Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Paweł Adamowicz: o metropolię walczmy wspólnie

Paweł Adamowicz
8 czerwca 2011 (artykuł sprzed 13 lat) 
Opinie (560)
Najnowszy artykuł na ten temat Trójmiejska lista życzeń. Co poprawić, by żyło się lepiej

O potrzebie stworzenia silnej metropolii mówimy od 20 lat. Dlatego zaproponowałem powołanie stowarzyszenia metropolitalnego. Pierwszym samorządowcem, z którym o tym rozmawiałem, był prezydent Szczurek. Ale on nie chciał rozmawiać. Powiedział tylko: ten projekt jest słaby. Pozwolę sobie odnieść się do jego krytyki, którą opublikował na portalu Trojmiasto.pl.



Paweł Adamowicz nie zgadza się z argumentami Wojciecha Szczurka. Paweł Adamowicz nie zgadza się z argumentami Wojciecha Szczurka.

Paweł Adamowicz nie zgadza się z argumentami Wojciecha Szczurka.

fot. Krzysztof Mystkowski/KFP

Co jest największym problemem przeszkadzającym w powstaniu metropolii?

Wojciech Szczurek odrzuca samą zasadę projektu. "Zamiast mówić o metropolii - poucza - dajmy przykład realnego podporządkowania interesu miasta interesowi zbiorowemu metropolii!" Jako dowód tego poświęcenia gotów jest do natychmiastowej integracji transportu miejskiego w ramach metropolii. Będzie to, jak pisze, test na wolę współpracy (sugerując tym samym, że Gdańsk takiej woli nie ma).

Gdy słyszę, że zanim sformalizujemy metropolię, powinniśmy dać przykład poświęcenia interesu własnego na rzecz metropolii, nie rozumiem, co mój kolega ma na myśli. Jak bowiem wygląda nasze współdziałanie?

Poświęcenie na rzecz metropolii według Wojciecha Szczurka

Za najważniejsze wyznaczniki metropolii uznaje się silny potencjał gospodarczy i uniwersytecki, jej powiązania transportowe z resztą kraju oraz między miastami wchodzącymi w jej skład. Wobec tego, czy istnieje dla rozwoju metropolii ważniejsza inwestycja niż rozbudowa metropolitalnego lotniska? Czy gdyby nie ono, zainwestowałyby u nas takie firmy jak Intel, IBM, Reuters czy Sony?

Nasz port lotniczy jest trzecim największym lotniskiem regionalnym w Polsce. Aby mógł obsłużyć jeszcze więcej pasażerów i rozszerzyć siatkę połączeń, zdecydowaliśmy się na jego rozbudowę. Koszt inwestycji to niemal 400 mln złotych!

Aby sfinansować rozbudowę lotniska, Gdańsk podwyższył ilość swoich udziałów w Porcie Lotniczym do ponad 42 mln złotych, marszałek województwa - do ponad 41 mln, Sopot - do ponad 5 milionów, a Gdynia do 2,8 milionów (2,18 proc. całości). Bo, jak twierdzili przedstawiciele Gdyni, miasto nie ma pieniędzy. Jednocześnie zadecydowali się wybudować własne lotnisko za 100 milionów złotych. Zaiste godny uznania przykład "poświęcenia interesu partykularnego" na rzecz metropolii...

Inny przykład - czy dla mieszkańców metropolii jest coś ważniejszego niż rozwój Szybkiej Kolei Miejskiej, łączącej Wejherowo z Pruszczem Gdańskim? Wspólnie z prezydentem Sopotu i burmistrzem Pruszcza Gdańskiego uznaliśmy to za jeden z naszych priorytetów i od kilku lat przejmujemy udziały w SKM od PKP. Chcemy przez to zwiększyć częstotliwość kursowania pociągów, remontować perony, rozszerzyć zasięg SKM na pozostałą część metropolii, także poprzez połączenie jej tras z Pomorską Koleją Metropolitalną. Jak wygląda dotychczasowe zaangażowanie miast?

Gdańsk w tym roku zwiększy swój udział w SKM do 17 mln złotych. Województwo Pomorskie do 16 mln. Sopot do 3,5 mln. Sześć razy większa od Sopotu Gdynia do 3,3 mln, a dziesięć razy mniejszy od niej Pruszcz Gdański do 2 mln. I znowu - tak ma wyglądać "poświęcenia interesu partykularnego" na rzecz metropolii?

Gdyby Wojciech Szczurek niepartykularnie włączył się w te projekty, nie byłoby wrażenia, że to Gdańsk ponosi tak wielkie i nieproporcjonalne koszty. Prezydent Szczurek proponuje natychmiastowe włączenie Zarządu Komunikacji Miejskiej w Gdyni do Metropolitalnego Związku Komunikacyjnego Zatoki Gdańskiej (MZKZG). Jest gotów pomniejszyć budżet Gdyni o wpływy z biletów. Pod warunkiem, że to samo uczyni Gdańsk i Wejherowo. Będzie to dla niego test na wolę współpracy. Argument brzmi atrakcyjnie. Ale przypomnijmy fakty.

W 2003 roku namówiłem marszałka województwa Jana Kozłowskiego do zainicjowania Rady Metropolitalnej Zatoki Gdańskiej. To nieformalne ciało w 2007 roku powołało Metropolitalny Związek Komunikacyjny. Rok później MZKZG dokonać miał integracji transportu publicznego w 13 gminach. Ale prezydent Szczurek nie był do takiej integracji gotowy.

Od tamtej chwili wiele się zmieniło, pojawiły się pieniądze z Unii Europejskiej. Gdańsk zaangażował się w największy proces inwestycyjny w swojej historii, wart 5 miliardów złotych. Żeby go sfinansować, musieliśmy zaciągnąć kredyty.

Co to ma wspólnego z integracją transportu? To, że wpływy z biletów autobusowych i tramwajowych stanowią znaczną część wpływów do naszych budżetów. W Gdańsku jest to 109 mln złotych. W Gdyni ok. 60 mln. Dla Gdańska wyjęcie tych pieniędzy z budżetu oznaczać mogłoby utratę inwestycji wartych nawet 400 mln!

Gdynia mogłaby sobie pozwolić na oddanie wpływów z biletów, bo nie planuje dużych inwestycji. W 2013 roku ma na ten cel zaplanowane 130 mln złotych, a Gdańsk - 871 mln. Pieniądze te zostaną wydane m.in. na zakończenie budowy Trasy Słowackiego i Trasy Sucharskiego. Te inwestycje wpłyną na codzienne życie mieszkańców, nie tylko Gdańska!

Ile można czekać?

"Dla pogłębionej integracji metropolitalnej konieczne jest przyjęcie przez Sejm ustawy metropolitalnej" - pisze prezydent Gdyni. W 1992 roku, jako młody radny, prowadziłem dyskusję z prezydentami Trójmiasta o potrzebie powołania metropolii. Wszyscy byli zgodni, że istnieje taka potrzeba. Zdecydowali się jednak poczekać na reformę samorządu terytorialnego. Reforma się dokonała, ale kwestii metropolii nie rozwiązała. Do dziś rząd nie jest w stanie przeforsować odpowiednich zapisów.
Nie zamierzam czekać na cud. Wraz z chętnymi gminami musimy stworzyć fakty dokonane.

Czytał Pan projekt statutu?

Prezydent Szczurek pisze, że projekt stowarzyszenia jest niekonkretny, że "jedynym konkretnym zadaniem stowarzyszenia ma być doprowadzenie do zmian w przepisach prawa". W statucie wymienionych jest dwanaście dziedzin, w których członkowie stowarzyszenia mogliby współpracować. Jeśli któraś z nich wydawała mu się zbyt ogólna, czemu nie zaproponował sposobu na jej konkretyzację? Na każdej stronie materiałów, które przygotowałem, jest wyraźnie napisane "projekt". Mówimy o dokumencie, który mamy kształtować wspólnie! Jeśli z mojej winy wysłaliśmy Wojciechowi Szczurkowi inny egzemplarz statutu niż do pozostałych, to przepraszam i naprawię swój błąd.

Kolejny argument Wojciecha Szczurka to brak dyskusji z samorządowcami. Dyskutowałem na temat projektu z ponad 80 liderami samorządowymi. W przeciwieństwie do prezydenta Szczurka, wszystkie miasta i gminy wraz z marszałkiem województwa są zgodne co do potrzeby integracji w ramach metropolii. Co znamienne, wszyscy proszą, bym dołożył starań, aby do stowarzyszenia przystąpiła też Gdynia.

Ostatni chyba powód, dla którego prezydent Szczurek sprzeciwia się stowarzyszeniu, to istnienie Rady Metropolitalnej. "Oczekujemy od pana Marszałka zdynamizowania prac tego reprezentatywnego ciała" - nawołuje. Chciałbym prosić go: nie obciążajmy odpowiedzialnością za integrację metropolii pana marszałka! Metropolie budują współpracujące ze sobą miasta i gminy. Podkreślam - współpracujące!
Marszałek województwa jest dla nas bardzo ważnym partnerem. Nie możemy się nim jednak wyręczać.

Metropolia bez Gdyni ?

Prezydent Szczurek napisał też coś, z czym zgadzam się - że już jesteśmy "metropolią o wielkim dorobku i jeszcze większym potencjale."

I jako metropolia jesteśmy postrzegani w świecie. Przykładem jest tegoroczny raport globalnej firmy doradczej McKinsey, według którego za 15 lat ponad 60 proc. produktu krajowego brutto wytwarzanego będzie w 600 miastach na świecie.

Konsultanci z Nowego Jorku uwzględniają pięć takich "miast przyszłości" w Polsce. Wśród nich i nas. I choć piszą "Gdańsk", mają na myśli dziesiątki miast i gmin sąsiadujących z Trójmiastem. Sam Gdańsk się w takich analizach nie liczy. Metropolia jest w interesie nas wszystkich. Jako prezydent Gdańska cieszę się z każdej nowej firmy w regionie. Ważny jest dobrobyt mieszkańców metropolii. A oni coraz częściej związani są nie tylko z jednym miastem.

Zaproponowana przeze mnie forma stowarzyszenia jest dobrowolna i demokratyczna. Każdy z jej członków będzie miał jeden głos. Nikt nie będzie do niczego zmuszany. A jeśli prezydent Szczurek nie przystąpi? Powstanie stowarzyszenie obejmujące jedynie część metropolii. Dalej będziemy przyciągać inwestorów, także do Gdyni, jak w przypadku Sony czy Thomson Reutes. Dalej będziemy prezentować nasz potencjał na światowych targach międzynarodowych. Choć bez Gdyni, będziemy pracować na jej rzecz...

Nazwa jest drugorzędna. Chociaż widać nie dla wszystkich. Podczas mojej rozmowy z prezydentem Szczurkiem to właśnie ona była dla niego głównym problemem. Jeśli ktoś nie chce uznać że tysiącletni Gdańsk - miejsce rozpoczęcia II Wojny Światowej, miasto, w którym rozpoczął się upadek komunizmu w Polsce i Europie - nie jest dobrą wizytówką aglomeracji, ma do tego prawo. Jeśli ktoś woli nazwę "Trójmiasto", możemy się zastanowić. Nazwę wybierzemy wspólnie.

W XXI wieku liczyć się będą najsilniejsi. Metropolie będą motorami napędowymi państw i regionów. Stawka jest wysoka. Wierzę, że odpowiedzialność każdego z liderów samorządowych uchroni ich przed podejmowaniem lekkomyślnych decyzji.
Paweł Adamowicz

Zobacz także

Metropolia trójmiejska - współpraca między samorządami (25)

Opinie (560) ponad 50 zablokowanych

  • 2011-06-08 13:10

    ECS! W GDAŃSKU brakuje przedszkoli a władze budują ECS! (4)

    DLACZEGO SIĘ PYTAM!!! Dlaczego nie można wybudować kilkunastu przedszkoli w najbardziej zatłoczonych punktach miasta? Nie budować tego nikomu niepotrzebnego ECSU (no tylko do podlizywania się oczywiście politykom), a kasę na coroczne utrzymanie pasożyta przeznaczyć na przedszkola! Przecieżile luczi byłoby wdzięcznych...

    Gdańszczanin

    13 lat

    • 31 5

    • 2011-06-08 13:14

      Słuchaj gdańszczaninie, (1)

      a kto ci broni samemu wybudować te przedszkola. Weź kredyt, załatw dofinansowanie unijne i będziesz sam jeszcze na tym zarabiał. A jak ci się nie podoba przeprowadź się do Gdyni. Tu mają 1 ( słownie - jeden) żłobek...

      obywatelka

      13 lat

      • 7 14

      • 2011-06-08 18:09

        Obywatelko

        a teraz weź przeczytaj jeszcze raz co napisałaś i trzepnij się klawiaturę w głowę.

        13 lat

        • 4 1

    • 2011-06-08 13:18

      Takie władze zostały wybrane przez mieszkańców Gdańska więc się nie oburzaj. Najwyraźniej mieszańców nie interesuje to czy będą przedszkola czy teatry.

      13 lat

      • 3 6

    • 2011-06-08 13:23

      kilkunastu?
      za te pieniądze co idą na ecs to byłoby na kilkaset przedszkoli i jeszcze na basen by zostało...

      13 lat

      • 6 5

  • 2011-06-08 13:12

    Po własnym lotnisku (1)

    Szczurek może zechcieć powołania własnego biskupa w Gdyni. Bo przecież Gdynia nie może podlegać pod kościelną Metropolię Gdańską.

    wierny

    13 lat

    • 16 11

    • 2011-06-09 01:28

      Gdynia ma swojego Biskupa !!! Właśnie przeczytałem że Wielka Arka Kupiła Biskupa !!!!

      Jest to jeden z lepszych kopaczy w 1 lidze. Spowiadał będzie na nowym stadionie Arki !!!!

      GDYNIA MOJE MIASTO

      13 lat

      • 2 2

  • 2011-06-08 13:12

    drugi z najbogatszych prezydentów miast. a gdańsk wygląda jak rumunia, drogi poprostu do wymiany. (3)

    śmierdzi , brudno i niebezpiecznie . jak się pytam pana panie pawle gdzie sa pieniadze podatników, skończ pan z ta kulturą i nagrodami bo pan ludzi wykończysz , juz raz wyszli na ulice , mało panu ? ecs pytam się czemu teraz, po co , komu to potrzebne ,jak panu powiem komu , wam a przedewszystkim panu bo szykuje pan sobie stanowisko przyszłości które zapewni panu godziwy byt. jest tak wiele do zrobienia, tyle zapomnianych dzielnic , służba zdrowia pada a ty chłopino wywaliłeś ostatnie pieniądze na pomnik. masz ty sumienie człowieku ? jedyne co możesz zrobić to wyjedż na zawsze stąd i nie wracaj.

    barbara57

    13 lat

    • 39 9

    • 2011-06-08 13:16

      to nie wietrz okna (1)

      to nie będzie śmierdzieć na zewnątrz

      13 lat

      • 5 12

      • 2011-06-08 13:17

        Nie ma to jak odpowiedź na poziomie :P

        Bałtyk

        13 lat

        • 13 4

    • 2011-06-08 13:17

      Brawo!!

      Brawo dla Barbary!! :)

      Bałtyk

      13 lat

      • 10 5

  • 2011-06-08 13:13

    to mnie rozbawiło: "Konsultanci z Nowego Jorku uwzględniają "

    Niech na początek posprząta i się ogarnie w koło, a potem myśli o metropolii

    tośka

    13 lat

    • 24 4

  • 2011-06-08 13:15

    Adamowicz ma racje (2)

    Zgoda buduje. Konkurencja jest dobra ale współpraca jeszcze lepsza. Widzę dobrą wolę do współpracy ze strony Gdańska, który próbuje powołać związek metropolitarny. Woli wsółpracy niestety nie ma ze strony Gdyni. W dodatku taka sytuacja trwa od lat. Dodam, że jestem mieszkańcem i pracuję w Gdyni. Jestem też wyborcą pana Szczurka. Mimo to potrafię krytycznie spojrzeć na to, że Gdynia woli iść własną drogą i konkurować zamiast współpracować. Gdzie dwóch się bije tam trzeci korzysta. Obawiam się, że tym trzecim może być Wrocław, Kraków, Poznań, a nasze podzielone Trójmiasto będzie rozwijało się słabiej niż mogłoby. Lotnisko w Gdyni to doskonały przykład braku współpracy i własnej drogi Gdyni.

    mawik

    13 lat

    • 14 30

    • 2011-06-08 13:19

      (1)

      Lotnisko w Gdyni które ma być pod zarządem Gdańskiego to bzdura! A gdzie tu konkurencyjność?

      Jestem Gdańszczaninem i jakbym był na miejscu Szczurka, to też bym uciekał od takiej kotwicy gospodarczej jaką jest Gdańsk...

      Bałtyk

      13 lat

      • 13 9

      • 2011-06-08 14:27

        Nie ma czegoś takiego jak gdańskie lotnisko. Jest regionalne, z udziałami GD, GSP i GA, jak również województwa.
        Żółć szczurza tak wam już fakty przyćmiewa?

        To może nie latajcie z tego "gdańskiego" lotniska?

        13 lat

        • 7 7

  • 2011-06-08 13:17

    Metropolia Trojmiejska - TAK (2)

    Ale panie Adamowiczu, proszę zacząć porządki od własnego podwórka i skończyć z tą megalomanią! Proponuję na początku zlikwidować wszystkie spółki, dzięki którym można omijać ustawę kominową, o pensjach w budżetówce, obsadzać na stanowiskach "swoich" oraz eksportować długi Gdańska. Do likwidacji i włączenia w struktury urzędu miejskiego, tudzież odsprzedania udziałów są:

    Biuro Inwestycji Euro Gdańsk 2012 Sp. z o.o.
    Gdańskie Inwestycje Komunalne Sp. z o.o.
    Gdańska Agencja Rozwoju Gospodarczego Sp. z o.o.
    Gdańska Infrastruktura Społeczna Sp. z o.o.
    Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna Sp. z o.o.
    Gdańskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o.o.
    Towarzystwo Budownictwa Społecznego „Motława” Sp. z o.o.
    Zakład Komunikacji Miejskiej w Gdańsku Sp. z o.o.
    Gdańskie Melioracje Sp. z o.o.
    Zakład Utylizacyjny Sp. z o.o.
    Hala Gdańsk-Sopot Sp. z o.o.
    Saur Neptun Gdańsk S.A.
    BioBaltica sp. z o.o.
    Port Lotniczy Gdańsk Sp. z o.o.
    INVENO Spółka z o.o.
    Międzynarodowe Targi Gdańskie S.A.
    Gdańskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o.
    Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna Sp. z o.o.
    Pomorski Fundusz Pożyczkowy Sp. z o.o.
    PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście Sp. z o.o.
    Pomorski Regionalny Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o.
    Pomorskie Hurtowe Centrum Rolno-Spożywcze S.A.
    Zarząd Morskiego Portu Gdańsk S.A.
    „UNIMOR RADIOCOM” Sp. z o.o.
    Stocznia „Gdynia” S.A.
    INWESTPRO Sp. z o.o.

    mp

    13 lat

    • 33 6

    • 2011-06-08 14:29

      to raczej gdyńska specjalność podgarniać wszystko pod UM - totalnie nieefektywne, ale przynajmniej problemu nie ma - na wszystko odpowie rzecznik JG

      13 lat

      • 3 5

    • 2011-06-08 17:33

      No co Ty?

      A gdzie dorabialiby swoi?!

      13 lat

      • 4 1

  • 2011-06-08 13:17

    jak rozumiem, a czego nie wyczytałem z Pańskich słów, prezydentem Metropolii miałby zostać Pan, Panie Prezydencie? (6)

    Czy też odsunie się Pan w samorządowy niebyt po zakończeniu obecnej kadencji prezydenckiej?

    Halewicz

    13 lat

    • 28 6

    • 2011-06-08 13:23

      i jeszcze jedno, czy potężne zadłużenie Gdańska w jakiś sposób miałoby wpłynąć na docelowy budżet Metropolii?

      Halewicz

      13 lat

      • 11 5

    • 2011-06-08 13:30

      Po co mówić coś co jest oczywiste (4)

      Nie chcem ale muszem jak mówił mój promotor z Polanek

      Budyń

      13 lat

      • 7 4

      • 2011-06-08 13:33

        nigdy w życiu bym nie chciał wejść w takie metropolitalny biznes z Gdańskiem, w szczególności pod przydwództwem p. Adamowicza. (3)

        Kompletnie tego nie widzę ekonomicznie. Lotnisko w Gdyni kole w oczy p.Adamowicza? Cóż, widać Gdynia ma swoje ambicje i ma pełne prawo posiadać własne lotnisko - nic do tego p. Adamowiczowi. Niby czemu Gdynia ma finansować Terminal II w większym stopniu, niż to robi teraz?

        Halewicz

        13 lat

        • 10 7

        • 2011-06-08 14:31

          (2)

          bo jak gdynianie się obrażą na gdańskie zakłady pracy także, to dziesiątki tysięcy dumnych z miasta morza i marzeń będzie latać na zmywak - z Koszalina czy Bydgoszczy będą na złość wylatywać?

          13 lat

          • 5 2

          • 2011-06-08 14:41

            lotnisko jest międzynarodowe :)

            Halewicz

            13 lat

            • 2 3

          • 2011-06-08 15:58

            niech lecą

            13 lat

            • 2 0

  • 2011-06-08 13:18

    panie adamowicz zaczni pan realnie coś robić i przestań pan fantazjować. (2)

    Z CZEGO WY SIĘ GAMONIE ŚMIEJECIE,ŻE CO, ŻE PAN SZCZUREK BUDUJE LOTNISKO ? DOBRE DECYZJE I SZYBKIE DZIAŁANIE TO JEDNA Z WIELU ZALET GDYNI , ROBIMY STOPNIOWO ALE DZIAŁAMY A NIE PIE..OLIMY BEZ PRZERWY NIEREALNYCH KOCOPOŁÓW (PRZEPRASZAM ZA WULGARYZM) , ALE ILE MOŻNA CIĄGLE GADAC O TEJ METROPOLI , ILE JESZCZE KADENCI ADAMOWICZA BYLUDZIE ZACZELI MYŚLEĆ. GDYNIA BEDZIE MIAŁA TAKĄ METROPOLIĘ JAK TYLKO SKOŃCZYMY LOTNISKO ŻE GDAŃSK BĘDZIE WYGLĄDAŁ DO GDYNI JAK WIEŚ.

    szakal

    13 lat

    • 31 11

    • 2011-06-08 13:41

      TAK JEST I TO BEŻ ZBĘDNEGO GADANIA.

      BRAWO GDYNIA !

      13 lat

      • 4 7

    • 2011-06-08 14:50

      To w Gdańsku co chwila się dzieje. Remonty dróg, budowa stadionu, powiększanie lotniska. A Gdynia tylko się lansi i reklamuje.

      13 lat

      • 6 6

  • 2011-06-08 13:18

    ADAMOWICZ WIĘCEJ DRÓG MNIEJ WIZUALIZACJI!

    a bajki dzieciom własnym najlepiej
    chytry jestes ale to tez kiedyś przemija

    cwa

    13 lat

    • 21 5

  • 2011-06-08 13:19

    Panie Adamowicz (1)

    Gdzie jest przystanek SKM śródmieście - tyle lat na niego czekamy a Panu nawet fundusze unijne nie pozwalają go ciągle wybudować !!!!!!!!!!!!!!!!!!

    Mieszkaniec Trójmiasta

    13 lat

    • 26 5

    • 2011-06-08 22:06

      rozpoczęta została budowa podtorza.

      Wybudowanie peronów to pikuś. Bramki trakcyjne zostaną wymienione przy okazji remontu E-65 (wcześniej nie ma sensu czegokolwiek budować, by za pół roku zrywać.) Zapewne jeszcze w tym roku zostaną ułożone tory - najwięcej zabawy będzie przy południowej głowicy stacji Gdańsk Główny

      13 lat

      • 1 0

5
6
7
8
9

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (25)

Najczęściej komentowane

Twórca Amber Gold napisał list do mediów. Co było w kopercie?

Twórca Amber Gold pisze list do dziennikarzy

700 stoisk i 1 mln gości. Za tydzień rusza Jarmark św. Dominika.

700 stoisk i 1 mln gości w Gdańsku

więcej

Najczęściej czytane