• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

500 wołów na tydzień. Historia rzeźni w Gdańsku

Marek Gotard
4 lutego 2012 (artykuł sprzed 12 lat) 

W piątek wojewódzki konserwator zabytków nakazał właścicielowi bardziej zadbać o stan budynków dawnych Zakładach Mięsnych przy ul. Angielska Grobla zobacz na mapie Gdańska w Gdańsku. Przyjrzyjmy się więc historii zakładów, z których dziś zostało już tak niewiele.



Stara rzeźnia Gdańsk - historia



Gdy 1 listopada 1894 roku otwarto w Gdańsku Rzeźnię Miejską, był to zakład na wskroś nowoczesny. Jego powstanie było na długo wcześniej konsultowane z cechem rzeźników miejskich. Prawdopodobnie potrzeba posiadania profesjonalnego zakładu zajmującego się ubojem zwierząt i produkcją mięsa, spowodowana była kwestiami higienicznymi i zdrowotnymi. W nowoczesnej ubojni można też było w pewien sposób ograniczyć cierpienia zadawane zwierzętom podczas uboju.

Rzeźnię zlokalizowano na terenach przemysłowych przy ul. Angielska Grobla. W połowie XIX wieku, na obszarze Dolnego Miasta zaczęło powstawać wiele zakładów przemysłowych. Fabryki i mniejsze zakłady pracowały zarówno na potrzeby wojska, związane były również z przemysłem ciężkim i spożywczym.

Rzeźnia była jak na tamte czasy zakładem bardzo nowoczesnym. Od strony lądu prowadziła do niej linia kolejowa, oddana do użytku rok wcześniej. Tory dochodzące do zakładu wybudowano specjalnie z myślą o nim. Rzeźnia posiadała także dostęp do nabrzeża kanału Na Stępce. Własne nabrzeże pozwalało zakładom przyjmować statki morskie o wielkości do 1000 RT.

Obecnie opuszczona Rzeźnia Gdańsk - jak działała?



Cały kompleks podzielono na cztery funkcjonalne grupy: pierwsza, zlokalizowana przy torach obejmowała przywóz bydła i wywóz mięsa przygotowanego do spożycia. Druga grupa budynków, była tzw. rzeźnią właściwą. W grupie trzeciej przeprowadzano ubój sanitarny. Do grupy czwartej zaliczono budynek administracyjny, stajnię oraz znajdującą się na terenie zakładów restaurację. Nowoczesność zakładu podkreślała też chłodnia czy własna fabryka lodu.

Możliwości zakładu w pełni zaspokajały zapotrzebowanie Gdańska na mięso w tamtym czasie. Jak podają opracowania, w latach dwudziestych ubiegłego wieku zapotrzebowanie na mięso wynosiło wówczas 2000 świń, 500 wołów i 600 sztuk drobniejszych zwierząt tygodniowo. Dodatkowo rzeźnia mogła "przerobić" dodatkowo 6000 świń tygodniowo z przeznaczeniem ich mięsa na eksport.

Budynkom rzeźni udało się przetrwać wojnę. Po niej wznowiono w nich produkcję mięsa. Do Zakładów Mięsnych przyłączono wtedy przyległy do nich teren od strony północno-zachodniej, wraz ze znajdującymi się tam dawnymi pruskimi magazynami zbożowymi, pochodzącymi z ok. 1880 roku.

Przy tej okazji warto też wspomnieć, że w latach 60. ubiegłego wieku, w bezpośredniej bliskości Zakładów Mięsnych, na rogu ulic Angielska Grobla i Długa Grobla zbudowano tzw. kino Związku Zawodowego Pracowników Przemysłu Mięsnego "Piast". Wówczas była to najnowocześniejsza sala kinowa w Gdańsku, w której fotele dla widzów miały być o wiele wygodniejsze niż w słynnym kinie "Leningrad" przy ul. Długiej. Zmierzch kina nastąpił w latach osiemdziesiątych, gdy ostatecznie je zamknięto.

Na początku lat 80., Zakładami Mięsnymi zainteresowali się konserwatorzy zabytków. W 1983 roku do rejestru zabytków trafiły 22 budynki zakładów. "Zakłady mięsne z uwagi na jednorodność urbanistyczną zespołu, wspólne architektoniczne cechy stylowe, materiałowe oraz dekoracyjne, stanowią interesujący zespół reprezentacyjny dla przemysłowej sztuki budowlanej końca XIX wieku" napisano w decyzji o wpisie do rejestru budynków Zakładów.

Dawne Zakłady Mięsne w Gdańsku - koniec działalności



Po 1989 roku Zakłady Mięsne zakończyły swoją działalność. Dla budynków nadszedł najsmutniejszy okres w ich historii - degradacji, zniszczeń i pożarów. Ostatecznie teren o który toczyły się różne konflikty przejął prywatny inwestor - hiszpańska grupa Labaro.

Budynki dawnych Zakładów systematycznie znikały z mapy miasta. Najpierw, w 2001 roku z rejestru zabytków wykreślono halę skupu świń, chlewnia, hala uboju świń, obora, hala uboju koni, budynek pomocniczy i dawny magazyn zbożowy.

Rok później za całkowicie zdewastowane uznano: kolejną halę uboju bydła, chlewnię i chłodnię.

W roku 2004 do żadnego użytku nie nadawała się już hala skupu bydła i dawna przetwórnia. Potem budynki niszczyły kolejne pożary, w tym ten z lipca 2010 roku.

Obecnie na terenie dawnych Zakładów Mięsnych stoi kilka obiektów w złym stanie technicznym przypominających jedynie o niegdysiejszym "interesującym zespole przemysłowej sztuki budowlanej końca XIX wieku".

Opinie (137) 1 zablokowana

  • Zdjęcie zrobiono m.in w 1940r. Rzeźnia musiała w tym czasie żywic zwycięskie wojska NIEMIECKIE... (1)

    Błędna data pod foto, na widnokręgu , po lewej od wieży ratusza z ul, Długiej, widac wieżę schroniska młodzieżowego na Bischofs Berg / Biskupia Góra , którego budowa rozpoczeła się w 1939r a zakończyła... w 1940r.

    Kto wie... może właśnie w tej chwili odbywałą się rozprawa na Biskupiej Pocztowców z Poczty Polskiej, albo może właśnie w tej chwili wizytował schronisko Fuhrer...

    • 3 0

    • ps. widac wieżę i budynek schroniska.

      na prawo od wieży.

      To na tej wieży / zegarowej odgrywało się przedstawienie morskie, które upamiętniało zdobycie m.in obrazu Memlinga - Sąd Ostateczny.

      • 0 0

  • STARA ZAJEZDNIA TRAMWAJOWA W OLIWIE

    KIEDY BĘDZIE POŻAR STAREJ ZAJEZDNI TRAMWAJOWEJ W OLIWIE ? - WŁAŚCICIELAMI TEGO ZABYTKU SĄ PAN MIELEWCZYK ORAZ JEGO ŻONA PANI ARCISZEWSKA - KTÓRA TAK BARDZO BRONIŁA MIESZKAŃCÓW NA UL.POLANKI PRZD NIEMCAMI A PRZYJŻYJCIE SIĘ CO WYRABIA Z LOKATORAMI KTÓRZY MIESZKAJĄ W/W ZABYTKU NAPEWNO NIE Z WŁASNEJ WOLI !!!. P. ARCISZEWSKA ZE SWOIM MEŻEM POWOLI ROBIAWRZYSTKO ABY JAK NAJSZYBCIEJ DOPROWADZIĆ TEN ZABYTEK DO KOMPLETNEJ RUINY - POTEM SPRZEDAĆ DEWELOPEROWI A TEN WYBUDUJE W TE PENDY BLOK POD BIURA - RANY BOSKIE TO WOŁA O POMSTĘ DO NIEBA PANIE KONSERWATORZE WMIASTA W GDAŃSKU PAN SIĘ W KOŃCU OBUDZI !!!!!

    • 8 1

  • do konserwatora zabytków w Gdańsku

    Tak,tak popieram mojego przedmówcę p.Arciszewska napewno juz zaciera ręce -jest cięzka zima i może w końcu rozwali się od mrozu lub czegokolwiek ten zabytek czyli STARA ZAJEZDNIA TRAMWAJOWA W OLIWIE

    • 4 0

  • Rzeźnia- oczami dziecka z podwórka... (2)

    za serce ściskało i ochota wzbierała by wysadzić w kosmos tę rzeźnie -bo jako dzieciak bawiacy się na podwórku słyszało się jak zwierzęta ściśnięte na samochodach czekały na wjazd całe dnie i noce.... kwilenie zwierząt było rozpaczliwe i przereżające....
    pamietam jak przez mur fruwała polędwica lub schab zawinięta w gazete...w stanie wojennym ciężko było- więc radzili sobie wszyscy jak mogli....
    pamiętam ten okropny smród gdy palili kości-okien nie można było otworzyć...
    zwierzęta szanuję,jem mięso ale gdy słyszę o tej rzeźni to trzęsie na sam dżwięk tego słowa...
    pozdrawiam wszystkich tych którzy mieszkają w rejonie rzeźnii i tych co chodzili do Szk.Podst Nr6.

    • 10 1

    • Ściema. W końcu przyzwyczaiłbyś się. (1)

      Choć istotnie, rzeźnia powinna być za miastem. Kwestia ścieków i zapachu. Krew tak szybko psuje.

      • 2 1

      • do Starego satyra

        raczej miało być .W końcu przyzwyczaIŁAbyś się.
        Poza tym, za darmo swoich przydomków nie dostałam -nie jeden smród w życiu przetrwałam.

        • 0 0

  • Zniknie tak jak inne zabytki Gdańska, bo musi byc noy plac na budowe nowych

    apartamentów; a można by wzorem łódzkiej Manufaktury - uratować zabytek!!!

    • 4 0

  • Nieudacznicy we władzach gdańska

    Nieudacznicy we władzach gdańska. Adamowicz powinien za to w...Ieć !!! Jak za całą resztę zdewastowanego gdańska za które odpowiada.

    • 4 0

  • Norma w Gdańsku.........

    Konserwator zabytków w (coraz bardziej pseudo historycznym) Gdańsku powinien zostać powieszony za jaja na latarni za to co się dzieje na tym terenie - rozkradane / dewastowane - żart jakiś - cały teren został opchnięty za grosze zachodniemu przedsiębiorstwu budowlanemu razem z terenami dawnej fabryki opakowań blaszanych przy stadionie żużlowym - wszystko jest niszczone celowo i każdy o tym doskonale wie - aby za jakieś 6/8 lat postawić tam ekskluzywne osiedla mieszkaniowe - coś podobnego jak na Szafarni......

    Obudźcie się ludzie ............

    • 6 0

  • co się z tym dzieje?

    Czy ktoś wie co się dalej stało z tymi budynkami? czy iberdom podjął jakiekolwiek prace przy Angielskiej Grobli?

    • 1 0

  • Niech tylko nowy właściciel zacznie remontować, momentalnie konserwator się obudzi. Zacznie wymuszać jaki kształt maja mieć sztachety płotu i na jaki kolor trzeba malować ramę okna.

    • 4 0

  • a potem potem było dużo chętnych by te mury kupić i zrobić tam co robi się dokoła -domy

    ale pan konserwator jak do konserwator zrobisz jak kupisz co każę, no to się rzeżnia paliła ,raz, drugi,trzeci,kolejny i kolejny, potem zginą tam jeden złomiarz drugi trzeci,kolejny i kolejny , kradziono tam po Polsku co się da i tak dalej i dalej ,jak ruiny stały tak stoją =------ czekamy na kolejny pożar, ino tam już nie ma co się palić

    • 2 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane