Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Podwodna, zimowa noc w Nowym Porcie

Marek Gotard
5 stycznia 2010 (artykuł sprzed 14 lat) 
Opinie (206)
Niezidentyfikowany u-boot na nabrzeżu w Nowym Porcie. Fotografię wykonano 24 kwietnia 1941 roku. Niezidentyfikowany u-boot na nabrzeżu w Nowym Porcie. Fotografię wykonano 24 kwietnia 1941 roku.

Niezidentyfikowany u-boot na nabrzeżu w Nowym Porcie. Fotografię wykonano 24 kwietnia 1941 roku.

fot. z kolekcji Marka Gotarda

Okręt podwodny U-142, sfotografowany 17 października 1940 roku na Motławie w Gdańsku. Okręt podwodny U-142, sfotografowany 17 października 1940 roku na Motławie w Gdańsku.

Okręt podwodny U-142, sfotografowany 17 października 1940 roku na Motławie w Gdańsku.

fot. z kolekcji Wawrzyńca Markowskiego

Zimą 1940 roku Zatokę Gdańską ściął mróz. Pośród spiętrzonej kry, wśród trzasków łamanego lodu, zamieci śnieżnych i szalejącego wiatru do portu wchodziły okręty wojenne i łodzie podwodne. Do drewnianej portowej palisady, pewnej zimowej nocy przycumował też u-boot oznaczony symbolami U-109. Na jego pokładzie znajdował się człowiek, który do końca wojny miał nieprawdopodobne szczęście.



Wolfgang Hirschfeld do marynarki wojennej zgłosił się na początku 1935 roku. Przełożeni określili go jako żołnierza o dużej dozie samodzielności. Po kilkumiesięcznym szkoleniu w Stralsundzie rozpoczął służbę jako telegrafista na pokładzie starego torpedowca T-139.

Już na samym początku wojny zadaniem torpedowca było polowanie na polski okręt podwodny Orzeł. "Złapaliśmy namiar na niego koło Treleborga w południowej Szwecji, nie mogliśmy jednak zaatakować go bombami głębinowymi, gdyż znajdowaliśmy się na szwedzkich wodach terytorialnych. Tak więc udało się mu ujść" - wspominał Hirschfeld.

Młody podoficer liczył, że na starym okręcie uda mu się w spokoju przetrwać całą wojnę. Szybko jednak dostał przeniesienie na krążownik "Karlsruhe". Przed rozpoczęciem nowej służby chciał się pożegnać ze swoją dziewczyną. Pożegnanie trwało tak długo, że spóźnił się na pociąg i prom, a okręt odpłynął bez zakochanego żołnierza. Niedługo później krążownik został storpedowany i zatopiony przez brytyjski okręt podwodny.

Hirschfeld, szczęśliwy, że żyje, po solidnej reprymendzie u dowództwa wrócił na swój stary okręt. Krótko po tych wydarzeniach otrzymał przeniesienie na okręty podwodne. Rozpoczął służbę na u-boocie typu IX. Wszedł na pokład świeżo wykończonego w Bremie okrętu podwodnego U-109. Jednostka obrała kurs na Zatokę Gdańską, by tu odbyć swoje pierwsze ćwiczenia.

Leon Widowski całe swoje dzieciństwo spędził w Nowym Porcie w domu przy Schleusenstrasse 1 (dziś ul. Zamknięta). W 1940 roku miał 10 lat.

- Gdy nadeszła wyjątkowo tego roku sroga zima, chodziliśmy ślizgać się na sanki niedaleko wielkiej rafinerii cukru i koszar przy Hindersinstrasse (obecnie ul. Kasztanowa). To, co dla nas dzieciaków było wielką atrakcją, to zupełnie nowe łodzie podwodne, które wpływały do kanału portowego. Część z nich zatrzymywała się już na nabrzeżu w pobliżu latarni morskiej, inne cumowały niedaleko Twierdzy Wisłoujście, kolejne zawijały jeszcze na Westerplatte. Żołnierze nie bardzo pozwalali byśmy zbliżali się do samych cumujących okrętów, czekaliśmy jednak w pobliżu na marynarzy schodzących z tych okrętów. Czasem mieli dla nas jakieś drobiazgi i słodycze. Dla nas atrakcją była nawet najmniejsza śrubka z takiej jednostki. Równie ciekawe były puszki i słodycze na których zawsze szukaliśmy znaków odbiorów wojskowych. To było znacznie bardziej ekscytujące niż zwykłe delicje ze sklepów. W późniejszych latach, pod koniec wojny, gdy szwankowało już zaopatrzenie, także dorośli, portowi robotnicy i inni chodzili "pohandlować" z marynarzami z u-bootów.

Czy mały Leon Widowski mógł tej zimy spotkać także Wolfgang Hirschfelda? Pewnej styczniowej nocy U-109 pojawił się na nabrzeżu w Nowym Porcie. Hirschfelda oddelegowano do nowoporckiego rzeźnika po zaopatrzenie. W tym czasie okręt wyszedł w morze na ćwiczenia.

Radiotelegrafista znów miał szczęście. Po południu, gdy przebywał na innym okręcie, nadeszła depesza: "Staranowaliśmy zanurzony okręt podwodny. Prawdopodobnie U-109.". Przyczyny i skutki kolizji niemieckich jednostek wyjaśniły się po kilku godzinach. U-109 został jedynie w niewielkim stopniu uszkodzony.

Po nerwowych przeżyciach pięciu marynarzy, w tym Hirschfeld, postanowiło odreagować podwodne stresy w lokalnej piwiarni. Ubrali skórzane kombinezony i niebieskie czapki, by na pierwszy rzut oka nie przypominać marynarzy i całą noc spędzili na pijatyce w "Latarni Morskiej" czyli lokalu, który wówczas znajdował się pod nr 43 przy Olivaerstrasse (obecna ul. Oliwska). W powrotnej drodze marynarze zdążyli jeszcze pozjeżdżać na znalezionych gdzieś sankach i pokiereszować się o okalające nabrzeże druty kolczaste. Następnego dnia U-109 miał obrać kurs na kolejne manewry w okolicach Gdyni, a potem wyruszyć na Atlantyk....

Po licznych przygodach Wolfgang Hirschfeld w ostatnich miesiącach wojny dostał się do niewoli amerykańskiej. Do Niemiec wrócił w 1946 roku. Jego pierwsza jednostka, U-109 w maju 1943 roku zatonął na północnym Atlantyku trafiony bombami brytyjskich samolotów.

W maju roku 1945 na obecnym terytorium Polski (w tym na polskich wodach) znajdowało się nawet do 40 niemieckich okrętów podwodnych, z tego 9 lub 10 zatopionych w Bałtyku oraz około 30 w zdobytych przez wojska polskie i rosyjskie portach i stoczniach.


W tekście wykorzystałem: książki "Ostatni u-boot" Wolfganga Hirschfelda i "U-bootwaffe 1939-1945" oraz niepublikowane wspomnienia Leona Widawskiego z archiwum Towarzystwa Przyjaciół Gdańska.

Zobacz także

Więcej w kategorii Fakty i Opinie

Opinie (206) 8 zablokowanych

  • 2010-01-05 07:52

    Jak wyglądały pierwsze ćwiczenia jego u-boota w Zatoce Gdańskiej? (1)

    zatapianie statków pasażerskich?

    14 lat

    • 8 4

    • 2010-01-05 16:47

      prowadzenie okrętu na powierzchni i pod wodą, trymowanie, zanurzenia/wynurzenia, ćwiczebne strzelania (torpedowe/artyleryjskie/przeciwlotnicze), różnorakie alarmy, ogólnie pojęte zgrywanie załogi, itp, itd...

      14 lat

      • 2 0

  • 2010-01-05 08:02

    Brawa dla autora artkułu. (2)

    Tak ciekawego tekstu jak najwięcej.Zamiast polityki.Poczułem jakbym tam był w tym czasie,znajome miejsca w innej epoce.Wiem że jest jeszcze mnóstwo do napisania podobnych historii o Gdańsku.Życzę wytrwałości autorowi,bo to "coś" już ma.

    Kat

    14 lat

    • 12 7

    • 2010-01-05 09:23

      więcej ciekawostek co do miejsc zamordowania żydów i polaków (1)

      przez mieszkańców Danzing. na jakiej ulicy ilu roztrzelano, z jakiego domu ilu wysłano do komór gazowych, ilu dzieciom i o jaki murek roztrzaskano główki, gdzie zakopywano pomordowanych starców, dzieci, kobiety w ciąży... gdzie spalano żywcem, gdzie zabijano ojców na załzawionych oczach przestraszonych małych synków i córek..............................................................................

      z

      14 lat

      • 2 0

      • 2010-01-05 09:29

        masakra ...taka jest wojna..kazdy czy niemiec czy rusek robił tak samo

        franz k

        14 lat

        • 1 0

  • 2010-01-05 08:06

    To nie były niemieckie okręty, tylko nazistowskie (4)

    jadwaszem

    14 lat

    • 8 5

    • 2010-01-05 08:57

      (1)

      nazistowsko-faszystowsko-hitlerowskie.To tak dla dokładności.

      14 lat

      • 6 1

      • 2010-01-05 09:07

        które niosły cywilizację europejską zacofanym ludom wschodu

        14 lat

        • 1 3

    • 2010-01-05 09:36

      A wypędzeni to nie niemcy tylko nazisci to dlaczego mają niemieckie obywatelstwo? (1)

      A wypędzeni to nie niemcy tylko nazisci to dlaczego mają niemieckie obywatelstwo?

      j

      14 lat

      • 2 0

      • 2010-01-05 11:04

        jadwaszem głupio nawiązuje do art. sprzed tygodnia o Lesterze: http://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Jak-Irlandczyk-bronil-Gdanska-przed-nazistami-n36312.html

        14 lat

        • 0 0

  • 2010-01-05 08:12

    bardzo ciekawy artykuł (3)

    oby więcej takich. jedyne, do czego można się przyczepić, to: "Ubrali skórzane kombinezony i niebieskie czapki".

    me

    14 lat

    • 3 5

    • 2010-01-05 08:58

      A jakie mieli nałożyć? Czerwone z gwiazdą złotą na środku? (2)

      14 lat

      • 0 0

      • 2010-01-05 14:39

        nie ale tam pisze że dla niepoznaki! ha ha

        skóra kombinezon i czapa niebieska he he

        uhe

        14 lat

        • 0 0

      • 2010-01-06 08:13

        no właśnie

        nałożyć, założyć, ubrać się w... a nie ubrać kombinezony! teraz rozumiesz?

        me

        14 lat

        • 0 0

  • 2010-01-05 08:20

    co wynika dla ogolu z tego artykuliku ??? (4)

    nie widze sensu .Nasza flota wojenna to Marynarka Wojenna , a nie Kriks Marine . to co w tym roku doczekamy kolejnych artykolow p Marka z cyklu jacy to pokrzywdzeni byli niemieccy zolnierze w trakcie IIWS . terza czas na wsponnienia zolnierzy wermachtu z zimowego oblezenia Leningradu .

    ja 23

    14 lat

    • 7 12

    • 2010-01-05 10:09

      Kriegsmarine a nie kriks. A co do zbrodni wojennych to Karl Doenitz , naczelny dowódca Kriegsmarine był jednym z niewielu wysoko postawionych oficerów niemieckich, który nie został skazany po wojnie na karę śmierci.

      PawelK

      14 lat

      • 1 0

    • 2010-01-05 11:05

      (2)

      masz rację, powinni skrobnąć coś o korkach, domniemanym przekręcie Adamowicza, albo o meczu Lechii a Arką

      14 lat

      • 1 0

      • 2010-01-05 12:23

        Przerwa zimowa w lidze jest przeciez (1)

        14 lat

        • 0 0

        • 2010-01-05 13:20

          przerwa jest dla piłkarzy, a nie dla kibiców :)

          14 lat

          • 0 0

  • 2010-01-05 08:24

    akademia rzygajaca

    w akcji. szkoda tylko ze zajmuje czas i miejsce na cos odpowiedniego dla tego dzialu

    bywalec salonów

    14 lat

    • 3 5

  • 2010-01-05 08:31

    Ciekawe co on robil ,ze tak dlugo trwalo pozegnanie:) (3)

    Moze troche wiecej na ten temat:)

    14 lat

    • 4 0

    • 2010-01-05 09:01

      Pewnie zrobił swojej lubej kolację. (1)

      A że wtedy trudno było o dobre zaopatrzenie więc wyszedł na miasto w poszukiwaniu czegoś smacznego i za nim wrócił i dokończył tą kolację...a właściwie już śniadanie to musiał zaiwaniać na pociąg na który jak wiadomo-i tak nie zdążył.
      Więc kolego na pewno nie było żadnego bara bara o którym zapewne myślałeś. ;-p

      14 lat

      • 2 0

      • 2010-01-05 09:10

        Oczywiscie,ze myslalem o bara bara

        Skoro nie zdazyl mogl wrocic i moze by cos po sniadaniu wyszlo:)

        14 lat

        • 0 1

    • 2010-01-05 09:11

      Z tego co wiem demobilizowano dopiero w 1948 jednoski liniowe w angli, czesc z nich została pozniej przerzucona do indochin i na bliski wschód.

      dzony brafo

      14 lat

      • 0 0

  • 2010-01-05 08:32

    nazewnictwo

    Łodzie to są wiosłowe (łódź podwodna). Okręt podwodny !!! - nauczcie się poprawnej polszczyzny

    ble

    14 lat

    • 9 2

  • 2010-01-05 08:44

    Podwodna noc

    To ciekawy artykuł dziękuje mały skrawek bogatej historii Nowego Portu. Zuławy Gdńskie tż mają swoją histore w której uczestniczł mój ojciec odwadniając je Mam w posiadaniu książkę otych wydarzeniach bardzo ciekawa o pionierach czasów powojennych

    Adela

    14 lat

    • 4 0

  • 2010-01-05 09:01

    a moj dziadek walczyl w Wermachcie (3)

    Donek T.

    14 lat

    • 4 5

    • 2010-01-05 12:16

      (1)

      A mój dziadek w Armii Carskiej

      Jarosław K.

      14 lat

      • 1 1

      • 2010-01-05 12:24

        A moj mial to wszystko w d....e

        14 lat

        • 1 0

    • 2010-01-06 08:32

      mój przodek walczył w powstaniu Bar Kochby,a tata był sowieckim agentem

      Adam M.-Sch.

      14 lat

      • 0 0

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (3249)

Najczęściej komentowane

Były senator PiS poszukiwany listem gończym za znęcanie się nad psem

List gończy za byłym senatorem PiS

Port nie radzi sobie z pyłem nad Gdańskiem

Port nie radzi sobie z pyłem nad Gdańskiem

więcej

Najczęściej czytane