- 1 Walka z motocyklami jak z wiatrakami (212 opinii)
- 2 Zabytkowy folwark doczeka się remontu? (23 opinie)
- 3 Nawet 8 budynków na terenie po poczcie (191 opinii)
- 4 Bez "dzikiej" drogi Morenę czeka chaos? (321 opinii)
- 5 Wojna szpiegów nad Zatoką Gdańską (75 opinii)
- 6 85. rocznica wybuchu II wojny światowej (785 opinii)
Tablice cmentarne w murku oporowym przy Zakopiańskiej
W murze oporowym podtrzymującym skarpę przy ul. Zakopiańskiej w Gdańsku znajdują się cmentarne płyty. Uwagę na nie zwrócił gdański artysta Grzegorz Kwiatkowski, który zastanawia się, czy nie są to elementy nagrobkowych tablic z cmentarza Żydowskiego na Chełmie. Nekropolia przetrwała wojnę, ale została zniszczona i częściowo rozgrabiona w latach późniejszych. Sprawą płyt zainteresowały się miejskie radne.
Jak podaje Gedanopedia Zgodnie z umową Gminy Synagogalnej z władzami II Wolnego Miasta Gdańska z 8 I 1939 miał pozostać nienaruszony do 1948 r. Podczas II wojny światowej zniszczone zostały budynki gospodarcze i ogrodzenie od ul. Cmentarnej. Cmentarz został zamknięty 8 XII 1956 i następnie całkowicie zdewastowany, zwłaszcza podczas budowy w latach 70. XX w. osiedla Chełm.
W 1984 r. cmentarz został wpisany do rejestru zabytków, ale to nie wystarczyło, by uchronić go przed dalszą degradacją. Od lipca 1998 r. miejsce to pozostaje pod opieką Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Gdańsku. Zachowało się na nim ok. 100 nagrobków - najstarszy z 1786 r.
"Trudna historia, z którą musimy się zmierzyć"
Czy ślady tej nekropolii można odnaleźć w konstrukcji murku oporowego na Siedlcach? Grzegorz Kwiatkowski zwraca uwagę, że na pewno nie jest to miejsce dla tablic cmentarnych, a historia, która się z nimi wiąże, powinna zostać wyjaśniona.
- Fragmenty płyt pochodzą prawdopodobnie z cmentarza Żydowskiego na Chełmie, który pod koniec lat 60. i na początku lat 70. został zdewastowany oraz rozkradziony przez mieszkańców Gdańska. To jest bolesna historia, ale powinniśmy się z nią mierzyć, aby być lepszymi ludźmi i aby Gdańsk był miastem solidarności, wolności i braku tematów tabu - podkreśla.
Płyty, jego zdaniem, niezależnie od tego z którego cmentarza pochodzą, powinny trafić w miejsce pamięci, które będzie godne dla takich artefaktów.
Czarny granit między kamiennymi blokami
Murek z cmentarnymi płytami znajduje się za blokami i jest niewidoczny od strony ulicy. W konstrukcji ścianki - obok kamieni - widać elementy czarnych, granitowych płyt, które najpewniej pochodzą z nagrobków. Trudno jednak dostrzec inskrypcje czy znaki sugerujące, z jakiego cmentarza są te elementy. Widoczny jest fragment płyty z gwiazdą Dawida.
Granitowych fragmentów jest niewiele i występują jako część murku na wysokości jednego z bloków.
Z pytaniem dotyczącym płyt cmentarnych w tym miejscu zwróciliśmy się do Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Gdańsku.
- Zarząd Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Gdańsku, oświadcza, że tablice widoczne na zdjęciach nie pochodzą z cmentarza żydowskiego - poinformował Marek Brand z GWŻ.
Cmentarne płyty jako gruz
Murek, jak i bloki przy ul. Zakopiańskiej, powstały kilka lat po wojnie.
Klaudiusz Grabowski, historyk, pracownik Muzeum Gdańska i mieszkaniec Siedlec, zajmujący się tematyką nekropolii w mieście, wyjaśnia, że gruz ze zniszczonych w czasie wojny, a także zlikwidowanych po wojnie cmentarzy służył za materiał budowlany do odbudowy podnoszącego się z ruin miasta. Stąd obecność pozostałości z cmentarzy w nieoczekiwanych miejscach. Ponadto w czasie, w którym budowano bloki na Zakopiańskiej, zlikwidowano kilka cmentarzy, z których mogą pochodzić płyty.
- Fragmenty płyt na Siedlcach z uwagi na to, że budynki przy ulicach Kartuskiej i Zakopiańskiej powstały w latach 1952-1954, mogą pochodzić albo z któregoś z zlikwidowanych w 1951 cmentarzy (zlikwidowano wtedy 5 cmentarzy ewangelickich w Gdańsku: 3 we Wrzeszczu, 1 w Nowym Porcie i 1 w śródmieściu), albo z akcji porządkowej z 1949 r., kiedy to usuwano ślady wojny z przestrzeni miasta i porządkowano parki, cmentarze, plaże i inne przestrzenie publiczne. Gruz z cmentarzy traktowano jako materiał budowlany - zaznacza Grabowski.
Sprawą zainteresowały się miejskie radne
Temat płyt nagrobnych z ul. Zakopiańskiej poruszył radną Annę Golędzinowską i przewodniczącą Rady Miasta Gdańska Agnieszkę Owczarczak, które zajęły się sprawą niezależnie, ale złożyły wspólną interpelację:
- Poprosiłyśmy o zabezpieczenie tych płyt i przeniesienie ich do lapidarium bądź innego godnego miejsca. Nie wiadomo na razie, kto się tym zajmie. Udało się ustalić, że budynek [przy murku - dop red.] należy do wspólnoty mieszkaniowej, ale otaczająca działka, na której jest skarpa i mur jest własnością miasta - mówi radna Golędzinowska.
Płyty zostaną najpewniej wymontowane z muru.
- O wytyczne z sprawie dalszego postępowania wobec płyt nagrobnych w murze przy ul. Zakopiańskiej oraz o określenie możliwości i sposobu wydobycia fragmentów płyt zwrócimy się do Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Do czasu otrzymania wytycznych konserwatorskich fragment konstrukcji, w którym zauważono elementy nagrobka zostanie oceniony pod kątem ewentualnej potrzeby zabezpieczenia i będzie na bieżąco monitorowany - przekazała Aleksandra Strug, rzeczniczka Gdańskich Nieruchomości.
Fragmenty nagrobków w murku i stawie
Warto zaznaczyć, że to nie pierwsze takie odkrycie w Gdańsku. Niecały rok temu pisaliśmy o płycie nagrobnej ukrytej w murku przy ruchliwej al. Grunwaldzkiej na wysokości Politechniki Gdańskiej.
Z kolei trzy lata temu przedstawiliśmy historię przypadkowego znalezienia w oliwskim stawie fragmentu macewy.
Miejscem, do którego trafiają płyty nagrobne ze zlikwidowanych cmentarzy, jest Lapidarium Gdańskie w Parku Akademickim przy Politechnice Gdańskiej. Utworzono je w latach 2005-2006.
Miejsca
Opinie (177) ponad 20 zablokowanych
-
2023-04-04 14:43
A gdzie sa tablice i groby ze starego cmentarza w Brzeznie, zaoranego przez dewloperow?
- 24 0
-
2023-04-04 14:44
no ten tekst, taki poprawny aż do.... (8)
" rozkradziony przez mieszkańców Gdańska"( ?) skąd ta pewnośc?
i po co tak " szczerze, dobitnie"?!
następny poprawny " politycznie"- 32 4
-
2023-04-04 15:04
(3)
Prawda kole w oczy?
Szkoda, że nie mówi się też o ogromnym szabrownictwie dokonywanym w Gdańsku czy Sopocie po wojnie przez Polaków.
Niektórzy do tej pory mają w domach czy strychach kradzione meble po Niemcach.- 1 10
-
2023-04-04 15:11
Szabrownictwo.... (2)
A śmierć i pożoga która niesie wojna??
O tym nie wiesz?- 6 1
-
2023-04-04 16:13
(1)
Zawsze ktoś znajdzie jakieś "argumenty" by bronić złodziei.
- 1 0
-
2023-04-04 22:15
Złodzieje okradli ten kraj doszczętnie i wywieźli za Odrę.
Wymordowali kilka milionów ludzi, a ten płacze tu po niemieckich szafkach.
- 2 1
-
2023-04-04 16:31
(3)
No bo czas najwyższy nazywać rzeczy po imieniu. Propaganda jaką nam wciskają o tym, że Polacy od zawsze byli czyści jak łza, nigdy nie zrobili nikomu nic złego, nie dopuścili się świętokradztwa, zawsze szanowali odmienność i ta cała obłudna martyrologia zaowocowała tym, że ludzie nie chcą uwierzyć w faktom i dokumentom, gdy wychodzi na jaw, że zdarzało się inaczej. Oczywiście, że wygodniej jest spostrzegać się jako anioła pośród diabłów, ale prawda jest inna, ludzie to wadliwe istoty, robili, robią i będą robić złe rzeczy czy to z zawiści, ignorancji, czy głupoty, a ciągłe wybielanie się i zatajanie (ekhm, ipn, ekhm) nie prowadzi do niczego dobrego. Nie zauważyłeś, że mamy samych bohaterów, a nie mamy zbrodniarzy?
- 2 5
-
2023-04-04 19:24
O tuż naucz się: (1)
Polacy nigdy, przynajmniej w najnowszej historii nigdy nie atakowali, nie byli ekspansywni!
- 3 0
-
2023-04-04 23:27
Razem z Sowietami Polacy zaatakowali Czechoslowację. Pijany polski żołnierz strzelał do cywili. Dwie osoby zgineły.
Wikipedia: Zbrodnia w Jiczynie- 0 1
-
2023-04-04 22:21
Polacy znają słabości swojej historii
W porównaniu do Żydów czy Niemców Polska nie prowadzi tak agresywnej polityki wybielania.
- 1 1
-
2023-04-04 14:46
płyty nagrobne są w dobrym mniejscu
recykling
- 22 2
-
2023-04-04 14:48
a gdzie tablice z cmentarza na Stogach? (1)
- 12 0
-
2023-04-04 20:08
Zapytaj Prob Mietły
- 0 0
-
2023-04-04 14:49
Ciekawy życiorys ma ten artysta (4)
Wystarczy wygooglać, żeby się nie dziwić jego opinii o Polakach
- 31 0
-
2023-04-04 15:44
(3)
A m0że zasłużyliśmy sobie po części na taką opinię , wypieranie faktów w żadnej sprawie nie przynosi spokoju
- 2 18
-
2023-04-04 16:05
6 się z tobą nie zgadza , to ci bez skazy
- 0 0
-
2023-04-04 22:29
Tak, drodzy Żydzi. Zasłużyliście na taką opinię.
Tylko roszczenia
- 5 1
-
2023-04-05 10:49
ruski trolu o jakich faktach anty Polaku piszesz propagandzie Tuskoputinowskiej
- 2 0
-
2023-04-04 14:53
jeżali artysta działa w Gminie Żydowskiej, niech działa! niech robią, ratują, itd. ale we własnym zakresie i własnymi środkami!
- 27 2
-
2023-04-04 14:55
wszelkie (1)
rachunki za skutki zniszczenia Gdańska podczas wojny należy wysłać na adres kanclerza Niemiec, bo to one rozpętały światową hekatombę
- 28 6
-
2023-04-04 15:01
A ja myślałem, że to Stalin wywołał wojnę rękoma Hitlera.
(W okresie międzywojennym, z powodu ograniczeń Traktatu Wersalskiego, niemieckie wojska szkoliły się na poligonach w ZSRR.)
Związek Sowiecki jest w równym stopniu odpowiedzialny za II wojnę światową jak Niemcy, ale Stalin był lepszym strategiem niż Hitler.- 2 1
-
2023-04-04 14:57
Spokojnie i bez emocji (3)
Przepraszam, że zapytam ale co się dzieje z płytami cmentarnymi które zostają zdemontowane ze starych nagrobków gdy rodzina postanawia je wymienić? Równie dobrze mogły one pochodzić z takiego źródła. Symbol gwiazdy Dawida też jest mocno przesadzony. Z tego co się orientuję to można się w tym dopatrywać na równi gwiazdy Dawida co i kwiata widzianego z góry. Nie rozumie skąd od razu dokładanie tutaj całej tej filozofii i teksty "ale powinniśmy się z nią mierzyć, aby być lepszymi ludźmi". Ps. poza tym nic nie musimy. Możemy iść przykładem Niemiec które się nie mierzą z niczym. Obozy na swoim terenie w większości zamienili nie na pomniki i symbole tylko obozy wczasowe albo zaorali. Tematu nie poruszają a jak poruszają to na zasadzie "tak był taki epizod w historii ale po co drążyć temat". My też możemy tak zrobić i powiedzieć, że takie były czasy i trudne realia. Było minęło. Przecież chcemy być bardziej europejscy co nie?
- 35 4
-
2023-04-04 15:00
zgadzam się całkowicie!
- 2 1
-
2023-04-05 00:39
(1)
Jak traktujesz ich tak cie potraktują Wszyscy Oni Ukraińcy lub tz złi Deutsche
- 0 0
-
2023-04-05 09:27
A możesz teraz przetłumaczyć na polski o co ci chodzi? Czy napisałeś coś by tylko pisać? Zero merytorycznych argumentów. Jeden oklepany slogan. I jakiś ciąg losowych literek.
- 0 0
-
2023-04-04 14:57
(2)
Po wojnie Polacy zniszczyli setki cmentarzy ewangelickich i nagrobki wykorzystali jako materiał budowlany.
Rozebrano wiele mauzoleów i rodzinnych grobowców w celu pozyskania cegły - nie trzeba szukać daleko od trójmiasta.
Hieny cmentarne przybyłe z Kresów na tzw. Ziemie Odzyskane zbeszczeszczyły groby i trumny.
Wystarczy poszukać w internecie - zdewastowane grobowce i kaplice, a w nich do dziś otwarte trumny i porozrzucane kości.- 9 18
-
2023-04-04 22:33
Hieny co było to wywiozły za Odrę i do ZSRR. (1)
A ludzie zwyczajnie chcieli zbudować sobie miejsce do życia. Nie było materiałów budowlanych, nie było nic. Totalna bieda
- 1 0
-
2023-04-04 23:23
Też chcę zbudować sobie miejsce do życia, ale nie stać mnie na materiały budowlane.
Mogę kraść?
Mogę sobie pozyskiwać cegły z budynków, płyty chodnikowe z ulic, płyty nagrobne z cmentarza?- 0 1
-
2023-04-04 14:58
Dlaczego.
Dlaczego nikt nie mówi o pozostałościach cmentarza pomiędzy ulicami Powstańców Warszawskich Dąbrowskiego i Zakopiańskiej.Problem w tym że te murki oporowe stoją pomiędzy ulicami Zakopiańską i Kartuską.Jest ich kilka.Zamieszkałem w tamtej okolicy na ulicy Kartuskiej w 1954 roku i murki te już były zbudowane.
- 69 2
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.