• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Fake news. Jak nie dać się nabrać?

Jakub Chabik
16 kwietnia 2022 (artykuł sprzed 2 lat) 
Pierwsze fake newsy i dezinformacje w internecie dotyczyły rzekomego związku szczepień z występowaniem autyzmu u dzieci. Choć ten związek dawno obalono i zaprzeczono mu, do dziś działają strony i profile, które starszą przed tym zagrożeniem. Pierwsze fake newsy i dezinformacje w internecie dotyczyły rzekomego związku szczepień z występowaniem autyzmu u dzieci. Choć ten związek dawno obalono i zaprzeczono mu, do dziś działają strony i profile, które starszą przed tym zagrożeniem.

Problem plotek jest stary jak świat i nie raz był przyczyną krachów giełdowych, waśni i niepokojów, a nawet wojen. Jednak dopiero pojawienie się mediów społecznościowych wyniosło ten problem na nowy poziom. Proponuję więc mały poradnik: jak odróżniać spreparowane informacje od prawdziwych i jak sprawić, żeby samemu nie stać się nieświadomą ofiarą, a nawet współsprawcą.



Atak Rosji na Donbas i Krym, a potem kryzys uchodźczy z 2015, pokazały, że jedna - umiejętnie skonstruowana i zręcznie kolportowana - plotka potrafi zmieniać nastroje społeczne, siać ferment, skłaniać całe grupy do określonych, pożądanych przez autora zachowań.

Dziś już wiemy, że powstały wówczas całe tzw. fabryki trolli, gdzie preparuje się, a potem powiela, nieprawdziwe wiadomości, filmy i zmanipulowane obrazy.

Pandemia koronawirusa pokazała, że fake news potrafią być groźne dla zdrowia publicznego - powielane bezkrytycznie plotki, zmanipulowane dane i głos fałszywych "autorytetów" spowodowały niewiarę społeczeństw w ograniczenia i szczepienia, a w rezultacie, wyższą śmiertelność - także, niestety, w Polsce.

Jak się bronić przed fake newsami? Cztery proste kroki



Na szczęście nie jesteśmy bezbronni, a pierwszą linię obrony stanowimy my sami. Dziś więc poradnik: jak się bronić przed plagą fake newsów, jak odróżniać spreparowane informacje od prawdziwych i jak sprawić, żeby samemu nie stać się nieświadomą ofiarą, a nawet współsprawcą.

1. Zweryfikuj źródło

Rada w miarę oczywista, ale niestety nie zawsze stosowana. Najlepszym źródłem najbardziej wiarygodnych informacji są "stare", tradycyjne redakcje. Gazety, stacje telewizyjne, serwisy informacyjne takie jak PAP, BBC, Deutsche Welle czy AFP. Oczywiście redakcje mają swoje sympatie polityczne i starają się przedstawić fakty w takim lub innym świetle, ale nie kolportują fejków, zaś otrzymane informacje weryfikują. Na odwrotnym biegunie są informacje rozpowszechniane przez nieznane nam źródła, zwłaszcza bliżej nieznane lub jednoosobowe - tutaj warto zachować daleko idący sceptycyzm.

W pierwszych dniach rosyjskiej agresji na Ukrainę w polskich mediach społecznościowych pojawiały się linki do serwisów z kamerami on-line z Kijowa. Miały dowodzić, że w stolicy Ukrainy nic się nie dzieje. Tymczasem kamery pokazywały zapętlony obraz z ostatnich dni przed inwazją. W pierwszych dniach rosyjskiej agresji na Ukrainę w polskich mediach społecznościowych pojawiały się linki do serwisów z kamerami on-line z Kijowa. Miały dowodzić, że w stolicy Ukrainy nic się nie dzieje. Tymczasem kamery pokazywały zapętlony obraz z ostatnich dni przed inwazją.


2. Oceń czy treść jest wiarygodna

Czasami tytuł jest sensacyjny, ale treść go nie uzasadnia. To "duch kilkalności" - portale żyją z reklam, ale reklamy można nam wyświetlić dopiero wtedy, gdy klikniemy na nagłówek. Tak czy inaczej, warto przeczytać treść i sprawdzić, czy stwierdzenie z tytułu jest uzasadnione przez treść i przytaczane w niej źródła. Jeśli mamy wątpliwości - lepiej nie powielać.

Jednym ze sposobów weryfikacji autentyczności zdjęcia jest skorzystanie z wyszukiwarki grafiki Google. Można w ten sposób sprawdzić, kiedy zdjęcie zostało po raz pierwszy opublikowane w sieci. Jednym ze sposobów weryfikacji autentyczności zdjęcia jest skorzystanie z wyszukiwarki grafiki Google. Można w ten sposób sprawdzić, kiedy zdjęcie zostało po raz pierwszy opublikowane w sieci.
Jeśli w informacji pojawiają się zdjęcia - można użyć wyszukiwania obrazowego Google, aby sprawdzić, czy faktycznie pochodzą z miejsca i czasu, z którymi wiąże je źródło. Może okazać się, że rzekome supertajne anteny zapewniające łączność z obcymi cywilizacjami, to w istocie Pomnik Rewolucji Ludu Moslaviny w Chorwacji.

3. Sprawdź w innym miejscu

Zanim uwierzymy w wiadomość, sprawdźmy ją w innym miejscu, wpisując kilka słów kluczowych w wyszukiwarkę, jak nazwisko bohatera i nazwa miejscowości. Czy inne, wiarygodne źródła też o tym informują? Czy pisze o tym zagranica? Mówią o niej zagraniczne agencje? Nie? To wiadomość prawdopodobnie jest fejkiem.

4. Wycisz emocje

Fake news spreparowane są tak, aby wywoływały silne emocje i "domagały się" przyciśnięcia przycisku udostępnienia / przesłania dalej. Tymczasem powinniśmy zachować się odwrotnie: im bardziej emocjonalna jest treść, tym chłodniejszą głowę powinniśmy zachować. A już w ogóle ostatnie, co powinniśmy robić, to dzielenie się materiałem po przeczytaniu wyłącznie nagłówka.

Czy na plażę będziemy jeździć do Malborka?



Czasami nie mamy do czynienia z fake newsem jako takim, natomiast połączenie sensacyjnego tytułu z prawdziwą informacją tworzy coś niewiele odbiegającego od fejka.

Wiarygodna redakcja, poparcie tez z artykułu linkami do stron istniejących organizacji, ale zbyt alarmistyczny wydźwięk i granie na emocjach - to recepta na miękkiego fake newsa. Wiarygodna redakcja, poparcie tez z artykułu linkami do stron istniejących organizacji, ale zbyt alarmistyczny wydźwięk i granie na emocjach - to recepta na miękkiego fake newsa.
Weźmy informację, że poziom globalnego oceanu podniesie się o 10 metrów, Gdańsk zostanie zalany, a nad morze trzeba będzie jeździć do Malborka, podaną przez redakcję Chip w lutym 2022.

Czy źródło jest wiarygodne? Raczej tak, Chip to tzw. tradycyjna redakcja, wydająca jeszcze niedawno miesięcznik komputerowy, dzisiaj po prostu portal poświęcony nauce, technice i gadżetom elektronicznym.

Czy źródła, na które artykuł się powołuje są wiarygodne? Średnio, nie są to źródła stricte naukowe (np. NASA, PAN albo amerykańskie NOAA), natomiast są to amerykańskie uczelnie, podawane z nazwiskami, choć bez linków do prac naukowych.

Co z emocjami? Na pewno są duże, zwłaszcza dla kogoś z Przymorza albo Dolnego Miasta - 10 metrów podniesienia poziomu mórz to nie jest coś, co zatrzymają nowe wrota przeciwpowodziowe.

Co z treścią? Owszem, podaje, co się stanie, gdy poziom morza wzrośnie, ale nie podaje dlaczego mogłoby się to wydarzyć ani żadnych dat. Szukając dalej możemy znaleźć poważne, naukowe doniesienia na temat rozpadu lodowców szelfowych Antarktydy. Ich całkowita dezintegracja mogłaby sprawić, że wielki lądolód antarktyczny po prostu spłynąłby do oceanu i stopniał - faktycznie powodując szybki (w ciągu kilku lat) przyrost poziomu mórz o kilka metrów.

To scenariusz możliwy - ale bardzo mało prawdopodobny.

Słowem, informację o zatopieniu Gdańska i konieczności przeniesienia plaży w Brzeźnie tuż obok zamku krzyżackiego w Malborku, możemy potraktować jako niezbyt wiarygodną. Spełniła tylko dwa z czterech kryteriów - a to za mało, aby się nią dzielić. Globalne ocieplenie jest faktem, podniesienie się poziomu mórz to także realny scenariusz - ale raczej w długim okresie. Taką informacją nie powinniśmy się dzielić.

Celowo wybrałem nieoczywisty przykład, aby pokazać, że fake news to nie tylko sensacyjne informacje o wężach wychodzących z kanalizacji, "morderczych" szczepionkach oraz pożarze elektrowni w Czarnobylu, ale także rzeczy pozornie wyglądające na wiarygodne. Redaktorzy Chipa zapewne próbowali "podkręcić klikalność" - ale zdecydowanie przesadzili i w rezultacie stworzyli (miękkiego) fejka.

Łowcy fejków



Na koniec, warto polecić serwisy zajmujące się weryfikacją faktów: Demagog.org.pl, Fakenews.pl, fakehunter.pap.pl. Najpopularniejsze fake news są tam rozbierane na czynniki pierwsze ('debunkowane') i często okazuje się, że nie są nawet w części prawdziwe.

Jednym z portali fact-checkingowych, czyli weryfikujących informacje podawane przez inne media, w tym społecznościowe, jest demagog.org.pl Jednym z portali fact-checkingowych, czyli weryfikujących informacje podawane przez inne media, w tym społecznościowe, jest demagog.org.pl
Chłodna głowa, łyk zimnej wody, kilka głębokich oddechów i daleko idący sceptycyzm - to ogólne rady, przydatne nie tylko w zwalczaniu fejków.

Inne pomocne źródła:
Strona polskiego rządu: rozpoznawanie nieprawdziwych informacji
Miesięcznik Press: krótki przewodnik po fake newsach

O autorze

autor

Jakub Chabik - inżynier, menedżer, publicysta, naukowiec. Zajmuje się technologiami informatycznymi. Od ponad 20 lat popularyzuje naukę, technikę oraz biznes w mediach. Od ponad 20 lat bezgranicznie zakochany w Trójmieście i Pomorzu. Od 5 lat wykładowca Politechniki Gdańskiej.

Opinie (633) ponad 50 zablokowanych

Wszystkie opinie

  • (10)

    Chłodna głowa i myślenie moi drodzy.Fake newsy i dezinformacja to narzędzia dzisiejszej propagandy co widać np w Rosji.Także miejmy dystans do każdej wiadomości i odsiewajmy prawdę od kłamstw.Wesołych!

    • 27 37

    • (5)

      W Polsce też jest propaganda i niewiele gorsza od tej rosyjskiej

      • 23 4

      • W Polsce nie ma propagandy,u ruskich jest stara faszystowska,goebelsowska propaganda (4)

        • 2 10

        • Gdyby Goebbels miał TVP dezInfo, to Niemcy by do dzisiaj nie wiedzieli że II wś przegrali. (3)

          • 3 3

          • (1)

            Prawdziwa fabryka kłamstw to platforma rzekomo obywatelska Tusk tvnienawisc gazeta wyborcza newsweek oczywiście również sok z buraka i im podobni

            • 6 4

            • Co to jest sok z buraka?

              • 0 0

          • Gdyby babcia miała wąsy to byłaby dziadkiem.

            • 1 1

    • Tobie myślenie raczej nie wychodzi. (1)

      Ahahahaha.

      • 4 7

      • Pomyśl nad swoim pomyslunkiem

        • 3 4

    • Obie strony mają w naturze kłamstwa.

      • 2 0

    • Kiepski przyklad, poniewaz ogromna czesc rosyjskiego spoleczenstwa Putinowi nie wierzy. Najlepszym przykladem wspolczesnej propagandy jest ta ukrainska. Full profeska. Udalo im sie przekonac ogromna czesc swiata do calkowicie klamliwych tez, jakoby bronili Zachodu, a nie swojego terytorium i jakoby Putin mial plany az po Portugalie.

      • 0 0

  • Tytuł (11)

    Przestać czytać cokolwiek w internecie.

    • 49 13

    • (2)

      Zwłaszcza na portalu trójmiasto.pl

      • 20 3

      • trojmiasto pl kłamie (1)

        • 4 4

        • nie kłamie ,tylko manipuluje

          • 4 3

    • nie oglądam tvn, tvpis i nie słucham naszych mediów bo prowadzone są na pasku usa (6)

      jest tyle informacji o Ukrainie - że tam bomby lecą, że tysiące ludzi ginie dziennie (media zachodnie informują o egzekucjach kolaborantów przez Ukraińców) ale jak człowiek chce to zweryfikować to nie ma takiej możliwości bo nie ma ani zdjęć (a podobno kanadyjska firma codziennie robi zdjęcia z satelity), organizacje międzynarodowe mówią o ok 1300 cywilach którzy zginęli i to głównie na wschodzie i to z rąk ukraińskich. przestałem w to wierzyć po wyspie węży gdzie podobno wszyscy zginęli, po paru dniach okazało się, że są cali i zdrowi a parę dni temu dostali nawet odznaczenia za 'bohaterską' walkę! Najgorsze to, że ci którzy ostrzegają przed fejkami sami je rozsiewają!

      • 16 5

      • Jesteś wiernym czytelnikiem cccp. Pewnym jest, że krążownik Moskwa zatonął,najpierw bombardował bohaterską Wyspę Węży. (5)

        • 5 6

        • widziałeś zdjęcia tej wyspy po bombardowaniu? siedź i dalej oglądaj tubę propagandową usa (4)

          • 8 4

          • bombardował słowami i dostał ripostę rakiet słownych i zatonął ha,na,na,ha (2)

            • 3 2

            • (1)

              jakiś sukces i to też nie wiadomo czy Ukraińców tyle tam różnej maści najemników

              • 4 1

              • Pewnie kadyrowcow

                • 0 0

          • Oczywiście,że będę oglądał TV z USA

            • 2 4

    • Nie tylko, wystarczy wiedzieć

      że media kłamią, korporacje kłamią, politycy i autorytety także kłamią - to załatwia jeden koniec kija a na drugi: starać się samemu analizować z różnych perspektyw, patrzeć na surowe dane z wielu źródeł, samemu obserwować i rozmawiać ze zwykłymi ludźmi.

      • 13 0

  • (41)

    To jak to jest? Piszecie w artykule o pandemii, ze duży poziom umieralności itd, teraz znieśli wszelkie obostrzenia (czyli zgodnie z tym co mówili przeciwnicy szczepień) i jakoś jest Ok? Tak jak ktoś wyżej napisał, przede wszystkim trzeba przestać wierzyc w to co piszą w internecie, także na takim portalu jak ten.

    • 188 38

    • (22)

      Hmm, no może dlatego że to m. in dzięki szczepieniom udało się chociażby zmniejszyć ilość ciężkich przypadków w szpitalach? Nie rozumiem co mają szczepienia do obostrzeń. Owszem, niektóre zakazy były bzdurne, ale to nie powód żeby kwestionować naukowo udowodnioną skuteczność szczepień.

      • 33 77

      • (7)

        Tak, z pewnością dzięki szczepieniom. Szczególnie, że zaszczepieni chorowali więcej i ciężej bo mieli osłabioną odporność. A poczekaj jeszcze jak grafen w nich zawarty zacznie na poważnie działać

        • 51 32

        • Nie chorowali ciężej. Zachorowałem trzy tygodnie temu i zaraziłem też seniorów w rodzinie. (4)

          Dzięki szczepieniom przeszliśmy zakażenie bez większych komplikacji, a jedyni zmarli w okolicy, to ci niezaszczepieni seniorzy. Zatem, nie kłam.

          • 26 52

          • (2)

            wszystko zależy od organizmu.

            • 14 5

            • Czasem od orgazmu., (1)

              • 6 3

              • Jak mawiał Freud

                • 2 0

          • a skad wiesz

            jaki by byl przebieg choroby bez szczepionki? Tez miales kiedy byles niezaszczepiony? Jezeli nie to jaki masz punkt odniesienia? Na podstawie co mowili w TV o tym jak niezaszczepieni przechodza? Ja nie mam szczepionki i przeszeldem lzej niz grype, no i uwaga zyje.

            • 7 2

        • Grafen xD Mamy pierwsze hasło z antyszczepowego binga. Do podstawówki na biologię, ale to już.

          • 17 6

        • Grafen xD

          Wyprany ruski łeb

          • 0 5

      • Hahahahahahahaha. Głupiś się urodził, głupiś umrzesz. (8)

        Skończył się sezon wirusowy, grypa też już dawno zniknęła z dnia na dzień, Ukraińcy mają w tyle pleców szczepienia i maski, to i znieśli obowiązki i nakazy dla głupich polakówów.

        • 43 7

        • Ale "argument"... (2)

          Kogoś myślącego tym "głupiś" przekonasz? Idź do piaskownicy.

          • 4 16

          • pomyśl sobie o tym, że mamy utrzymane obostrzenia, maseczki, dystanse - myślisz, że nasi jedyni 'przyjaciele' stosowaliby się do tego? po to to zniesiono aby nie konfliktować już wkur... Polaków na Ukraińców

            • 21 1

          • przecież taka jest prawda cymbale nasi goście latali sobie po sklepach galeriach autobusach i w pompie mieli wasze śmieszne maseczki a głupawa policja?Jak widzieli że to goście ze wschodu to skręcali w inną alejkę ale Polaka je..li do ostatniego dnia. Ty idź do piaskownicy

            • 17 0

        • To ruski troll (4)

          • 4 8

          • (3)

            Bardziej wierzę trollom ruskim którzy twierdzą że Centrala Radia Maryja (instytucja polityczna o charakterze agenturalnym) znajduje się w Chicago niż trollom jankeskim którzy głoszą że pochodzi ona z Rosji.

            • 3 5

            • Jedź do "Moskwy" (2)

              • 4 1

              • Już byłem (1)

                • 2 1

              • Posejdona i Neptuna zobaczyć i umrzeć

                • 2 0

      • Szczep Ukr.

        To jak wytłumaczysz mądra głowo że Ukraińcy zaszczepieni w około 30% nie przechodzą kwarantanny po przybyciu do innego kraju? no i jakoś nie widać trupów covidowych na ukraińskich ulicach... Czyli może ta szczepionka w ich przypadku nic nie zmieniła? a może właśnie dużo to zmieniło, bo się nie chcieli zaszczepić więc ich zaatakowali? ...

        • 8 0

      • kłamiesz

        • 0 0

      • Ciekawe (2)

        Hmm. Ciekawe. To dlaczego statystycznie zdecydowana większość moich znajomych która się szczepiła, teraz choruje i łapie bardzo łatwo infekcje (często już 2-3 raz od szczepienia) a druga grupa, nieszczepiona trzema się cały czas bardzo zdrowo.

        • 3 1

        • (1)

          Kilkanascie osob to nie jest wiarygodna probka. Musialbys miec setki znajomych, zeby stawiac takie tezy.

          • 0 2

          • Bazuje na około 300 osobowej grupie. Poza tym statystyki rządowe pokazują że wśród nowych zakażeń aż 69% to szczepieni

            • 1 0

    • wszystkie media kłamią i manipulują

      nie ma sensu ich słuchać ani oglądać, kiedyś nie było takiego dostępu do informacji jak teraz i ludzie żyli, lepiej zająć się tym co każdy lubi,

      • 40 0

    • Chodzilo o to, aby kazdy nie zachorowal na raz. Kazdy to przeszedl z czasem, uodpornil sie, pandemii nie ma. Kiedys na zwykla grype ludzie umierali, sprawdz srednia wieku. 15 latka to była mężatka. Odra, ospa to tez teraz żarty, ale kiedys powazna sprawa.

      • 12 9

    • Niestety lecz

      Ostatnio mass media robią ciagle fake newsy. Zaprzeczają sami sobie. Raz ze jest pandemia i tyle zgonów że aż ciała leżą na ulicach(tak sugerowały swojego czasu media , i juz pomijam fakt z początku pandemii gdzie używali zdjęć sprzed kilku lat lub celowo robionych ze statystami). Dwa byla pandemia do wybuchu wojny i nagle wirus sobie wolne zrobil

      • 32 5

    • haha dobrze powiedziane, to powinna być opinia wyróżniona

      Tym bardziej że ma najwięcej łapek w górę. Ciekawe czy redakcja się przełamie i wyróżni hahahah

      • 3 0

    • Za dużo ruskich troli czytałeś (8)

      • 2 4

      • (7)

        Media amerykańskie zdominowały w Polsce przekaz informacji.Jest to efektem okupacji politycznej naszego kraju.

        • 9 5

        • (3)

          Lepiej zdecyduj po czyjej jesteś stronie.

          • 0 3

          • (2)

            ja jestem po stronie rozumu i prawdy jak mi Rosjanin powie że 2+2 jest 4 mam zaprzeczyć?Tak wygląda rąb..ny fanatyzm

            • 5 2

            • Nigdy rusek nie powie,że 2+2=4 , powie,że 8,że 14,że 24 taka to jest ruska "matematyka" (1)

              • 4 5

              • rusek to tuman nie zna się na matematyce,nawet bimber jak pije ,to nie na mililitry,tylko na gule.

                • 3 1

        • Coś okupuje Twoją głowę? (2)

          • 1 5

          • Putin ze swoimi kompleksami. (1)

            • 2 0

            • Putin i jego "Moskwa"

              • 0 1

    • Zdefiniuj 'jest Ok'.

      Bo jeżeli uważasz, że kilkadziesiąt przedwczesnych zgonów dziennie na chorobę, której można względnie łatwo zapobiec jest Ok to masz rację.
      Jest Ok.

      • 3 3

    • Omikron (2)

      Dzień dobry. Zachorowania poważne spadły bo połowa ludzi zaszczepiona. Sama miałam i było to jak zwykłe przeziębienie. Zawsze na lato wirus się nieco gasi. Oby nie przybył inny mutant tak zjadliwy jak wcześniejsze.

      • 2 15

      • schowaj się w piwnicy

        • 6 3

      • przybędzie.Niejaki Klaus zapowiedział, że śmiertelność będzie w granicach 10, 15 procent. Szczepionka już jest gotowa, tylko podwinąć rękaw.

        • 3 0

    • Dokładnie tak

      • 0 0

  • Internety (4)

    Ten cały internet ocieka fejk niusami. Takie fejk niusy tylko dzielą ludzi i wywołują konflikty. Może to jest komuś na rękę?

    • 46 6

    • Ta cała telewizja i radio też ;)

      • 15 0

    • Kiedyś mieli tylko 2 kanały w TV i gazety a teraz mają fakebooka, instascieme itp

      • 7 0

    • Bardzo ważny film!!! - to sobie włączcie na YT... puki jeszcze jest! (1)

      • 1 2

      • Puki

        Może ty się wpierw puknij.

        • 1 1

  • Opinia wyróżniona

    Tego powinno się nauczać w szkole od najmłodszych lat... (4)

    ...wraz z jednoczesną umiejętnością czytania tekstów, analizowania informacji w tekście zawartych i wyciągania wniosków.

    Ale do tego potrzebna jest niestety reforma systemu edukacji w Polsce, w tym w zakresie treści programowych, jak również umożliwienie nauczycielom bycia autonomicznym, a nie zastraszanym jak obecnie wygląda w praktyce.

    Nauczyciele , dużej części kreatywnych zadań zrobić nie mogą bo, zaraz jakiś rodzic przyleci z pretensajmi, albo dyrektor powie, że na tekie rzeczy się nie godzi, albo ktoś podpierdzieli do kuratorium.

    A umiejętność pozyskiwania i przetwarzania informacji jest bardzo istotna!

    • 58 4

    • W szkole?

      Przecież szkoła jest oparta na indoktrynacji: masz zapamiętać to, co ci mówi nauczycielka, bo jej słowa są święte. Umiejętność wyszukiwania i segregowania informacji jest niewskazana, bo jeszcze by pani dostałaby pytanie, na które nie potrafiłaby odpowiedzieć, a to jest podważanie autorytetu nauczyciela.

      • 20 3

    • W szkole?

      W szkole uczą religii.

      • 4 0

    • Szkoła dziś a 30 lat temu...

      Nie mają nic wspólnego z sobą. Kiedyś jeszcze uczono myślenia a teraz? Zdalna nauka, wymysły i wiele sposobów jak nauczyć dzieci być głupolami z oczami wklejonymi w telefony. Głupim narodem rządzi się lepiej a w dzieciach przyszłość bez samodzielności której rodzice nie uczą ani nauczyciele...

      • 2 0

    • Critical thinking. To jest immanentna czesc procesu edukacji w krajach anglosaskich. Ale nie u nas, u nas ojczenasz po pierwsze i po ostatnie.

      • 1 0

  • Do pewnych sposobów uniknięcia fake newsów warto dodać: (3)

    Nie oglądać i nie czytać mediów związanych z obozem rządzącym.

    • 44 22

    • Za to TVN ma tak wiarygodne wiadomosci

      Jak przepowiednie jackowskiego

      • 32 7

    • Noi kolejny ruski trol

      • 7 15

    • Każde medium...

      ... to informacje z n-tej ręki. Czyli NIE wiarygone.
      Myśleć samodzielnie. Poznać każdą stronę i wyciągnąć średnią.
      Niestety problem jest taki że jak myślisz samodzielne i się wypowiesz to albo należysz do tej lub tamtej partii, jesteś COVIDianinem, antyszczepem lub ruskim trolem lub zwolennikiem Bandery.

      • 6 0

  • Tylko w Polsce (15)

    Tchórzliwy starzec odpowiada za bezpieczeństwo prawie 38 000 000 obywateli !!!!!

    • 42 36

    • Idealny przykład ruskiego trola (3)

      • 24 10

      • Ja tam nie wiem z kim prezes partii ma powiązania, ale może to dobry trop. (2)

        • 8 13

        • No tak. Wszak to on się ściskał z putlerem? (1)

          • 7 3

          • Z putlerem ściskał się czarny kot światowej polityki Donald Stefek Burczymucha Gargamel Tusk.

            • 9 2

    • Nie tylko, w Moskwie rządzi tchórzliwy dziad, który się nie rozstaje z kamizelką kuloodporną i schronem.

      • 9 5

    • Ten to jest taki leśny dziadek który polski hymn śpiewa: z ziemi polskiej do Wolski .... :) (1)

      I nikt mu nie wmówi że białe jest białe a czarne jest czarne :)

      • 8 15

      • Ze jest inaczej

        • 0 0

    • (2)

      Na szczęście nie rządzi Tusk, który wpędził Polskę w kłopoty i nawiał do Brukseli bo tam lepsza kasa.

      • 17 3

      • (1)

        A w jakież to kłopoty wpędził nas Tusk? To Tusk upolitycznił wymiar sprawiedliwości, łamał konstytucję i skonfliktował nas z USA i UE??

        • 1 14

        • Jaki był wymiar sprawiedliwości to każdy widzi,jeden sędzia ukradł 50 zł babci, najwyżsi sędziowie uciekają i nie udzielają

          pomocy pod Zambrowem. Byli po kielichu? Była prezes sądu i były prezes trybunału konstytucyjnego.

          • 10 0

    • Moskwa na dnie! (2)

      Umierający ze strachu przed covidem... oraz kolesiami ze swojego gangu putinek jeszcze dycha? Sznur, nóż lub trucizna - tak te sprawy tradycyjnie załatwia się w rosji. Kto zna historię tych dzikusów, wie.

      • 5 1

      • (1)

        Niestety jak na razie nie widać chętnych do pozbycia się tego nikczemnika.

        • 2 3

        • Bo tam same nikczemniki,nie mają swojego krążownika, został im Aurora o napędzie... węglowym.

          • 2 0

    • Bohaterski malarz kominów nie pojechał do Kijowa. Ten cwaniak ma problem. Pod wpływem strachu robi pod siebie. Pampersy nie pomagaja. Smierdzi

      • 3 0

    • Bzdury, Donald Tusk który przytulał Putina rządzi tylko swą marną PO

      Fakty

      • 1 0

  • Warto przestać wierzyć w zachodnią propagandę (23)

    Wg niej wojna w Iraku była wojną o demokracje a w rzeczywistości to była brutalna napaść w której braliśmy udział - wstyd

    • 73 21

    • Putin Hitler (8)

      Brutalna napasc to faszystowska wojna Rosjan w Ukrainie.

      • 13 12

      • Pierwsze nie stoi w sprzeczności z drugim.

        • 12 0

      • (6)

        obejrzyj obrazki z Faludży typie ja wiem że to boli ale w Iraku tez mieszkają ludzie którzy chcą żyć w spokoju u siebie bez narzucania g..wnianej pseudo demokracji bombami jankesów i ich wasali

        • 4 5

        • (5)

          Obejrzyj sobie wygląd Syrii po atakach ruskiej dziczy albo Czeczenie po atakach faszysty Putina

          • 7 5

          • (3)

            o Syria zmanipulowany cymbale to piękny pokaz kłamstwa mam pytanie mam jako chrześcijanin popierać morderców dzikusów islamskich ściągniętych tam z połowy krajów sunnickich bandytów topiących ludzi w klatkach rozjeżdżających czołgami na żywca tylko dlatego że Rosja wspiera rząd syryjski?Jestes nie tylko id..tą ale wyjątkowym deb..lem bez minimum wiedzy o świecie zapamiętaj kmiotku co ci powiem miasto Aleppo w Syrii nigdy nie był w rękach żadnej demokratycznej opozycji jego częśc zajęli zwykli mordercy na żołdzie Turcji Arabii Saudyjskiej Kataru i Emiratów taka to była "demokratyczna opozycja" co lubiła zabijać mieszkających w Syrii chrześcijan niszczyć starożytne zabytki czy bezczelnie kraść ropę.I gdyby nie to że ruscy w końcu tam weszli żeby ratować swoje interesy to ten kraj byłby drugą Somalią.Ja wiem że to boli ale śmieszna polska jako wasal jankesów również w Syrii wspierała terrorystów

            • 5 5

            • Puti Hitler (2)

              Byłeś w Syrii? Rozmawiałeś z ofiarami dyktatora, widziałeś ofiary ruskich nalotów? Rozmawiałeś kiedyś z więzionymi w Rosji protestującymi przeciw dyktaturze Putina, rozmawiałeś z uciekinierami z Donbasu? To siedź cicho ruski trollu!

              • 4 6

              • Dziwne są te łapki w dół

                • 3 0

              • z jakimi ofiarami?Z agentami ukraińskiej bezpieki?

                • 0 1

          • Przykład wpływu zachodniej propagandy na twoj móżdżek

            • 0 0

    • Dokładnie tak (2)

      Nie chce przypomną. O innym kraju gdzie zamordowano 1,5 mln ludzi używając broni chemicznej i napmu

      • 6 4

      • Żal Palestyńczyków ! (1)

        • 10 4

        • "Wczoraj w starciach z izraelską policją na Wzgórzu Świątynnym w Jerozolimie zostało rannych co najmniej 152 Palestyńczyków.

          Według strony palestyńskiej, policja wtargnęła o świcie na wzgórze, gdzie tysiące muzułmanów zgromadziło się na modlitwie w meczecie Al Aksa. Izraelska policja twierdzi, że interweniowała, gdy po zakończeniu modłów Palestyńczycy odmówili opuszczenia wzgórza, a zamaskowani mężczyźni obrzucili kamieniami żydowskie miejsce modlitwy w pobliżu Ściany Płaczu.

          W ostatnim czasie w Izraelu rośnie napięcie między społecznością żydowską a palestyńską. Sytuację zaostrzyła decyzja o wprowadzeniu blokady na Zachodnim Brzegu na czas żydowskiego święta Paschy. Od dziś do niedzieli Palestyńczycy mają zakaz opuszczania tego regionu. Po piątkowych modlitwach na Wzgórzu Świątynnym mieli wrócić na Zachodni Brzeg przed rozpoczęciem blokady."

          • 3 2

    • Słabo, Wania... (9)

      Irak napadł na Kuwejt, tak jak wy kacapy na Ukrainę. Skończycie ruskie tak samo a putin jak Husajn.

      • 12 9

      • napadł i zaraz obce wojska wylądowały z odsieczą (3)

        bo tam był interes, a na Ukrainę musi wystarczać wysyłka samego sprzętu
        ale skoro o Iraku, to napisz ile tam zginęło ludności cywilnej?

        • 8 6

        • Myślisz, że nie wystarczy? (2)

          Na ruską hordę zwykłych bandytów, gwałcicieli i rabusiów? Nie doceniasz Ukraińców a na wojnę światową Zachód nie ma ochoty.

          • 5 1

          • nie nie wystarczy

            • 3 1

          • wojna i tak będzie

            oni ( Europa zachodnia) nas po prostu sprzedali . oddali Ukrainie w łapy putina i ruskich zrobią to samo jak ruscy przyjdą niszczyć nasz kraj. Dawno by putina nie było gdyby przestaly Niemcy płacić miliard euro dziennie rosji gdyby sankcje miały skuteczność . A tak oddali Białoruś oddali Ukrainie byle by tylko robić interes z RU . Zapytaj Scholtza czemu nie zgadza się na wysłanie ciężkiej broni .. " bo nie chce przedłużać konfliktu..." Tak oni ciągle czekają aż UA padnie i tak samo postąpią z PL czy Litwa czy jakimkolwiek państwem eu środkowo wschodniej

            • 2 3

      • Chyba coś ci się linia czasowa nie zgrywa przychlascie.

        • 3 0

      • Kto zaczął wojnę w Iraku?

        Konflikt rozpoczął się formalnie od odezwy prezydenta USA George'a W. Busha, który domagał się od prezydenta Iraku Saddama Husajna i jego dwóch synów - Udaja i Kusaja, aby opuścili swój kraj w ciągu 48 godzin.

        Po co Amerykanie weszli do Iraku?

        Amerykanie weszli do Iraku rządzonego przez Saddama Husajna w 2003 r., szukając broni masowego rażenia, której jednak tam nie znaleźli. Okupacja kraju wywołała antyamerykańskie powstanie, w rezultacie Waszyngton przez lata utrzymywał w Iraku potężny kontyngent.

        • 2 3

      • kiedy napadł hisotoryczny ignorancie w 2003r?

        • 1 0

      • Krążownik Aurora , zaczął ruski faszyzm,krążownik Moskwa pociągnął na dno ruskich ze swoim faszyzmem. (1)

        • 3 0

        • 2022 koniec komuchow w Rosji

          1922 powstanie ZSRR 2022 koniec Rosji Putina

          • 3 1

    • Ty chłopaku nie rozumiesz świata

      Świat nie jest czarno-biały. Rzadko kiedy coś jest całkiem dobre albo całkiem złe - są wyjątki jak napaść Niemców na Polskę albo Rosji na Ukrainę. Wielu Irakijczyków popierało Amerykanów bo byli prześladowani przez Husajna i nie byli islamskimi terrorystami. Ci którzy byli częścią reżimu albo chcieli wprowadzenia prawa szariatu oczywiście przeklinają Amerykanów.

      • 0 0

  • (9)

    Internet to coraz większy syf.

    • 48 5

    • Spójrz na ten portal jak sie zmienił (4)

      Śmietnik gorszy od soku z buraka, TVP i TVN razem wziętych

      • 20 0

      • Na bezrybiu i rak ryba . Dobrze ,że możemy chwalić pi/ss/ oraz jude rządzące od 1945r , taka spuścizna po stalinie . (2)

        • 1 4

        • PiS mamy za co chwalić,bo jest dobre, a Twoja reszta wpisu to takie jakieś dziwne jatrzenie (1)

          • 2 2

          • 17 września 1939r kwiatami witali sovieckie,bolszevickie hordy , podobnie w 1945r ,co się zmieniło ,oprócz nazwisk po tate i

            mamełłe ?

            • 0 0

      • Dokładnie, szmatławiec i brak alternatywy.

        • 6 0

    • Jestem zawiedziony ,,wolnymi '' meNdiami już nie . moje ziomale są paskudne ! (2)

      • 1 1

      • Kali ukraść krowa,to dobrze,Kalemu ukraść krowa,to źle,takie wolne media. (1)

        • 2 0

        • Zawsze SSyjonistyczne !

          • 0 0

    • Nie internet

      tylko jego użytkownicy.

      • 0 1

  • Często chodzić na dwór moi drodzy I kochani (2)

    Spacer , rower, piwko z przyjaciółmi. Tego nam potrzeba.

    • 40 13

    • Chyba sam się nie stosujesz, bo siedzisz tutaj dniami i nocami.

      • 7 7

    • Twoje argumenty są inwalidą

      Nie mam roweru i jestem abstynentem. To tylko spacery mi zostały? Rozumiem intencje, ale proszę uwzględniać innych ludzi, nie tylko siebie :)

      • 6 2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane