Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Historia Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Drugi zniszczyli Niemcy, a trzeci komuniści. Dzieje krzyży na Kamiennej Górze

Piotr Weltrowski
27 stycznia 2024, godz. 09:00 
Opinie (398)
25-metrowy krzyż na Kamiennej Górze to jeden z symboli Gdyni. W dzisiejszym kształcie stoi na wzniesieniu już od 30 lat. 25-metrowy krzyż na Kamiennej Górze to jeden z symboli Gdyni. W dzisiejszym kształcie stoi na wzniesieniu już od 30 lat.

25-metrowy krzyż na Kamiennej Górze to jeden z symboli Gdyni. W dzisiejszym kształcie stoi na wzniesieniu już od 30 lat.

fot. Maciej Czarniak/trojmiasto.pl

Mierzący 25 metrów wysokości i ważący 25 ton metalowy krzyż stojący na Kamiennej Górze to z pewnością jeden z symboli Gdyni. Nie każdy jednak wie, że górujący nad miastem zobacz na mapie Gdyni kolos jest piątym krzyżem postawionym w tym miejscu, a zarazem najdłużej stojącym.





Nad Gdynią miała górować bazylika



Ile razy byłe(a)ś w życiu na Kamiennej Górze?

Historia gdyńskiego krzyża sięga czasów międzywojennych. Na początku lat 30. ubiegłego wieku pojawił się pomysł, aby na szczycie Kamiennej Góry zbudować Bazylikę Morską.

I to właśnie w intencji budowy świątyni ustawiono pierwszy, jeszcze niewielki krzyż w 1931 roku. Teren wokół niego ogrodzono, właśnie z myślą o planach budowy bazyliki.

W 1934 roku, w ramach obchodów Święta Morza, wmurowano nawet w tym miejscu kamień węgielny rzeczonej świątyni, a także ustawiono nowy, zdecydowanie większy krzyż, który w nocy oświetlała specjalna iluminacja.

Niemcy zniszczyli krzyż, otworzyli obok siedzibę Gestapo



Przedwojenny krzyż na Kamiennej Górze. Zdjęcie wykonane w roku 1935. Przedwojenny krzyż na Kamiennej Górze. Zdjęcie wykonane w roku 1935.

Przedwojenny krzyż na Kamiennej Górze. Zdjęcie wykonane w roku 1935.

fot. Henryk Poddębski/ze zbiorów Muzeum Miasta Gdyni

Ostatecznie bazylika nie powstała w tym miejscu - po części dlatego, że zabrakło funduszy na jej budowę, a po części dlatego, że plany pokrzyżował kilka lat później wybuch II wojny światowej.

Na samym początku okupacji hitlerowcy przemianowali zresztą Kamienną Górę na Steinberg, a sam krzyż zdemontowali i zniszczyli. Niedaleko tego miejsca - przy ul. Korzeniowskiego zobacz na mapie Gdyni, przemianowanej na Prinz Eugenstrasse - utworzono za to... terenową placówkę Gestapo.

Złamany przez wichurę, spiłowany przez władze



Po wojnie Kamienna Góra znów została Kamienną Górą, wrócił też krzyż, choć drewniany i stosunkowo niewielki. Już latem 1945 roku ustawił go ks. Józef Miszewski, proboszcz parafii Najświętszej Marii Panny Królowej Polski.

Tak po niedawnej rewitalizacji wygląda Kamienna Góra

Niektóre źródła - w tym np. wydana w 2011 roku książka "Gdyńskie kapliczki, figury i krzyże" autorstwa Barbary Mikołajczuk i Moniki Zakroczymskiej - podają, że w 1958 roku ustawiony po wojnie krzyż został złamany przez wichurę. Wtedy też zdecydowano się go skrócić, ale pozostawiono na miejscu.

Kilka lat później zniknął jednak. I to na długo.

Odkrycie badacza Gdyni



Wiele źródeł - jak choćby "Bedeker Gdyński" Kazimierza Małkowskiego - podaje, że spiłowano go w 1961 roku na polecenie ówczesnych władz. Datę tę podważył jednak kilkanaście lat temu badacz i miłośnik Gdyni, a także autor około 200 publikacji na jej temat - Michał Sikora.

Katalog.trojmiasto.pl - Kościoły i parafie w Trójmieście

więcej


Dotarł on do zdjęcia z 1963 roku, na którym krzyż wciąż był widoczny. Znalazł także inne, z 1967 roku, na którym w tym samym miejscu zamiast krzyża stała już wieża triangulacyjna. Krótko mówiąc, krzyż zniknął z Kamiennej Góry między rokiem 1963 a 1967.

Narodziny 25-tonowego kolosa



Zdjęcie wykonane w 1963 roku, a więc w teorii dwa lata po rzekomym usunięciu krzyża. Zdjęcie wykonane w 1963 roku, a więc w teorii dwa lata po rzekomym usunięciu krzyża.

Zdjęcie wykonane w 1963 roku, a więc w teorii dwa lata po rzekomym usunięciu krzyża.

fot. ze zbiorów Michała Sikory

Już po transformacji, na samym początku lat 90., na Kamiennej Górze ponownie pojawił się niewielki, drewniany krzyż, który jednak szybko został zastąpiony znanym dziś 25-tonowym kolosem.

Jego rozmiary w pewien sposób wymusiła natura - przez lata szczyt Kamiennej Góry porastał drzewami, więc aby pomnik był widoczny, musiał być wyższy.

Ogłoszenia.trojmiasto.pl – Sprawdź ceny mieszkań na Kamiennej Górze

Doskonała lokalizacja, 10 min spacerem od plaży
Doskonała lokalizacja, 10 min spacerem od plaży 599 000 zł
Gdynia, Kamienna Góra
2 pokoje 34.54 m2
Willa Poznanianka - ikona architektury gdyńskiej.
Willa Poznanianka - ikona architektury gdyńskiej. 6 700 000 zł
Gdynia, Kamienna Góra
8 pokoi 358 m2
3 pokoje do remontu, 650 m od bulwaru w Gdyni
3 pokoje do remontu, 650 m od bulwaru w Gdyni 960 000 zł
Gdynia, Kamienna Góra
3 pokoje 69.18 m2
Więcej w serwisie Ogłoszenia (69)


Nowy - już metalowy - krzyż zaprojektowało dwóch architektów: Wojciech Dworski oraz Janusz Jarzębowicz. Sam pomnik wykonano zaś w Stoczni Remontowej "Nauta" w Gdyni.

Oficjalnie za datę jego ustawienia uznaje się 3 maja 1994 roku. Tak naprawdę sam krzyż stanął na Kamiennej Górze nieco wcześniej. 3 maja został po prostu oficjalnie poświęcony przez arcybiskupa Tadeusza Gocłowskiego.

Krzyż stoi już od 30 lat



2
  • Panorama pokazująca m.in. aktualnie istniejący krzyż kilka miesięcy po jego ustawieniu.
  • Lokalne media o krzyżu informowały... z pewną dozą fantazji, przypisując mu wysokość 73 metrów.

Panorama pokazująca m.in. aktualnie istniejący krzyż kilka miesięcy po jego ustawieniu.

fot. Janusz Uklejewski/ze zbiorów Muzeum Miasta Gdyni

Krzyż wykonano ze stali węglowej o zwiększonej wytrzymałości oraz dodatkowo obłożony został blachą nierdzewną. Wszystko po to, aby konstrukcja była odporna na wpływ surowego, nadmorskiego klimatu oraz działanie wiatrów, które na Kamiennej Górze potrafią być naprawdę silne.

Podobnie jak krzyż ustawiony przed wojną, jest on iluminowany nocą, przez co praktycznie przez całą dobę jest widoczny z morza, pełniąc poniekąd rolę punktu orientacyjnego. Jako ciekawostkę podać można - co zresztą zaznaczono także na jednej z tablic przy pomniku - że jego fundament ma aż 5 metrów głębokości.

Zobacz także

Plac Konstytucji: przebudowa (3)

Opinie (398) ponad 20 zablokowanych

  • 2024-01-27 12:43

    Krzyż trwa choć zmienia się świat na wieki wieków amen!!

    5 miesięcy

    • 13 5

  • 2024-01-27 12:48

    (1)

    Jak będą chcieli zniszczyć Polskę,zaczną od kościoła...Prymas Stefan Wyszynski

    5 miesięcy

    • 13 10

    • 2024-01-27 13:52

      Zaczęli osiem lat temu.

      5 miesięcy

      • 2 1

  • 2024-01-27 12:55

    Miejsca publiczne powinny być wolne od symboli religijnych (20)

    Szczególnie urzędy, szkoły, przedszkola, szpitale. Skwery, ulice i góry też.
    Pań Bóg tego nie potrzebuje.
    A te miejsca należą do wszystkich osób, również niewierzących czy wyznania innego niż rzymsko-katolickie.

    5 miesięcy

    • 40 52

    • 2024-01-27 13:11

      najlepszy przykład - Giewont..., kolejny - Tarnica... itd. Niby Parki Narodowe i co..?

      5 miesięcy

      • 10 6

    • 2024-01-27 13:11

      Ale boli własna niewiara, (7)

      Ale tęcze powiewająca na urzędach i kolorowe piątek w szkołach mogą już być i to rzekome gadanie o tolerancji?
      To czemu nie ma tolerancji na 96% Polski chrześcijańskiej i 92% katolickiej, która w ostatnich badaniach statystycznych do krzyża się przyznaje? Gdzie Wasza tolerancja dla zdecydowanej większości? Aha. I zanim zaczniecie pisać, że tak nie jest to poszukajcie rzetelnie. Ostatnio także artykuł na Trójmiasto mówił w statystycznej, że 70% młodzieży w pomorskim uczestniczy w lekcjach religii. Wiele województw po 90%. Średnia kraju to 80,2% uczestniczących. Gdzie tolerancja dla większości?

      Hmmm

      5 miesięcy

      • 14 16

      • 2024-01-27 13:46

        W mszach uczestniczy 29 % dominicantes

        Dominicantes to wierni - a więc nie wszyscy mieszkający w Polsce, i jeszcze pomniejszeni o dzieci i osoby chore. Czyli faktycznie religijne życie prowadzi i czynnymi katolikami jest jakieś 20% a może i mniej... więc o czym my mówimy?

        5 miesięcy

        • 9 3

      • 2024-01-27 13:48

        W ktorych urzedach na stale powiewaja teczowe flagi?

        W żadnym.
        A w pierwszym lepszym przedszkolu jest kilkanaście krzyży, w każdej sali, korytarzu i szatni....

        5 miesięcy

        • 10 9

      • 2024-01-27 13:52

        Ja toleruje ze ktoś jest wierzący.
        Ale wiara to rodzaj rytuałów które się odprawia (sakramenty, święta) I zasad którymi wierzący powinien się w zyciu kierować.
        Wiara to nie jest umieszczanie wszędzie w przestrzeni publicznej krzyży czy pomników w ilościach hurtowych.
        Wiara to jest coś co ma się w sercu.

        5 miesięcy

        • 9 1

      • 2024-01-27 14:21

        Dokladnie tak lewacka patologia znowu che niszczyc niczym sie nie róznia od komunistów choc róznia sie jednak (2)

        sa bardziej nienawistni i nie tolerancyjni!

        5 miesięcy

        • 5 8

        • 2024-01-27 14:27

          Ale przynajmniej pisać umieją.

          5 miesięcy

          • 3 4

        • 2024-01-27 15:37

          Taa, w przeciwieństwie do arcybiskupa Jedraszewskiego...

          5 miesięcy

          • 4 0

      • 2024-01-27 14:24

        niech sie księżulo tak nie żołądkuje, może stawiać krzyże co zakręt, za 10-15 lat Polska będzie jednym z najbardziej

        zlaicyzowanych krajów - czy to się komuś podoba, czy też nie :)

        5 miesięcy

        • 6 5

    • 2024-01-27 13:42

      I będzie, w przyszłości ten krzyż zniknie, ludzie muszą do tego dojrzeć tak jak jest np z zakazem fajerwerków w sylwestra. (4)

      Pomijając aspekt ideologiczny i teologiczny, narzucanie innym swojego poglądu i ideologii w tak nachalny sposób nie mieści się w ramach żadnych norm pożycia społecznego. Tak jak nasi starsi bracia w wierza żydzi traktują z wyższością inne religie i narody w tym palestyńczyków tak ten krzyż także symbolizuje zwykłą agresję wobec np niewierzących lub innych religii. Krzyż po złomowaniu i ponownym przetopieniu w hucie będzie służył wszystkim ludziom bez względu na wyznawaną religię czy narodowość- amen.

      jororo

      5 miesięcy

      • 6 9

      • 2024-01-27 13:53

        Co ty masz do fajerwerków w sylwestra? Trzeba jakoś ten dzień i noc wyróżnić. A że psy się boją? To wina właścicieli, że hodują zwierzęta wśród ludzi.

        5 miesięcy

        • 2 5

      • 2024-01-27 14:23

        To zwykły lewak jest bezrozumny fajerwerki były sa i zawsze beda na całym swiecie! A jego wypociny nic nie zmienia. (2)

        jak widac sam sobie zaprzecza bo fajerwerki sa u nas co roku!!

        5 miesięcy

        • 3 4

        • 2024-01-27 14:29

          Typowy prawaczek-prawiczek, zna świata tyle ile wzrokiem sięga, ale będzie z tego ekstrapolować "zawsze i wszędzie"...

          5 miesięcy

          • 3 4

        • 2024-01-27 15:07

          Wiele dużych miast zrezygnowało z miejskich fajerwerków w sylwestra, także wielu normalnych ludzi z tego rezygnuje.

          Ok prywatnie w sylwestra każdy może sobie odpalić ale to jak z piciem wódki, ja trzymam się od takich ludzi z daleka ze względów bezpieczeństwa. Przypomnę że w latach 90 można było strzelać cały czas nie tylko w sylwestra. Podobnie będzie z krzyżami w swoim domu możesz sobie powiesić tysiąc krzyży ale nie narzucaj swojego światopoglądu innym w miejscach publicznych.

          jororo

          5 miesięcy

          • 2 1

    • 2024-01-27 14:20

      Meduzo umysłowa Takie krzyze sa na całym swiecie i beda na całym swiecie ty istniejesz dzieki katolikom w tym kraju! (3)

      I dzieki katolikom moze swoje wypociny publikowac!

      5 miesięcy

      • 6 8

      • 2024-01-27 14:28

        kolejny owoc czarnkowej edukacji, Polska nigdy nie była krajem katolickim

        co byś nie wypisywał klecho

        5 miesięcy

        • 7 6

      • 2024-01-27 14:30

        Tak, tak, są i będą. Aż ich nie będzie. I co wtedy?

        5 miesięcy

        • 2 4

      • 2024-01-27 16:51

        Coś ty, dzięki portalowi mogę wypocinami

        Ciebie wnerwiać. To mnie cieszy.

        5 miesięcy

        • 0 0

    • 2024-01-27 14:51

      taaa... podobny postulat wysunęli muzułmanie w Danii

      Kraju, który miał być ponoć pierwszym kalifatem, z islamską partią w parlamencie.

      Zażądano usunięcia z przestrzeni publicznej choinki...
      W kraju Jana Christiana Andersena...

      Nie prędko powstanie tam jakikolwiek meczet... Taka była reakcja.

      5 miesięcy

      • 5 3

    • 2024-01-27 15:04

      A internet od twoich komentarzy.

      5 miesięcy

      • 0 0

  • 2024-01-27 13:07

    Symbol poddaństwa państwu Watykańskiemu?

    Kościół Katolicki reprezentuje na terenie Polski interesy obcego państwa. Czy ktoś zna cele polityki zagranicznej państwa Watykańskiego ? Wiemy już dziś że afery seksualne i finansowe tej instytucji nie są niczym nadzwyczajnym. I taki to symbol mamy w Gdyni

    Szatan Królem Polski

    5 miesięcy

    • 7 10

  • 2024-01-27 13:18

    Usunąć. (1)

    5 miesięcy

    • 9 10

    • 2024-01-27 16:51

      Ale co usunąć.

      5 miesięcy

      • 0 2

  • 2024-01-27 14:22

    PiS to Niemcy (1)

    ladnie donosil Dudus na swoich jak pojechal do Davos

    ulica zagranica

    5 miesięcy

    • 3 10

    • 2024-01-27 16:38

      nawet dzisiaj coś po hitlerowsku na TT napisał

      5 miesięcy

      • 1 2

  • 2024-01-27 14:29

    ukrzyżowaliście cały ten nieszczęsny kraj... a to miejsce aż się prosi żeby zbudować tam chocby wieżę widokową z np. restauracją (1)

    5 miesięcy

    • 6 10

    • 2024-01-27 14:31

      tam jest restauracja

      przez lata nieczynna...

      5 miesięcy

      • 3 0

  • 2024-01-27 14:51

    Xxxxxx (2)

    Człowiek jest wierzący i nie obchodzi mnie czy ktoś jest innej wiary jego sprawa. Tylko różnica taka ja nie epatuje tym wszem i wobec nie dyskutuję wszędzie nie wywieszam nie wiadomo czego na balkonie czy w oknach i tyle.
    LGBT nam zarzuca nie tolerancyjność ciekawa sprawa a Ci ludzie muszą zaznaczać na każdym rogu o sobie wywieszanie flag na balkonach lub umieszczanie napisów na szybach kto tu mieszka po co wszystko. Bzykaj się w domu po swojemu i nie ogłaszaj się z tym co to kogo obchodzi. I kto tu mówi o nie tolerancji. Na ul. Warszawskiej na rogu ul. Wolności jest taki sklep pod nazwą Na rogu a nad nim szyld na balkonie j... bać kl..er tak sprytnie skrócony napis i że za mało mydła ciekawe że to nikomu to nie przeszkadza.
    Może tak niech każdy zostawi w sklepie dla tych mieszkańców parę kostek mydła.

    5 miesięcy

    • 11 3

    • 2024-01-27 16:53

      To jest nasz gdyński folklor. (1)

      Takie zjawisko.

      5 miesięcy

      • 1 0

      • 2024-01-27 17:31

        raczej śmietnisko.

        5 miesięcy

        • 1 0

  • 2024-01-27 15:03

    Pewnie 4-ty zniszczy demokratycznie panujący, nieskalany i praworządny rząd.

    5 miesięcy

    • 7 4

  • 2024-01-27 15:11

    Panie prezydencie na co pan czeka (1)

    Wprowadzać stan wyjątkowy,rozwiązać sejm, tych co łamią konstytucję w pasiaki,rozpisać nowe wybory,bo później może być za późno!!!

    5 miesięcy

    • 10 7

    • 2024-01-27 16:11

      Korzenie

      Rozumiem, że Krzyż stoi na drodze nowoczesności ( aka postkomunizmu), ale kilkumetrowe, tęczowe falusy na każdym wzniesieniu to by była pełnia europejskość?
      Co stoi na przeszkodzie, to tylko jedna uchwała?

      Zatroskany Wyborca

      5 miesięcy

      • 2 0

5
6
7
8
9

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (3)

Najczęściej komentowane

Twórca Amber Gold napisał list do mediów. Co było w kopercie?

Twórca Amber Gold pisze list do dziennikarzy

700 stoisk i 1 mln gości. Za tydzień rusza Jarmark św. Dominika.

700 stoisk i 1 mln gości w Gdańsku

więcej

Najczęściej czytane