• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Tajemnice zapomnianej linii kolejowej

Marcin Dobrzyński
17 sierpnia 2024, godz. 15:00 
Opinie (53)
Tory donikąd w lesie na Matarni. Tory donikąd w lesie na Matarni.

Las w dzielnicy MatarniaMapka kryje stare tory kolejowe, porośnięte już drzewami. Z obu stron odcinek nie posiada połączenia z dalszą swoją częścią. Jest to pozostałość ponad stuletniej linii kolejowej nr 235, swojego czasu bardzo ważnego połączenia kolejowego.



Tory wybudowano w 1921 r., żeby umożliwić połączenie towarowe i pasażerskie z południa Polski z planowanym portem w Gdyni, z pominięciem terenu Wolnego Miasta Gdańska (WMG). Na tym odcinku biegły wzdłuż granicy pomiędzy obydwoma państwami. Była to linia jednotorowa, niezelektryfikowana. Na linii były tylko dwie stacje - Osowa oraz Kokoszki.

Pierwsza linia kolejowa otwarta w wolnej Polsce Pierwsza linia kolejowa otwarta w wolnej Polsce

W 1930 r. ukończono budowę pobliskiej magistrali węglowej Śląsk - Gdynia. W związku z tym zlikwidowano odcinek linii nr 235 od Osowej do Gdyni, wpinając pozostały fragment torów z odcinka Kokoszki - Osowa do tej magistrali.

Do chwili obecnej na wysokości przejazdu kolejowo-drogowego "Nowy Świat"Mapka jest widoczna po lewej stronie (patrząc w kierunku lotniska) odnoga do linii nr 235, biegnąca w kierunku silosów, nadal używanych przez Cementownię "Ożarów".

Schemat linii kolejowej 235 za Gedanopedią. Schemat linii kolejowej 235 za Gedanopedią.
Podczas kampanii obronnej 1939 r. w okolicy Osowej miał miejsce kontratak wojsk polskich pod dowództwem generała (awans pośmiertny) Stanisława Dąbka, a na magistrali do walk był prawdopodobnie używany improwizowany polski pociąg pancerny "Smok Kaszubski".

Dowódca pancernego smoka leżał w dwóch grobach Dowódca pancernego smoka leżał w dwóch grobach

W latach 1969-1970 wykonano wymianę torów na linii. Wcześniejsze tory musiały być już dość wiekowe. W jednym z miejsc przy lotnisku widoczne jest wykonanie zakończenia jednego z tzw. ślepych torów z użyciem zużytej szyny.

Zakończenie rozjazdu, wykonane z użyciem starych szyn. Zakończenie rozjazdu, wykonane z użyciem starych szyn.
Na niej widnieje dumnie data produkcji "1896" .

Szyna pochodząca z 1896 r. Szyna pochodząca z 1896 r.
Linia w całości była użytkowana do 1973 r. W tym roku zawieszono przewozy pasażerskie, kierując je na główny odcinek magistrali Śląsk - Gdynia. Następnie, w związku z budową Portu Lotniczego w Rębiechowie, odcinek Kokoszki - Matarnia został rozebrany.

Pozostał odcinek Osowa - Port Lotniczy, ale już o znaczeniu marginalnym. Na końcu linii utrzymano odnogę do lotniska, którą dostarczano paliwo lotnicze za pomocą cystern kolejowych.

Druga odnoga służyła żwirowni, gdzie jeszcze na zdjęciu z 2000 r. są widoczne wagoniki ze żwirem. Potem tą odnogę zlikwidowano. Pozostałości są widoczne jeszcze wyraźnie na zdjęciu z 2008 r.

Zdjęcie odcinka linii kolejowej przy lotnisku z 2008 r. Źródło: mapa lotnicza z portalu trojmiasto.pl Zdjęcie odcinka linii kolejowej przy lotnisku z 2008 r. Źródło: mapa lotnicza z portalu trojmiasto.pl
W 2015 r., w związku z budową odcinka Pomorskiej Kolei Metropolitarnej (PKM), zamknięto odnogę (tzw. bocznica szlakowa) do portu lotniczego, a następnie wpięto ją do torów PKM. Jest używana do dzisiaj.

W związku z powyższym nastąpiła dalsza degradacja linii nr 235. Od tej pory linia kończy się tzw. ślepym torem zaraz za skrzyżowaniem z ul. SłowackiegoMapka.

Odnalazłem film z 2015 r., na którym uwieczniono ostatni przejazd pociągiem po kompletnej jeszcze linii, z udziałem fanów kolejnictwa: Jazda zapomnianą linią kolejową Gdańsk Osowa - Gdańsk Kokoszki

Co najmniej do 2016 r. na powyższym skrzyżowaniu na zdjęciu satelitarnym są widoczne jeszcze kompletne szlabany drogowe. Następnie górne części zdemontowano i obecnie widoczne są tylko skrzynki z mechanizmem ich opuszczania i podnoszenia.

Zdjęcie skrzyżowania z 2016 r. Źródło: mapa lotnicza z portalu trojmiasto.pl Zdjęcie skrzyżowania z 2016 r. Źródło: mapa lotnicza z portalu trojmiasto.pl
Linia jest nadal wykorzystywana na odcinku Osowa - Silosy Cementowni "Ożarów". Średnio raz w tygodniu kursuje tam pociąg towarowy.

Podczas przebudowy w 2023 r. ulicy koło parku rozrywki "Majaland" odcięto spory fragment torów przecinających ulicę, tym samym czyniąc trwale nieczynnym kolejny fragment linii. Obecnie cały ten odcinek zarasta trawą oraz drzewami, będąc niemym świadkiem swojej dawnej świetności.

W 2021 r. zapytałem PKP SA, jakie ma dalsze plany wobec tej niewątpliwie już bezużytecznej linii, tym bardziej przeciętej dosłownie na trzy części, tj. odcinki Osowa - Cementownia, Owczarnia - Port Lotniczy oraz zarośnięty drzewami odcinek w lesie koło PKM.

Uzyskałem wtedy odpowiedź, iż nie jest planowana jej likwidacja.

  • Skrzyżowanie linii nr 235 z ul. Telewizyjną w Klukowie.
  • Jak wyżej. Spojrzenie na tory w kierunku Osowej.
Ciekawostką są "niebezpieczne skarby", które można odnaleźć w związku z linią. W lutym 2024 r., podczas oczyszczania ze śmieci jeziorka położonego nieopodal linii, odkryłem niewielki dołek, z którego wystawał kawałek zwykłego plastikowego wiaderka. Przy próbie podniesienia z wiaderka wysypała się w dużej ilości.... idealnie zachowana amunicja niemiecka kalibru 7,92 mm Mauser, w części nawet w resztkach pudełek kartonowych.

Miejsce odnalezienia amunicji. Miejsce odnalezienia amunicji.
Patrol saperski zabrał moje znalezisko.

Prawdopodobnie przy jednym z odcinków linii był podczas ostatniej wojny skład amunicji, z którego mogły pochodzić znalezione pociski, niemal w stanie magazynowym. A następnie ktoś ze strachu z powodu "co dalej zrobić ze znaleziskiem" umieścił je w wiaderku i wrzucił do dziury przy jeziorku.

Według innej legendy w jednym z miejsc na linii nr 235 wykoleił się podczas wojny pociąg wiozący amunicję i stąd dookoła jest jej nadal mnóstwo.

Amunicja 7,92 mm. Zdjęcie z domeny publicznej. Amunicja 7,92 mm. Zdjęcie z domeny publicznej.
Na zdjęciu widoczna niemiecka amunicja 7,92 mm Mauser. W takim samym stanie odnalazłem całe jej wiaderko w lutym tego roku.

A na koniec opowieści raz jeszcze przenieśmy się do pierwszego zdjęcia, teraz zrobionego z innej strony. Ostatni pociąg przejechał tędy niemal 24 lata temu...

Tory donikąd, którymi zawładnęła przyroda. Tory donikąd, którymi zawładnęła przyroda.
Marcin Dobrzyński

Opinie (53) 6 zablokowanych

  • (2)

    Dla niewtajemniczonych może być to nieznaczące, jednak linia należy do PKP Polskie Linie Kolejowe s.a. pkp s.a. to oddzielna spółka, z którą wyszły cyrki.
    Ustawowo spółka ta miała rozporządzić majątkiem kolejowym: oddać spółkom kolejowym, sprzedać prywatnym osobom, bądź przekazać samorządom, po czym miała zniknąć. Niestety prezesi nie chcą tracić stołków i przywilejów i nie chcą znikać, a nawet robią wszystko by pozostać

    • 8 3

    • Dla niewtajemniczonych takie firmy, jak PKP (1)

      Jako pokłosie powstania 3RP i wszelkich patologii z tym związanych, jak mafie sędziowskie, profesorskie i liczne inne, stały się wehikułem dla prominentnych, powiązanych z PRLem drani i ich agentów.

      • 2 1

      • Masz na myśli PIS-owców?

        • 0 4

  • Majaland

    Potrzebne to jak ...

    • 13 4

  • Obawiam się (2)

    Że część komentujących nie zrozumiała artykułu.
    Tym niemniej, jest świetny i za niego dziękuję. Proszę o wiecej takich kosztem reklamówek celebrytów i food tracków

    • 48 1

    • Aż dziwne że miejscowi złodzieje nie wiedzieli o takim znalezisku, tyle ton surowca wtórnego. No, ale teraz po ukazaniu tego artykułu może się to zmienić.

      • 2 0

    • Może by tak opisać nieistniejącą i zdewastowaną linię wąskotorową która przebiegała przez Olszynkę na Wyspę Sobieszewską. Jeszcze pozostał kawałek mostu obok istniejącego przy ul . Zawodników/Na Szańcach.

      • 6 0

  • To tymi torami ojciec wywoził Polaków w wagonach bydlęcych do obozów. Uroczyście unieważniam reparacje.

    Tonald Dusk

    • 4 6

  • Te wygięte szyny to żaden ślepy tor. To nazywa się kozioł oporowy.

    • 5 0

  • Nowa Letnica (2)

    A nam się marzy reaktywacja kolejki SKM do Nowego Portu.

    • 3 2

    • Formalnie do Brzezna przy WOC (1)

      Dalej nie ma szans, choć Pkm przez Nowy Port, Westerplatte, Przeróbkę, Olszynke i Orunie to byłoby cos

      • 1 0

      • Nowa Letnica

        SKM chociaż do Brzeźna przez Nową Letnicę,bo w Nowym Porcie przystanek zlikwidowany i będzie tam developer kloce budować.

        • 0 0

  • PKP nie ma w planach likwidacji? To niech ją utrzymują w stanie umożliwiającym użytkowanie. Nie ma to oczywiście żadnego sensu, bo pociągi nie kursują tu od lat 70', niemniej na xx pism do miasta i PKP mieszkańcy Klukowa nie moga doprosić się likwidacji tego potworka. Na zdjęciu przedstawiono przejazd przez ulicę telewizyjną, jeżdżę tedy codziennie i można koła urwać. Miasto latami mydliło oczy zrobieniem ścieżki rowerowej śladem tej linii, ale oczywiście nic z tego nie wyszło. Obecnie zasłaniają się tym że to należy do PKP, a samo PKP ma to w tyłku. A przejazd jest w stanie katastrofalnym...jak jakiś lokals wysypie zbędny żwir na ten badziew to jeszcze da się przejechać, ale szybko się to wypłukuje

    • 3 3

  • (1)

    Czemu dziś nic się nie opłaca ale kiedyś funkcjonowało i było super ??

    • 11 2

    • A jaki sens ma dziś ta linia?

      • 0 1

  • Takie tory kolejowe ktore prowadzą do nikąd są też w Żarnowcu

    • 0 0

  • Kolejarz

    Znam tą historię od paru lat. Co roku na wiosnę robię obejście tej trasy i niestety ale największym jej wrogiem nie są złomiarze a przyroda. Trasa coraz bardziej zarasta krzewami i trawami, jeszcze parę lat i trasa po prostu zniknie pod trawami i drzewami. Jeżeli nie ma w planach utrzymywania tego toru jako strategicznego a przez PKP nie widać takich starań, tor zarośnięty i przecięty w miejscu przy wjeździe do Majlandu to proponuję zdjęcie torów i utworzenie ścieżki rowerowej, z tablicami i przystankami kolejowymi na trasie. Będzie to na pewno duża atrakcja dla rozwijającej się w tym miejscu dzielnic Gdańska (Osowa i Klukowo).

    • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane