Zasypane podziemia Victoriaschule zostaną spenetrowane

Rafał Borowski

25 sierpnia 2017 (artykuł sprzed 7 lat)

Opinie (124)

Najnowszy artykuł na ten temat Huzarzy, papugi i wielka bijatyka. Niezwykła historia Domu św. Józefa

Budynek dawnej Victoriaschule przy ul. Kładki. W tle widać akademik Uniwersytetu Gdańskiego.

Długi na kilkadziesiąt metrów, zagruzowany korytarz dawnej Victoriaschule, czyli miejsca kaźni gdańskiej Polonii, nie był zbadany od końca II wojny światowej. W najbliższy poniedziałek ruszy jego eksploracja. - Zbadamy, czy zasypany fragment korytarza obejmuje także wejścia do pomieszczeń, do których nikt nie zaglądał od kilkudziesięciu lat - mówi dr Daniel Czerwiński.

Czy znałeś historię budynku dawnej Victoriaschule?

tak, interesuję się historią Gdańska tak, ale raczej pobieżnie, bez szczegółów nie, choć nazwa Victoriaschule obiła mi się o uszy nie, dotychczas nic na ten temat nie wiedziałem

Nieopodal skrzyżowania ul. Podwale Przedmiejskie i ul. Okopowej zobacz na mapie Gdańska

, tuż za uniwersyteckim akademikiem zwanym potocznie Hiltonem, znajduje się ogromny, ceglany gmach. Jest jednym z niewielu na Starym Przedmieściu, który bez szwanku przetrwał pożogę II wojny światowej i istnieje do dnia dzisiejszego. Obecnie znajduje się w nim Międzyuczelniany Wydział Biotechnologii UG i GUMedu.

Trzypiętrowy budynek został wzniesiony w latach 1881-1882 w stylu neorenesansowym. W 1905 roku został powiększony o kolejne skrzydło. Pierwotnie mieściła się w nim tzw. Victoriaschule, czyli szkoła dla dziewcząt, której nadano imię Wiktorii, na cześć córki brytyjskiej królowej o tym samym imieniu, małżonki następcy tronu II Rzeszy Niemieckiej - Fryderyka III Hohenzollerna oraz matki cesarza Wilhelma II.

Do historii przeszedł jednak głównie dzięki swojej ponurej roli, jaką pełnił tuż po wybuchu II wojny światowej.

Wraz z wybuchem wojny, Victoriaschule stała się jednym z głównych miejsc kaźni gdańskich Polaków. W dniach 1-15 września, Niemcy zorganizowali w jej przepastnych wnętrzach przejściowy obóz dla jeńców cywilnych, nadzorowany przez hauptsturmführera SS Franza Christoffela.

Już pierwszego dnia wojny w gmachu osadzono wielu zasłużonych działaczy polonijnych, księży polskich parafii, pracowników polskich placówek czy oddziałów handlowych. Wśród nich znaleźli się m.in. Antoni Lendzion, ks. Bronisław Komorowski czy Alfons Liczmański. Ich aresztowanie odbyło się na podstawie przygotowanych wcześniej list proskrypcyjnych. Oprócz Polaków Niemcy przetrzymywali w budynku Victoriaschule także niemieckich opozycjonistów i Żydów.

Niemcy poniżali i bestialsko maltretowali osadzonych podczas przesłuchań. Choć ich jedyną winą było to, że byli Polakami, część z nich natychmiast została skazana na karę śmierci, zaś większość została zesłana do obozów koncentracyjnych. Przede wszystkim do budowanego wówczas obozu KL Stuttthof, skąd w zdecydowanej większości przypadków nigdy nie wyszli już żywi.

- Zawieziono nas do Victoriaschule (...) gdzie naprzeciw wejścia zebrał się tłum urągających nam Niemców. W bramie szturmowcy ustawieni szpalerem, okładali pałkami wchodzących na dziedziniec Polaków. Zobaczywszy co się dzieje, przebiegłem szybko z pochyloną głową, tak że otrzymałem tylko jedno uderzenie w plecy... Na podwórko wbiegali pobici w bramie przez szturmowców ludzie. Wielu z nich było zbroczonych krwią - wspominał pobyt w katowni Wiesław Arlet, wówczas referent prasowy Komisariatu Generalnego RP w Gdańsku.
Uniwersytet Gdański, Instytut Pamięci Narodowej w Gdańsku, Muzeum II Wojny Światowej, Stowarzyszenie Wczoraj Dziś i Jutro oraz Fundacja Latebra postanowiły wspólnie bliżej zbadać mroczną przeszłość dawnej Victoriaschule. W jej podziemiach znajduje się bowiem zasypany, prawdopodobnie tuż po wojnie, korytarz.

- Zasypany fragment piwnicznego korytarza ma kilkadziesiąt metrów i znajduje się w centralnej części budynku. Na górze zwaliska znajduje się około metrowa przestrzeń, nad którą biegną instalacje. Wykorzystamy ją do penetracji zasypanej przestrzeni. W pracach wykorzystywany będzie m.in. georadar i kamery - mówi Bartosz Gondek, nadzorujący prace eksploracyjne.
Organizatorzy poszukiwań mają nadzieję, że uda im się dotrzeć do ukrytych pod rumowiskiem miejsc, w których czas zatrzymał się kilka dekad wstecz. Początek prac eksploracyjnych wyznaczono na poniedziałkowy poranek.

- Historycy i eksploratorzy będą starali się odpowiedzieć na pytanie, czy zasypany fragment korytarza w piwnicach budynku przy ulicy Kładki obejmuje także wejścia do pomieszczeń, do których nikt nie zaglądał od kilkudziesięciu lat - mówi dr Daniel Czerwiński, koordynator merytoryczny przedsięwzięcia z ramienia gdańskiego IPN.

Rafał Borowskir.borowski@trojmiasto.pl

Opinie (124) 5 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-08-27 11:12

Potrzebna i ciekawa inicjatywa. Tylko czy przy pracach obecny będzie archeolog? Przy tego typu badaniach wydaje się to zasadne...

6 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

Potrzebna i ciekawa inicjatywa. Tylko czy przy pracach obecny będzie archeolog? Przy tego typu badaniach wydaje się to zasadne...
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-08-28 10:39

Miejsce kaźni Polaków !

miejsce kaźni Polaków we wrześniu 1939.

zz
6 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

miejsce kaźni Polaków we wrześniu 1939.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-16 06:14

Kto tu ile bierze w łape

Taki powinien być tytuł tej strony pod zdjęciem szkoły Victoriaschule i Dziedzictwem Zabytków na ulicy Świętej Trójcy 5 wystarczy spojrzeć jak w miejscu drogi ewakuacyjnej Dziedzictwo Zabytków Postawiło sobie Garaż i zamórowali drogę i przejście a teraz na nic nie wydają zgody przecierz to jest lichwiarstwo pierwszej klasy ja sie dziwie że pan Bartosz Gondek z Zespołem Gdańskiego Instytutu Pamięci Narodowej nie wystąpił z pismem do Prokuratury Generalnej w Warszawie bo teraz to cały Uniwersytet Miasta Gdańska z tyłu zrobił sobie śmietnik

Na bierząco 16.10.2017
6 lat
- 0 1
Twoja opinia

Zmień treść

Taki powinien być tytuł tej strony pod zdjęciem szkoły Victoriaschule i Dziedzictwem Zabytków na ulicy Świętej Trójcy 5 wystarczy spojrzeć jak w miejscu drogi ewakuacyjnej Dziedzictwo Zabytków Postawiło sobie Garaż i zamórowali drogę i przejście a teraz na nic nie wydają zgody przecierz to jest lichwiarstwo pierwszej klasy ja sie dziwie że pan Bartosz Gondek z Zespołem Gdańskiego Instytutu Pamięci Narodowej nie wystąpił z pismem do Prokuratury Generalnej w Warszawie bo teraz to cały Uniwersytet Miasta Gdańska z tyłu zrobił sobie śmietnik
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-16 06:15

I chcieli ludzie dobrze

I.P.N. Chciało dobrze rozkopali by podziemia starej szkoły Victoriaschule i byśmy coś wiedzieli ale dziedzictwo zabytków na ulicy Świętej Trójcy 5 nic nie robi tylko zamieszanie nie możemy wydać zgody a co oni niby tam mają wiedzieć jak ten ich budynek z pustaka stoi od początku lat 90tych końca osiemdziesiątych ale wszystko im nie pasuje ja sie dziwie że jeszcze tu nikt nie sprawdza jakie są wałki jak sie pracownikom I.P.N. Wmawia kłamstwa że od kilkudziesięciu lat tego nikt nie badał tak to jak niemieckie media nakręcaly film ,,Blizny"pod koniec lat 80 to wywozili skrzyniami z tąd rzeczy i oni nic nie wiedzą kto puzniej wylewał fundamenty betonowe w Victorischule ale jak na miejscu drogi ewakuacyjnej postawiło dziedzictwo zabytków Garaż i zamórowało przejście to lichwiarstwo pierwsza liga i kto tu ile bierze w łape to powinien być główny tytuł nagłówka

Na bierząco 16.10.2017
6 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

I.P.N. Chciało dobrze rozkopali by podziemia starej szkoły Victoriaschule i byśmy coś wiedzieli ale dziedzictwo zabytków na ulicy Świętej Trójcy 5 nic nie robi tylko zamieszanie nie możemy wydać zgody a co oni niby tam mają wiedzieć jak ten ich budynek z pustaka stoi od początku lat 90tych końca osiemdziesiątych ale wszystko im nie pasuje ja sie dziwie że jeszcze tu nikt nie sprawdza jakie są wałki jak sie pracownikom I.P.N. Wmawia kłamstwa że od kilkudziesięciu lat tego nikt nie badał tak to jak niemieckie media nakręcaly film ,,Blizny"pod koniec lat 80 to wywozili skrzyniami z tąd rzeczy i oni nic nie wiedzą kto puzniej wylewał fundamenty betonowe w Victorischule ale jak na miejscu drogi ewakuacyjnej postawiło dziedzictwo zabytków Garaż i zamórowało przejście to lichwiarstwo pierwsza liga i kto tu ile bierze w łape to powinien być główny tytuł nagłówka
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-11-04 20:01

Gdańsk Sopot Gdynia /Trójmiasto powinno się od dzielić od polski terytorialnie jako samodzielna jednostka !!!!!

Gdańsk Sopot Gdynia /Trójmiasto powinno się od dzielić od polski terytorialnie jako samodzielna jednostka !!!!!

xxxx
6 lat
- 1 3
Twoja opinia

Zmień treść

Gdańsk Sopot Gdynia /Trójmiasto powinno się od dzielić od polski terytorialnie jako samodzielna jednostka !!!!!
Regulamin dodawania opinii