- 1 Rowerzyści: nie dzwońcie na pieszych (263 opinie)
- 2 Dostał 5 mandatów naraz (70 opinii)
- 3 Były senator PiS trafił do więzienia (323 opinie)
- 4 Dworzec PKS w Gdańsku: co dalej? (204 opinie)
- 5 Winda, która wygląda jak kapliczka (50 opinii)
- 6 Rusza wyczekiwana inwestycja na Witominie (66 opinii)
Zapomniana świątynia, w której otwarto kino
30-letni gdańszczanie oglądali tam jeszcze filmy, ale od 2002 r. w budynku dawnego kina Znicz we Wrzeszczu mieści się Zbór Zielonoświątkowy 'Nowe Życie'. To powrót do dawnych czasów, bo do 1945 r. mieściła się tu prawdopodobnie najmłodsza protestancka świątynia w Gdańsku - kościół św. Pawła.
W okresie międzywojennym mniej więcej 2/3 mieszkańców Wrzeszcza było ewangelikami, a 1/3 należała do kościoła rzymskokatolickiego. Tymczasem ilość i rozmieszczenie świątyń wskazywała na dokładnie odwrotne proporcje. Wprawdzie pierwszym kościołem, wzniesionym na terenie Wrzeszcza, był ewangelicki kościół Lutra (Lutherkirche - dziś kościół garnizonowy pw. św. Apostołów Piotra i Pawła) z 1899 r., a 18 lat później oddano do użytku także i drugą świątynię - kościół Chrystusa (Christuskirche - dziś kościół pw. św. A.Boboli), to jednak wrzeszczańscy katolicy byli uprzywilejowani pod względem liczby i rozmieszczenia własnych świątyń czy kaplic.
Na przełomie lat 20. i 30. na dwa wspomniane kościoły ewangelickie przypadał katolicki Herz-Jesu-Kirche (dziś kolegiata pw. Serca Jezusowego), Marienkapelle (dziś kościół filialny Św. Krzyża przy ul. Mickiewicza , tzw. Mały Kościół), a także polski kościół p.w. św. bp. Stanisława Męczennika. Poza tym w dzielnicy działał zakon szarytek, który również posiadał własną kaplicę, zaś między Gdańskiem i Wrzeszczem działał (od 1927 r.) Christ-Königreichkirche, prowadzony przez pallotynów. Warto dodać, że katolickie świątynie bądź kaplice znajdowały się także po sąsiedzku: w Brętowie, Jelitkowie, Letnicy i Brzeźnie.
W 1927 r. pojawiły się pierwsze pomysły, zakładające erygowanie we Wrzeszczu nowej (trzeciej z kolei) parafii ewangelickiej - miała ona obejmować swoim zasięgiem nie tylko północno-zachodnią część największej dzielnicy Gdańska (tereny wydzielone z dotychczasowej parafii kościoła Lutra), lecz również południowe rubieże Oliwy. W 1928 r. rozpoczęto starania o pozyskanie funduszy na zakup gruntów przy Friedrichplatz (plac mniej więcej w połowie dzisiejszej ul. Szymanowskiego ) , a także rozpisano konkurs architektoniczny na wygląd samego kościoła. Warto dodać, że w pierwszych latach, zanim nadano oficjalnie nazwę parafii św. Pawła (Pauluskirche-Gemeinde), funkcjonowało potoczne określenie An-der-Kurve-Gemeinde, a dla planowanej świątyni - Kurvenkirche (nazwy odnosiły się do wcześniejszej, niemieckiej nazwy ul. Szymanowskiego - An der Kurve, czyli dosł. Przy Zakręcie; niemiecka nazwa ul. Szymanowskiego została zastąpiona w połowie lat trzydziestych nową - Hohenfriedbergerweg).
W maju 1929 r. kupiono część gruntów, ale transakcja ta pochłonęła więcej środków, niż początkowo zakładano. Powód? Cena wrzeszczańskich gruntów szybko rosła w związku z bliskością atrakcyjnej Oliwy. Dlatego budowę nie tylko świątyni, ale też pastorówki, domu parafialnego, przedszkola oraz żłobka odłożono na później. Samą parafię oficjalnie erygowano 1 października 1929 r., a jej pierwszym duszpasterzem (od 1930 r.) został Max Luntowski.
Przez pierwsze dwa lata msze święte odbywały się w auli Gimnazjum Realnego im. Kronprinza (obecnie budynek III L.O im. Bohaterów Westerplatte, czyli "Topolówki"). Dodatkowe działki przy Friedrichplatz udało się dokupić dopiero w 1932 r. Ewangelicy kupili część terenów dawnych koszar 17. (Zachodniopruskiego) Batalionu Taborów, wraz ze stojącymi jeszcze nań budynkami. To właśnie w nich (dokładniej w stajniach) - po szybko przeprowadzonych remontach - otwarto przedszkole, salę posiedzeń oraz dom parafialny, w którym w listopadzie 1932 r. odprawiono pierwszą mszę świętą.
Na początku lat 30. w najbliższej okolicy powstała ponad setka nowych domów (przede wszystkim po drugiej stronie ul. Szymanowskiego), a tym samym znacząco wzrosła liczba wiernych. Bardzo religijni okazali się także członkowie gdańskiej policji, której koszary sąsiadowały z domem parafialnym - zdarzało się, że w niedzielnym nabożeństwie uczestniczyło nawet tysiąc dwustu policjantów. Wówczas wybitnie dawała znać o sobie niewielka pojemność dawnej stajni, która mogła pomieścić maksymalnie czterystu wiernych.
Dopiero w 1934 r. ruszyły prace budowlane z prawdziwego zdarzenia. Postanowiono przebudować nabytą dwa lata wcześniej dawną ujeżdżalnię, która dotąd stała niezagospodarowana. Prace pod kierunkiem architekta Wischke z Królewca zostały wstrzymane w 1936 r., gdy skończyły się pieniądze. Kiedy w Berlinie udało się uzyskać kredyt w wysokości 65 tysięcy marek, budowę dokończono, a oficjalne poświęcenie najmłodszej z wrzeszczańskich świątyń nastąpiło ostatecznie w 1938 r. Parafianie zyskali do dyspozycji niską, trójnawową świątynię, mogącą pomieścić do tysiąca wiernych. We wnętrzu rzucały się w oczy trzy potężne żyrandole, wiszące pod sufitem w środkowej nawie, a także stojąca z boku chrzcielnica - wszystko dzieła gdańskich mistrzów kowalstwa artystycznego.
Kościół św. Pawła działał niespełna siedem lat. W 1941 r., w związku z remontem świątyni garnizonowej św. Elżbiety, to właśnie kościół na Hohenfriedbergerweg przejął jej funkcję. Znamiennym jest też, że w dokumentach z lat II wojny światowej duszpasterz parafii występuje już pod nieznacznie zmienionym nazwiskiem jako... Max Lundt.
Opinie (145) 2 zablokowane
-
2010-03-01 10:04
Kino Znicz miłe wspomnienia, domy Szymanowskiego - Gdańsk-Strzyża
Kino Znicz - miłe wspomnienia. Szkoda, było to kino z klimatem. Domy po drugiej stronie ul. Szymanowskiego to obecnie Gdańsk-Strzyża.
- 3 0
-
2010-03-01 10:15
ja mam 28 lat !!! a nie 30 :-)
proszę o sprostowanie :D:D:D
- 1 1
-
2010-03-01 10:22
30-letni gdańszczanie oglądali tam jeszcze filmy, ale od 2002 r w budynku dawnego kina Znicz we Wrzeszczu mieści się Zbór
Zielonoświątkowy 'Nowe Życie'. a co z 40- latkami??
- 3 0
-
2010-03-01 10:24
Kredyt?
Ciekawe czy spłacili kredyt w Berlinie?
- 2 1
-
2010-03-01 10:28
Pierwsz 3D
Pamiętacie, radzieckie filmy 3D i zółte okulary do tychże...
- 4 1
-
2010-03-01 10:51
Capitol i Zetempowiec
Tak Znicz fajne kino, ale na poczatku nazywało się Capitol, a potem Zetempowiec!
- 3 0
-
2010-03-01 10:51
komu to przeszkadzalo ?... (3)
W Gdyni polikwidowano fajne o niepowtażalnym i kameralnym nastroju i atmosferze kina :- Warszawa , Atlantyk ,Goplana ,Fala ,Neptun ,Promień, Iskra a powstal jeden zafajdany "dziadowski" komplex Gemini
- 16 3
-
2010-03-01 14:06
Człowieku, co ty bredzisz?
To nie tak że ktoś przyszedł, zamknął kina i kazał ludziom chodzić do gemini (obecnie multikino), to sami ludzie przestali chadzać do kin, a na domiar tego wszystkiego, powstał kinowy kompleks i to był gwóźdź do trumny.
Jeśli raz czy dwa razy w miesiącu bywałeś w kinie to rozumiem Twoje rozgoryczenie, ale jeśli raz w roku a tak to "bilety za drogie" to się absolutnie nie zgadzam z tym co piszesz!- 4 2
-
2010-03-01 15:28
jeszcze kino Marynarz na Obłużu i Grom na Oksywiu :) (1)
też już ni ma :(
- 1 1
-
2010-03-02 08:40
Kina
Była jeszcze Jagienka na Kacku i Neptun w Orłowie.
I o ile mnie pamięć nie myli nawet na Witominie było przez jakiś czas kino.
No i w Rumiii Aurora- 0 0
-
2010-03-01 10:51
(6)
jeden zbór zielonoświątkowy jest przy ulicy mennonitów
czy ten z kina to ten sam, czy kolejny?
osobiście bliżej mi do protestantów - za sposób życia, za zasady które starają się przestrzegać, za prostote- 11 3
-
2010-03-01 12:43
W gdańsku są dwa zbory zielonoświatkowe. Jeden właśnie przy ul. Mennonitów, a drugi przy ul. Szymanowskiego. Zbór przy ul. Mennonitów funkcjonował wcześniej, zaś ten przy ul. Szymanowskiego powstał w związku z tym, że liczba członków kościoła wzrosła na tyle, że budynek przy ul. Mennonitów nie był w stanie ich pomieścić.
- 1 0
-
2010-03-01 13:12
nie ma takiej ulicy w Gdańsku - zorientuj sie i przeliteruj jeszcze raz (4)
- 1 0
-
2010-03-01 13:33
(3)
Ale jest Menonitów, a kościół mieści się dokładnie przy ul. Menonitów 2a. :) A to jest adres strony http://kzgdansk.org//index.php
- 0 2
-
2010-03-01 13:40
(2)
i to drugie N jest wg ciebie tym o czym chciałem sie dowiedzieć??
- 3 3
-
2010-03-01 13:50
(1)
Ul. Menonitów istnieje w Gdańsku. Jest to bardzo mała uliczka. Wjazd na nią znajduje się obok wjazdu na Biskupią Górkę od strony Armii Krajowej.
- 0 2
-
2010-03-01 14:19
Menonitów TAK Mennonitów- NIE. Spójrz na pisownię na początku wątku
- 1 1
-
2010-03-01 10:53
Hmm...
a moi rodzice do dziś jak trzeba umawiają się pod kinem "Warszawa" !...
- 2 1
-
2010-03-01 11:04
Żal tego kina (1)
Bajka, Znicz, Neptun, Zawisza - jak ja lubiłem tam przychodzić :(
- 17 0
-
2010-03-01 19:13
Leningrad
wtedy jeszcze leningrad nie neptun
- 1 0
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.