• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Czy bezpłatna komunikacja miejska ma sens?

Maciej Korolczuk
26 maja 2022 (artykuł sprzed 2 lat) 
Podwyżka cen biletów, a może bezpłatna komunikacja miejska dla wszystkich? Jak rozwiązać problem drożyzny i wysokich kosztów utrzymania transportu publicznego? Podwyżka cen biletów, a może bezpłatna komunikacja miejska dla wszystkich? Jak rozwiązać problem drożyzny i wysokich kosztów utrzymania transportu publicznego?

Czy lekiem na korki i smog w mieście, a także rosnące koszty energii, paliw i gazu może być wprowadzenie bezpłatnej komunikacji miejskiej? A może transport publiczny, za który - tylko pozornie - nie trzeba płacić, przynosi więcej szkód niż korzyści?



Gdyby komunikacja miejska była bezpłatna:

Temat bezpłatnej komunikacji miejskiej wraca co jakiś czas jak bumerang. Ostatnio - za sprawą decyzji władz samorządowych, które na czas kilku tygodni umożliwiły darmowe przejazdy dla uchodźców wojennych z Ukrainy. Znów odezwały się głosy - dlaczego inni mogą nie płacić za przejazd autobusem lub tramwajem, a ja muszę?

Kamyczek ruszył lawinę.

Dlaczego bez biletów mogą jeździć dzieci i młodzież, a ja nie? Dlaczego biletów nie musi kupować poseł czy senator, a ja tak? Itd.

Przyjrzeliśmy się więc wszystkim za i przeciw takiemu rozwiązaniu.

Bez opłat w mniejszych i średnich miastach



Obecnie na bezpłatny transport publiczny decydują się w Polsce głównie mniejsze i średniej wielkości miasta. To m.in. Sochaczew, Lidzbark Warmiński, Ząbki, Piaseczno, Żory, Giżycko, Działdowo czy - na Pomorzu - Kościerzyna.

W mniejszych ośrodkach jest mniej linii, mniej pasażerów i mniejsze nakłady na komunikację. Lokalne władze umożliwiając mieszkańcom bezpłatne podróże motywują to najczęściej dbałością o środowisko, czystszym powietrzem i tam gdzie występują - redukcją korków.

Czasem, choć to już mniej oficjalna wersja, decyzja motywowana jest też lokalną walką... o wpływy z podatku PIT. Tworzy się w ten sposób swoiste perpetuum mobile: dodatkowy mieszkaniec to dodatkowe środki, które gmina może wydać na kolejne inwestycje m.in. na bezpłatny transport.  

Kilkanaście grup z prawem do bezpłatnych przejazdów



Nieco inaczej sprawa wygląda w dużych ośrodkach, takich jak Trójmiasto. Tutaj we wprowadzeniu bezpłatnej komunikacji może stanąć na przeszkodzie kilka ważnych czynników.

Jednym z nich jest już teraz długa lista osób uprawnionych do bezpłatnych przejazdów. Obejmuje ona - poza uczącymi się dziećmi i młodzieżą z Gdańską Kartą Mieszkańca - kilkanaście grup społecznych. Bez biletu autobusami i tramwajami po Gdańska mogą jeździć posłowie i senatorowie, inwalidzi wojenni i wojskowi oraz ich przewodnicy, honorowi obywatele miasta Gdańska, inwalidzi i osoby niepełnosprawne (z pierwszą grupą inwalidzką) i ich opiekunowie, osoby niewidome i ich przewodnicy, osoby po 70. roku życia, honorowi dawcy krwi, kontrolerzy biletów, pracownicy ZTM i przewoźników (w trakcie wykonywania czynności służbowych), osoby objęte programem "Duża Gdańska Rodzina" czy wolontariusze działający w ramach Gdańskiego Modelu Rozwoju Wolontariatu.

Według oficjalnych danych Zarządu Transportu Miejskiego w Gdańsku, w 2021 roku aż 34,5 proc. pasażerów korzystających z komunikacji jeździło na uldze 100 proc.

Wydatki na komunikację miejską w ostatnich latach ciągle rosną. Wydatki na komunikację miejską w ostatnich latach ciągle rosną.

Rosną koszty, maleją wpływy



Rezygnacji z biletów nie sprzyjają też rekordowe nakłady na komunikację. Koszty te stale rosną i miastom coraz trudniej jest spiąć budżet i lekką ręką zrezygnować z wpływów ze sprzedaży biletów.

M.in. z tego powodu władze trójmiejskich samorządów od lat są przeciwne wprowadzaniu bezpłatnej komunikacji. Za każdym razem, gdy temat wraca - za sprawą tej czy innej partii politycznej - włodarze próbują tłumaczyć, że to pomysł chybiony i w dłuższej perspektywie nie przyniesie oczekiwanych rezultatów.

Podpierają się przy tym twardymi danymi. Choćby sumą kosztów, jakie samorządy ponoszą przy organizacji transportu publicznego. I koszty te z roku na rok są coraz wyższe (także przez rekordową inflację, radykalny wzrost kosztów pracy, płacy minimalnej i średniej, koszty paliwa i gazu).

Np. w Gdańsku w tym roku kwota na pokrycie kosztów funkcjonowania komunikacji miejskiej przekroczyła już w skali roku 520 mln zł. Tak jak rosną koszty, tak systematycznie spada ich pokrycie z wpływów ze sprzedaży biletów. Obecnie to zaledwie czwarta część tych wydatków. Wprowadzenie bezpłatnej komunikacji rozwarłoby te "nożyce przychodów i wydatków" jeszcze bardziej.

Złotego środka nie ma. Aby dziura w budżecie była mniejsza, władze nie tylko Gdańska, ale też innych gmin w metropolii, zdecydowały się więc na podwyżki cen biletów. Przypomnijmy, że tylko w Gdańsku od 1 czerwca za jednorazowy bilet (75-minutowy) zapłacimy 4,80 zł. Nowy bilet zastąpi dotychczasowy bilet godzinny, który kosztował 4,40 zł, a wycofany zostanie bilet jednoprzejazdowy (obecnie za 3,80 zł).


Lewica: trzeba wycofać się z podwyżek



O wycofanie się z planowanej podwyżki cen biletów zaapelował ostatnio gdański okręg Partii Razem. Ogłoszono w tej sprawie start podpisów pod obywatelskim projektem uchwały znoszącym wyższe ceny biletów.

- Dostępna komunikacja powinna być podstawą funkcjonowania miasta, a wyłączając z niej interes osób niezamożnych, miasto pozwala na wykluczenie ekonomicznie - tłumaczy Julia Kisielewicz, przedstawicielka komitetu uchwałodawczego. - Tani i dostępny transport zbiorowy jest wart więcej, niż oszczędność w budżecie miasta, którą ma przynieść podwyżka cen biletów.
Podpisy są zbierane pod obywatelskim projektem uchwały znoszącej podwyżki cen biletów, jakie wejdą w życie 1 czerwca. Podpisy są zbierane pod obywatelskim projektem uchwały znoszącej podwyżki cen biletów, jakie wejdą w życie 1 czerwca.

Negatywne doświadczenia innych miast



W podjęciu decyzji o wprowadzeniu bezpłatnej komunikacji nie pomagają jednak doświadczenia z innych miast w Europie, które na ten krok zdecydowały się już kilka lat wcześniej.

Niedawno władze Tallina podsumowały kilkuletni program bezpłatnego transportu dla mieszkańców. Z badań magistratu estońskiej stolicy wynika, że odsetek mieszkańców odbywających swoje podróże własnym autem nie zmniejszył się. Spadła za to liczba pieszych i osób poruszających się na krótkich dystansach np. na rowerze (przesiedli się oni do darmowych autobusów).

Aby obsłużyć więcej pasażerów jednocześnie trzeba było zwiększyć możliwości przewozowe. Więcej połączeń sprawiło wzrost emisji CO2. Wbrew oczekiwaniom nie zmalały też korki w mieście.

Niemcy: Trzeba walczyć o pasażera



O tym, że o pasażera w komunikacji trzeba powalczyć - nie tylko pozornie bezpłatnymi przejazdami, bo przecież koszty przejazdu zostaną pokryte z naszych podatków, a to oznacza, że pieniędzy może zabraknąć na ulice, chodniki, ich oświetlenie czy edukację - zdają sobie sprawę także nasi zachodni sąsiedzi.

W życie wchodzi tam właśnie trzymiesięczny program umożliwiający podróżowanie wszystkimi środkami transportu miejskiego na terenie całego kraju za jedyne 9 euro miesięcznie. Rewolucyjny program ma być inwestycją w przyszłość niemieckiego społeczeństwa i zmienić nawyki transportowe jak największej liczby mieszkańców.

Sprzedaż promocyjnych biletów ma ruszyć 1 czerwca, a budżet państwa ma to kosztować ok. 2,5 mld euro (w przeliczeniu ok. 11,5 mld zł, dla porównania roczny koszt funkcjonowania programu 500 plus to ok. 41 mld zł).

Miejsca

Opinie (608) 4 zablokowane

  • Nie rozumiem

    Mam 32 lata i kiedyś kiedy chodziłam do LO nie było darmowych przejazdów dla uczniów, dojeżdżałam do LO pociągiem tak jak większość osób kupowałam bilet miesięczny za 35zł i jakoś wszyscy żyliśmy( niektórzy też dojeżdżali autobusami), nie był to jakiś wielki koszt i każdego było stać na ten bilet miesięczny, a teraz wszyscy młodzi za darmo, a że nie ma nic za darmo to inni ludzie muszą płacić więcej

    • 7 1

  • przede wszystkim, to kwestia dochodów.

    a uzasadnienie zawsze się znajdzie...

    Należy wyraźnie powiedzieć "król jest nagi" i Trójmiasta (to nie tylko problem/zadanie Gdańska) nie stać na sensowną, skuteczną i niedrogą komunikację zbiorową. Skręcamy w kierunku Ameryki Południowej i fawelizacji miasta. Nie ukryją tego "pożyteczni" i ideologizacja oczywistych problemów z budżetem.

    Skoro z takiego rozwiązania rezygnuje stolica (!!!) Estonii, gdzie mieszkańcy stolicy stanowią bardzo znaczący procent całości populacji (25-30%) kraju, oznacza to, że kraj skręca ze ścieżki dobrobytu na ostre zaciskanie pasa (wydatki wojskowe?!). Nie znamy uwarunkowań Estów i podawanie takiego przykładu jest najzwyczajniej kłamliwą propagandą.

    Znacznie bardziej adekwatnym przykładem jest warszawskie rozwiązanie w cenie 100 pln za miesięczne korzystanie ze wszystkich środków komunikacji zbiorowej w obrębie pierwszej strefy. Jego analogiem jest trójmiejski "bilet metropolitalny" w cenie blisko 2,5x wyższej za podobny zakres usługi.

    • 5 0

  • Potrzebne są bilety 15 minutowe !!!!!!

    • 7 1

  • mam bilet miesięczny

    nie ma problemu. Dojazd do pracy tak kombinuję, żeby móc korzystać z komunikacji, było taniej, wsiadam na takim przystanku, że i nawet miejsce się znajdowało. Teraz niestety po kolejnych podwyżkach przesiądę się na stałe do auta. I tak, wkurza mnie też, że dzieciarnia, duże rodziny bombelkowe, wcześniej UA za darmo, a ja pełna stawka. Zostawiam tramwaje od czerwca dla bombli i emerytów.

    • 3 1

  • ceny biletów jednorazowych a miesięcznych

    myślę, że powinno się opłacać wykupować bilety miesięczne. Sama przesiadałam się na skm z samochodu i jestem bardzo zadowolona, ale gdybym miała dojazd łączony + zkm - raczej już zostałabym przy samochodzie.

    • 0 3

  • Miasta do komunikacji tyle dopłacają (np Gdynia) że większy sens (PR) miałaby darmowa

    Ale to jeszcze większe zadłużenie i jeżdżące noclegownie dla meneli

    • 2 0

  • ciekawe te statystyki (2)

    tylko 35% jeździ za darmo? Bo wróżka tak widziała w kuli? Ktoś ma za free (na koszt innych) to pokazuje kanarowi kartę króliczej rodziny, a ten idzie dalej szukać jelenia, nie ma tu liczenia. Wejść do pierwszego lepszego tramwaju, a tam miejsca się nie uświadczy, jak nie babcia z wózkiem na zakupy to kobieta z wózkiem z dzieciakiem. Wśród nich tylko paru jeleni płacących 100%.

    • 9 0

    • Dodam tylko do ostatniego zdania: jeleni płacących 100% i finansujących tak ekstra z podatków resztę wesołej gromadki podróżnych.

      • 5 0

    • Ano taka prawda. Dodajmy, że miasto i tak finansuje 3/4 tej zabawy to co za różnica, równie dobrze mogą dorzucić te brakujące 1/4 (jakieś grosze w sumie w skali budżetu) i dać wreszcie ludziom pracującym odetchnąć zamiast zmuszać ich do zrzucania się na tę kwotę. Odejdą wtedy koszty kontrolerów i rozmaitej biurokracji, więc jest to jak najbardziej wykonalne. Tylko jak ludzie nie zaczną się tego domagać to nic się nie zmieni.

      • 1 0

  • Wywalic urzednikow ztm itp

    I koszty spadna. Przetosy 90 procent zatrudnienia

    • 8 0

  • Koszty obslugi biletow

    Juz dawno wyzsze niz wplywy. Ola ...

    • 4 0

  • Niech uczniowie płacą za przejazdy!!

    Dlaczego wprowadzono darmowe przejazdy dla młodzieży? Co to daje? Tylko ścisk w komunikacji. Ale przecież to urzędników nie obchodzi... Kto chce jeździć napchanym do granic tramwajem? Nikt. Dlatego zrezygnowałem i jeżdżę autem. Drożej, ale komfort na cenę. Nie muszę się cisnąć jak sardynka w puszce

    • 6 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane