było, że pomnik będący dowodem polskiego charakteru Lwowa nie przetrwa w mieście, które odtąd miało mieć ukraińską historię i sowiecki charakter. Najpierw chciano więc Sobieskiego przerobić na bohatera powstań ukraińskich Bohdana Chmielnickiego, jednak ostatecznie - w 1950 roku - przekazano go Polsce.
Zanim pomnik trafił do Gdańska, przez prawie 15 lat stał w parku pałacu w Wilanowie. Ostatecznie ustawiono go Targu Drzewnym. Miejsce wybrano nieprzypadkowo. Od 1904 roku aż do zakończenia II wojny światowej, w tym miejscu stał inny pomnik. 14-metrowy obelisk symbolicznie upamiętniał żołnierzy z Gdańska i okolic, którzy walczyli w XIX-wiecznych wojnach toczonych przez Prusy z Danią, Austrią i Francją. Sobieski miał być polskim odpowiednikiem podobnych, choć o dwa stulecia starszych, sukcesów polskiego oręża.
Nieprzypadkowo wybrano kierunek, w którym król jest zwrócony. O ile pierwotnie, we Lwowie, postać była zwrócona twarzą na południowy wschód, skąd na miasto najczęściej nadchodziło niebezpieczeństwo, o tyle w Gdańsku król zwrócony jest na Zachód, jakby to właśnie tam spodziewał się zobaczyć nieprzyjacielskie hordy...
Gdy pomnik odsłaniano w 1965 roku, na jego cokole nie było wspomnianej na wstępie inskrypcji, przypominającej o lwowskim pochodzeniu pomnika. Zamontowana je dopiero po roku 1989. Obecne tablice zostały wykonane w latach 90., a ich autorem jest rzeźbiarz Czesław Gajda, który w latach 80. dokonał rekonstrukcji innych części kartusza.
Ostatnia ciekawostka wiąże się z osobą modela, który pozował rzeźbiarzowi. W króla Jana wcielił się bowiem lwowski przedsiębiorca Marian Stipal, którego prawnukiem jest Leszek Pękalski, znany sopocki fotograf.
Miejsca
Opinie (55) 2 zablokowane
-
2012-06-26 06:19
no autostradą to on nie jechał... (7)
pisowiec jeden
- 7 70
-
2012-06-26 06:28
(1)
Co ma piernik do wiatraka pajacu ?:)
- 29 0
-
2012-06-26 08:36
odpowiem, choć ten tekst nie jest do mnie:
MĄKĘ
- 6 1
-
2012-06-26 09:50
miniaturka Kriegerdenkmal stoi (1)
na skrzyzowaniu Łostowickiej i Kartuskiej
- 0 2
-
2012-06-26 10:24
nie całkiem
Pomnik na Siedlcach upamiętnia poległych w I WŚ. Czyli może i forma podobna, ale treść nieco inna ;)
- 2 0
-
2012-06-26 10:19
Jak Ci nie wstyd tak bluźnić tutaj!!! (2)
Z resztą czego tu oczekiwać jak się podpisujesz mała literą
- 0 2
-
2012-06-26 10:31
Strzały (1)
Przy trzeciej sylabie słychać strzały!
- 5 6
-
2012-06-26 20:12
masz coś z głową - takie żarty śmieszyły 2 lata temu a teraz są już żenujące
- 0 0
-
2012-06-26 06:38
powinien stać w innym miejscu (13)
konkretnie przed kaplicą królewską, tam gdzie obecnie jest fontanna. Widok od strony grobli byłby wtedy absolutnie nieziemski...
- 18 22
-
2012-06-26 06:50
moja opinia (7)
Powinien stać we Lwowie. Przegraliśmy II wojnę, straciliśmy ponad połowę przedwojennego terytorium i taki jest los przegranych. Tylko emeryci z LWP i ich dzieci są dumni z tej przegranej..
- 14 14
-
2012-06-26 07:15
kolego, dziekowac wujkowi Stalinowi (4)
to byl rzeznik, ale dzieki niemu nie mamy w Polsce drugich Balkanow na dawnych Kresach Wschodnich, Lwow jak i inne miasta to byly polskie wyspy na ukrainskim litewskim badz bialoruskim morzu, obecnie nie mamy konfliktow narodowosciowych, stracilismy Kresy ale zyskalismy ziemie zachodnie, o wiele lepiej zurbanizowane, wiekszy dostep do morza
- 10 16
-
2012-06-26 10:32
racja...
Nasi ojce krwawili o ten dostęp do morza, jego brak nas dusił przez stulecia, a teraz...
Teraz flota pod polską banderą to głównie jachty i mali rybacy. Reszta poszła precz, aferalnie, wraz z rozkradaną "komuną". Żal, a polscy marynarze w 90% są u obcych. Przed II wojną, z małym dostępem, było lepiej.
Teraz idioci chcą przegrodzić Motławę mostem do FISHARMONII, a potem ją zasypać i zrobić parking, i supermarket. A Neptuna zastąpić miejskim pisuarem.- 5 4
-
2012-06-26 17:37
Odpowiedź
"taka prawda" napisał "g. prawdę". Symptomatyczne...
- 0 0
-
2012-06-26 17:52
idioci, bez Kresów jesteśmy nikim
- 0 0
-
2012-06-26 17:57
taka prawda
zadanie:
Gimnazjalisto: opierając się na podobnych przesłankach napisz jakiego problemu pozbawił nas Adolf Hitler, a wnioski przekaż z podobnym odkrywczym entuzjazmem.
(też tak łatwo przychodzi?)- 2 0
-
2012-06-26 07:16
jest jak jest (1)
Powinien tam stać ale nie stoi i oby nigdy moje czy Twoje dzieci nie musiały ginąć za to by Tam mógł stać. Jest jak jest a miejsce przy kaplicy królewskiej ewentualnie w okolicach parku Danusi było by swietne.
- 8 3
-
2012-06-26 17:36
?
A jak cię wywalą, np. za Ural, to tez pokornie napiszesz, że tak ma być?
- 0 0
-
2012-06-26 08:27
Przed Kaplicą Królewską
której jest inwestorem !
- 6 4
-
2012-06-26 08:40
co racja to racja :) (3)
widok z Jasiem III na tle Kaplicy Królewskiej i Mariackiego byłby obłędny niemniej jednak COŚ na Targu Drzewnym stać musi a Jaś III świetnie się tam komponuje
- 4 1
-
2012-06-26 11:20
Przy Kaplicy Królewskiej mógłby stanąć Kazimierz Jagiellończyk. (1)
W końcu to on wyrwał po 100 latach Gdańsk Krzyżakom.
- 6 1
-
2012-06-26 16:15
Gdańsk sam się wyrwał Krzyżakom
A Kaziu tylko to przyklepał Pokojem Toruńskim.
- 1 0
-
2012-06-27 20:48
Krola pod kapilice
a na miejsce Janka postawic Lecha...
- 0 0
-
2012-06-26 07:18
więcej takich artykułów!!
Zachwycamy się innymi miastami i państwami... ale na dobrą sprawę mało kto zna historię i ciekawe swojego miasta i np. nie potrafiłoby oprowadzić swoich gości nigdzie poza Długą i Neptunem ;/
- 59 0
-
2012-06-26 07:35
jak tak dalej będzie się dziac w Europie... (2)
to trzeba liczyc, że Król Sobieski powstanie z piedestału i ponownie nas obroni. Tylko, że teraz chyba będzie trzeba odsieczy nie na wiedeń lecz Bruksele//Strasburg.
- 22 14
-
2012-06-26 08:27
W Rzeczpospolitej (1)
król muzułmanom nadawał szlachectwo. Oddziały tatarów czy tzw. królewskich janczarów wiernie jemu służyły, więc nie uprawiaj tutaj dziecinnej demagogii/
- 8 2
-
2012-06-26 10:12
logiczne, że nie można wszystkego do jednego wora wrzucać ale chodzi o pewien symbol
- 3 0
-
2012-06-26 07:55
Przywroccie poprzedni pomnik, on bardziej tam pasuje (1)
- 15 38
-
2012-06-26 09:55
stoi na Lostowickiej
taki troche poobijany
- 1 3
-
2012-06-26 08:25
kogiel mogiel (4)
Dzięki bandzie trojga , która sprzedał Polskę w Teheranie i Jałcie mamy to co mamy. Poprzesuwali granicę ,wyrzucili ludzi z domów. I teraz u nas stoi Sobieski a we Lwowie Szewczenko.
- 24 10
-
2012-06-26 08:42
gościu, (3)
znakomita większość (o ile nie wszystkie) granic na przestrzeni wieków została poprzesuwana w jedną czy drugą stronę więc nie chrzań - tak będzie lepiej :)
- 6 3
-
2012-06-26 09:00
Ej cwany gapa (2)
No i co mamy się cieszyć z tego faktu? Lepiej dla kogo ?
- 3 2
-
2012-06-26 12:56
posłuchaj Marianku, (1)
tu nie chodzi o lepiej czy gorzej a o sam fakt przesuwania
co do tego, że będzie lepiej - czytaj ze zrozumieniem ;P - lepiej będzie jak przestaniesz chrzanić farmazony- 1 2
-
2012-06-27 08:42
mój boże ...
Przepraszam nie doczytałem Pana błyskotliwej riposty. Na salonach się Pan tak wyrobił ?
- 0 0
-
2012-06-26 08:52
Piękny pomnik Jana III Sobieskiego trzeba torchę oczyścić, należy się Jemu. (1)
Miejsce doskonałe.
- 33 0
-
2012-06-26 10:33
a poza tym to właśnie miejsce uświęciły demonstracje pierwszej Solidarności
- 3 0
-
2012-06-26 09:53
kobieta czy mężczyzna ?
..rzeźbiarz Czesława Gajda, który w latach 80. dokonał rekonstrukcji innych części kartusza...
Odpowiedź redakcji:
Dziękujemy za zwrócenie uwagi na pomyłkę. Treść została poprawiona.
- 4 1
-
2012-06-26 10:17
Jest jeszcze Westerplatte
- 2 2
-
2012-06-26 12:05
A my to może nie jesteśmy Miastem Lwów ? Hmmm (4)
- 18 2
-
2012-06-26 12:58
przede wszystkim jesteśmy miastem lwów :D (2)
i bram :)
- 8 0
-
2012-06-26 14:57
Oi czepiasz się. (1)
Miał być cudzysłów, ale wiesz... złośliwa klawiatura :-)
- 3 0
-
2012-06-26 18:25
spoko loko
Miasto Lwów czy miasto lwów - wsio rawno ;)
chodzi przecież o to samo i całkiem dobrze komponuje się ze Lwowem ;)- 4 0
-
2012-06-26 22:23
Fajna Konkluzja
Podoba mi się !!!
Pozdrawiam- 0 0
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.