• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Kiedyś pieszy trakt dla pielgrzymek, dziś najważniejsza arteria Gdyni

Piotr Weltrowski
11 marca 2023 (artykuł sprzed 1 roku) 
Opinie (130)
Ul. Morska na początku lat 40., podczas okupacji. Na zdjęciu odcinek na wysokości Grabówka. Ul. Morska na początku lat 40., podczas okupacji. Na zdjęciu odcinek na wysokości Grabówka.

Ma ponad 8 km długości, przecina aż 5 różnych dzielnic Gdyni i posiada aż 24 skrzyżowania - dziś ul. MorskaMapka to jedna z głównych arterii Trójmiasta. Najstarsi mieszkańcy mogą ją jednak pamiętać jako niezbyt uczęszczaną, brukowaną drogę. Przypominamy historię tej niezwykłej ulicy.




Zaczęło się od Szosy Gdańskiej



Znałe(a)ś historię ul. Morskiej?

Można powiedzieć, że korzenie ul. Morskiej sięgają czasów zaborów. Przodkiem tej arterii był bowiem duży odcinek tzw. Szosy Gdańskiej, kluczowej w XIX w dla rozwoju całego regionu.

- Była to brukowana droga wybudowana przez niemieckich budowniczych z okolic Lipska z iście chirurgiczną precyzją. Charakteryzowała się doskonale wytyczonymi zakrętami, stabilizacją bruku, dodatkowymi kamykami i rowami przeciwdeszczowymi, co nie było wcale tak powszechne w tamtych czasach. Budowę drogi ukończono w latach 1820-1823 - mówi Michał Miegoń z Muzeum Miasta Gdyni.
Szosa zastąpiła dawny szlak prowadzący z Gdańska do Wejherowa przez Sopot, Kolibki, Mały Kack, nieistniejącą już osadę Święty Jan, Grabówek, Chylonię, Cisową i okolice Zagórskiej Strugi.

Lata 30. Budynek Państwowej Szkoły Morskiej, a obok brukowana ul. Morska, a na niej dorożka, rower i piesi. Lata 30. Budynek Państwowej Szkoły Morskiej, a obok brukowana ul. Morska, a na niej dorożka, rower i piesi.
- Nanosząc szosę na współczesny plan miasta, z łatwością można zauważyć, iż jej bieg pokrywa się z obecną Aleją Zwycięstwa, by później łagodnym łukiem połączyć się z ul. Śląską. Ona z kolei przeobraża się na wysokości Węzła Pokoju w ulicę Morską. Warto tu dodać, że w ówczesnych czasach Szosa Gdańska była również ważnym szlakiem pielgrzymkowym na trasie Oliwa - Wejherowo. Przy niej mieściły się też liczne karczmy, oferujące nocleg oraz odpoczynek strudzonym piechurom - opowiada Miegoń.

Nazwa na część Państwowej Szkoły Morskiej



Co ciekawe, jeszcze w czasach 20-lecia międzywojennego dzisiejsza ul. Morska była głównie szlakiem... pieszym. Automobile pojawiały się na niej sporadycznie - częściej można było zobaczyć pojazdy konne.

Okres międzywojenny to też czas, kiedy na mapie po raz pierwszy pojawia się dzisiejsza nazwa ulicy. Tak nazwano ją w roku 1930, co było związane z powstaniem przy niej budynków Państwowej Szkoły Morskiej (dziś Uniwersytetu Morskiego).



- Wówczas też zmodernizowano część jezdni, przykrywając ją tzw. grosspflastrem - bardzo grubym brukiem wytrzymującym wzmożony ruch samochodowy, pod którym leżała warstwa utwardzonego żwiru. W tym samym czasie rozdzielono też praktycznie Szosę Gdańską, dzieląc ją na kilka ulic, tak jak jest to widoczne na obecnych mapach - mówi Miegoń.

Leśna ścieżka równoległa do Chylońskiej



  • Lata 70. ubiegłego wieku, ul. Morska już po poszerzeniu, dzięki któremu zyskała znany dziś kształt.
  • Lata 70. ubiegłego wieku, ul. Morska już po poszerzeniu, dzięki któremu zyskała znany dziś kształt.
  • Lata 70. ubiegłego wieku, ul. Morska już po poszerzeniu, dzięki któremu zyskała znany dziś kształt.
Sama ul. Morska była wówczas zdecydowanie węższa niż dziś.

Część dzisiejszej ulicy była też... cóż, leśną ścieżką przebiegającą obok leśniczówki. Tak w latach 30. ub. w. wyglądał odcinek ul. Morskiej równoległy do ul. Chylońskiej, która była wówczas główną drogą przelotową na zachód.

Rok 1973, przebudowa skrzyżowania ul. Morskiej z ul. Warszawską. Rok 1973, przebudowa skrzyżowania ul. Morskiej z ul. Warszawską.
Obie ulice rolami zamieniły się dopiero w latach 60. Wcześniej jednak, tuż po wojnie, zmieniła się nazwa ul. Morskiej. W latach 1945-1990 była to ul. Czerwonych Kosynierów. Nazwa ta - choć z dzisiejszego punktu widzenia kontrowersyjna - pochodziła od Gdyńskich Kosynierów, czyli oddziałów biorących udział w walach o Gdynię w pierwszych dniach II wojny światowej.

Dopiero lata 60. przyniosły zmiany



Dzisiejszy kształt ul. Morska zaczęła uzyskiwać dopiero w roku 1963. Wtedy to rozpoczęto prace związane z jej poszerzeniem. Powstał drugi pas ruchu, poszerzono również chodniki.

Zwiększenie przepustowości ul. Morskiej miało zresztą kilka skutków ubocznych. Jednym z nich była zmiana dość odczuwalna na terenie Chyloni. W latach 70., podczas prac nad poszerzaniem ulicy Morskiej, robotnicy niechcący zasypali odpływ Chylonki.

Skutek był taki, że zupełnie zniknął ogromny staw, który znajdował się w miejscu, gdzie dziś mamy park Kiloński.



Staw w Chyloni, który zniknął w wyniku prac przy poszerzaniu ul. Morskiej. Staw w Chyloni, który zniknął w wyniku prac przy poszerzaniu ul. Morskiej.
W ostatnich dekadach sama ul. Morska przechodziła zmiany raczej kosmetyczne - poprawiano niektóre skrzyżowania, dodawano buspasy w kilku miejscach. Nie da się też ukryć, że największą zmianą w jej rejonie było stworzenie pełnej estakady Kwiatkowskiego. Jej historię opisaliśmy w innym tekście.

Opinie (130) ponad 10 zablokowanych

  • Staw w Chyloni nie zniknął w wyniku prac przy poszerzaniu Morskiej. (9)

    Od stawu do Morskiej było około 200m, stawek zniknął w trakcie prac porządkujących teren w okolicy obecnego Parku Kilońskiego. Było to w końcówce lat 80-tych i początku lat 90-ty. Staw zabetonowano, puszczając rzeczkę Chylonkę częściowo dawnym jej korytem a częściowo w rurach pod warstwą betonu i nawiezionej ziemi.

    • 30 3

    • to nie o ten staw chodzi (7)

      a jego pozostałości pod lasem

      • 2 9

      • O ten, o ten (5)

        Napisano dokładnie, miejsce gdzie dzisiaj znajduje się Park Kiloński. Natomiast po drugiej stronie pod lasem to był raczej teren bagienny z małym stawkiem, bardziej rozlewiskiem po zimie. Latem fakt można było się tam kąpać, ten stawek był jeszcze w drugiej połowie lat siedemdziesiątych. Później zniknął częściowo w sposób naturalny,częściowo zabudowano przepust pod Morską. Źródełka Chylonki można znaleźć w lesie pomiędzy Świętą Górą a dróżką prowadzącą do Swarzewskiej. Rzeczka sobie spokojnie płynie przez teren nadleśnictwa i parku. Zdjęcie przedstawia staw przy Chylońskiej, naprzeciw dawnego młyna, w oddali widać zabudowania starej leśniczówki. Fotka prawdopodobnie z lat trzydziestych ubiegłego wieku.

        • 12 0

        • Jeszcze w latach osiemdziesiatych sie tam kompałam. przy przystanku w strone gdyni (4)

          • 2 2

          • Chyba z kompanem, ale nie w kąpieli

            • 4 1

          • Bagno

            Chyba brałeś błotną kąpiel bo wody tam było może ze 40cm a dno to pół metra torfowego mułu .

            • 1 1

          • Mogło tak być. (1)

            Za tym rozlewiskiem porośniętym moczarką kanadyjską na rogu Morskiej i Rozewskiej w kierunku Gdyni był taki fajny głębszy rów z białym piaskowym dnem. Na obu brzegach były fajne trawnikowe plaże. Wiele dzieci tam latem było. I rodziców z kocykami też.

            • 0 0

            • masz rację

              chodziłem tam z moją starszą córką a w strumyku można było łowić kiełbie....

              • 0 0

      • ale foto

        przedstawia ten staw od strony ulicy Chylońskiej

        • 1 0

    • Staw

      Rzeczwiście tak było a robotnicy jedynie zasypali przelot pod Morską pierwszego z dwóch dopływów rzeczki. Woda z pierwszego ujęcia połączyła się z pozostałymi ciekami wodnymi i spływa obecnie drugim przelotem za nadleśnictwem. Wylot pierwszego przelotu widać w nasypie patrząc od strony nadleśnictwa.

      • 2 0

  • Było dobrze, nawet b.dobrze, aż 24 lata temu wybrano...No, sami wiecie kogo..

    • 14 0

  • Jo ! ... (2)

    a ja napisza cóś takiego - otóż , policz stacje benzynowe na Morskiej zaczynając od dworca gł. jadąc w kierunku Rumii , i teraz jedż w odwrotnym kierunku ! .Pierwsza i ostatnia stacja benzynowa znajduje się w W Cisowie przy Big Burdel Haus "Bodega" ! , przydała by się po tej stronie chociaż jeszcze jedna , jest fajny plac przy skrzyżowaniu Morskiej ze Swarzewska wis a wis ciastkarni "Renkiego" , Wadze Gdyni oraz koncern Orlen-Lotos mogli by o tym pomyśleć !

    • 2 3

    • gdynianka

      Teren to parking samochodowy dla budynku ul. Gniewskiej 5 vis a vis ciastkarni p. Renkiego należy do Gdyńskiej Spółdzielni Mieszkaniowej .Czy o ten teren chodzi .?

      • 0 1

    • Ale co w temacie stacji benzynowej wadze Gdyni moga? Mają ją wybudować czy zmusić kogoś do jej wybudowania?

      • 0 0

  • Dobrze że te drzewa wycięte dopiero by kierowców stadami zabijały

    A tak to tylko słupy lamp drogowych zostały na posterunku.

    • 1 4

  • Gdynia musiala miec PZPR propagande.

    W latach 60 tych musiałem do PSM (Szkoły Morskiej) iść ul. Czerwonych Kosynierow ze wstydem . Kocie łby ......

    • 0 4

  • Zdjęcie nr 5. Trochę przerażający widok tego, jak rozbudowa ulicy i jej podwyższenie praktycznie zasypuje domy po lewej stronie. Makabra.
    Ogólnie jaka cisza i spokój, sielanka.
    A dziś? Jaki pęd masakryczny

    • 1 2

  • Postuluję 1 pas dla koni !

    Rowerzyści w ogóle nie myślą o zwięrzętach :)

    • 7 0

  • "Lata 70te, Morska tuż po poszerzeniu". Jeżeli, to koniec lat 60. W 73 roku rozpoczął działalność ogólniak, którego tu nie widać - prawy, dolny róg (nawet nie ma wykopów pod fundamenty). Pierwszy wieżowiec za krzyżowaniem z ul Wiejska był gotowy do użytku w roku 1972 a tu nawet nie widać dźwigów.
    Historia ze stawem też się nie zgadza. Oj, dużo nieścisłosci panie autorze.

    • 9 1

  • morska

    bardzo fajna ulica bez drutow nad glowa jak teraz

    • 0 0

  • Foto: 1973, przebudowa ulicy

    A ja myślałem, ze to 2023 i prace mtm na Karwinach

    • 1 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane