Westerplatte w cieniu teczki

Roman Daszczyński, Bartosz Gondek

23 listopada 2005 (artykuł sprzed 18 lat)

Opinie (46)

Opiekunka westerplatczyków była kadrowym oficerem SB. Historycy gdańskiego IPN odnaleźli teczkę Stanisławy Górnikiewicz, nazywanej przez żołnierzy Mateczką.

- Z dokumentów wynika, że Stanisława Górnikiewicz była porucznikiem Służby Bezpieczeństwa do 1977 roku - mówi Piotr Semków z gdańskiego Instytutu Pamięci Narodowej.

Górnikiewicz wstąpiła do SB w 1962 r., a westerplatczykami zajmowała od roku 1964. Była wtedy działaczką Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. To właśnie tej organizacji - jak wszyscy kombatanci w PRL - podlegali obrońcy Westerplatte. Historycy IPN uważają, że opieka, jaką roztoczyła Górnikiewicz nad żołnierzami, była realizacją politycznego zapotrzebowania władz.

- W tamtym okresie do ZBOWiD-u przyjęto potężną grupę ludzi z Armii Krajowej i innych organizacji wojskowych, niewygodnych PZPR. SB starała się stworzyć mechanizm starannej kontroli tych środowisk - twierdzi dr Jacek Sawicki z warszawskiego IPN. - Westerplatczycy byli wyjątkowo ważni pod względem propagandowym. Jest oczywiste, że musieli mieć swojego "przewodnika".
Mieszkająca dziś w Nowym Porcie w Gdańsku 79-letnia Stanisława Górnikiewicz nie ukrywa pracy w organach bezpieczeństwa, ale stanowczo odrzuca zarzuty inwigilacji westerplatczyków.

- Moja obecność w SB nie miała nic wspólnego z działaniem na ich rzecz - zapewnia. - Sama jestem kombatantką drugiej wojny światowej, jako młoda dziewczyna służyłam w I Dywizji Ludowego Wojska Polskiego im. Tadeusza Kościuszki. Westerplatczycy to byli bohaterowie, zafascynowały mnie ich losy. Pracowałam dla nich społecznie. Nie było żadnych nacisków ze strony moich przełożonych z SB.

- To niemożliwe, by mogła oddzielić życie prywatne od zawodowego - ocenia Sawicki. - W SB przydzielano zadania do realizacji w poszczególnych środowiskach, niezależnie od tego, w jakim pionie się pracowało.

- Gdybym zajmowała się tym zawodowo, nie byłabym w stanie pokochać tych ludzi - odpowiada Górnikiewicz. - A ja im poświęciłam dużą część życia.

Dr Andrzej Drzycimski, historyk najnowszych dziejów Polski:
Znam Stanisławę Górnikiewicz od końca lat siedemdziesiątych - kiedy jako młody historyk zająłem się biografią majora Sucharskiego. Dla mnie najważniejsze jest to, że pani Stanisława zrobiła dużo dobrego dla westerplatczyków. To byli często prości ludzie, żyjący w trudnych warunkach. Przez lata zapomniani. Ona załatwiała im renty, lekarstwa, sanatoria. Poświęciła im dużo swojego czasu i pracy. Żeby to robić, trzeba było naprawdę pokochać tych ludzi. Jestem przekonany, że gdyby nie ona, o westerplatczykach wiedzielibyśmy naprawdę mało.
not. rod

Z liczącej 225 osób załogi do niewoli trafiło 199. W 1946 r. w Gdańsku utworzono Związek Obrońców Westerplatte. W latach 60. rozpoczęła się zakrojona na szeroką skalę akcja poszukiwania weteranów walk, które stały się symbolem września 1939 r. Najliczniejsza grupa obrońców - 105 osób - pojawiła się na zjeździe w Gdańsku w 1979 roku. Dziś żyje już tylko sześciu żołnierzy z tej załogi.

O autorze

Opinie (46) 1 zablokowana

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2005-11-23 12:33

Bolo,

chyba sie troszku zagalopowales z tymi 182 poleglymi . Nie mowili nam przeciez w szkole , ze wszyscy polegli.

Marek.
18 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

chyba sie troszku zagalopowales z tymi 182 poleglymi . Nie mowili nam przeciez w szkole , ze wszyscy polegli.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2005-11-23 12:41

Czwórkami do nieba szli Żolnierze z Westerplatte.
Tak nas uczono

siole
18 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Czwórkami do nieba szli Żolnierze z Westerplatte. Tak nas uczono
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2005-11-23 13:11

182 walczyło!

a że potem dorobiono im sławetne "do nieba czwórkami..." to już "piękna" komunistyczna liryka!

Bolo
18 lat
- 0 1
Twoja opinia

Zmień treść

a że potem dorobiono im sławetne "do nieba czwórkami..." to już "piękna" komunistyczna liryka!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2005-11-23 13:13

Broniewskiego zresztą

siole
18 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Broniewskiego zresztą
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2005-11-23 13:15

bardzo piękna liryka

a na ziemi tego roku było mnóstwo wrzosu na bukiety
18 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

bardzo piękna liryka
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2005-11-23 13:16

Gałczyńskiego

18 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

Gałczyńskiego
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2005-11-23 13:24

Pieśń o żołnierzach z Westerplatte

K. I. Gałczyński: Pieśń o żołnierzach z Westerplatte

Kiedy się wypełniły dni
i przyszło zginąć latem,
prosto do nieba czwórkami szli
żołnierze z Westerplatte.

(A lato było piękne tego roku).

I tak śpiewali: Ach, to nic,
że tak bolały rany,
bo jakże słodko teraz iść
na te niebiańskie polany.

(A na ziemi tego roku było tyle wrzosu na bukiety).

W Gdańsku staliśmy tak jak mur,
gwiżdżąc na szwabską armatę,
teraz wznosimy się wśród chmur,
żołnierze z Westerplatte.

I ci, co dobry mają wzrok
i słuch, słyszeli pono,
jak dudni w chmurach równy krok
Morskiego Batalionu.

I śpiew słyszano taki: - By
słoneczny czas wyzyskać,
będziemy grzać się w ciepłe dni
na rajskich wrzosowiskach.

Lecz gdy wiatr zimny będzie dął,
i smutek krążył światem,
w środek Warszawy spłyniemy w dół,
żołnierze z Westerplatte.

(kampania.digimer.pl)

18 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

K. I. Gałczyński: Pieśń o żołnierzach z Westerplatte Kiedy się wypełniły dni i przyszło zginąć latem, prosto do nieba czwórkami szli żołnierze z Westerplatte. (A lato było piękne tego roku). I tak śpiewali: Ach, to nic, że tak bolały rany, bo jakże słodko teraz iść na te niebiańskie polany. (A na ziemi tego roku było tyle wrzosu na bukiety). W Gdańsku staliśmy tak jak mur, gwiżdżąc na szwabską armatę, teraz wznosimy się wśród chmur, żołnierze z Westerplatte. I ci, co dobry mają wzrok i słuch, słyszeli pono, jak dudni w chmurach równy krok Morskiego Batalionu. I śpiew słyszano taki: - By słoneczny czas wyzyskać, będziemy grzać się w ciepłe dni na rajskich wrzosowiskach. Lecz gdy wiatr zimny będzie dął, i smutek krążył światem, w środek Warszawy spłyniemy w dół, żołnierze z Westerplatte. (kampania.digimer.pl)
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2005-11-23 13:28

Zwracam honor burak jestem.Bylem pewny,ze to pan na B

siole
18 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Zwracam honor burak jestem.Bylem pewny,ze to pan na B
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2005-11-23 13:57

E, może się zdarzyć.
A pan B też miał piękne wiersze. Nie tylko ku czci:)Nie chcę kłamać a słabo pamiętam: zdaje się że córka mu umarła, wrócił z obozu... Nie kojarzę go w każdym razie z wrednym karierowiczem a raczej ze złamanym człowiekiem.

od wrzosu
18 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

E, może się zdarzyć. A pan B też miał piękne wiersze. Nie tylko ku czci:)Nie chcę kłamać a słabo pamiętam: zdaje się że córka mu umarła, wrócił z obozu... Nie kojarzę go w każdym razie z wrednym karierowiczem a raczej ze złamanym człowiekiem.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2005-11-23 14:19

Siole...

nie bój...
Ja też w zyciu bym nie pomyslał, że to Gałczyński...
A ten wiersz na gali z okazji 1 wrzesnia recytowałem;)

Rzeźnis
18 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

nie bój... Ja też w zyciu bym nie pomyslał, że to Gałczyński... A ten wiersz na gali z okazji 1 wrzesnia recytowałem;)
Regulamin dodawania opinii