Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Mola, których już nie ma. Historia zapomnianych trójmiejskich pomostów

Piotr Weltrowski
27 lipca 2024, godz. 09:00 
Opinie (81)
Molo wschodnie (przy falochronie) na Westerplatte. Zdjęcie z pierwszej dekady XX wieku. Molo wschodnie (przy falochronie) na Westerplatte. Zdjęcie z pierwszej dekady XX wieku.

Molo wschodnie (przy falochronie) na Westerplatte. Zdjęcie z pierwszej dekady XX wieku.

mat. Muzeum Pomorza

Każdy mieszkaniec Trójmiasta, nawet obudzony w środku nocy, od razu wymieni Sopot, Orłowo i Brzeźno, jako miejsca, gdzie znajdują się trójmiejskie mola. Warto jednak pamiętać, że nasze pomosty nie zawsze wyglądały tak jak dziś. Części z nich - jak choćby tych na Westerplatte czy w Jelitkowie - już nie ma, inne potrafiły zmienić swój kształt, a nawet miejsce. Przypominamy więc mola, których dziś już nie ma.





Molo w Jelitkowie



4
  • Molo w Jelitkowie - druga dekada XX wieku.
  • Molo w Jelitkowie - druga dekada XX wieku.
  • Molo w Jelitkowie - druga dekada XX wieku.
  • Molo w Jelitkowie - druga dekada XX wieku.

Molo w Jelitkowie - druga dekada XX wieku.

fot. fotopolska

Dziś nie ma już nawet śladów po pomoście, który istniał w Jelitkowie, choć jeszcze kilkadziesiąt lat temu przy plaży - na wysokości dzisiejszego wejścia nr 72 - sterczały charakterystyczne pale, które świadczyły o historii tego miejsca.

Sam pomost istniał w tym miejscu przez 36 lat. Wszystko zaczęło się w 1908 roku, kiedy otwarto linię tramwajową łączącą Jelitkowo z Oliwą. Rok później na plaży letników witał już ponad 100-metrowy pomost. Oficjalnie otwarto go w sierpniu 1909 roku.

Warto tu też wspomnieć o ogromnym sztormie, który praktycznie zniszczył jelitkowskie molo w styczniu 1914 roku. Jego odbudowa trwała przez rok. Do dzisiejszych czasów pomost nie doczekał - padł ofiarą wojennej zawieruchy i spłonął w marcu 1945 roku.

Molo wschodnie na Westerplatte



Molo wschodnie (przy falochronie) na Westerplatte. Zdjęcie z pierwszej dekady XX wieku. Molo wschodnie (przy falochronie) na Westerplatte. Zdjęcie z pierwszej dekady XX wieku.

Molo wschodnie (przy falochronie) na Westerplatte. Zdjęcie z pierwszej dekady XX wieku.

mat. Muzeum Pomorza

Jeszcze bardziej zapomniany wydaje się pomost, który istniał kiedyś na terenie Westeplatte. Choć przecież w czasach swojej świetności był on ponad 200 metrów dłuższy niż rekordowe dziś w skali całej Europy molo w Sopocie.

Żeby nakreślić historię tego miejsca, cofnąć musimy się do pierwszej połowy XIX wieku. W tym czasie na Westerplatte rozciągały się głównie wydmy, a w okolicy stały tylko pojedyncze budynki, w tym jedna gospoda.

Między rokiem 1824 a 1845 wybudowano tu jednak sięgający bardzo daleko w morze falochron, który miał ochraniać wejście do portu.

Ogłoszenia.trojmiasto.pl – Mieszkania blisko morza i plaży

Przestronne. 2 pokojowe. Szybkie wydanie.
Przestronne. 2 pokojowe. Szybkie wydanie. 447 000 zł
Gdańsk, Nowy Port
2 pokoje 46.5 m2
10 minut spacerem do plaży| 2 pok w TOP lokalizacj
10 minut spacerem do plaży| 2 pok w TOP lokalizacj 659 000 zł
Gdańsk, Przymorze
2 pokoje 46 m2
Mieszkanie z widokiem i miejscem garażowym.
Mieszkanie z widokiem i miejscem garażowym. 639 000 zł
Gdańsk, Nowy Port
3 pokoje 53.7 m2
Więcej w serwisie Ogłoszenia (1944)


Później - wzdłuż falochronu - ustawiono też drewniany pomost, tzw. molo wschodnie. Była to konstrukcja węższa niż pozostałe trójmiejskie pomosty, ale też znacznie dłuższa, bo liczyła aż 830 metrów.

Kąpielisko Westerplatte zamknięto pod koniec I wojny światowej, a samo dojście do molo wschodniego zablokował kanał amunicyjny, gdzie przeładowywano uzbrojenie ze statków.

Molo cesarskie na Westerplatte



4
  • Molo cesarskie na Westerplatte - pierwsze lata XX wieku.
  • Molo cesarskie na Westerplatte - pierwsze lata XX wieku.
  • Molo cesarskie na Westerplatte - pierwsze lata XX wieku.
  • Molo cesarskie na Westerplatte - pierwsze lata XX wieku.

Molo cesarskie na Westerplatte - pierwsze lata XX wieku.

fot. fotopolska.eu

Co ciekawe, na terenie Westerplatte przed I wojną światową istniał też drugi, mniejszy pomost, postawiony jednak z myślą głównie o kuracjuszach korzystających z uroków kąpieliska. Było to tzw. molo cesarskie, które liczyło sobie 120 metrów długości.

Pomost ustawiła gdańska spółka żeglugowa o nazwie Towarzystwo Żeglugi Parowej i Kąpielisko "Wisła" (Weichsel-Danziger Dampfschiffahrt und See-Bad Actien Gesellschaft).

Molo było położone na wprost kali plażowej i przez piasek prowadziły do niego specjalne drewniane kładki. Pomost pełnił nie tylko funkcję deptaka - mogły przy nim cumować też mniejsze jednostki.

430-metrowe molo w Orłowie



4
  • Molo w Orłowie w latach 30. ub. wieku, gdy miało ponad 400 metrów długości.
  • Molo w Orłowie w latach 30. ub. wieku, gdy miało ponad 400 metrów długości.
  • Molo w Orłowie w latach 30. ub. wieku, gdy miało ponad 400 metrów długości.
  • Molo w Orłowie w latach 30. ub. wieku, gdy miało ponad 400 metrów długości.

Molo w Orłowie w latach 30. ub. wieku, gdy miało ponad 400 metrów długości.

fot. fotopolska.eu

Molo w Orłowie istnieje oczywiście do dziś, warto jednak pamiętać, że był okres, gdy konkurowało ono z pomostem w Sopocie nie tylko dzięki pięknej plaży i sąsiedztwie klifu, ale też gabarytami i długością.

Dziś molo w Orłowie ma 180 metrów długości, z czego 173 nad wodą. Powstało w czasach I wojny światowej, a w latach 20. ubiegłego wieku rozbudowano je do długości 115 metrów. Prawdziwy przełom nastąpił jednak w roku 1934, kiedy to przedłużono je aż do 430 metrów długości.

Ogłoszenia.trojmiasto.pl – Jachty i łodzie na sprzedaż

Łódź jacht motorowy Regal 402
Łódź jacht motorowy Regal 402 220 000 zł
Sopot
1995
Skuter wodny Yamaha VX Cruiser 110KM 2014r 3os ASO
Skuter wodny Yamaha VX Cruiser 110KM 2014r 3os ASO 32 000 zł
Gdynia, Chwarzno
2014
Sprzedam Łódź motorową ( motorówka) 90 KM.
Sprzedam Łódź motorową ( motorówka) 90 KM. 75 000 zł
Gdańsk/ Ostróda, Przmorze
2001
Więcej w serwisie Ogłoszenia (90)


Obiekt - mający być prawdziwą polską konkurencją dla niemieckiego wówczas molo w Sopocie - przystosowano też w ten sposób, że mogły przy nim cumować statki floty białej.

Czasy jego świetności zakończył sztorm, który przyszedł zimą 1949 roku i zniszczył ponad połowę konstrukcji pomostu. Molo odbudowano, ale pozostało już krótsze.

Pierwsze molo w Brzeźnie



4
  • Stare molo w Brzeźnie, druga dekada XX wieku.
  • Stare molo w Brzeźnie, rok 1928.
  • Stare molo w Brzeźnie, trzecia dekada XX wieku.
  • Murek - pozostałość po wejściu na oryginalne molo w Brzeźnie.

Stare molo w Brzeźnie, druga dekada XX wieku.

fot. fotopolska

Dziś najbardziej znane molo w Gdańsku znajduje się w Brzeźnie. Jest to jednak pomost nowy, który wybudowano w latach 1993-1996, jako przedłużenie w głąb morza pieszej alejki i ścieżki rowerowej przy ulicy Czarny Dwór. Obecny pomost liczy 148 metrów długości (z czego zaledwie 93 nad wodą) i jest jednym z najchętniej odwiedzanych miejsc w okolicy.

Pierwsze molo w Brzeźnie było dłuższe (przynajmniej przez kilkanaście lat), znajdowało się też w innym miejscu. Wybudowano je w roku 1900. Liczyło wówczas około 100 metrów długości. W okresie międzywojennym rozbudowano je i przedłużono o kolejnych 150 metrów.

Niestety, podczas wojny obiekt został zniszczony.

Zobacz także

Więcej w kategorii Fakty i Opinie

Opinie (81) 6 zablokowanych

  • 9 godz.

    Opinia wyróżniona

    (1)

    Ciekawy artykuł. Zdjęcia wspaniale go uzupełniły. Miłego weekendu:)

    9 godz.

    • 97 6

    • 8 godz.

      Akurat na Westerplatte zostały słupki w wodzie jeszcze.

      Można by to odtworzyć ale wojsko zajął plażę , to samo porty ,ładne plażę zajeły.

      8 godz.

      • 4 2

Wszystkie opinie

  • 9 godz.

    (10)

    Piękna historia upadku Trójmiasta...

    Dr Svencjusz

    9 godz.

    • 14 27

    • 9 godz.

      Na razie obserwujemy upadek dwóch osób: twój oraz upadek kulawego z Nowogrodzkiej :)))) (1)

      ZGP kulawego z Nowogrodzkiej została rozbita :)))

      9 godz.

      • 8 12

      • 7 godz.

        A Peowczyki

        Wwsystko PO trafią zniszczyć. Nawet artykuł jest on tym. Były mola i nie ma.

        7 godz.

        • 4 3

    • 9 godz.

      Wracaj na Podlasie dzwonie (1)

      Tam będzie rosła twoja wrodzona tępota

      9 godz.

      • 9 7

      • 9 godz.

        A ty gdzie wrócisz? Za Bug, czy w kieleckie, panie młotkowy?

        9 godz.

        • 5 7

    • 9 godz.

      nie upadku trójmiasta ale doprowadziły do tego władze POKOlewackie i nadal to robia .Wybory pokazały głupote i fanatyzm (3)

      polityczny wiec dlatego to jest mzliwe

      9 godz.

      • 7 6

      • 8 godz.

        Trend się zmienia. (2)

        Niedługo to całe lewactwo trafi na śmietnik histori.

        8 godz.

        • 4 5

        • 8 godz.

          Na razie prawactwo jest na śmietniku historii. kulawy już nic nie kuma a grupa się rozpada i jest rozbijana :)))))))) (1)

          ZGP kulawego z Nowogrodzkiej została rozbita :)))

          8 godz.

          • 3 6

          • 7 godz.

            Dzbanie nie interesuje mnie twoja partia POPiS

            Dawno już komuchy powinniście być wywalenie z rządu,dośc już waszych komunistycznych Wałęsowych rządów ,Olszewski chciał to urwać to co zrobił Wałęsa ?

            7 godz.

            • 3 0

    • 54 min

      Molo w Orłowie

      W latach 50-tych była resztka mola w Orłowie po odbudowie które nazywało się Tajwan! Odległość od nowego wynosiła około 100 m,

      Mark

      54 min

      • 1 0

    • 40 min

      Gdzie Ty biedaku widzisz upadek ????

      40 min

      • 0 0

  • 9 godz.

    Dzisiaj żeby wybudować w morzu molo o długości ponad 25 m trzeba nanieść takie zmiany na mapach morskich :))))) (2)

    ZGP kulawego z Nowogrodzkiej została rozbita :)))

    9 godz.

    • 8 15

    • 9 godz.

      nie karmic trola

      9 godz.

      • 9 3

    • 8 godz.

      Pajac

      8 godz.

      • 8 3

  • 9 godz.

    Teraz będziemy jeździć do niemieckiego Prerow (6)

    To Tam wkrótce będzie najdłuższe molo na Bałtyku!
    Wiecie, zrozumiecie: u nas taka grobla to niekorzystne oddziaływanie na środowisko a za Odrą to już można.
    To jak z zakazem połowów: na morzu są granice i ryby wiedzą gdzie je łowią na mączkę rybną tj. bezwymiarowo.
    Ale jedno Niemcom można pogratulować:
    Iglica mariny ich mola jest owalna i w przeciwieństwie do Sopockiego nie będzie kumulować śmierdzących śmieci tak jak w naszym kurorcie...

    9 godz.

    • 22 18

    • 9 godz.

      To się nazywa syndrom BMW i to da się leczyć Bardzo Mały Wacek :)))))))))))))))))))))))))))))) (4)

      ZGP kulawego z Nowogrodzkiej została rozbita :)))

      9 godz.

      • 8 12

      • 9 godz.

        (3)

        Cóż, wiesz o czym piszesz, mały wacku, nieprawdaż?

        9 godz.

        • 11 3

        • 8 godz.

          Jego mały wacek za to doskonale koresponduje z jeszcze mniejszym móżdżkiem :) (2)

          8 godz.

          • 5 0

          • 8 godz.

            Słychać wycie znakomicie. prawactwo wyje :)))))))))))))))))))))))) (1)

            ZGP kulawego z Nowogrodzkiej została rozbita :)))

            8 godz.

            • 1 6

            • 7 godz.

              Słychać tylko twoje wycie

              Znakomicie

              7 godz.

              • 3 0

    • 5 godz.

      Niemiec chytry. Kiedyś wstęp na plażę publiczną

      kosztował 2 ojro. Zawsze byli śmieszni bo jeszcze za RFNu jak zamawiałeś katalog reklamowy z produktami jakiej firmy to płaciłeś kilka DM. Dziś LIDL sprzedaje klapki i inne bzdurki reklamowe że swoim logo.

      5 godz.

      • 0 0

  • 9 godz.

    Opinia wyróżniona

    (1)

    Ciekawy artykuł. Zdjęcia wspaniale go uzupełniły. Miłego weekendu:)

    9 godz.

    • 97 6

    • 8 godz.

      Akurat na Westerplatte zostały słupki w wodzie jeszcze.

      Można by to odtworzyć ale wojsko zajął plażę , to samo porty ,ładne plażę zajeły.

      8 godz.

      • 4 2

  • 9 godz.

    (3)

    "Obiekt - mający być prawdziwą polską konkurencją dla niemieckiego wówczas molo w Sopocie" - gwoli ścisłości, to wówczas to molo nie było niemieckie a należało do Wolnego Miasta Gdańsk.

    9 godz.

    • 15 13

    • 9 godz.

      Zoppot nie należał do WMG. (1)

      9 godz.

      • 9 6

      • 8 godz.

        Granica WMG była tam gdzie jeszcze kilka lat temu stała stacja CPN

        W Kolibkach

        8 godz.

        • 5 0

    • 7 godz.

      To molo autochtonów

      I wstęp musi być bezplatny

      IBLIS

      7 godz.

      • 2 0

  • 9 godz.

    Nie ma mola w Brzeźnie (3)

    Molo jest na Zaspie

    Zaspianin

    9 godz.

    • 8 25

    • 9 godz.

      Jak może być molo na Zaspie

      Jeśli Zaspa nie dochodzi do morza. Sprawdź sobie plan dzielnic. Słaby z Ciebie Zaspianin. Nie znasz granic własnej dzielnicy...

      9 godz.

      • 18 1

    • 9 godz.

      Zaspa nie ma dostępu do morza (do zatoki też nie)

      9 godz.

      • 15 1

    • 8 godz.

      jest wiele takich nielogiczności w Gdańsku

      na jedno się własnie zlapałeś - przechodzaca przez Zaspę główna ulica J. Pawła i aleja/deptak prosto prowadzą do morza i mola...w Brzeźnie, które jest po prawej. Inny taki kruczek: przystanek PKM Jasień na byłym poligonie wojskowym jest bliżej Moreny i Matemblewa niż centrum Jasienia (które pozostaje na południu). ALe co tam fcuk logic.

      olo

      8 godz.

      • 2 5

  • 9 godz.

    A gdzie molo w Kolbudach? (5)

    9 godz.

    • 6 2

    • 9 godz.

      A jak ma się Stocznia w Radomiu ? :)))))))))))))))))) (2)

      ZGP kulawego z Nowogrodzkiej została rozbita :)))

      9 godz.

      • 3 4

      • 9 godz.

        (1)

        Tak samo, jak rozum do ciebie.

        9 godz.

        • 6 3

        • 6 godz.

          Hehe tam rozumu niema

          Jest troll

          6 godz.

          • 0 0

    • 7 godz.

      W Kolbudach to wójt jak krol (1)

      Paczki i pierogi z dotacjami jadł mieszkanców nie lubił

      IBLIS

      7 godz.

      • 0 2

      • 7 godz.

        W Kolbudach akurat super

        Zrobili plaże ,są rowerki,na plus

        7 godz.

        • 1 0

  • 9 godz.

    piękne. (4)

    ale molo w brzeźnie razem z domem zdrojowym warto byłoby odbudować.

    mik

    9 godz.

    • 18 3

    • 9 godz.

      Dom zdrojowy jest już odbudowany (2)

      Kilka lat temu otwarty

      Vr

      9 godz.

      • 8 1

      • 9 godz.

        nigdy nie został odbudowany dzbanku tam gdzie był jest dziura w ziemi obecnie budy z psio zarciem (1)

        9 godz.

        • 2 4

        • 7 godz.

          To odnów tą dziure

          7 godz.

          • 2 0

    • 7 godz.

      Brzeźno to PRL

      Tam nie opłaca się inwestować

      7 godz.

      • 2 1

  • 9 godz.

    Było jeszcze jedno molo w Sopocie (1)

    Na wysokości WDW (Wojskowy Dom Wypoczynkowy)
    Małe, ale było.
    Chadzałem tam za młodu.

    9 godz.

    • 16 2

    • 33 min

      Ciekawe. Spytalam sie Taty i potwierdzil :)

      33 min

      • 0 0

  • 9 godz.

    Do redakcji (1)

    Proszę jeszcze raz przeczytać wzmiankę z Brzeźnie i wprowadzić korektę ;) rozumiem nacisk na rok 1900 i 100 metrów ale bez przesady

    9 godz.

    Odpowiedź redakcji:

    Dziękujemy za sugestię. Treść została poprawiona.

    • 21 1

    • 3 godz.

      Do redakcji

      Proponuję również dokładnie umiejscowić to molo - przedłużenie ulicy Zdrojowej przebiegającej obok obecnego Hevelianum. Do molo dojeżdżał również tramwaj ...

      Brzeźnianin

      3 godz.

      • 0 0

1
2
3
4

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (3244)

Najczęściej komentowane

Arka Gdynia otrzyma pieniądze za promocję miasta. Konsul Luksemburga we władzach

Arka. Konsul Luksemburga i promocja miasta

Taksówkarz-oszust zatrzymany. Wyłudził od turysty ponad 20 tys. zł za kurs

Ponad 20 tys. zł za kurs taksówką

więcej

Najczęściej czytane