O stosowaniu diety wegetariańskiej, korzyściach z niej płynących, a także niebezpieczeństwach wynikających ze stosowania nieprawidłowo zbilansowanej diety wegetariańskiej, rozmawiamy z
Agatą Szczerkowską, doradcą żywieniowym, dietetykiem, psychologiem z Centrum Dietetyki Żywienia i Zdrowia w Sopocie.
Co właściwie oznacza termin wegetarianizm?Słowo "wegetarianizm" pochodzi od łacińskiej nazwy "vegetablis", czyli roślinny. Najogólniej rzecz ujmując to bezmięsny sposób żywienia. Wyróżniamy kilka odmian wegetarianizmu:
- semiwegetarianizm oznacza znaczne ograniczenie spożywania produktów mięsnych, z naciskiem na drób i rybny, oraz ich przetworów;
- laktowegetarianizm dopuszcza jedzenie produktów mlecznych;
- laktoowowegetarianizm dopuszcza jedzenie produktów mlecznych i jaj.
Najbardziej radykalne formy wegetarianizmu to dieta wegańska, wykluczająca wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego, oraz frutarianizm, który zezwala na jedzenie jedynie owoców, uważając, że te produkty w pełni pokrywają zapotrzebowanie na wszystkie niezbędne składniki pokarmowe.
Czy dieta wegetariańska jest zdrowa?Dietetycy są zgodni, że dla osób dorosłych prawidłowo zbilansowana dieta wegetariańska ma korzystny wpływ na zdrowie. U wegetarian rzadziej występują: otyłość, choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, rak okrężnicy, uchyłkowatość jelita grubego, osteoporoza, oraz kamica żółciowa i nerkowa. Badania wykazują, że diety wegetariańskie obniżają zawartość cholesterolu całkowitego w surowicy krwi nawet o 20-30%, w porównaniu do osób żywiących się tradycyjnie.
A co z dziećmi stosującymi dietę wegetariańską?Restrykcyjne formy diet wegetariańskich mogą wywierać niekorzystny wpływ na organizm rozwijającego się dziecka. Istnieje wówczas niebezpieczeństwo wystąpienia niedokrwistości spowodowanej niedoborem żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego. Niestety, żelazo z produktów roślinnych wchłania się dużo gorzej niż ze zwierzęcych. Niedobory żelaza mogą być także przyczyną raka przełyku.
Innym niebezpieczeństwem jest zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia krzywicy spowodowanej niedoborem wapnia i witaminy D. Mimo wszystkich kontrowersyjnych opinii jakie słyszy się o mleku, to produkty mleczne nadal są najbardziej dostępnym źródłem wapnia.
Szczególnie niebezpieczne są niedobory witaminy B12, które mogą doprowadzić do pogorszenia funkcjonowania systemu nerwowego, pogorszenia widzenia, kłopotów z pamięcią i zmian osobowościowych. Trzeba więc spożywać produkty mleczne wzbogacone witaminą B12.
Dieta wegetariańska zawiera także zbyt mało aminokwasów egzogennych, czyli składników budujących białka. Może to doprowadzić do zahamowania wzrostu, oraz rozwoju fizycznego i psychicznego.Podobno, żeby uzyskać jak najbardziej wartościowe białko, należy łączyć różne produkty?To prawda, prawidłowo zbilansowana dieta wegetariańska pozwala na takie dobranie produktów spożywczych, które pozwoli uzyskać jak najpełniejszy skład odżywczy. Cennym źródłem białka są rośliny strączkowe, jak fasola, groch, soja, soczewica. Jednak proporcje między aminokwasami nie są tak idealne jak we wzorcowym białku w dietetyce, czyli białku jaja.
Produkty zbożowe - kasze, ryże, makarony należy łączyć z roślinami strączkowymi, oraz mlekiem i jajami. Bardzo dobrym połączeniem jest też zebranie w jednym posiłku zielonego groszku, brukselki, kalafiora, fasolki szparagowej z kukurydzą i ryżem.
Osoby stosujące dietę wegetariańską jako dodatek do warzyw powinny dodawać ryż, kaszę jaglaną, ziarno sezamu i orzechy. Czy rodzice mają świadomość, że jeżeli ich dziecko zdecyduje się na wegetarianizm, to można ułożyć dietę tak, żeby dostarczyć mu niezbędnych składników odżywczych?Mamy klientów, którzy przychodzą z dziećmi po poradę dietetyczną i ułożenie programu dietetycznego tak, aby odpowiednio zbilansować dietę i nie doprowadzić do niedoborów. Wspólnie z rodzicami omawiamy menu na poszczególne dni. Chcemy pokazać, że prawidłowo zbilansowana dieta wegetariańska, dopuszczająca z produktów pochodzenia zwierzęcego przynajmniej produkty mleczne i jaja, nie musi oznaczać anemii, krzywicy i niedoborów dla ich dziecka. Jak jeszcze do menu możemy włączyć ryby i ich przetwory to sytuacja jest już komfortowa: i dla nas - dietetyków układających dietę i dla rodziców, którzy są spokojniejsi o prawidłowy rozwój swojego dziecka. Z tego co Pani mówi wynika, że odpowiednio zbilansowana dieta wegetariańska ma sporo zalet?Rzeczywiście, zalet jest sporo. Nie wolno jednak zapominać o niebezpieczeństwach, jakie taka dieta może ze sobą przynieść. Produkty pochodzenia roślinnego zawierają dużo zanieczyszczeń chemicznych związanych z nawożeniem i zanieczyszczeniem środowiska, a także azotany i azotyny. Poza tym dieta wegetariańska musi być odpowiednio zbilansowana, a nie oznaczać tylko "niejedzenia mięsa" i ograniczanie się do zupek w proszku, chleba z dżemem i pizzy bezmięsnej. Ponadto żaden dietetyk nie może z czystym sumieniem polecić ścisłej diety wegetariańskiej u małych dzieci, kobiet w ciąży i matek karmiących. Poproszę zatem o krótkie podsumowanie.Alternatywny do tradycyjnego sposób żywienia, jeżeli jest prawidłowo zbilansowany, może mieć dobre strony. Należy jednak pamiętać o niebezpieczeństwie wystąpienia niedoborów składników odżywczych, oraz o konieczności odpowiedniego komponowania posiłków wegetariańskich. Jak widać, we wszystko co robimy w życiu, także w zdrowe jedzenie, trzeba włożyć odrobinę pracy.Dziękuję za rozmowę.Po dodatkowe informacje zapraszamy do Centrum Dietetyki Żywienia i Zdrowia w Sopocie
www.jemzdrowo.pl
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy