Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Wrzask w przestrzeni. Dlaczego w Trójmieście jest tak brzydko?

Jakub Knera
11 kwietnia 2012 (artykuł sprzed 12 lat) 
Opinie (344)
Ciężko nie przyznać, że w Trójmieście panuje istny "eklektyzm" reklamowy... Ciężko nie przyznać, że w Trójmieście panuje istny "eklektyzm" reklamowy...

Ciężko nie przyznać, że w Trójmieście panuje istny "eklektyzm" reklamowy...

fot. Maciej Kosycarz/KFP

- Wciąż panuje przekonanie, że wszystko co państwowe i publiczne jest ludziom obce i nie mamy obowiązku o to dbać. Widać też echa przysłowia "szlachcic na zagrodzie, równy wojewodzie" i każdy swoje architektoniczne pomysły wciela, nie patrząc na kontekst. Jeśli nie podobają się nam elewacje, banery czy zaśmiecone trawniki - organizujmy się, naciskajmy na decydentów, zmieniajmy to - mówi Piotr Sarzyński, autor książki "Wrzask w przestrzeni. Dlaczego w Polsce jest tak brzydko?"



... albo wieloletni zastój w pracy. ... albo wieloletni zastój w pracy.

... albo wieloletni zastój w pracy.

fot. Łukasz Unterschuetz/trojmiasto.pl

Jakub Knera: Zapytam, cytując tytuł pana książki: Dlaczego w Polsce jest tak brzydko?

Piotr Sarzyński: Jest kilka okoliczności, które na to wpływają. Przede wszystkim mamy w Polsce złe albo niedoskonałe prawo, które nie mówi o tym jak budować i co będzie budowane. Np. dla wielu ważnych miejsc brakuje planów zagospodarowania przestrzennego. Po drugie, ludzie mają złe nawyki i postawy, przejęte z jednej strony już z czasów szlachetczyzny, ale też z okresu PRL-u. Wciąż panuje przekonanie, że wszystko co państwowe i publiczne jest ludziom obce i nie mamy obowiązku o to dbać. Trzecim czynnikiem jest rozwarstwienie społeczne. Z jednej strony bieda i np. dziko i nielegalnie wyrzucane śmieci czy kiepskie domy bez elewacji i z brzydkimi ogrodzeniami. Z drugiej strony bogactwo, które sprawia że ludzie budują okazałe, ale koszmarne, pozbawione gustu wille. Czwartym czynnikiem jest brak pieniędzy w budżetach gmin i samorządów, które pozwoliłyby na dbanie o przestrzeń.

Jakie są najbrzydsze zjawiska w przestrzeni miejskiej Trójmiasta?

Zmorą Trójmiasta są billboardy i banery reklamowe, które są dosłownie wszędzie. Ostatnio ze znajomymi staliśmy na środku skrzyżowania i czytaliśmy wszystkie reklamy, które były dookoła nas - zajęło nam to kilkanaście minut! Czy nic nie da się z tym zrobić?

To problem całej Polski. 6-7 lat temu lewicowy burmistrz Sao Paulo wprowadził przepis, który likwidował wszystkie reklamy w mieście. Chociaż nie wróżono mu dobrze, wygrał tę bitwę. Ameryka Południowa nie jest dobrze rozwiniętym społeczeństwem obywatelskim, więc nie tak daleko jej do Polski. W walce z reklamowym śmieciem najważniejsze jest dobre prawo i konsekwentne działanie. Sprawdza się metoda kija i marchewki. Gdzie trzeba - bezwzględnie karać, gdzie można - nagradzać. Np. w Lublinie jedno z miejscowych stowarzyszeń zorganizowało konkurs na najładniejszy szyld sklepowy i ta akcja od razu poprawiła jakość estetyczną Starego Miasta. Podstaw prawnych, by ganić nielegalnych lub zaborczych reklamodawców jest wbrew pozorom sporo. Rzecz w tym, by po nie sięgać. I nie popuszczać.

Ludziom nie podoba się przestrzeń i na nią narzekają, a z drugiej strony próbują sami ją "upiększać", czasem z katastrofalnym skutkiem. Popatrzmy choćby na ogródki działkowe przy blokowiskach, czasem okropnie szpetne. Krasnale ogrodowe to już niemal ikony, nie wspominając o zdobieniach balkonów, z których każdy wygląda inaczej - wystarczy przejść się obok falowca na gdańskim Przymorzu.

Jak mówi przysłowie "szlachcic na zagrodzie, równy wojewodzie", tak Polacy w życie wcielają swoje pomysły. Myślą: skoro pięciu moich sąsiadów ma jasny dom z czerwonym dachem, to dlaczego ja nie mogę zrobić jaskrawo-żółtej elewacji z czarnymi dachówkami? Będę się wyróżniał.

Jakie są najładniejsze zjawiska w przestrzeni miejskiej Trójmiasta?

W Polsce brakuje edukacji o estetyce i pięknie. Ludzie chcą, żeby przestrzeń wyglądała ładnie, ale nie wiedzą jak się za to zabrać. Trzeba ich uczyć, że więcej niekoniecznie znaczy ładniej, a bardziej kolorowo to niekoniecznie lepiej. Na lekcjach plastyki w szkołach uczy się życiorysów malarzy i rysowania kwiatków w wazonie, a nikt nie uczy tego, jak odróżnić piękno od brzydoty, dobry smak od kiczu i jak prosto można stworzyć coś ładnego, co potem będzie można wcielić w życie.

Kolejnym śladem w przestrzeni są też graffiti, czasem ratowane przez ładne i estetyczne muralesy.

To prawda. W Gdańsku macie miasteczko murali na Zaspie, zjawisko unikatowe w skali Polski, jeśli nie Europy. To niesamowita rzecz, tylko czy przez to dzikiego graffiti jest w mieście mniej? Nie sądzę. Czasem wandale są odstraszani przez działania mieszkańców - jeśli widzą, że klatka jest zadbana, są w niej wystawione kwiatki i ładne ozdoby, odejdą mazać tam, gdzie się czują lepiej, "u siebie".

Gdańską zmorą są podwórka, nawet w centrum miasta strasznie zaniedbane. Miasto chce je sprzedać wspólnotom mieszkaniowym z 98 proc. zniżką, ale one nie są tym zainteresowane. Może ludzie widząc, że plany zagospodarowania przestrzennego nie są z nimi konsultowane, a miasto pozwala stawiać deweloperom ogromne wieżowce gdzie popadnie, myślą że i tak nie są w stanie wpłynąć na przestrzeń wspólną?

Polacy nie do końca dojrzeli do korzystania z idei samorządności, którą sami sobie niegdyś wywalczyli. Nie zawsze wydawanie zgód na budowę nowych obiektów jest przemyślane, przez co powstają dziwaczne realizacje, nie liczące się z kontekstem miejsca. Czy ich przyczyną są łapówki czy ignorancja? System kontroli na tym polu bardzo słabo funkcjonuje. Może być dobre prawo, ale jeśli ludzie nie mogą z niego korzystać to wciąż będzie panować estetyczny harmider.

Zmienię więc moje pierwsze pytanie: Czy w Polsce musi być tak brzydko? Czy jest szansa aby to zmienić?

Gdybym nie widział szans na zmianę, pewnie nie napisałbym książki i nie prowadził bloga. Samo narzekanie mija się przecież z celem. Jest kilka okoliczności, które pozwalają z pewnym optymizmem myśleć o przyszłości. Przede wszystkim, Polacy jeżdżą po świecie i widzą jak wygląda dobra publiczna przestrzeń chociażby u naszych sąsiadów w Austrii, Niemczech a nawet Czechach. Po drugie, społeczeństwo się bogaci, również dzięki Unii Europejskiej, co wpływa na poprawę estetyki w mieście. Po prostu mamy więcej pieniędzy na upiększanie świata wokół nas. Bardzo ważne są także ruchy środowisk obywatelskich, które patrzą władzy na ręce. Dziś takich stowarzyszeń, fundacji i ruchów walczących o jakość publicznej przestrzeni jest coraz więcej i są coraz bardziej aktywne. Myślę, że za kilka lat będą one odgrywać większą rolę, tak jak obecnie dzieje się to ze środowiskami ekologicznymi.

Czyli społeczeństwo musi wziąć sprawy w swoje ręce.

Tylko taka praca od podstaw może zmusić rządzących do troszczenia się o przestrzeń. Nie przypominam sobie, żeby od 1989 roku, jakikolwiek premier zabrał głos na temat przestrzeni miejskiej, dzikiego graffiti, złej architektury, czy choćby psich kup na trawnikach lub wszechobecnego problemu śmieci. Wiele osób po przeczytaniu mojej książki mówiło mi "wreszcie ktoś napisał to co myślę, a więc nie jestem sam". Władze wszelkich szczebli zajęte są głównie rozgrywkami personalnymi i politycznymi i nikt nie zabiera głosu w sprawach tego co bezpośrednio nas otacza. Tylko oddolne działanie, akcje społeczne (także na portalach społecznościowych) mają szansę to zmienić. Jeśli nie podobają się nam elewacje, banery czy zaśmiecone trawniki - organizujmy się, naciskajmy na decydentów, zmieniajmy to!

Piotr Sarzyński jest socjologiem i dziennikarzem magazynu "Polityka". Zajmuje się popularyzacją sztuki oraz zagadnieniami estetyki i przemian obyczajów w tym zakresie. Poświęca się także tematyce architektonicznej oraz jej artystycznym i społecznym kontekstom. Autor wydanej ostatnio książki "Wrzask w przestrzeni" (prowadzi także bloga o tej samej nazwie), w której zastanawia się nad wyglądem przestrzeni miejskiej, architektury i brakiem kontroli nad brzydotą polskich miast.
W najbliższy czwartek, 12 kwietnia o godz. 18, w Ratuszu Staromiejskim odbędzie się z nim spotkanie - będzie ono wydarzeniem towarzyszącym konferencji "Tożsamość, ochrona i kształtowanie krajobrazu w edukacji szkolnej, Przestrzeń wokół nas", które odbędzie się tego samego dnia.

Wydarzenia

Zobacz także

Więcej w kategorii Fakty i Opinie

Opinie (344) 2 zablokowane

  • 2012-04-11 09:50

    To podziękujmy naszym władzom !!! (9)

    1. Za Quatro Towers - wybudowane
    2. Za wieżowiec w miejscu DH Neptun we Wrzeszczu - w budowie
    3. Za wieżowiec prze dworcu PKP Wrzeszcz - w planach
    4. ....

    Za każdym razem mieszkańcy i organizacje społeczne były przeciwne, podkreślając brak spójności z okoliczną zabudową, itd, itp ...

    Za każdym razem urząd i radni, wiedzieli lepiej, co jest dla mieszkańców lepsze.

    I jak chcecie budować estetykę, skoro ci, którzy powinni świecić przykładem, zachowują się jak banda ignorantów i arogantów, wyzutych z jakiejkolwiek przyzwoitości?

    Cicinek

    12 lat

    • 24 7

    • 2012-04-11 09:53

      nie mam nic przeciwko wieżowcom (2)

      12 lat

      • 4 8

      • 2012-04-11 10:53

        To świadczy o okropnym guście. (1)

        Do Brasilii. Wyleczysz się.

        12 lat

        • 5 3

        • 2012-04-11 10:58

          o okropnym guście świadczy nie odróżnać tandety od perełki architekotnicznej, wysokośc budynku nie ma tu nic do rzeczy

          12 lat

          • 2 3

    • 2012-04-11 09:56

      ZGADZAM SIE ! (1)

      teraz sie ciesza z nowej inwestycji, a potem jak elewacje zszarzeja,... to beda mieli swoj manhattan jak ten przy ul. Rajskiej na Starym Miescie...(bo teraz nie mozemy sobie wyobrazic jak moglo dojsc do pozwolenia na te budynki w tym miejscu) Piekny i Prestiżowy... jednak troche rzadki i paskudzacy panorame Gdansk ... Ale ambicje mieli

      Pewex

      12 lat

      • 5 3

      • 2012-04-11 11:29

        po prostu historia kołem się toczy ...

        i teraz niegdysiejsi prześmiewcy Heveliusa, Proremu, Zieleniaka, Dolarowca ... sami podejmują decyzje pozwalające na analogiczne grzmoty, które latami będą straszyły i wywoływały wymioty

        Cicinek

        12 lat

        • 2 0

    • 2012-04-11 10:02

      Ta (1)

      Poza Quatro Towers, reszta jest na plus. Gorzej, że istniejąca zabudowa jest niszczona przez tych samych mieszkańców, którzy protestowali przeciwko wieżowcom. Wszędzie styropian, jak najwięcej kolorków i jakby tego było mało, to jeszcze każda wspólnota po swojemu(nawet w granicach jednego budynku!). To jest dopiero niszczenie estetyki.

      (L)

      12 lat

      • 4 1

      • 2012-04-11 10:06

        widze, ze jedynym aspektem swiadczocym o kontekscie i estetyce architektury jest dla ciebie Elewacja

        Bo za pare lat, Neptun bedzie niczym Dolarowiec... Elewacje budynkow zawsze mozna zmienic, to zalezy bardziej od przepisow i odsuniecia daltonistow ze wspolnot mieszkaniowych od tych decyzji. Po wybudowaniu budynku jego wysokosci juz nie zmienisz.

        12 lat

        • 0 0

    • 2012-04-12 11:52

      4. Za galerie handlowe w centrum miasta

      ... które skutecznie zasysają ludzi z przestrzeni miejskiej do swego wnętrza, powodują umieranie ciągów komunikacyjnych, alei sklepów i towarzyszących im kawiarni, restauracji oraz punktów usługowych.

      12 lat

      • 0 0

    • 2012-04-12 11:55

      5. Za aleje banków

      ... które żyją życiem zamkniętym we własnych czterech ścianach.

      12 lat

      • 0 0

  • 2012-04-11 09:50

    nowy terminal (1)

    pojechalam obejrzec nowe lotnisko
    budynek ladny, jasny i ciekawy architektonicznie,ale czy ktos mi wyjasni czemu sluza te tafle szkla z podpisami gdanskich przodownikow pracy, chyba tylko swiadcza o kompleksach tych Panow.

    gtb

    12 lat

    • 3 7

    • 2012-04-11 18:25

      popisałes sie niewiedza koles .wiecej ucz sie czytaj dogłebnie gromadz wiedze a odpowiesz sobie sam na pytanie dlaczego !!!!!!!!

      i nie kompromituj sie

      12 lat

      • 0 0

  • 2012-04-11 09:51

    Syf w Gdańsku wszechobecny (4)

    wystarczy pojechac na pd taras miasta... dzielnice domow jednorodzinnych bez infrastruktury. Kazdy estetycznie inny, inna dachowka ....inna kolorystyka najlepiej jak mu sie paleta barw pomyli i zrobi sobie dom w kolorze ostrego różu! Co to za przepisy syfiaste... tynki, dachowka powinny byc tak samo okreslane jak wysokosc budynkow i spadek dachu...
    Tak samo jak z reklamami, w kazdej karcie terenu dzialki, przezciez jest mozliwosc zapisu gdzie, jakie i ile reklam moze byc umieszczona. Teraz domy wygladaja jak choinki

    Pewex

    12 lat

    • 13 5

    • 2012-04-11 09:57

      Tak. Masz rację. (3)

      Każdemu po równo. Jak z Fordem T. Można było wybrać każdy kolor o ile był to czarny.

      12 lat

      • 0 6

      • 2012-04-11 10:12

        Polska mentalnosc (2)

        Polacy zachowuja sie jak stado burakow... super to wyglada w zabudowie blizniaczej, gdy każda czesc to inny kolor - bo tak trudno dojsc do porozumienia. Chociaz jesli jakis baran zrobi sobie ostrą zielen, to przynajmniej kierujac znajomych do siebie, nie musisz juz podawac numeru domu, tylko kolor 'willi' daltonisty z naprzeciwka.

        12 lat

        • 4 0

        • 2012-04-11 10:24

          (1)

          to samo z oknami w budynkach. słoma z butów

          12 lat

          • 3 1

          • 2012-04-11 10:39

            u mnie wnetrza balkonow zaczeli malowac na kolororowo- a elewacja biala

            Ten kompleks, chec odrebnosci mimo ze w bloku... sprawia, ze to mieszkancy najbardziej grożą miastu i jego estetyce...

            12 lat

            • 5 1

  • 2012-04-11 10:05

    plastyk miejski

    plastyk miejski jest kukłą, a powinien wydawać decyzje np: 500 reklam wielkogabarytowych na całe miasto za 20.000/mc/reklama. netto a co!

    ja

    12 lat

    • 10 1

  • 2012-04-11 10:15

    Brud i śmieci

    wszędzie gdzie tylko spojrzec.Jak wieje z zachodu to na Chełmie, Oruni, Szadółkach na każdym drzewie i krzakach plastikowe torby i inne smieci, znikające jak się pojawią liscie i trawa.Nikt tego nie sprząta.Wystarczy zajrzeć w pierwsze lepsze krzaki , żeby zobaczyć sterty butelek, papierów, puszek itp.Wstyd.Na świecie ludzie też śmiecą ale tam się sprząta.W Gdańsku jest gorzej niż w Banladeszu nie obrażając nikogo z Bangladeszu.Przychylam się do opinii: jaki prezydent takie miasto,ale nie tylko.Przewodniczący Rady Miasta mieszka na Chełmie ale nawet jemu nie przeszkadzają brud i śmieci w pobliskich krzakach czy pod domem.

    r

    12 lat

    • 11 2

  • 2012-04-11 10:16

    W Gdańsku jest jeden wielki syf

    ...reklamy, dziury w ulicach, dziury wstydu koło notu i koło hotelu i wiele innych.

    i tyle

    12 lat

    • 4 2

  • 2012-04-11 10:16

    A W Sopocie pod tym względem - żadnych problemów.Tylko brać przykład. (3)

    ela

    12 lat

    • 2 3

    • 2012-04-11 11:02

      Przejeżdżając przez Sopot jest taki syf... ze nawet nie widac, ze to Ta 'letnia stolica' (1)

      12 lat

      • 1 1

      • 2012-04-11 18:26

        nie bredz z tym syfem bo widac ze nie mieszkasz w sopocie i nie masz bladego pojecia

        burasie

        12 lat

        • 0 0

    • 2012-04-11 18:27

      a banery radnego kulturysty !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!1

      nie powiesz mi ze sa sliczne bo i on to masakra

      12 lat

      • 1 0

  • 2012-04-11 10:23

    ankieta POwinna być wielokrotnego wyboru

    we Wrocławiu też platfusy rządzą, a jakoś to miasto wygląda. ale jest to też siedziba polskiej mafii więc MUSI wyglądać :P

    12 lat

    • 0 1

  • 2012-04-11 10:29

    Oznaczmy wyraźnie pomniki.........

    Oznaczmy wyraźnie pomniki niedbalstwa obecnych władz miasta umieszczając banery z napisem " To jest pomnik nieudolności władz miasta " napiszmy to w kilku językach tak, żeby turyści i kibice, którzy przyjadą na EURO mogli to zrozumieć
    "This is a monument to ineptitude of the city authorities"; "Dies ist ein Denkmal der Unfähigkeit der Stadtverwaltung". Namawiam do takiego działania również graficiarzy
    płot okalający wielką dziurę na Rajskiej ( nomen omen ) czeka. Na Wyspie Spichrzów
    jest wiela miejsca. Drzewa na zrujnowanych podwórkach czekają aby na nich coś takiego umieścić. A jak umieścicie to powiadomcie prasę radio i telewizję a przede wszystkim ten portal, żeby została wykonana dokumentacja zanim władze miasta wyślą tam straż miejską Niech zarząd miasta zacznie się wstydzić. Może zaprosić Pana Adamowicza i Lisickiego na to spotkanie w ratuszu to będziemy mogli sami im parę słów powiedzieć. Jeśli się nie boją to przyjdą.

    Darek z Gdańska

    12 lat

    • 6 1

  • 2012-04-11 10:30

    Nie cierpię tego budynku na Słowackiego! (2)

    Właściciela powinno się nogami do góry powiesić za to paskudztwo, tfu!

    lbk

    12 lat

    • 19 6

    • 2012-04-11 14:32

      a ciebie za chęć wieszania niewinnego czlowieka (1)

      12 lat

      • 2 2

      • 2012-04-12 08:35

        brudas, a nie niewinny. po kolorach chaty widać, że gustu nie więcej, niż u cygana.

        12 lat

        • 0 0

5
6
7
8
9

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (3253)

Najczęściej komentowane

Zebrali ponad ćwierć miliona złotych na pomoc dziecku potrąconemu na chodniku

Zebrali 250 tys. zł na leczenie 3,5-latka

Skwer w centrum Gdańska jak dżungla. Chwasty kłaniają się w pas przechodniom

Tutaj chwasty kłaniają się przechodniom

więcej

Najczęściej czytane