Nieustające podwyżki stóp procentowych przekładają się na drastyczny wzrost rat kredytów hipotecznych. Przy rosnącej inflacji wielu gospodarstwom domowym grozi utrata płynności finansowej. Zanim doprowadzimy do upadłości konsumenckiej warto sięgnąć po inne rozwiązania.
nie, mam wysokie zarobki
20%
nie, mam stałe oprocentowanie kredytu
6%
tak, ale nie skorzystam z oferowanej pomocy
28%
tak, zamierzam skorzystać z oferowanej pomocy
29%
tak, zamierzam ogłosić upadłość
17%
Wiele osób zdecydowało się zaciągnąć kredyt hipoteczny w czasie, gdy stopy procentowe były równe prawie zeru. Oferowane były wtedy prawie wyłącznie kredyty ze zmiennym oprocentowaniem, które jest uzależnione od jednego ze wskaźników WIBOR - 3M lub 6M. Wskaźnik ten jest bezpośrednio powiązany ze stopami procentowymi.
Tymczasem kryzys związany z wojną w Ukrainie oraz pandemią przyczynił się do rosnącej inflacji, a w odpowiedzi na nią Narodowy Bank Polski zaczął podnosić stopy procentowe. To wszystko sprawiło, że obecnie wiele osób, które zaciągnęły kredyt na wymarzone mieszkanie, musi liczyć się z trudnościami w spłacie zobowiązania. Rząd przygotowuje programy pomocowe dla takich osób, ale nie obejmą one wszystkich kredytobiorców.
Czytaj także: RPP zatwierdziła wyższe stopy procentowe. Stopa referencyjna 6 proc.Wakacje kredytowe i Fundusz Wsparcia Kredytobiorców od lipca
Zgodnie z projektem nowej ustawy kredytobiorcy mający problem ze spłatą kredytu hipotecznego będą mogli już od lipca tego roku skorzystać z pomocy ze strony państwa.
Jedną z opcji są
wakacje kredytowe, czyli zawieszenie obowiązku dokonywania płatności raty za kredyt udzielony w polskim złotym, zarówno w części kapitałowej, jak i odsetkowej. Ta forma wsparcia dotyczy tylko jednej umowy zawartej w celu nabycia
nieruchomości przeznaczonej na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych.
Zawiesić można nawet osiem rat, po cztery w roku bieżącym oraz w kolejnym:
- dwa miesiące w trzecim i czwartym kwartale 2022 r. (od 1 sierpnia 2022 r.)
- jeden miesiąc w każdym z czterech kwartałów 2023 r.
Kolejnym rozwiązaniem oferowanym przez rząd począwszy od tego lata ma być
Fundusz Wsparcia Kredytobiorców. Maksymalne wsparcie wynosi 2 tys. zł miesięcznie, i może być wypłacane nawet przez trzy lata. Pożyczone pieniądze należy zwrócić w 144 równych, nieoprocentowanych, miesięcznych ratach. Spłata rozpoczyna się po dwóch latach od wypłaty ostatniej dopłaty. W przypadku terminowej spłaty 100 pierwszych rat, pozostałe mogą zostać umorzone.
Warunkiem otrzymania wsparcia z funduszu jest spełnienie jednego z warunków: posiadanie statusu bezrobotnego przez co najmniej jednego z kredytobiorców, miesięczne koszty obsługi kredytu mieszkaniowego przekraczają 50 proc. miesięcznych dochodów, miesięczny dochód po odjęciu kosztów kredytów nie przekracza określonej kwoty - w 2022 r. jest to 1552 zł w gospodarstwie jednoosobowym i 1200 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym - informuje Wydział Prasowy Ministerstwa Finansów. Uchwalona ustawa o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom przewiduje zasilenie Funduszu do końca tego roku dodatkową kwotą 1,4 mld zł. W związku z tym, wysokość środków przeznaczonych na wsparcie kredytobiorców pozostających w Funduszu wyniesie ponad 2 mld. zł - dodaje przedstawiciel Ministerstwa Finansów.Czytaj także: Wakacje kredytowe tylko dla potrzebujących. Kredytobiorcy boją się inflacjiChowanie głowy w piasek nie pomożeCo się stanie, jeśli po prostu przestaniemy spłacać kredyt? Możemy się spodziewać windykacji zadłużenia przez bank, który udzielił kredytu, a gdy to nie przyniesie efektów - egzekucji komorniczej.
W przypadku, gdy nie jesteśmy już w stanie spłacać zobowiązania lepiej rozważyć możliwość osiągnięcia porozumienia z wierzycielami i podpisania ugody. Miałoby to na celu zmianę warunków umownych bądź ograniczenie egzekucji komorniczej, po realizacji ugody przez dłużnika. Niestety należy wskazać, iż w dużej liczbie przypadków wierzyciele w pierwszej kolejności oczekują dużej wpłaty celem potwierdzenia ugody i rozłożenia zobowiązania na mniejsze raty. Nie dla każdego dłużnika jest to możliwe, chociaż warte rozważenia, gdyż może to być sposób np. na umorzenie odsetek od zobowiązania - doradza Oliwia Owczarz, radca prawny z Kancelarii Radcy Prawnego dr Oliwii Owczarz.Czytaj także: Kredyty frankowe. Szansa dla konsumentówBank może pomóc
Zamiast czekania na windykację lub co gorsza egzekucję dłużnik może skorzystać z całego wachlarza możliwości. Rozmawiać o tym należy z bankiem, który udzielił kredytu lub z doradcą kredytowym. Warto pamiętać, że bankowi dużo bardziej zależy na uzyskaniu spłaty kredytu niż egzekucji nieruchomości.
- Restrukturyzacja kredytu, czyli zmiana warunków finansowania. Możemy poprosić o czasowe obniżenie marży, wydłużenie okresu kredytowania lub zawieszenie spłaty kredytu. Wiele banków posiada w swojej ofercie wakacje kredytowe, czyli zawieszenie spłaty kredytu najczęściej na okres od trzech do sześciu miesięcy.
- Jeśli natomiast chcemy uniknąć kolejnych podwyżek możemy zamienić oprocentowanie ze zmiennego na stałe. Skutkiem może być wyższe oprocentowanie kredytu, a co za tym idzie większa rata. Będziemy jednak mieli gwarancję, że kwota jaką płacimy nie zmieni się najczęściej przez kolejnych pięć-siedem lat. Po tym czasie będziemy mogli negocjować z bankiem nową umowę z oprocentowaniem stałym lub wrócić do zmiennego.
- Refinansowanie kredytu, czyli zaciągnięcie nowego zobowiązania lub przeniesienie kredytu do innego banku, oferującego lepsze warunki. Takie posunięcie pozwoli nam spłacić kłopotliwy kredyt oraz uzyskać niższe oprocentowanie nowej pożyczki.
W najtrudniejszej sytuacji są osoby, które wzięły kredyt po tzw. korek w okresie, gdy stopy procentowe były bliskie zera. Kredytobiorcy nie zdążyli zbudować poduszki finansowej, która pozwoliłaby im przetrwać podwyżkę rat. Zaciąganie kolejnych pożyczek, aby pokryć ratę kredytu hipotecznego to najgorsze z możliwych rozwiązań i prosta droga do spirali kredytowej, z której wyjście jest bardzo trudne - ostrzega Anna Sularz, radca prawny z Kancelarii Prawnej Seneka.Czytaj także: Nieruchomości. Drastyczny spadek zdolności kredytowejUpadłość konsumencka
Jeśli pomoc rządu ani negocjacje z bankiem nie wystarczą, ostatecznym rozwiązaniem może być tylko tzw. upadłość konsumencka. To procedura sądowa, która pozwala na częściową lub całkowitą spłatę zadłużenia w dogodnej formie albo jego umorzenie.
Przed złożeniem wniosku do sądu należy przygotować komplet dokumentów dotyczących zadłużenia, zatrudnienia, stanu zdrowia czy stopnia niepełnosprawności. Oczekiwanie na decyzje sądu zazwyczaj wynosi kilka miesięcy. W Sądzie Rejonowym w Gdańsku są to ok. trzy-cztery miesiące.
Kolejnym krokiem, po uzyskaniu postanowienia o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej, jest kontakt z wyznaczonym syndykiem. W dużym uproszczeniu można stwierdzić, iż jest on administratorem postępowania na tym etapie. Zbiera informacje od dłużnika, kontaktuje się z wierzycielami celem ustalenia listy wierzycieli oraz spienięża majątek. Możliwa jest sytuacja, że nie wszyscy wskazani przez dłużnika wierzyciele zgłoszą się do syndyka, co nie wstrzymuje procedury - opowiada Oliwia Owczarz. Po sporządzeniu przez syndyka listy wierzycieli przygotowuje on propozycję planu spłaty lub opinię o zasadności umorzenia zobowiązań bez ustalania planu spłaty wraz z wnioskiem o umorzeniu zobowiązań dłużnika - dodaje.Celem postępowania jest oddłużenie, czyli definitywne umorzenie tych zobowiązań, które nie zostaną spłacone w trakcie postępowania. Upadłość konsumencka jest procedurą kilkuetapową i dopiero w jej ostatniej fazie, po zrealizowaniu ustalonego przez sąd planu spłaty wierzycieli, dochodzi do umorzenia długów.
Od grudnia 2021 r. wnioski o ogłoszenie upadłości rozpoznawane są wyłącznie w postępowaniu elektronicznym - w Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Umorzeniu nie podlegają zobowiązania alimentacyjne, naprawienie szkody wynikającej z popełnienia przestępstwa czy renty odszkodowawcze. Kredytów mieszkaniowych na tej liście nie ma, mogą zatem podlegać umorzeniu.
Sąd upadłościowy ma obowiązek ustalić, czy upadły w sposób zawiniony doprowadził do swojej niewypłacalności lub czy jego postępowanie można uznać za rażąco niedbałe. W takiej sytuacji musi liczyć z tym, że plan spłaty wierzycieli może trwać nawet 84 miesiące - mówi Anna Sularz.W przypadku, gdy kredytowane mieszkanie zostanie zaliczone do masy upadłościowej, czyli majątku upadłego służącego zaspokojeniu jego wierzycieli oraz sprzedane, osoba upadła może mierzyć się z kolejnym problemem, jakim jest bezdomność.
Czytaj także: Upadłość konsumencka - czy mogę uratować swoją nieruchomośćUtrata dachu nad głową
Zagrożenie utratą dachu nad głową w połączeniu z wysokim i długoletnim zaangażowaniem kredytowym prowadzą do sytuacji, w której kredytobiorca hipoteczny decyduje się na upadłość konsumencką w ostateczności. Liczyć się musi w takim przypadku z utratą swojej nieruchomości oraz całego pozostałego majątku.
Nie wiąże się to jednak z koniecznością natychmiastowego opuszczenia mieszkania/domu. Przez większość postępowania upadłościowego upadły wraz z rodziną będzie mógł zamieszkiwać w dotychczasowej nieruchomości - informuje Aleksander Skrzypiński, radca prawny z Kancelarii Prawnej Seneka. - Konieczność opuszczenia mieszkania powstanie dopiero po jego sprzedaży przez syndyka. Również wtedy dłużnik nie może być pozostawiony bez dachu nad głową. Postępowanie upadłościowe jest pomyślane tak, by upadły miał gdzie mieszkać nawet po sprzedaży jego nieruchomości i zakończeniu sprawy upadłości. Sytuację tę reguluje art. 342a ust. 1 ustawy z dnia 28.02.2003 r. - Prawo upadłościowe (Dz. U, 2003 r. Nr 60 poz. 535 ze zm.) - wskazuje.Zgodnie z wyżej wymienionym przepisem, jeżeli upadły jest osobą fizyczną i w skład masy upadłości wchodzi lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny, w którym zamieszkuje upadły, a konieczne jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, z sumy uzyskanej z jego sprzedaży wydziela się osobie upadłej kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy.
Przy zachowaniu odpowiednich procedur i przepisów postępowania upadłościowego oraz prawa cywilnego niekiedy jest również możliwość niedopuszczenia do zaliczenia nieruchomości w poczet masy upadłości. Jednakże jest to procedura kontrowersyjna, lecz w części przypadków skuteczna i zgodna z prawem. Wymaga jednak wiedzy i doświadczenia prawnika specjalizującego się w sprawach upadłościowych - mówi Aleksander Skrzypiński.Jeśli już zdecydujemy się na wszczęcie procedury upadłości konsumenckiej warto skorzystać z pomocy kancelarii prawnej.
Czytaj także: Uciążliwy bezdomny doprowadzony przed sąd przez policjęWróć do rodziców, wynajmij swoje
Alternatywnym rozwiązaniem pozwalającym na płacenie rat oraz zachowanie nieruchomości jest wynajęcie mniejszego i tańszego mieszkania oraz wynajęcie komuś własnego. Uzyskany czynsz najmu pozwoli wówczas na pokrycie wysokiej raty kredytu. Obciążone hipoteką mieszkanie można też sprzedać, by pozyskać środki na zaspokojenie wierzyciela, a nawet na tym zyskać - jeśli mieszkanie zakupione zostało kilka lat temu obecnie ma wyższą cenę niż w chwili zakupu.
Czytaj także: Nowe Inwestycje Mieszkaniowe. Majowe nowości
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy