Szkoły muszą zwiększyć liczbę zatrudnianych psychologów. Od nowego roku szkolnego 2024/25 na jednego ucznia w szkołach obowiązkowo ma przypadać większa liczba specjalistów. To niestety problem dla wielu placówek ze względu na dostępność psychologów, pedagogów czy pedagogów terapeutycznych. Fundacja GrowSPACE ujawniła aktualną liczbę wakatów oraz oszacowane braki w opiece psychologicznej w szkołach. Ile wakatów psychologów jest w gdańskich czy pomorskich szkołach?
było kilka razy i widzimy, że lepiej sobie radzi z pewnymi kwestiami
11%
było kilka razy, ale nie widzieliśmy zmiany/poprawę
6%
nie, ale zamierzamy iść
7%
nie, nie ma takiej potrzeby
58%
Zmiany w zawodzie psychologa szkolnego weszły w życie już 1 września 2022 r. po nowelizacji Karty Nauczyciela wprowadzającej standardy zatrudnienia w szkołach nauczycieli specjalistów: pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów lub terapeutów pedagogicznych. Określają one, ilu nauczycieli specjalistów w przeliczeniu na ilu uczniów ma być zatrudnionych w szkołach. Rok szkolny 2022/2023 i 2023/2024 traktowane były w ustawie jako okres przejściowy.
Standardy w pełni mają obowiązywać od 1 września, czyi od nowego roku szkolnego 2024/2025.
Co się zmieni w nowej podstawie programowej? 20 proc. treści mniej
Ilu specjalistów trzeba zatrudnić od roku szkolnego 2024/2025?
Zgodnie z ustawą łączna liczba etatów nauczycieli pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów lub terapeutów pedagogicznych w przedszkolu, szkole lub zespole nie może być niższa niż:
- 2 etaty, które powiększa się o 0,2 etatu na każdych kolejnych 100 dzieci lub uczniów - jeżeli liczba dzieci lub
- uczniów przekracza 100;
- 1,5 etatu - jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 50 i nie przekracza 100;
- 1 etat - jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 40 i nie przekracza 50;
- 0,8 etatu - jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 30 i nie przekracza 40;
- 0,6 etatu - jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 20 i nie przekracza 30;
- 0,4 etatu - jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 10 i nie przekracza 20;
- 0,25 etatu - jeżeli liczba dzieci lub uczniów wynosi od 1 do 10.
Ilu psychologów pracuje w szkołach, a ile jest wakatów?
Przed rozpoczęciem nowego roku
Fundacja GrowSpace sprawdziła, jak wygląda sytuacja w szkołach w Polsce (zebrali dane z około 88 proc. miejscowości w całym kraju).
- Widać, że od zeszłego roku zaszła zmiana. Jest coraz lepiej, jednakże nie jest to taka zmiana, która by nas bardzo satysfakcjonowała. W całej Polsce zaplanowano 9,5 tys. etatów psychologów szkolnych, a obsadzono 7344, co oznacza, że liczba wakatów psychologów szkolnych wynosi około 23,90 proc.. Względem zeszłego roku, kiedy ta wartość wynosiła 27 proc., jest to spadek o 3 proc., czyli na skali ogólnopolskiej jest lepiej - mówi Ostar Stabno, uczeń reprezentujący Fundację GrowSpace i radny młodzieżowej Rady Miasta Gdańska.Zgodnie z wyliczeniami w Polsce brakuje 23,90 proc. psychologów i psycholożek szkolnych na rok
szkolny 2024/25.
13 województw zanotowało wzrost zatrudnienia w porównaniu z ubiegłym rokiem. Z kolei liczba gmin krytycznych w całym kraju, czyli gmin, w których nie ma żadnego psychologa szkolnego wynosi 308. W ubiegłym 2023 roku liczba gmin krytycznych wynosiła 450.
- W województwie pomorskim liczba takich gmin wynosi 15 i są to m.in. Skurcz, Osiek czy Ryjewo. W naszym regionie jest 487 etatów psychologów obsadzonych, natomiast jest 122,5 wakatów. I tutaj chciałbym zaznaczyć, że jest to spadek o zaledwie 0,3 proc., czyli jest to bardzo mała poprawa, tak naprawdę nic nieznacząca. Pokazuje nam ona, że w naszym województwie po prostu musimy zwiększyć działania dotyczące zatrudnienia psychologów szkolnych - dodaje Oskar Stabno.W Gdańsku przewidzianych jest 96,21 etatów - z kolei obsadzonych etatów jest 87,73, pozostaje 8,48 wakatów.
- Niestety, mimo że w Gdańsku ta sytuacja jest całkiem dobra, to i tak w przeliczeniu na liczbę szkół w naszym mieście nie wychodzi jeden etat psychologa na każdą szkołę - podkreśla.
Dlaczego w szkołach brakuje psychologów?
- Porównując dane zeszłoroczne, możemy uznać, że zmiana zachodzi, jednak musimy pamiętać, że to są wieloletnie zaniedbania systemowe, więc również rozwiązań będziemy szukać powoli. Wiemy, że coraz więcej dzieci z chęcią zgłasza się do psychologa, dlatego w tych gminach, gdzie ich brakuje, musimy zrobić wszystko, aby psycholog był dla nich dostępny. Tutaj mówimy też o kwestiach rozwiązań systemowych, jak np. przyjęcie standardów zatrudnienia psychologów w polskich szkołach, ale również apelujemy o temat, który wciąż nie jest podjęty, czyli ustawa o zawodzie psychologa, która regulowałaby tak ważny zawód psychologa. Ta ustawa wciąż nie została wprowadzona i to na pewno usprawniłoby pracę psychologów szkolnych czy psychologów generalnie w naszym kraju - powiedziała Paulina Filipowicz, psycholożka, aktywistka i radna Sejmiku Województwa Pomorskiego.- Wielokrotnie powtarzamy, że dobrostan naszych uczniów jest równie ważny jak kształcenie. Chodzi o to, aby w Polsce doszło do przemiany mentalnej, abyśmy wreszcie zaczęli dzieci pytać o to, jak się czują, a nie tylko o to, co potrafią i co nauczyły się z ostatniej lekcji. To, co dla nas jest bardzo ważne, to to, aby odczarować gabinet pedagoga i psychologa, aby nie mówić, że do psychologa i do pedagoga idzie się za karę, bo coś jest nie tak z dzieckiem. To miejsce, w którym człowiek otrzymuje wsparcie, ponieważ zgodnie z rozporządzeniem o pomocy pedagogiczno-psychologicznej w szkołach każdy dyrektor szkoły, taki jak ja, powinien zapewnić pomoc psychologiczną, pedagogiczną uczniom, ich rodzinom i nauczycielom - mówiła Agnieszka Tomasik, ekspertka Fundacji GrowSpace, dyrektorka Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 8 w Gdańsku.Problemem - jak od dawna wskazują dyrektorzy szkół - jest znalezienie chętnych do obsadzenia etatów. Obecnie, według danych na stronie kuratoriów (stan na 20 sierpnia 2024 r.), w województwie pomorskim poszukiwanych jest 98 nauczycieli psychologów.
Minister edukacji Barbara Nowacka już na początku 2024 r. podkreślała, że resort ma świadomość, że
praca kilka godzin w szkole nie jest dla psychologów atrakcyjna finansowo. Zapewniała, że wraz z Ministerstwem Zdrowia pracuje nad programem, który ich przyciągnie do szkół.
- Specjaliści zdrowia psychicznego odchodzą do sektora prywatnego, gdzie po prostu mają wyższe stawki. Psycholog szkolny to nie jest zawód, gdzie zarabia się godnie. A jest to bardzo trudna i wymagająca praca i o tym musimy pamiętać, że często taka osoba dźwiga ciężar całej szkoły, w wielu przypadkach ten psycholog jest jedynym takim specjalistą w całej szkole - podkreśla Paulina Filipowicz.- Jeśli szkoła nie zatrudnia psychologa zgodnie z rozporządzeniem o pomocy pedagogiczno-psychologicznej, za tę pomoc odpowiadają nauczyciele, czyli wychowawcy i pozostali. Niestety nie wszyscy przedmiotowcy mają przygotowanie pedagogiczno-psychologiczne do pracy z dziećmi w kryzysie - dodaje Agnieszka Tomasik.
Co się zmieni w nowej podstawie programowej? 20 proc. treści mniej
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy