"Kto zabił miasto?" Trwają poszukiwania winnego

Krzysztof Koprowski

18 lutego 2014 (artykuł sprzed 10 lat)

Opinie (199)

Przykładem braku myślenia o reprezentacyjnej przestrzeni publicznej Gdańska jest niemożność wyasygnowania od lat środków na remont nawierzchni ul. Długiej i Długiego Targu.

Czy nasze miasta potrzebują przestrzeni publicznej? A może wystarczy, że zastąpią ją centra handlowe? Między innymi temu zagadnieniu poświęcone będzie spotkanie pt. "Kto zabił miasto", które odbędzie się we wtorek w Instytucie Kultury Miejskiej w Gdańsku.

Porównanie dekoracji świątecznych reprezentacyjnych ulic Gdańska i Warszawy.

fot. Trojmiasto.pl / Urząd Miasta Stołecznego Warszawy
Wraz z ostatnim remontem torowisk we Wrzeszczu al. Grunwaldzka straciła kolejne przejście, a zyskała niefunkcjonalny trawnik. Nz. niżej przykład jak równie szeroka arteria drogowa wygląda we Wrocławiu. Za niskim żywopłotem poprowadzona została droga rowerowa.

fot. Krzysztof Koprowski/Trojmiasto.pl
Taki widok rozpościera się z Mostu Kamieniarskiego na plac, który miał być wizytówką Ołowianki. Ławki ustawione są tyłem do Kanału na Stępce.

fot. Krzysztof Koprowski/Trojmiasto.pl
Choć nowe biurowce wypełniły dotychczas pusty teren, to nie poprawiły odbioru al. Grunwaldzkiej z poziomu pieszego, który teraz z dwóch stron otoczony jest autami - w formie szerokiej arterii oraz drogi dojazdowej z parkingiem.

fot. Krzysztof Koprowski/Trojmiasto.pl
Nawet miasto reklamuje się wewnątrz galerii handlowej, wiedząc, że to miejsce, które ściąga mieszkańców bardziej niż przestrzeń uliczna.

fot. Krzysztof Koprowski/Trojmiasto.pl
Wystawa starego sprzętu RTV - przykład urozmaicenia przestrzeni w centrum handlowym.

fot. Krzysztof Koprowski/Trojmiasto.pl

Jak oceniasz przestrzeń publiczną twojego miasta?

bardzo dobrze, nie mamy się czego wstydzić przeciętnie, niczym się nie wyróżnia na tle innych miast fatalnie, jedyna atrakcyjna przestrzeń miasta to galerie handlowe

Spotkanie odbywa się w ramach cyklu Architecture Snob, prowadzonego przez warszawski zespół krytyków architektury Tomasza Malkowskiego oraz Marcina Szczelina. Tym razem poświęcą go jakości przestrzeni publicznej i jej wpływowi na miasto.

- XX wiek wraz z modernizmem, technokracją, gwałtownym rozwojem motoryzacji, był czasem rewolucji w kształtowaniu przestrzeni publicznych. Większość z tych nowych form okazała się niewypałem, a centra miast opustoszały - twierdzą autorzy cyklu spotkań.

Czy mają rację? Spoglądając na to, co się dzieje w Trójmieście - z pewnością tak. Problem ten dostrzegają stowarzyszenia mieszkańców, protestujące choćby przeciwko zabudowie terenów nadmorskich wieżowcami, czy budowie kolejnych ogromnych centrów handlowych.

Czy taka przestrzeń jest jednak atrakcyjna? Marek Piskorski, dyrektor Biura Rozwoju Gdańska, nie widzi nic złego w budowie kolejnych obiektów handlowych.

- Ludność głosuje nogami. Deweloperzy budują galerię, ponieważ ludzie tam chodzą. To jest fakt, który potwierdza się każdego dnia. Nie rozumiem też zarzutów, że Galeria Bałtycka podzieliła lub rozregulowała Wrzeszcz. Ja uważam, że dzięki Galerii Bałtyckiej wizerunek tej dzielnicy bardzo się poprawił - mówił szef miejskich urbanistów w wywiadzie udzielonym portalowi Onet.pl.

Taka postawa, prezentowana od lat, to nic innego jak oddanie meczu o przestrzeń publiczną walkowerem. Bo czy w Gdańsku mamy jakąkolwiek ciekawą przestrzeń publiczną?

Z pewnością w pierwszej kolejności każdy jest gotów wymienić ul. Długą zobacz na mapie Gdańska

i Długi Targ zobacz na mapie Gdańska

.

Problem w tym, że ten ciąg spacerowy wygląda ładnie jedynie na wyretuszowanej pocztówce. W rzeczywistości jest dużo gorzej. Od lat nie można wykonać - choćby etapami - remontu nawierzchni (nie mówiąc już o bocznych uliczkach), a mimo działań Referatu Estetyzacji wciąż nie brakuje nielegalnych reklam - także na budynkach gminnych.

Elementy małej architektury też są godne pożałowania - betonowe śmietniki oraz najtańsze ławki ze spękanym deskami w niewielkiej liczbie. Dopełnieniem tego obrazu nędzy była dekoracja świąteczna z ogołoconą z gałązek choinką.

O pozostałych obszarach miasta nie ma chyba nawet co wspominać. Aleja Grunwaldzka we Wrzeszczu zobacz na mapie Gdańska

- niegdyś uznawana za główną ulicę handlową miasta - dawno wyzionęła już ducha. Dobiły ją centra handlowe, brak potrzebnych mieszkańcom punktów usługowych, a także likwidacja przejść dla pieszych. Dzisiaj nawet nie ma komu posprzątać trawników, które przy odpowiedniej aranżacji mogłyby służyć jako ogródki gastronomiczne nielicznych lokali. Tak, bo wbrew pozorom ludzie chcą siedzieć nawet przy tak ruchliwej ulicy, czego dowodzi sukces Stacji de Luxe zobacz na mapie Gdańska

.

Mówiąc o przestrzeni publicznej nie można tylko zastanawiać się jak ratować to, co jest, ale jak ją tworzyć. Jeszcze niedawno Andrzej Duch, dyrektor Wydziału Urbanistyki, Architektury i Ochrony Zabytków, chwalił się projektem placu na Ołowiance zobacz na mapie Gdańska

, jako tym, który ma być przykładem nowej jakości w Gdańsku. Jednak bez zastanowienia się, jak ma funkcjonować przestrzeń po remoncie, nie ma mowy, by stworzyć z niej coś atrakcyjnego, bo wyłącznie zbiorowiskiem ławek (odwróconych tyłem do wody) nie przyciągniemy tłumów w dane miejsce.

Równie niekorzystanie wygląda też planowanie przestrzenne, które dyktowane jest niemal wyłącznie potrzebami kierowców. I nie chodzi tu wyłącznie o przejścia podziemne czy szerokie arterie z węzłami bezkolizyjnymi, ale o sytuowanie budynków wzdłuż ulic. W Gdańsku ciągle pokutuje przekonanie godne sołtysa na wsi - od strony szosy tuż przy drzwiach musi być miejsce parkingowe.

W efekcie pieszemu pozostawia się chodnik pomiędzy ruchliwą jezdnią a tzw. drogą serwisową (dojazdową do posesji). Wizualnie ulica zyskuje kolejne pasy, a pieszy, zamiast spacerować wzdłuż wystaw, z obu stron ogląda samochody. Handlowcy, odsunięci od ulicy, atakują więc kierowców wielkimi reklamami, a te pogarszają odbiór tytułowej przestrzeni publicznej. Błędne koło się zamyka.

A przecież odpowiednio usytuowanymi inwestycjami mogliśmy już dzisiaj stworzyć atrakcyjne ciągi - wzdłuż al. Grunwaldzkiej w obrębie nowych kompleksów biurowych w Oliwie zobacz na mapie Gdańska

czy wzdłuż ul. Obrońców Wybrzeża zobacz na mapie Gdańska

.

Wróćmy zatem do centrów handlowych, które bez wątpienia są najlepszym przykładem przestrzeni publicznych. Już przy wejściu zapraszają nas czystymi drzwiami, równym chodnikiem (podłogą) oraz jasnym wnętrzem. W centrum handlowym z trudem natkniemy się na papierki, a ławki mamy w zasięgu ręki. Do tego dochodzi przemyślany układ sklepów, a nawet różnych atrakcji dla dzieci i osób starszych.

Warto zauważyć też, że centra handlowe żyją. Wieczna promocja i odpowiednie sterowanie przekazem medialnym sprawiają, że są miejscami, gdzie chce się bywać. Znamienne jest to, że to właśnie w centrach handlowych pojawiają się plakaty reklamowe miasta. Do tego kilka razy w miesiącu organizowane są wystawy czy imprezy towarzyszące, które niekoniecznie mają zwiększyć sprzedaż, ale sprawić, by przestrzeń korytarzy tętniła życiem.

Czy zatem urzędnicy stoją na przegranej pozycji? Z pewnością tak, jeżeli zakładają już na wstępie, że nie mogą niczego zmienić. Nie, jeżeli mają siłę i chęć walki o przestrzeń miasta. Przede wszystkim muszą skupić się nie tylko na wyznaczeniu miejsc do remontów, przeprowadzeniu ich w przemyślany sposób, ale też zapewnieniu im nowych funkcji i regularnych wydarzeń kulturalnych, czyli tego, co jest prawdziwą rewitalizacją, a nie zwykłym poprawieniem wizerunku estetycznego.

Krzysztof Koprowskik.koprowski@trojmiasto.pl

Wydarzenia

Kto zabił miasto? Czy potrzebna nam przestrzeń publiczna? (1 opinia)

(1 opinia)

wykład / prezentacja

Miejsca

Instytut Kultury Miejskiej Gdańsk, Targ Rakowy 11

Opinie (199) 10 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-02-18 14:11

18 lutego, wtorek

ekstra. czemu dziś o tym piszecie, a nie tydzień wcześniej? jak ktoś, kto nie draży tematu, ma się dowiadywać o takich rzeczach?

dsfgdsfgdsgf
10 lat
- 9 0
Twoja opinia

Zmień treść

ekstra. czemu dziś o tym piszecie, a nie tydzień wcześniej? jak ktoś, kto nie draży tematu, ma się dowiadywać o takich rzeczach?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-02-18 14:21

(1)

"Czy taka przestrzeń jest jednak atrakcyjna? Marek Piskorski, dyrektor Biura Rozwoju Gdańska, nie widzi nic złego w budowie kolejnych obiektów handlowych."
Jeżeli dyrektor Biura Rozwoju Gdańska tak mój, to natychmiast powinien podać się do dymisji

10 lat
- 10 3
Twoja opinia

Zmień treść

"Czy taka przestrzeń jest jednak atrakcyjna? Marek Piskorski, dyrektor Biura Rozwoju Gdańska, nie widzi nic złego w budowie kolejnych obiektów handlowych." Jeżeli dyrektor Biura Rozwoju Gdańska tak mój, to natychmiast powinien podać się do dymisji
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2014-02-18 15:50
  
  a co ten człowiek będzie robił skoro jest od 20 lat dyrektorem tego biura?
  
  10 lat
  - 4 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-02-18 14:24

Mala architektura to tragedia.Ludzie ze Swiata dziwia sie jak mozna marnotrawic taki potenjal

Michal New York
10 lat
- 15 0
Twoja opinia

Zmień treść

Mala architektura to tragedia.Ludzie ze Swiata dziwia sie jak mozna marnotrawic taki potenjal
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-02-18 14:30

prawda (1)

Gdansk ma potencjal na bycie jednym z najciekawszych miast w Europie.W Polsce zadne miasto nie wyskoku do Gdanska niestety brak kompetencji i zlodziejski mental urzednikow zabija wszystko

Jonasz
10 lat
- 16 0
Twoja opinia

Zmień treść

Gdansk ma potencjal na bycie jednym z najciekawszych miast w Europie.W Polsce zadne miasto nie wyskoku do Gdanska niestety brak kompetencji i zlodziejski mental urzednikow zabija wszystko
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2014-02-23 20:52
  
  w Europie?
  
  hmm ;)
  
  10 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  hmm ;)
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-02-18 14:46

Stosunek do przestrzeni publicznej ilustruje też Wyspa wstydu, Dziura wstydu i można jeszcze sporo wyliczać. Jeżeli coś z tym zrobią to powiem tylko że nie wszyscy przepadają za centrami i galeriami. Nie myślę że te rzeczy są wzajemnie wykluczające się.

10 lat
- 9 0
Twoja opinia

Zmień treść

Stosunek do przestrzeni publicznej ilustruje też Wyspa wstydu, Dziura wstydu i można jeszcze sporo wyliczać. Jeżeli coś z tym zrobią to powiem tylko że nie wszyscy przepadają za centrami i galeriami. Nie myślę że te rzeczy są wzajemnie wykluczające się.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-02-18 14:54

Ludzie nie wiedza jaka perelka za nimi stoi

Anna
10 lat
- 3 0
Twoja opinia

Zmień treść

Ludzie nie wiedza jaka perelka za nimi stoi
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-02-18 15:23

Gdansk Amstedam Hamburg graja w jednej lidze.Niestety znow pokutuje mental kompleksy

Kathy von D
10 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

Gdansk Amstedam Hamburg graja w jednej lidze.Niestety znow pokutuje mental kompleksy
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-02-18 15:40

mao rzadzi polska...

budowac co metr nowa biedronke-ludzi umundurowac w nakrapiane drelichy, bo porzadek musi byc jak w chinach mao....

saladyn
10 lat
- 3 1
Twoja opinia

Zmień treść

budowac co metr nowa biedronke-ludzi umundurowac w nakrapiane drelichy, bo porzadek musi byc jak w chinach mao....
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-02-18 15:42

cold fact

Przestrzen w centrum miasta wyludniona plebs biega tlumnie po galeriach handlowych a urzedasy maja pretekst zeby brac bezkarnie kolejne lapuwy pod nowe centra i tak w kolko

Michal
10 lat
- 4 1
Twoja opinia

Zmień treść

Przestrzen w centrum miasta wyludniona plebs biega tlumnie po galeriach handlowych a urzedasy maja pretekst zeby brac bezkarnie kolejne lapuwy pod nowe centra i tak w kolko
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-02-18 15:55

Spirala beznadziej a taki potencjal wielki szok

Maria
10 lat
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

Spirala beznadziej a taki potencjal wielki szok
Regulamin dodawania opinii