• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Ekshumowano ciała niemieckich żołnierzy na Stogach

Katarzyna Moritz
14 lipca 2015 (artykuł sprzed 9 lat) 
  • Hełm niemieckiego żołnierza znaleziony podczas ekshumacji na terenie dawnego cmentarza ewangelickiego na Stogach.
  • Fragmenty umundurowania i guziki znalezione podczas ekshumacji.
  • Fragmenty umundurowania i rynsztunku.

Na byłym cmentarzu ewangelickim na Stogach ekshumowano szczątki blisko 150 osób. To głównie niemieccy żołnierze, a także cywile pochowani pośpiesznie w marcu 1945 roku w zbiorowych mogiłach. - Są ludzie, którzy pamiętają i opowiadają nam te wydarzenia - mówi właściciel firmy, która zajmuje się pracami.



Czy interesujesz się historią II wojny światowej?

Prace ekshumacyjne na zapominanym cmentarzu na Stogach, przy ul. Nowotnej, nieopodal Pustego Stawu.zobacz na mapie Gdańska, zostały przeprowadzone na zlecenie Fundacji "Pamięć", która została utworzona przez Ludowy Niemiecki Związek Opieki nad Grobami Wojennymi.

O tym, że w latach 1880 - 1946 był tu cmentarz ewangelicki pw. Chrystusa Króla świadczy jedynie ustawiona przez miasto granitowa tablica. Mogił cmentarnych dawno już nie ma, zostały zniszczone lub zdemontowane, tak jak na większości dawnych gdańskich nekropolii.

- Dostaliśmy informację, że na terenie dawnego cmentarza powinny znajdować się zbiorowe, czy też pojedyncze mogiły ofiar wojny. Wiemy, że oprócz żołnierzy są tu też ofiary cywilne. W ciągu kilkunastu dni badań odszukaliśmy około 150 ofiar. Poza wskazaniami miejsca, otrzymaliśmy też listę poległych dostarczoną przez stronę niemiecką, których mieliśmy odnaleźć na terenie tego cmentarza - wyjaśnia Maciej Milak, którego firma "Metodis" zajmuje się pracami na cmentarzu.

Szczątki znalezione na Stogach zostaną przewiezione do Starego Czarnowa, na wojenny cmentarz na terenie województwa zachodniopomorskiego. Tam, po wcześniejszej identyfikacji, trafiają ofiary z terenu Pomorza.

- Podczas badań znaleźliśmy kilka identyfikatorów, jednak gros ofiar było pochowanych bezimiennie. W jednym przypadku przy szczątkach była butelka z danymi, dzięki temu udało nam się namierzyć żołnierza, którego nie było na liście - opowiada Milak.

Tablica pamiątkowa ustawiona w 2009 r. przypomina o istnieniu dawnego cmentarza na Stogach, niedaleko Pustego Stawu. Tablica pamiątkowa ustawiona w 2009 r. przypomina o istnieniu dawnego cmentarza na Stogach, niedaleko Pustego Stawu.
Wśród odkopanych szczątków ludzkich są te należące do żołnierzy niemieckich sił lądowych, flotylli rzecznej ale też "folkszturmiści", czyli zazwyczaj starsi ludzie, zmuszeni na koniec wojny do walki. Najwięcej jest jednak cywilów, uciekinierów z terenów Gdańska, o czym świadczą obrażenia, jakie odnieśli przed śmiercią. Ich szkielety często są pozbawione kończyn czy głów, a trzeba przypomnieć, że w dniach od 23 do 26 marca 1945 roku odbyły potężne naloty na Stogi.

Stogi były ostatnim obszarem Gdańska, który został zdobyty w marcu 1945 roku przez Rosjan. Niemcy w większości uciekali na promy lub zostali wypchnięci na Wyspę Sobieszewską, która nie została zdobyta przez Armię Czerwoną do końca wojny. Niemcy bronili się tam do 9 maja 1945 roku.

Badacze zdają sobie sprawę, że w wielu punktach Stogów mogą być podobne mogiły, np. w okolicznych lasach czy nawet na prywatnych posesjach. Niewykluczone, że po wstępnej wizji lokalnej, także i tam będą prowadzone ekshumacje.

- Bardzo często mówią nam o pochówkach świadkowie czy okoliczni mieszkańcy. Choć jest ich niewielu, to przekazują nam informacje i opowiadają o tamtym okresie i wydarzeniach - przekonuje badacz.

Obecnie na cmentarzu na Stogach został do zbadania tylko jeden fragment. Nastąpi to w przyszłym tygodniu.

Niemiecki związek opieki nad grobami, podobnie jak Rada Ochrony Walk i Męczeństwa w Polsce, zajmuje się porządkowaniem mogił wojennych i zleca ekshumację zwłok żołnierzy i cywilów niemieckich z czasów II wojny światowej na terenie naszego kraju. Często są to szczątki znalezione podczas inwestycji budowlanych, bądź w wyniku planowych ekshumacji, które następnie przenoszone są na utworzone przez Niemców 12 cmentarzy wojennych na terenie Polski.

Cmentarz ewangelicki na Stogach

W okresie od około 1880 do 1942 roku, pochowano na nim ponad 1200 dawnych mieszkańców tej dzielnicy Gdańska (wówczas Heubude). Ciekawostką tej lokalnej nekropolii było istnienie wydzielonej kwatery żydowskiej (kilkanaście nagrobków z lat 30. XX wieku). Do początku lat 90. XX wieku zachowała się większość nagrobków, usuniętych następnie i zdeponowanych w nieustalonym miejscu przez służby miejskie.

Pomimo zamknięcia cmentarza przez władze sanitarne w 1942 roku, pochowano na nim interwencyjnie w masowej mogile w marcu i kwietniu 1945 roku nieustaloną liczbę zabitych i zmarłych cywilów i żołnierzy z okresu działań wojennych. Więcej o historii cmentarza na lokalnym portalu.

Opinie (171) ponad 10 zablokowanych

  • ROZMOWA ZE SWIADKIEM

    W 1985 lub 1986 roku rozmawialem z bylym wiezniem Obozu Stutthof ktory zostal ewakuowany zima 1945 roku na Stogi.Przezyl naloty il-2.Jak opowiadal byly to ciagle naloty.Na Stogach gineli nie tylko Niemcy ale rowniez wiezniowe roznej narodowosci.Po zakonczeniu walk wykopano koparkami doly do ktorych wrzucano zwloki.Wedlug opisu w/w Pana doly byly kopane przed cmentarzem Krakowiec po lewej stronie.Jak rowniez opowiadal to byla masakra.Wszedzie lezaly zwloki.

    • 8 1

  • Jeszcze kilka lat (2)

    i zabraknie naocznych świadków 2 WŚ. Świat idzie na przód a Polska stoi, obchodzi rocznice różnych incydentów z czasów wojny odsłania się pomniki i tablice pamiątkowe buduje muzea poświęcone wojnie.Niemcy są ciągle wrogami to się przenosi z dziada na wnuka i dalej.A to już 76 lat minęło co raz więcej ludzi nie wie co to wojna a coraz częściej się mówi o 3 wojnie a z kim a z Rosją kontra NATO i nasz przyjaciel USA zaczynamy budowę tarczy przeciw rakietowe, nowe uzbrojenie, powołuje gwardię narodową i rezerwy żyjemy nową wojną. Takie jesteśmy kozaki

    • 1 8

    • Jesteś "kata" wyjątkowym przygłupem, prymitywem i nieukiem lub bękartem jakiegoś folksdojcza - w jednym !

      O czymś takim jak marsze pamięci organizowane co roku przez izraelitów w oświęcimiu - toś chyba w życiu nie słyszał, o zagładzie (holokaust) "zafudowanej" innym narodom przez dojczlandów - hakenkrojców (tzw. N(!)emców - nadludzi) też żeś nie słyszał - a o tym mówi się cały czas w mediach żydowskich i - co najważniejsze - nie zapomina !

      naucz się - pisze się naprzód, a nie : "na przód" !

      • 2 1

    • Oby Twoje słowa nie okazały się prorocze. Jest sierpień 2022. Cały świat wstrzymuje oddech od 24 lutego po bandyckim, niesprowokowanym rosyjskim ataku na Ukrainę. To nie powinno się wydarzyć w Europie XXI wieku, nie po doświadczeniach minionego stulecia, a jednak... Historia niestety kołem się toczy i dostrzegamy tak wiele analogii do zbrodni dokonywanych podczas II wojny światowej. Módlmy się do Maryi, by mocą różańca świętego zdołała powstrzymać piekło. Prawda niezaprzeczalna: to ,,ludzie ludziom zgotowali ten los"!! ,,Nigdy więcej wojny"... i ogromu ludzkiego cierpienia.

      • 1 0

  • cmentarz

    Całą szkołe podstawową chodziliśmy na ten cmentarz za sprawą cudownej nauczycielki ,umiała zaszczepić szacunek dla poległych bo tam i polacy bezimiennie byli chowani. A teraz myślę ż deweloper czeka bo piękne miejsce Adamowicz i spólka już wiedzą co tam ma powstać!

    • 4 1

  • Deweloper wejdzie?

    Myślę, że nie wejdzie. W tym miejscu powinien powstać zadbany skwerek, parę ławek, . mały obelisk na jego środku. Oczywiście upamiętniający pochowanych tam mieszkańców Stogów i okolic. Tablica od strony ulicy to za mało.
    Podobnie postąpiono z cmentarzami położonymi wzdłuż Al. Zwycięstwa.

    • 4 0

  • ofiary

    Ofiary zabijały Żydów, Polaków, Rosjan

    • 4 1

  • Cmentarz

    Na cmentarzu leżą do dziś mieszkańcy Stogów. Ich nie eksumowano,,,,,,

    • 2 1

  • ..mogiły..

    Mamy cmentarze francuzkie, pruskie, rosyjskie, niemieckie..wszelkie zakusy deweloperów odkrywają nowe...powoli tracimy szacunek do odkryć..Westerplatte...Jeśli nasza pamięć jest taka to przestańmy ....zachwycać się nowymi odkryciami. Zróbmy przerwę w historii Miasta...na kawkę....!!!!!!!!!!!!!!

    • 3 0

  • Stare płyty nagrobkowe.

    Jako dzieci często bawiliśmy się przy cmentarzu przy kościelnym parku( lata70).Napisy na grobach pochodziły z przełomu XIX i XX .

    • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane