Dieta wegetariańska

22 lutego 2007 (artykuł sprzed 17 lat)

Opinie (43)

O stosowaniu diety wegetariańskiej, korzyściach z niej płynących, a także niebezpieczeństwach wynikających ze stosowania nieprawidłowo zbilansowanej diety wegetariańskiej, rozmawiamy z Agatą Szczerkowską, doradcą żywieniowym, dietetykiem, psychologiem z Centrum Dietetyki Żywienia i Zdrowia w Sopocie.

Co właściwie oznacza termin wegetarianizm?

Słowo "wegetarianizm" pochodzi od łacińskiej nazwy "vegetablis", czyli roślinny. Najogólniej rzecz ujmując to bezmięsny sposób żywienia. Wyróżniamy kilka odmian wegetarianizmu:
- semiwegetarianizm oznacza znaczne ograniczenie spożywania produktów mięsnych, z naciskiem na drób i rybny, oraz ich przetworów;
- laktowegetarianizm dopuszcza jedzenie produktów mlecznych;
- laktoowowegetarianizm dopuszcza jedzenie produktów mlecznych i jaj.

Najbardziej radykalne formy wegetarianizmu to dieta wegańska, wykluczająca wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego, oraz frutarianizm, który zezwala na jedzenie jedynie owoców, uważając, że te produkty w pełni pokrywają zapotrzebowanie na wszystkie niezbędne składniki pokarmowe.

Czy dieta wegetariańska jest zdrowa?

Dietetycy są zgodni, że dla osób dorosłych prawidłowo zbilansowana dieta wegetariańska ma korzystny wpływ na zdrowie. U wegetarian rzadziej występują: otyłość, choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, rak okrężnicy, uchyłkowatość jelita grubego, osteoporoza, oraz kamica żółciowa i nerkowa. Badania wykazują, że diety wegetariańskie obniżają zawartość cholesterolu całkowitego w surowicy krwi nawet o 20-30%, w porównaniu do osób żywiących się tradycyjnie.

A co z dziećmi stosującymi dietę wegetariańską?

Restrykcyjne formy diet wegetariańskich mogą wywierać niekorzystny wpływ na organizm rozwijającego się dziecka. Istnieje wówczas niebezpieczeństwo wystąpienia niedokrwistości spowodowanej niedoborem żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego. Niestety, żelazo z produktów roślinnych wchłania się dużo gorzej niż ze zwierzęcych. Niedobory żelaza mogą być także przyczyną raka przełyku.

Innym niebezpieczeństwem jest zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia krzywicy spowodowanej niedoborem wapnia i witaminy D. Mimo wszystkich kontrowersyjnych opinii jakie słyszy się o mleku, to produkty mleczne nadal są najbardziej dostępnym źródłem wapnia.
Szczególnie niebezpieczne są niedobory witaminy B12, które mogą doprowadzić do pogorszenia funkcjonowania systemu nerwowego, pogorszenia widzenia, kłopotów z pamięcią i zmian osobowościowych. Trzeba więc spożywać produkty mleczne wzbogacone witaminą B12.

Dieta wegetariańska zawiera także zbyt mało aminokwasów egzogennych, czyli składników budujących białka. Może to doprowadzić do zahamowania wzrostu, oraz rozwoju fizycznego i psychicznego.

Podobno, żeby uzyskać jak najbardziej wartościowe białko, należy łączyć różne produkty?

To prawda, prawidłowo zbilansowana dieta wegetariańska pozwala na takie dobranie produktów spożywczych, które pozwoli uzyskać jak najpełniejszy skład odżywczy. Cennym źródłem białka są rośliny strączkowe, jak fasola, groch, soja, soczewica. Jednak proporcje między aminokwasami nie są tak idealne jak we wzorcowym białku w dietetyce, czyli białku jaja.

Produkty zbożowe - kasze, ryże, makarony należy łączyć z roślinami strączkowymi, oraz mlekiem i jajami. Bardzo dobrym połączeniem jest też zebranie w jednym posiłku zielonego groszku, brukselki, kalafiora, fasolki szparagowej z kukurydzą i ryżem.
Osoby stosujące dietę wegetariańską jako dodatek do warzyw powinny dodawać ryż, kaszę jaglaną, ziarno sezamu i orzechy.

Czy rodzice mają świadomość, że jeżeli ich dziecko zdecyduje się na wegetarianizm, to można ułożyć dietę tak, żeby dostarczyć mu niezbędnych składników odżywczych?

Mamy klientów, którzy przychodzą z dziećmi po poradę dietetyczną i ułożenie programu dietetycznego tak, aby odpowiednio zbilansować dietę i nie doprowadzić do niedoborów. Wspólnie z rodzicami omawiamy menu na poszczególne dni. Chcemy pokazać, że prawidłowo zbilansowana dieta wegetariańska, dopuszczająca z produktów pochodzenia zwierzęcego przynajmniej produkty mleczne i jaja, nie musi oznaczać anemii, krzywicy i niedoborów dla ich dziecka. Jak jeszcze do menu możemy włączyć ryby i ich przetwory to sytuacja jest już komfortowa: i dla nas - dietetyków układających dietę i dla rodziców, którzy są spokojniejsi o prawidłowy rozwój swojego dziecka.

Z tego co Pani mówi wynika, że odpowiednio zbilansowana dieta wegetariańska ma sporo zalet?

Rzeczywiście, zalet jest sporo. Nie wolno jednak zapominać o niebezpieczeństwach, jakie taka dieta może ze sobą przynieść. Produkty pochodzenia roślinnego zawierają dużo zanieczyszczeń chemicznych związanych z nawożeniem i zanieczyszczeniem środowiska, a także azotany i azotyny. Poza tym dieta wegetariańska musi być odpowiednio zbilansowana, a nie oznaczać tylko "niejedzenia mięsa" i ograniczanie się do zupek w proszku, chleba z dżemem i pizzy bezmięsnej. Ponadto żaden dietetyk nie może z czystym sumieniem polecić ścisłej diety wegetariańskiej u małych dzieci, kobiet w ciąży i matek karmiących.

Poproszę zatem o krótkie podsumowanie.

Alternatywny do tradycyjnego sposób żywienia, jeżeli jest prawidłowo zbilansowany, może mieć dobre strony. Należy jednak pamiętać o niebezpieczeństwie wystąpienia niedoborów składników odżywczych, oraz o konieczności odpowiedniego komponowania posiłków wegetariańskich. Jak widać, we wszystko co robimy w życiu, także w zdrowe jedzenie, trzeba włożyć odrobinę pracy.

Dziękuję za rozmowę.

Po dodatkowe informacje zapraszamy do Centrum Dietetyki Żywienia i Zdrowia w Sopocie www.jemzdrowo.pl

Opinie (43) 3 zablokowane

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-05-24 19:52

? (2)

Księga Rodzaju:
28 Po czym Bóg im błogosławił, mówiąc do nich: "Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną; abyście panowali nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi". 29 I rzekł Bóg: "Oto wam daję wszelką roślinę przynoszącą ziarno po całej ziemi i wszelkie drzewo, którego owoc ma w sobie nasienie: dla was będą one pokarmem. 30 A dla wszelkiego zwierzęcia polnego i dla wszelkiego ptactwa w powietrzu, i dla wszystkiego, co się porusza po ziemi i ma w sobie pierwiastek życia, będzie pokarmem wszelka trawa zielona". I stało się tak. 31 A Bóg widział, że wszystko, co uczynił, było bardzo dobre.

Itin
14 lat
- 1 2
Twoja opinia

Zmień treść

Księga Rodzaju: 28 Po czym Bóg im błogosławił, mówiąc do nich: "Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną; abyście panowali nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi". 29 I rzekł Bóg: "Oto wam daję wszelką roślinę przynoszącą ziarno po całej ziemi i wszelkie drzewo, którego owoc ma w sobie nasienie: dla was będą one pokarmem. 30 A dla wszelkiego zwierzęcia polnego i dla wszelkiego ptactwa w powietrzu, i dla wszystkiego, co się porusza po ziemi i ma w sobie pierwiastek życia, będzie pokarmem wszelka trawa zielona". I stało się tak. 31 A Bóg widział, że wszystko, co uczynił, było bardzo dobre.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-12-09 23:50
  
  dobra zamknij sie. meczyc je tez kazal?
  
  13 lat
  - 2 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  dobra zamknij sie. meczyc je tez kazal?
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-04-02 13:13
  
  No chyba nie było.
  
  Twierdzenie że brednie z książki sci-fi zwanej Biblią są wskazówką do życia i dają prawo naszemu gatunkowi zniszczyć wszystko co co natura stworzyła przez tysiące lat jest totalną ignorancją i oznaką debilizmu.
  Z Bogiem.
  
  Dario
  11 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Twierdzenie że brednie z książki sci-fi zwanej Biblią są wskazówką do życia i dają prawo naszemu gatunkowi zniszczyć wszystko co co natura stworzyła przez tysiące lat jest totalną ignorancją i oznaką debilizmu. Z Bogiem.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-06-07 02:31

Żelazo pochodzenia roślinnego

Żelazo pochodzenia roślinnego wchłania się dobrze,bo warzywa liściaste posiadają tzw. cytochromy które zawierają układ hemowy z żelazem analogiczny, jak w hemoglobinie. Poza tym spożywanie witaminy C(której najczęściej wegetarianie mają pod dostatkiem) zwiększa przyswajalność te niezbędnego pierwiastka nawet w przypadku żelaza niehemowego.

EKO
14 lat
- 3 0
Twoja opinia

Zmień treść

Żelazo pochodzenia roślinnego wchłania się dobrze,bo warzywa liściaste posiadają tzw. cytochromy które zawierają układ hemowy z żelazem analogiczny, jak w hemoglobinie. Poza tym spożywanie witaminy C(której najczęściej wegetarianie mają pod dostatkiem) zwiększa przyswajalność te niezbędnego pierwiastka nawet w przypadku żelaza niehemowego.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-01-11 09:38

małpy

nawet małpy roślinożerne jedza co jakis czas mieso pochodzacych od swoich krewniaków-wiec nie stulajcie ze mieso jest takie beee- człowiek jest wszystkozerny a zmiesa czerpie wiele cennych składników odzywczych ktorych w roslinach jest znikoma ilosc.pozdrawiam

and
13 lat
- 0 1
Twoja opinia

Zmień treść

nawet małpy roślinożerne jedza co jakis czas mieso pochodzacych od swoich krewniaków-wiec nie stulajcie ze mieso jest takie beee- człowiek jest wszystkozerny a zmiesa czerpie wiele cennych składników odzywczych ktorych w roslinach jest znikoma ilosc.pozdrawiam
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-06-20 20:31

dieta diecie nierówna

samo jedzenie lub nie-jedzenie mięsa niczego nie załatwia, ważne jest jak dieta jest skomponowana: można być na beznadziejnej mięsnej i równie ubogiej wege. żadnej nie trzeba się bać (dotyczy komentarzu o "strachu przed jajkami" ;)

jeśli ktoś dostarcza odpowiednią ilość kalorii, spożywa głównie pełnoziarniste produkty, strączki, owoce, warzywa i zdrowe tłuszcze to może być spokojny o swoje zdrowie, niezależnie od tego czy dołącza czasem nabiał, ryby i mięso, wegetarianin ma tylko tą przewagę, że spokojniejsze sumienie...

jeśli natomiast za dietę wege bierze się nie potrafiąca gotować, niezdyscyplinowana 13-latka, która kocha zwierzęta ale zamiast kotleta, frytek i surówki je same frytki i surówkę, popijając colą to jest to dieta wyniszczająca i może taką zapobiegliwość mieli na myśli autorzy artykułu.

w polskich warunkach (mało produktów, lokali, świadomości społ.) do tej diety potrzebna jest dojrzałość, czas i wytrwałość, czego życzę każdemu! :)

GAga
12 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

samo jedzenie lub nie-jedzenie mięsa niczego nie załatwia, ważne jest jak dieta jest skomponowana: można być na beznadziejnej mięsnej i równie ubogiej wege. żadnej nie trzeba się bać (dotyczy komentarzu o "strachu przed jajkami" ;) jeśli ktoś dostarcza odpowiednią ilość kalorii, spożywa głównie pełnoziarniste produkty, strączki, owoce, warzywa i zdrowe tłuszcze to może być spokojny o swoje zdrowie, niezależnie od tego czy dołącza czasem nabiał, ryby i mięso, wegetarianin ma tylko tą przewagę, że spokojniejsze sumienie... jeśli natomiast za dietę wege bierze się nie potrafiąca gotować, niezdyscyplinowana 13-latka, która kocha zwierzęta ale zamiast kotleta, frytek i surówki je same frytki i surówkę, popijając colą to jest to dieta wyniszczająca i może taką zapobiegliwość mieli na myśli autorzy artykułu. w polskich warunkach (mało produktów, lokali, świadomości społ.) do tej diety potrzebna jest dojrzałość, czas i wytrwałość, czego życzę każdemu! :)
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-12-17 10:49

Pani dietetyk chyba się nie douczyła....

"Amerykańskie Stowarzyszenie Dietetyczne wyraża stanowisko, że odpowiednio zaplanowane diety wegetariańskie, w tym diety ściśle wegetariańskie, czyli wegańskie, są zdrowe, spełniają zapotrzebowanie żywieniowe i mogą zapewniać korzyści zdrowotne przy zapobieganiu i leczeniu niektórych chorób. Dobrze zaplanowane diety wegetariańskie są odpowiednie dla osób na wszystkich etapach życia, włącznie z okresem ciąży i laktacji, niemowlęctwa, dzieciństwa, dojrzewania, oraz dla sportowców."

Dokładnie takie samo stanowisko deklaruje WHO.

Ale odpowiednie zbilansowanie takiej diety byłoby dla pani dietetyk za trudne.
Pozdrawiam

Już prawie weganka
11 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

"Amerykańskie Stowarzyszenie Dietetyczne wyraża stanowisko, że odpowiednio zaplanowane diety wegetariańskie, w tym diety ściśle wegetariańskie, czyli wegańskie, są zdrowe, spełniają zapotrzebowanie żywieniowe i mogą zapewniać korzyści zdrowotne przy zapobieganiu i leczeniu niektórych chorób. Dobrze zaplanowane diety wegetariańskie są odpowiednie dla osób na wszystkich etapach życia, włącznie z okresem ciąży i laktacji, niemowlęctwa, dzieciństwa, dojrzewania, oraz dla sportowców." Dokładnie takie samo stanowisko deklaruje WHO. Ale odpowiednie zbilansowanie takiej diety byłoby dla pani dietetyk za trudne. Pozdrawiam
Regulamin dodawania opinii