Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Historia Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Drugi zniszczyli Niemcy, a trzeci komuniści. Dzieje krzyży na Kamiennej Górze

Piotr Weltrowski
27 stycznia 2024, godz. 09:00 
Opinie (398)
25-metrowy krzyż na Kamiennej Górze to jeden z symboli Gdyni. W dzisiejszym kształcie stoi na wzniesieniu już od 30 lat. 25-metrowy krzyż na Kamiennej Górze to jeden z symboli Gdyni. W dzisiejszym kształcie stoi na wzniesieniu już od 30 lat.

25-metrowy krzyż na Kamiennej Górze to jeden z symboli Gdyni. W dzisiejszym kształcie stoi na wzniesieniu już od 30 lat.

fot. Maciej Czarniak/trojmiasto.pl

Mierzący 25 metrów wysokości i ważący 25 ton metalowy krzyż stojący na Kamiennej Górze to z pewnością jeden z symboli Gdyni. Nie każdy jednak wie, że górujący nad miastem zobacz na mapie Gdyni kolos jest piątym krzyżem postawionym w tym miejscu, a zarazem najdłużej stojącym.





Nad Gdynią miała górować bazylika



Ile razy byłe(a)ś w życiu na Kamiennej Górze?

Historia gdyńskiego krzyża sięga czasów międzywojennych. Na początku lat 30. ubiegłego wieku pojawił się pomysł, aby na szczycie Kamiennej Góry zbudować Bazylikę Morską.

I to właśnie w intencji budowy świątyni ustawiono pierwszy, jeszcze niewielki krzyż w 1931 roku. Teren wokół niego ogrodzono, właśnie z myślą o planach budowy bazyliki.

W 1934 roku, w ramach obchodów Święta Morza, wmurowano nawet w tym miejscu kamień węgielny rzeczonej świątyni, a także ustawiono nowy, zdecydowanie większy krzyż, który w nocy oświetlała specjalna iluminacja.

Niemcy zniszczyli krzyż, otworzyli obok siedzibę Gestapo



Przedwojenny krzyż na Kamiennej Górze. Zdjęcie wykonane w roku 1935. Przedwojenny krzyż na Kamiennej Górze. Zdjęcie wykonane w roku 1935.

Przedwojenny krzyż na Kamiennej Górze. Zdjęcie wykonane w roku 1935.

fot. Henryk Poddębski/ze zbiorów Muzeum Miasta Gdyni

Ostatecznie bazylika nie powstała w tym miejscu - po części dlatego, że zabrakło funduszy na jej budowę, a po części dlatego, że plany pokrzyżował kilka lat później wybuch II wojny światowej.

Na samym początku okupacji hitlerowcy przemianowali zresztą Kamienną Górę na Steinberg, a sam krzyż zdemontowali i zniszczyli. Niedaleko tego miejsca - przy ul. Korzeniowskiego zobacz na mapie Gdyni, przemianowanej na Prinz Eugenstrasse - utworzono za to... terenową placówkę Gestapo.

Złamany przez wichurę, spiłowany przez władze



Po wojnie Kamienna Góra znów została Kamienną Górą, wrócił też krzyż, choć drewniany i stosunkowo niewielki. Już latem 1945 roku ustawił go ks. Józef Miszewski, proboszcz parafii Najświętszej Marii Panny Królowej Polski.

Tak po niedawnej rewitalizacji wygląda Kamienna Góra

Niektóre źródła - w tym np. wydana w 2011 roku książka "Gdyńskie kapliczki, figury i krzyże" autorstwa Barbary Mikołajczuk i Moniki Zakroczymskiej - podają, że w 1958 roku ustawiony po wojnie krzyż został złamany przez wichurę. Wtedy też zdecydowano się go skrócić, ale pozostawiono na miejscu.

Kilka lat później zniknął jednak. I to na długo.

Odkrycie badacza Gdyni



Wiele źródeł - jak choćby "Bedeker Gdyński" Kazimierza Małkowskiego - podaje, że spiłowano go w 1961 roku na polecenie ówczesnych władz. Datę tę podważył jednak kilkanaście lat temu badacz i miłośnik Gdyni, a także autor około 200 publikacji na jej temat - Michał Sikora.

Katalog.trojmiasto.pl - Kościoły i parafie w Trójmieście

więcej


Dotarł on do zdjęcia z 1963 roku, na którym krzyż wciąż był widoczny. Znalazł także inne, z 1967 roku, na którym w tym samym miejscu zamiast krzyża stała już wieża triangulacyjna. Krótko mówiąc, krzyż zniknął z Kamiennej Góry między rokiem 1963 a 1967.

Narodziny 25-tonowego kolosa



Zdjęcie wykonane w 1963 roku, a więc w teorii dwa lata po rzekomym usunięciu krzyża. Zdjęcie wykonane w 1963 roku, a więc w teorii dwa lata po rzekomym usunięciu krzyża.

Zdjęcie wykonane w 1963 roku, a więc w teorii dwa lata po rzekomym usunięciu krzyża.

fot. ze zbiorów Michała Sikory

Już po transformacji, na samym początku lat 90., na Kamiennej Górze ponownie pojawił się niewielki, drewniany krzyż, który jednak szybko został zastąpiony znanym dziś 25-tonowym kolosem.

Jego rozmiary w pewien sposób wymusiła natura - przez lata szczyt Kamiennej Góry porastał drzewami, więc aby pomnik był widoczny, musiał być wyższy.

Ogłoszenia.trojmiasto.pl – Sprawdź ceny mieszkań na Kamiennej Górze

Dom wolnostojący - Gdynia Kamienna Góra
Dom wolnostojący - Gdynia Kamienna Góra 5 500 000 zł
Gdynia, Kamienna Góra
7 pokoi 306 m2
Doskonała lokalizacja, 10 min spacerem od plaży
Doskonała lokalizacja, 10 min spacerem od plaży 599 000 zł
Gdynia, Kamienna Góra
2 pokoje 34.54 m2
Działka nad morzem. Widok na morze
Działka nad morzem. Widok na morze 9 900 000 zł
Gdynia, Kamienna Góra
1103 m2
Więcej w serwisie Ogłoszenia (69)


Nowy - już metalowy - krzyż zaprojektowało dwóch architektów: Wojciech Dworski oraz Janusz Jarzębowicz. Sam pomnik wykonano zaś w Stoczni Remontowej "Nauta" w Gdyni.

Oficjalnie za datę jego ustawienia uznaje się 3 maja 1994 roku. Tak naprawdę sam krzyż stanął na Kamiennej Górze nieco wcześniej. 3 maja został po prostu oficjalnie poświęcony przez arcybiskupa Tadeusza Gocłowskiego.

Krzyż stoi już od 30 lat



2
  • Panorama pokazująca m.in. aktualnie istniejący krzyż kilka miesięcy po jego ustawieniu.
  • Lokalne media o krzyżu informowały... z pewną dozą fantazji, przypisując mu wysokość 73 metrów.

Panorama pokazująca m.in. aktualnie istniejący krzyż kilka miesięcy po jego ustawieniu.

fot. Janusz Uklejewski/ze zbiorów Muzeum Miasta Gdyni

Krzyż wykonano ze stali węglowej o zwiększonej wytrzymałości oraz dodatkowo obłożony został blachą nierdzewną. Wszystko po to, aby konstrukcja była odporna na wpływ surowego, nadmorskiego klimatu oraz działanie wiatrów, które na Kamiennej Górze potrafią być naprawdę silne.

Podobnie jak krzyż ustawiony przed wojną, jest on iluminowany nocą, przez co praktycznie przez całą dobę jest widoczny z morza, pełniąc poniekąd rolę punktu orientacyjnego. Jako ciekawostkę podać można - co zresztą zaznaczono także na jednej z tablic przy pomniku - że jego fundament ma aż 5 metrów głębokości.

Zobacz także

Plac Konstytucji: przebudowa (3)

Opinie (398) ponad 20 zablokowanych

  • 2024-01-27 15:19

    pis to już zombie, podobnie epidiaskop (1)

    5 miesięcy

    • 5 8

    • 2024-01-27 16:35

      niedługo wybory - trzeba to im przypomnieć

      5 miesięcy

      • 3 1

  • 2024-01-27 15:25

    Wsio haraszo (1)

    Dzięki PO mamy pigułkę PO, dziękujemy dzieciaki!

    5 miesięcy

    • 9 5

    • 2024-01-27 18:55

      Na całe szczęście normalność wraca, wbrew rozmodlonemu kołtuństwu.

      5 miesięcy

      • 1 2

  • 2024-01-27 15:25

    co drugi komentarz tutaj to psioczenie na krzyże ale na cmentarzach już nikt nie psioczy (1)

    na cmentarzu każdy chce leżeć pod krzyżem i nikogo już krzyż w oczy nie pali, a zrobić cmentarz dla tych niby ateistów to zobaczymy ilu tam będzie pochowanych, bo za życia to takie cwaniaczki z nich i krzyż im się nie podoba, niech dadzą świadectwo swoim poglądom i niech leżą w niepoświęconej ziemi i bez krzyży, a co

    5 miesięcy

    • 16 6

    • 2024-01-27 15:55

      Napisz jeszcze raz

      ale po polsku.

      taki tam

      5 miesięcy

      • 2 4

  • 2024-01-27 15:51

    Bóg z Polakami, biały Orzeł nad nami. (1)

    5 miesięcy

    • 10 6

    • 2024-01-27 18:03

      Leki wzięte?

      5 miesięcy

      • 2 1

  • 2024-01-27 16:16

    a może by tak (12)

    coś innego a nie tylko krzyże stawiac Krzyż w Gdyni,krzyż przy plaży w Gdańsku Brzeżnie ,krzyże na placu Solidarności,krzyż na górze gradowej,duży krzyż przy wejściu do lasu na ul.Abrahama na os.Siódmy Dwór tak jakby nie mogły stać przed kościołami albo w kościołach juz pomijam że drugie przykazanie zabrania tego

    5 miesięcy

    • 42 116

    • 2024-01-27 16:30

      (7)

      Krzyże niech wracają gdzie ich miejsce czyli na tereny kościołów, paranoja z tymi krzyżami w przestrzeni publicznej

      5 miesięcy

      • 13 36

      • 2024-01-27 16:40

        zwłaszcza jak to miejsce pamięci narodowej? (5)

        5 miesięcy

        • 18 4

        • 2024-01-27 17:37

          Palenie kobiet (4)

          na stosach też pamiętamy

          5 miesięcy

          • 3 24

          • 2024-01-27 18:00

            Co ty pamiętasz ?

            Ile masz lat ?800 ?

            5 miesięcy

            • 18 2

          • 2024-01-27 20:09

            Nieładnie jest palić kobiety , przestań natychmiast

            Akurat kościół się tym nie zajmował, również święta inkwizycja się tym nie zajmowała. Taka zmyślona historyjka, bardzo popularna u słabo wykształconych

            5 miesięcy

            • 14 3

          • 2024-01-27 20:34

            No pamiętamy, np. przez protestantów. W tym angielskich, niemieckich...

            5 miesięcy

            • 7 1

          • 2024-01-31 17:16

            Jesteś jak Lenin. Wiecznie żywy":)

            5 miesięcy

            • 0 0

      • 2024-01-27 20:37

        Dlaczego "na tereny kościołów", to 10 metrów przed murem zbudowanym wokół terenu kościoła kapliczka stać nie może?

        Wg mnie może, wg Polaków 120 lat temu też mogła. Kapliczka z figurką Matki Boskiej i krzyżem u góry.

        5 miesięcy

        • 3 1

    • 2024-01-27 18:27

      Mnie tam krzyże w przestrzeni publicznej nie przeszkadzają, tylko powinny być przywrócone do oryginalnej funkcji.

      5 miesięcy

      • 3 5

    • 2024-01-28 09:38

      Nie zrozumiano artykułu...

      To element historii. Nikt go teraz nie postawił. Tak Ci przeszkadza? Tolerancja Ci nie wychodzi.

      Ja

      5 miesięcy

      • 11 1

    • 2024-01-28 21:05

      Naprzykład 50 metrową wieżę widokową z której byłby taki widok jak z Sea Towersa.Taka wierzą była już kiedyś obiecana

      5 miesięcy

      • 0 0

    • 2024-01-31 17:15

      Klasyczny wpis neo marksisty udającego zatroskanego obywatela.

      5 miesięcy

      • 2 0

  • 2024-01-27 16:36

    PIS należy zdelegalizować, to partia przestępców skazanych prawomocnym wyrokiem jak Kamiński i Wąsik (2)

    I są z tego dumni...

    5 miesięcy

    • 9 7

    • 2024-01-27 16:46

      Na pamiątkę ich rządów ufundować pomnik (1)

      wielkiego wodza Prezesa co ma kota.
      Wysoki na 100 metrów. Niech podziwiają.

      5 miesięcy

      • 1 0

      • 2024-01-27 18:35

        na razie poszli w ilość nie jakość, nie wiem ile jest pomników Lecha,, ale są wszędzie

        a dziś kolejny

        5 miesięcy

        • 1 0

  • 2024-01-27 16:38

    (1)

    Mam nadzieję, że kiedyś w tym dzikim kraju zapanuje rozum i intelekt, a nie krzyż i zabobony średniowieczne.

    5 miesięcy

    • 8 6

    • 2024-01-27 16:41

      następne tysiąclecie?

      5 miesięcy

      • 0 2

  • 2024-01-27 16:46

    (1)

    Ci tutaj o POglądach l*wacko-l*beralnych to albo g*upki, albo nie Polacy. Tak wam "zryli berety", że wyrzekniecię się własnej tożsamości, dla 30 oiro.

    5 miesięcy

    • 8 5

    • 2024-01-27 18:04

      Nadal mądrzejsi od ciebie.

      5 miesięcy

      • 1 2

  • 2024-01-27 17:06

    (1)

    Krzyż to przeszkadza, ale palenie świec jak w sejmie to już nie?

    5 miesięcy

    • 12 1

    • 2024-01-27 18:57

      A kto mówi, że nie?

      5 miesięcy

      • 0 2

  • 2024-01-27 17:09

    (4)

    Problemem tego reżimu jest to że mają gen POddanstwa, i lubią mieć bat nad sobą Niemca alba ruska, wolni ludzie chcą sami decydować we własnym domu, oni pytają się obcego jak mają swój dom meblowac

    5 miesięcy

    • 10 3

    • 2024-01-27 18:24

      (3)

      Chcesz mieć krzyż w domu? Powieś sobie choćby i dwadzieścia, a ze strefy publicznej won.

      5 miesięcy

      • 1 4

      • 2024-01-27 18:39

        więc wywal też cwaniaczku gwiazdę dawida z tej swojej strefy publicznej! (2)

        5 miesięcy

        • 1 0

        • 2024-01-27 18:59

          (1)

          A w szkołach, szpitalach, przedszkolach i urzędach wiszą gwiazdy Dawida? Nie zaobserwowałem. A może na jakimś wzgórzu stoi?

          5 miesięcy

          • 1 1

          • 2024-01-27 19:27

            na wzgórzu sejmowym w Warszawie

            5 miesięcy

            • 1 0

6
7
8
9
10

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (3)

Najczęściej komentowane

Twórca Amber Gold napisał list do mediów. Co było w kopercie?

Twórca Amber Gold pisze list do dziennikarzy

700 stoisk i 1 mln gości. Za tydzień rusza Jarmark św. Dominika.

700 stoisk i 1 mln gości w Gdańsku

więcej

Najczęściej czytane