• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

150 lat temu na ulice wyjechały pierwsze tramwaje

MKo, kk
19 lutego 2023 (artykuł sprzed 1 roku) 
Opinie (150)
W tym roku gdańskie tramwaje obchodzić będą 150 lat. Na zdjęciu piętrowy tramwaj konny na Długim Targu w 1893 r.
W tym roku gdańskie tramwaje obchodzić będą 150 lat. Na zdjęciu piętrowy tramwaj konny na Długim Targu w 1893 r.

Pod koniec czerwca minie 150 lat od uruchomienia w Gdańsku pierwszych tramwajów konnych. Z tej okazji miasto zaplanowało dla mieszkańców m.in. festyn komunikacyjny, wystawę zabytkowych biletów czy kursy historycznymi tramwajami. Obchody okrągłego jubileuszu potrwają do końca roku.



Korzystając z komunikacji miejskiej w Gdańsku wolisz poruszać się:

Pierwszą trasę, liczącą 9,3 km, wytyczono między Górą Gradową przez 3 Maja, al. Zwycięstwa i Grunwaldzką do ul. Pomorskiej. Wzdłuż linii powstały 23 przystanki, które obsługiwało 18 piętrowych wagonów wyprodukowanych w Hamburgu. Siłą napędową było najpierw 100, a potem 160 koni.

W 1894 r. istniejący przewoźnik Danziger Strassen Eisenbahn zostaje przejęty przez berlińską firmę Allgemeine Elektricitäts-Gesellschaft za kwotę 1,25 mln marek. Warunkiem sprzedaży jest szybka elektryfikacja sieci tramwajowej.

Pierwszym odcinkiem tramwaju elektrycznego była trasa Śródmieście-Siedlce oraz Śródmieście-Orunia. W 1896 r. elektryfikacja objęła całą sieć, a tramwaj konny przeszedł do historii.

Pocztówka z tramwajem konnym na Długim Targu. Pocztówka z tramwajem konnym na Długim Targu.

Dwa fundamenty rozwoju: komunalizacja i Unia Europejska



Na początku XX wieku trwa intensywny rozwój komunikacji tramwajowej. Budują się kolejne trasy m.in. do Nowego Portu, Jelitkowa, Siedlec (do rozpoczęcia I wojny światowej istnieje już 10 linii obsługiwanych przez prawie 100 tramwajów).

W czasie wojennej zawieruchy następują intensywne zmiany kadrowe. Ze względu na pobór do wojska w 1915 roku pracę rozpoczęły pierwsze konduktorki.

Według Sebastiana Zomkowskiego, dyrektora Zarządu Transportu Miejskiego w Gdańsku, obecna kondycja transportu publicznego opiera się na dwóch fundamentach.

- Pierwszym kamieniem milowym w rozwoju była komunalizacja spółki przeprowadzona w 1921 roku. Wcześniej był to prywatny biznes, narażony na różnego rodzaju zawirowania, co powodowało, że był chwiejny, niestabilny. Często funkcjonowanie komunikacji było zawieszane, co sprawiło, że zapadła decyzja o wykupie pakietu większościowego w spółce przez miasto - przypomina Zomkowski.
Po I wojnie po początkowych cięciach kursów nastąpiło odbicie i kolejny etap rozwoju gdańskiej sieci tramwajowej. Do II wojny światowej udało się odbudować flotę do 104 wagonów silnikowych i kolejnych 99 wagonów doczepnych. Długość tras wynosiła 43,5 km.

Tramwaj na ul. Długiej w 1947 r. 12 lat później ruch pojazdów szynowych przekierowano na Podwale Przedmiejskie.
Tramwaj na ul. Długiej w 1947 r. 12 lat później ruch pojazdów szynowych przekierowano na Podwale Przedmiejskie.
Po wojnie nowe polskie władze podjęły decyzję o odbudowie infrastruktury tramwajowej. Pojazdy rozproszone po całym mieście ściągano samochodami ciężarowymi w pobliże zajezdni Wrzeszcz. Z 229 wagonów żaden nie nadawał się do eksploatacji, a 26-30 (w zależności od źródła danych) skierowano od razu do kasacji.

W 1951 r. rozpoczyna się dostawa pierwszych wagonów powojennej produkcji krajowej - Konstali N. Pod koniec lat 60 - Konstale 102N. Od połowy kolejnej dekady sukcesywnie przez ok. 15 lat do Gdańska docierają tramwaje Konstal 105N, a potem 105Na. Pozwalają one nie tylko na stopniowe wycofanie z eksploatacji "enek", ale przede wszystkim na obsługę nowej, ważnej trasy przez Zaspę-Przymorze, gdzie powstały duże zespoły zabudowy mieszkaniowej.

Ulica Kartuska po przejściu frontu wojennego w 1945 r.
Ulica Kartuska po przejściu frontu wojennego w 1945 r.
Była pętla z wyjątkowym przejazdem, dziś jest park Była pętla z wyjątkowym przejazdem, dziś jest park

W 1997 r. dotarł do Gdańska pierwszy fabrycznie nowy tramwaj po zmianach ustrojowych. Były to dwa egzemplarze Konstali 114Na, które wyróżniały się niewielką niskopodłogową częścią.

Jak wskazuje Zomkowski, drugim kołem zamachowym było wstąpienie Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku a następnie pozyskanie środków na nowoczesne tramwaje i autobusy.

- W latach 90 jakość taboru była fatalna, a sama infrastruktura też znajdowała się w kiepskim stanie. Po wejściu do Unii wszystko się zmieniło, możliwa była modernizacja taboru i rozwój całej sieci.
Jedną z przygotowanych atrakcji są kursy historycznymi tramwajami GAiT. Jedną z przygotowanych atrakcji są kursy historycznymi tramwajami GAiT.
Obecnie we flocie Gdańskich Autobusów i Tramwajów znajduje się 141 tramwajów. W tym roku 14 z nich przewidziana jest do modernizacji. Rocznie na komunikację miejską Gdańsk wydaje ok. 600 mln zł.

Jest też perspektywa na przyszłość. Zmianą jakościową ma być długo oczekiwana budowa nowej trasy tramwajowej GPW, a więc z Gdańska Południe do Wrzeszcza.

- To klucz do rozwoju sieci transportowej w Gdańsku. Innej drogi nie ma - dodaje Zomkowski.
Obecnie we flocie Gdańskich Autobusów i Tramwajów znajduje się 141 tramwajów. Obecnie we flocie Gdańskich Autobusów i Tramwajów znajduje się 141 tramwajów.

Opowiastka o historii tramwajów w Gdańsku emitowana podczas przejazdu al. Grunwaldzką we Wrzeszczu.

MKo, kk

Miejsca

Opinie (150) 9 zablokowanych

  • Festyn mamy cały rok!

    • 10 2

  • (1)

    Pamiętam te poczciwe konstrukcje, woziły pasazerow jeszcze do końca lat 90. Po 7 dekadach na torach nie raz łamały się w pół lub odpadały im koła podczas jazdy, ale mimo to potrafiły zaskoczyć- na stosunkowo nowych torach(kładzionych przez trzeźwe ekipy budowlane), potrafiły sunąć po 110 km/h! Raz jechałam tak trasa z Brzeźna do Gdańska Głównego. Miałem wtedy szczęście, ze mając 4 lata byłam mały i jakoś wcisnąłem się do srodka pojazdu, bo wiele osób jechało będąc uczepiona tramwaju na tak zwane winogrona, z przodu i z tyłu też! Jak na wysokości Hallera tramwaj rozwinął pełna prędkość to widziałem jak jeden pan będący z przodu nie wytrzymał z pragnienia i jedną ręką się trzymał a druga próbował wypić flaszkę. Wtedy osoba uczepiona obok chciała mu ją wyrwać żeby też się napic, i wyszło tak że razem odpadli z pędzącego pojazdu...Motorniczy nawet się nie wzruszył i jechal dalej! Takie były czasy, tak zwany zimny chów. A szkoda, bo pamiętam, że do dnia tego zdarzenia po cichu świętowano pierwszy miesiąc bez ofiar śmiertelnych w historii ZTM Gdańsk.
    Pamiętam też jak uruchomiono pierwsze linie do Nowego Portu i Stogów w latach osiemdziesiątych. Tramwaje obsługujące ten kurs miały po zamontowane po dwa gniazda karabinów MG 34, a motorniczy dostawał stalowy napierśnik i chelm. Karabinów uzywano zazwyczaj jak wjeżdżały do tych dzielnic, żeby salwą strzałów przestraszyć tłum, który często na widok tramwaju zbierał się żeby zabić żelaznego potwora i rozebrać go na złom, a kierowcę(metalowego czarownika) dać na stos. Rozwiązanie ze straszakami z karabinów nie raz zdawało rozwiązanie, ale nie zawsze. Raz na tory przewrócono drzewo, a tłum skakał na dach unieruchomionego pojazdu z pobliskich kamienic. Motorniczy walcząc o życie swoje i pasażerów wrzucił wsteczny i wycofywał pojazd do tyłu, torując sobie drogę salwami z karabinów. Tak zginęło moich pięciu kolegów ze szkoły i dwóch członków Rady Dzielnicy...

    • 2 18

    • 110 km/h to tylko Snevus jezdzil tramwajem po Redzie/\.

      • 1 0

  • Tramwaj to nie pociag

    Ida jest taka by docierał do centrum i zabrał cię z domu. Na ogrodzonych wytyczonych trasach może jechać bardzo szybko ale ma tez wciskać się między bloki i wysadzić cię obok np Ratusza. Musi być bezpieczny czyli odizolowany od ruchu i nie poruszać się ta sama trasa co samochody

    • 18 1

  • Nieudolność aktualnie rządzących

    Jedynie co "potrafią" to podnosić ceny biletów komunikacji miejskiej, opłaty za wszystko... ci, którzy mają ogromne, niewspółmiernie ogromne zarobki, czyli mamy krajobraz nieudolności połączony z łapczywością.

    • 23 6

  • Czemu samoloty niemaja klaksonu? (1)

    • 3 2

    • Ale

      amerykańskie mogą dwać sygnały dymne (protokół ONZ z 1999 roku). Te dymne sygnały ...zaszkodziły hodowli świń na Kubie po przelocie amerykańskiego samolotu nad Kuba do bazy Guantanamo. Padło ok. 0,5 mln sztuk.

      • 0 0

  • Czytając te wszystkie komentarze władze miasta powinny wziąć sobie do serca te wszystkie sugestie że tramwaj zły, (11)

    autobus zły SkM czy PKM zła i nikomu nie potrzebne . Wstrzymać kursowanie na kilka dni. Ciekawe za ile godzin byście płakali jakie to dobre i potrzebne.

    • 74 34

    • Dobrze mówisz.

      • 12 7

    • tak, SKM/PKM, tramwaje i autobusy są złe... (3)

      pod rządami samorządowych kacyków...

      Nie da się tego, co obserwujemy na co dzień interpretować inaczej jak złośliwość, zła wola, partykularyzm i niekompetencja.

      • 8 9

      • opinia pesymisty (1)

        złe s osobne, aferalne, walczące zarządy

        jak by tu były normalne władze, np.
        jak byśmy nie uzyskali niepodległości, a miastem dalej rządziły Szwaby, albo
        jak by po wojnie Ruskie se wzięli Gdańsk, tak jak Królewiec

        to koleje miejskie, tramwaje, autobusy, trolejbusy, wszystkie były by pod jednym wspólnym zarządem,
        pod jedną zintegrowaną prostą taryfą, z sensownie skoordynowanymi rozkładami jazdy

        a dla nas to za trudne :-(

        my wolimy stare używane szroty co "właściciel płakał jak sprzedawał",
        oraz nowe szroty, byle nie komunikację publiczną

        • 6 8

        • ZA ,,złej" komuny było jedno przedsiębiorstwo WPK i miało pod sobą wszystkie autobusy , tramwaje i trolejbusy

          w całym województwie. ale czy była jedna polityka cenowa? nie wiem , może ktoś inny napisze?

          • 9 2

      • Nie to co w Pcimiu

        A nie, czekaj...

        • 0 0

    • (2)

      PKM jest bardzo fajna, tylko jeździ tak koszmarnie rzadko, zwłaszcza do Gdyni. To wstyd dla samorządów, że nie potrafią się porozumieć.

      • 5 1

      • (1)

        to wstyd że pozwalamy się im robić w wała

        im wszystkim

        wszystkich trzeba pogonić

        • 5 4

        • Pogoń sam siebie...

          ...że na takich głosowałeś, albo nie poszedłeś na wybory.

          • 0 1

    • Ciekawa logika (1)

      Idac nią:
      Masz monopol na sprzedaż żywności...
      sprzedajesz spleśniałe więc ludzie narzekają..
      Wstrzymujesz więc sprzedaż aby ludzie zatęsknili za spleśniałym żarciem jak ich głód dotnie...

      Btw idąc twoim rozumowaniem rozmontowano PKP :) bo pocieli połączenia ludzie się przesiedli na transport prywatny a potem płacz władz bo ludzie nie chcieli wrócić do publicznego transportu.

      • 6 2

      • przecież właśnie tak to działa...

        ludzie mieli mieć dobrobyt i jeździć furami...

        "Skóra, fura i komóra" to emanacja naczelnego hasła dobrobytu lat 90'

        A teraz z tego powodu będziesz "nakłaniany" do spożycia owadów...

        • 1 2

    • Tramwaj jest najbardziej kosztowny w miescie i niema zadnych zalet!! był dobry gdy niebyło autobsów teraz to tylko szkodnik

      • 2 7

  • 6,12,15 (9)

    Teraz 6, 12, 5
    Najlepszyśrodek komunikacji w mieście. Ale pomysły typu przecinka Placu Czerwonych Gitar przy Cristalu i ulicą Bohaterów Getta są poronione

    • 39 19

    • Co ty wiesz (2)

      jak w nogach śpisz

      • 4 10

      • W nogach śpisz?

        Nie rozumiem.

        • 7 4

      • odnośnie "wnogachspania"

        wypada tylko wyzwać adwersarza na pojedynek w barze piwnym "Rywal"

        • 6 0

    • a co w tym pomyśle jest poronionego? (3)

      • 3 7

      • idea... (2)

        pozbawiona sensu...

        Taka z cyklu "pomysły humanisty", który bierze się za nie swoją robotę...

        • 6 2

        • Kosztowałoby to nas darmowy parking dla pewnej roszczeniowej grupy mieszkańców. (1)

          A na to przecież nie możemy sobie pozwolić...

          • 2 6

          • tani pretekst dla bezmyślności

            czyli demagogia...

            • 3 0

    • Ciekawe, czy w Gdańsku jest ulica Bohaterów spod Narwiku. Bo nie słyszałem. A get ta w Gdańsku praktycznie nie było (1)

      Mikre, "kieszonkowe". Tym bardziej w nim nie mogło być "bohaterów".

      • 0 5

      • bo to jest Bohaterów Getta Warszawskiego...

        getta w Gdańsku nie było, za to była jedna z większych synagog.

        Tę "kwestię" w Gdańsku rozwiązano jeszcze przed wojną...

        • 6 0

  • kiedyś były tramwaje (1)

    przegubowe 102. kultowe i najlepsze 105, potem małe serie citadisów i bombardierów, a teraz bydłowozy bez siedzeń i bez duszy, ze sztywnymi wózkami zabójczymi dla szyn.

    • 7 6

    • Nowe mają klimatyzację.

      • 2 0

  • Nowa linia (10)

    Najlepszym rozwiązaniem byłoby zbudowanie dwóch tras z Moreny do Wrzeszcza. Jedna zaczynała by się przy operze na skrzyżowaniu z Grunwaldzkiej i przez park i politechnikę na górę wzdłuż Sobieskiego na Morenę. Drugą trasa powinna isc wzdłuż starej Słowackiego i Szymanowskiego do Braci Lewoniewskich i potem wzdłuż pasa startowego do połączenia tramwaju na Zielonej Drodze. Niestety to są tylko marzenia, bo raczej tak szybko nie uda się ich zrealizować

    • 41 19

    • (3)

      A mnie się marzy trasa z pętli w Oliwie na Osową przez las.

      • 12 1

      • (2)

        jest już pkmka osowa - wrzeszcz, szkoda tylko żę jeździ rzadko, i jeszcze o ile do niej wsiądziesz. taka trasa mogłaby mieć sens, ale nie na tramwaj, bo to jednak co najmniej 7 km, to raczej prędzej mógłby być jakiś pociąg.

        • 6 1

        • A co z Olszynką? (1)

          Może jakiś tramwaj na Olszynkę? Ożywiłaby się wreszcie dzielnica, bo jakoś tak zamiera.
          Tam nie ma nawet Biedronki, ani bankomatu, ani nawet Żabki.

          • 3 2

          • "mała obwodnica południowa"

            Miała być przeprowadzona przez Olszynkę i skomunikować tę "ziemię niczyją" za pomocą transportu kołowego i szynowego... Wymagałoby to (prze)budowy następnych "splotów" dróg z torami za Zaroślakiem. Nie tylko pod PKM w kierunku Oruni Południe ale i w drugą stronę, na wschód.

            Wtedy Podwale Przedmiejskie stałoby się miejską ulicą.

            Została zaniechana a tereny powoli wyciekają do deweloperów.

            • 2 1

    • Jesteś zmęczona. Piszesz bzdury.

      Idź spać, nie pisz głupot. Jak się wyśpisz to może zaczniesz logicznie myśleć.

      • 3 16

    • (1)

      z moreny planowane są przynajmniej 2 trasy: nowa politechniczna oraz nowa Abrahama ale nie wiadomo czy i kiedy miałyby być zrealizowane.

      • 4 6

      • i co najmniej jedna z nich nie ma nawet śladu racjonalności

        za to jest naznaczona partykularyzmami miejskich "koryfeuszy"...

        Wspomniane dwie trasy były planowane "od zawsze", łącznie z nowymi tunelami pod torami. Zwyciężyły jednak tanie byznesa, partykularyzmy i doraźność...

        • 7 5

    • (2)

      Nie ma takiej dzielnicy "Morena" :)

      • 8 9

      • słoiku wracaj na swoją wiochę, tam nie ma dzielnic tylko pewnie kolonie (1)

        • 3 6

        • LWSM Morena

          To nazwa spółdzielni. Dzielnica to Piecki-Migowo, dawniej wsie Pietzkendorf i Muggau.

          • 0 0

  • nowy hit..

    w piątek poczytałem w dodatku Trójmiasto artykuł pt. GAiT jest najdroższy w Polsce.Komunikacyjny absurd w Gdańku.
    Polecam.Tytuł mówi wszystko nie potrzeba komentować tego co nam mieszkańcom fundują zarządzający......................

    • 16 4

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane